İçeriğe atla

İnternet Grup Yönetim Protokolü

İnternet iletişim kuralları dizisi

OSI modeli

Katmanİletişim kuralları
7.Uygulama katmanı HTTP, DNS, SMTP, FTP, TFTP, UUCP, NNTP, SSL, SSH, IRC, SNMP, SIP, RTP, Telnet, ...
6.Sunum katmanıISO 8822, ISO 8823, ISO 8824, ITU-T T.73, ITU-T X.409, ...
5.Oturum katmanıNFS, SMB, ISO 8326, ISO 8327, ITU-T T.6299, ...
4.Ulaşım katmanıTCP, UDP, SCTP, DCCP, ...
3.Ağ katmanıIP, IPv4, IPv6, ICMP, ARP, İnternet Grup Yönetim Protokolü, IPX,...
2.Veri bağlantısı katmanıEthernet, HDLC, Wi-Fi, Token ring, FDDI, PPP, L2TP...
1.Donanım katmanıISDN, RS-232, EIA-422, RS-449, EIA-485, ...

IGMP (İngilizce Internet Group Management Protocol), TCP/IP'de çoklu dağıtım (multicast) üyelerini yönetmek için kullanılan bir iletişim protokolüdür. Taşıma protokolü gibi davranmamasına rağmen, ağ katmanının üzerinde çalışması IP çokludağıtımın önemli bir özelliğidir. Tekli dağıtım(unicast) bağlantılardaki ICMP ye benzerdir. IGMP online streaming videolarda ve oyunlarda kullanılabilir. Bu tip uygulamaları desteklerken kaynaklarının daha verimli şekilde kullanılmasını sağlar.

Mimarisi

IGMP kullanarak çoklu dağıtım servisi(video gibi) vermek için tasarlanmış bir ağ bunun gibi basit bir mimariyi kullanıyor olabilir:

IGMP istemciyi yerel çokludağıtım yapan bir yönlendiriciye bağlamak için hem istemci hem de bitişiğindeki ağ switchleri tarafından kullanılır. Protokolden bağımsız çokludağıtım (Protocol Independent Multicast 13 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - PIM) daha sonra video sunucusundan birçok çokludağıtım istemcisine trafiği yönlendirmek için, yerel ve uzaktaki çokludağıtım yapan yönlendiriciler arasında kullanılır.

Standartlar

IGMP v2 Veri Paketinin Yapısı

+0-7 Bit8-1516-2324-31
0TipMax Cevap SüresiChecksum
32Grup Adresi

Host ve yönlendirici gerçekleştirimleri

IGMP protokolü host taraflı ve yönlendirici taraflı olarak uygulanır. Host tarafı gruptaki üyeliğini kendi yerel yönlendiricisine rapor eder. Yönlendirici tarafı host dan gelen raporları dinler ve periyodik olarak sorgular gönderir. Linux işletim sistemi IGMP yi desteklemektedir.İşletim sisteminin merkezindeki Linux çekirdeği IGMP yi sadece host taraflı uygular. Buna rağmen daemon(bilgisayar programı) IGMP linux yönlendiricisi olarak davranarak bu kullanılabilir. IGMP'de temelde iki mesaj vardır:

  • Yayın alma isteği (İngilizce IGMP Subscribe, yani IGMP Aboneliği): bu mesajı, bir yayını almak isteyen bir kullanıcı router'ına gönderir. Router ise eğer o yayını almakta ise yayının bir kopyasını da o kullanıcıya göndermeye başlar. Eğer router o yayını almakta değil ise, bağlı olduğu router'lara yayın alma isteğini gönderir. Diğer router'lar da aynı işlemi yaparlar, taa ki yayını bulana kadar.
  • Yayın almayı kesme isteği (İngilizce IGMP Unsubscribe, yani IGMP Aboneliği İptali): bu mesajı, bir yayını almak istemeyen bir kullanıcı router'ına gönderir. Router ise eğer o yayını almak isteyen kullanıcı kalmamışsa yayını göndermekte olan router'a da aynı mesajdan bir kopya gönderir. Bu sayede, router'lar gereksiz yere yayın kopyalamaya uğraşmazlar.

IGMP'nin değişik sürümlerinde, hata durumlarıyla baş edebilmek ve servis kalitesini artırabilmek için muhtelif durum mesajları da eklenmiştir.

Ayrıca XORP gibi normal bir bilgisayarı tam teşekküllü çokludağıtımlı yönlendiriciye dönüştüren tam yönlendirme takımları da vardır.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">IPv4</span> İnternet Protokolünün 4. sürümü

İnternet Protokol Versiyon 4 (IPv4), İnternet Protokolü'nün (IP) dördüncü versiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">UPnP</span>

UPnP, Universal Plug&Play'in kısaltması. Günümüzde var olan birçok aygıt ve program, Evrensel Tak ve Çalıştır (UPnP) protokolünü desteklemektedir. UPnP protokolü, Windows masaüstü makinelerinde bulunan tak ve çalıştır konseptini yerel ağa getirmek için 1999'un başlarında Microsoft tarafından ortaya atıldı.

Basit Ağ Yönetim Protokolü, bilgisayar ağları büyüdükçe bu ağlar üzerindeki birimleri denetlemek amacıyla tasarlanmıştır. Cihaz üzerindeki sıcaklıktan, cihaza bağlı kullanıcılara, internet bağlantı hızından sistem çalışma süresine kadar çeşitli bilgiler SNMP'de tanımlanmış ağaç yapısı içinde tutulurlar.

Telnet, Internet ağı üzerindeki çok kullanıcılı bir makineye uzaktaki başka bir makineden bağlanmak için geliştirilen bir TCP/IP protokolü ve bu işi yapan programlara verilen genel isimdir. Telnet iki bileşenden oluşur: (1) iki tarafın nasıl iletişim kuracağını belirleyen protokolün kendisi ve (2) hizmeti sağlayan yazılım uygulaması.Kullanıcı verileri, İletim Kontrol Protokolü (TCP) üzerinden 8 bitlik bayt yönlendirmeli bir veri bağlantısında Telnet kontrol bilgisi ile bant içi serpiştirilir. Telnet, 1969'da RFC 15 ile başlayarak geliştirildi, RFC 855'te genişletildi ve ilk İnternet standartlarından biri olan İnternet Mühendisliği Görev Gücü (IETF) İnternet Standardı STD 8 olarak standartlaştırıldı. encryption sağlayan bazı Telnet eklentileri geliştirilmiştir. Bağlanılan makineye girebilmek (login) için orada bir kullanıcı isminizin (İng:username) ve bağlantının gerçekleşebilmesi için bir telnet erişim programınızın olması gereklidir. Fakat bazı kütüphane ve herkese açık telnet bazlı web servisleri, bağlantı sırasında kullanıcı ismi (numarası) istemeyebilirler; ya da, kullanıcı isim ve parola olarak ne yazmanız gerektiği bağlandığınızda otomatik olarak karşınıza çıkar. Telnet, BBS sistemlere İnternet üzerinden erişimde günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır. Telnet erişim programları, günümüzdeki işletim sistemlerinin çoğunda işletim sistemi ile birlikte gelmektedir. Çok kullanıcılı işletim sistemleri genellikle kullanıcılara metin tabanlı bir arayüz sunar ve bu sistemlerde tüm işlemler klavye vasıtası ile komut isteminden gerçekleştirilir.

Ağ katmanı veya 3. katman, veri paketinin farklı bir ağa gönderilmesi gerektiğinde, veri paketine yönlendiricilerin kullanacağı bilginin eklendiği katmandır. Örneğin IP iletişim kuralı bu katmanda görev yapar.

<span class="mw-page-title-main">IPv6</span> İnternet protokolünün 6. versiyonu

Internet Protocol Version 6 kısaca IPv6, aslında 32 bitlik bir adres yapısına sahip olan IPv4'ün adreslemede artık yetersiz kalması ve ciddi sıkıntılar meydana getirmesi üzerine IETF tarafından geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İnternet iletişim kuralları dizisi</span>

İnternet protokol takımı, bilgisayarlar ve ağ cihazları arasında iletişimi sağlamak amacıyla standart olarak kabul edilmiş kurallar dizisidir. Bu kurallar dizisi temel olarak verinin ağ üzerinden ne şekilde paketleneceğini ve iletilen veride hata olup olmadığının nasıl denetleneceğini belirlemektedir.

Internet Control Message Protocol (ICMP), hata mesajları ve TCP/IP yazılımının bir takım kendi mesaj trafiği amaçları için kullanılır. ICMP RFC 792'de tanımlanmış ve RFC 950'de revize edilmiştir. Hataları raporlamak için kullanılan, kontrol amaçlı bir protokoldür. Bu şekilde normal kullanımının yanında, uzak sistem hakkında bilgi toplamak için sıkça kullanıldığından çok önemlidir. Genel olarak sistemler arası kontrol mesajları IP yerine ICMP üzerinden aktarılır. ICMP, IP ile aynı düzeyde olmasına karşın aslında kendisi de IP’yi kullanır. ICMP' nin hata raporlamak için kullanılması, IP'yi güvenli yaptığı anlamına gelmez. Datagram, yerine ulaşmayabilir ve bununla ilgili bir hata mesajı da gelmeyebilir. ICMP mesajlarındaki hataları raporlamak için ICMP kullanılmaz. ICMP, TCP/IP' nin işlemesine yardımcı olan bir protokoldür. Her hostta mutlaka ICMP protokolü çalışır. Hata durumunda host tarafından geri bilgilendirmeyi sağlar.

Adres Çözümleme Protokolü ağ katmanı adreslerinin veri bağlantısı katmanı adreslerine çözümlenmesini sağlayan bir telekomünikasyon protokolüdür. 1982 yılında RFC 826 aracılığıyla tanımlanmıştır. STD 37 kodlu bir internet standardıdır.

<span class="mw-page-title-main">DHCP</span>

DHCP, ağda bulunan her bir bilgisayarın IP adresi, alt ağ maskesi, varsayılan ağ geçidi ve DNS sunucuları gibi ağ bağlantısı ayarlarının otomatik olarak atamasını sağlar. Bu sayede ağ yöneticileri, ağdaki her bir bilgisayarın IP adresi ve diğer ağ bağlantısı ayarlarını elle girerek zaman kaybetmek yerine, DHCP sunucusu üzerinden bu bilgileri otomatik olarak atayarak daha verimli ve güvenilir bir ağ yönetimi yapabilirler. Bu sayede sistem yönetim işlemi de kolaylaşmış olur. Ayrıca UDP, TCP'ye dayalı herhangi bir iletişim protokolünün ve DNS, NTP gibi ağ hizmetlerinin kullanımına olanak sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Çok yöne yayın</span>

Çok yöne yayın, bir mesajı birçok kişiye en az bant genişliği kullanarak ulaştırma tekniğidir. TCP/IP'de birçok kişiye yayın yapmak istersek, üç seçimimiz vardır:

İngilizce Router Information Protocol, yani Yönlendirme Bilgi Protokolü anlamına gelen RIP, bir TCP/IP ağındaki router'ların birbirini otomatik olarak tanımasında kullanılan bir iç yönlendirme protokoldür. Aynı zamanda uzaklık vektör algoritmasına dayanır ve IGP 'nın bir uygulamasıdır. Yönlendirme kararları, düğümler arasındaki sıçramaların sayısına dayanır. Yönlendiriciden geçmek bir sıçrama sayılır. İlk olarak XNS protokol kümesinde kullanılmış olup daha sonra IP ağ uygulamalarında kullanılmıştır.

İngilizce Open Shortest Path First, yani "En kısa yola Öncelik" anlamına gelen OSPF, bir TCP/IP ağındaki router'ların birbirini otomatik olarak tanımasında kullanılan bir protokoldür. OSPF yönlendirme internette intra-AS yönlendirme için RIP gibi yaygınca kullanılan bir yöntemdir. OSPF temelde internet servis sağlayıcılarının (ISP) üst-tabakalarında kullanılır. OSPF kelimesindeki ilk O harfi yönlendirme protokolü şartlarının açık olduğunu gösterir. OSPF'nin en güncel versiyonu ikincisidir[RFC 2328].

Trivial File Transfer Protocol (TFTP) 1980 yılında tanımlanmış, FTP' nin temel fonksiyonel şekli olarak ifade edilen basit bir dosya transfer protokolüdür.

Bilgisayar ağları konusunda geçen Önyükleme Protokolü veya BOOTP, bir yapılandırma sunucusundan bir IP adresi almak için bir ağ istemcisi tarafından kullanılan bir ağ protokolüdür. BOOTP protokolü ilk olarak RFC 951 içerisinde tanımlanmıştı.

Komşu Keşfi Protokolü IPv6 ile kullanılan internet iletişim kuralları dizisinde bir protokoldur. Bağlantı katmanında çalışır ve bağlantıdaki diğer düğümleri bulmak, diğer düğümlerin ağ katmanı adreslerine karar vermek, uygun routerlar bulmak ve diğer aktif komşu düğümlere yollar hakkında erişilebilirlik bilgisi sağlamakla yükümlüdür(RFC 4861, 2007).

<span class="mw-page-title-main">IGMP snooping</span>

IGMP snooping, IGMP ağ trafiğini dinleme protokolüdür. IGMP snooping, isminden de anlaşıldığı gibi 2.katman ve 3.katman arasındaki host ve routerlar arasındaki konuşma iznini veren protokoldür.
Bir switche bu protokolden bağlanıldığı zaman bağlı hostlar arasındaki tüm IGMP paketlerini analiz eder. Bir switch yeni bir multicast grubu için host'a IGMP raporu sunar. Bu grup için host multicast listesine yeni bir port numarası ekler.

Sınır Geçit Protokolü internet üzerinde kararların çekirdeğe yönlendirilmesine imkân sağlar. BGP gerçekten de güvenilir, sağlıklı çalışan bir yönlendirme protokolü olmasına karşın yavaş bir yönlendirme protokolüdür. Bu protokol bir IP network tablosunu korur ya da otonom sistemler arasında ağın ulaşılabilirliğini gösterir. Yol vektörü protokolü gibi tarif edilir.

Yayın adresi, ağlar arası iletişimde, gönderilen bilgi paketinin çoklu erişime bağlı tüm cihazlar tarafından alınmasının istendiğini belirten özel bir adrestir. Bilgisayarların yayın adresine gönderilen mesaj spesifik olarak tek bir bilgisayar tarafından alınmaz, mesaj ağa bağlı tüm bilgisayarlar tarafından alınır.

TCP/IP, yapı olarak iki katmanlı bir haberleşme protokolüdür. Üst Katman TCP verinin iletimden önce paketlere ayrılmasını ve karşı tarafta bu paketlerin yeniden düzgün bir şekilde birleştirilmesini sağlar. Alt Katman IP ise, iletilen paketlerin istenilen ağ adresine yönlendirilmesini kontrol eder.