İçeriğe atla

İnternet Felsefe Ansiklopedisi

İnternet Felsefe Ansiklopedisi (İngilizce: Internet Encyclopedia of Philosophy - IEP), felsefe konuları üzerine eğilen internet ansiklopedisidir.[1] Ansiklopedi, akran denetimiyle hazırlanmış makaleleri açık erişimle paylaşır. Katılımlar genelde davet üzerine olur ve alanında önde gelen uzmanlar tarafından katkı yapılır.[2][3]

Tarih

Felsefeyi kamuya açık bir şekilde sunmak isteyen filozof James Fieser tarafından kar amacı gütmeyen bir kuruluş olarak kurulmuştur.[4] Şimdiki genel editörler James Fieser ve Bradley Dowden'dir. Çok sayıda alan editörleri ve gönüllü katkı sunanlar da vardır.[5][6] 2009'da internet sitesi, HTML formatından WordPress'e geçmiştir.[7]

Kaynakça

  1. ^ "Oxford University ARCH Project, accessed 11 September 2017". 16 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2017. 
  2. ^ "Oxford University ARCH Project, accessed 11 September 2017". 16 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2017. 
  3. ^ See also Kooy, B. 2015. 'Internet Encyclopedia of Philosophy', in Reference Review, Vol.29, No. 4, p. 12.
  4. ^ Kooy, B. 2015. 'Internet Encyclopedia of Philosophy', in Reference Review, Vol.29, No.4, p.12; see also "About the IEP". Internet Encyclopedia of Philosophy. 13 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020. 
  5. ^ "Law in Free Internet Encyclopedias of Philosophy (SEP & IEP) - The University of Chicago Library News - The University of Chicago Library". www.lib.uchicago.edu. 4 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ See also Kooy, B. 2015. 'Internet Encyclopedia of Philosophy', in Reference Review, Vol.29, No.4, p.12.
  7. ^ "IEP Staff". Internet Encyclopedia of Philosophy. 11 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Epistemoloji</span> bilginin doğası, kapsamı ve kaynağı ile ilgilenen felsefe dalı

Epistemoloji ya da bilgi felsefesi, bilgiyle ilgilenen bir felsefe dalıdır. Epistemologlar, bilginin doğası, kaynağı ve kapsamı, epistemolojik gerekçelendirme, inancın rasyonelliğini ve diğer çeşitli konuları incelemektedir. Epistemoloji, felsefenin etik, mantık ve metafizikle birlikte dört ana dalından biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">John Duns Scotus</span> İskoç Fransisken din adamı ve filozof (1265/66-1308)

Johannes Duns Scotus, 1266-1308 yılları arasında yaşamış olan İskoç asıllı Fransisken Skolastik Felsefeci ve Tanrıbilimci. 1993'te Papa II. Yuhanna Pavlus tarafından kutsanmıştır.

Rudolf Carnap 1935'ten önce Avrupa'da, sonrasında Amerika'da etkin olan Alman filozof. Viyana Çevresinin önemli bir üyesi ve mantıksal olguculuğun bir destekçisiydi. "Yirminci yüzyıl filozofları arasında bir dev" sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Meta-felsefe</span> felsefenin amacı, sınırları ve yöntemi gibi felsefenin doğasına ilişkin yapılan araştırma

Metafelsefe veya zaman zaman anıldığı bir diğer ismiyle felsefenin felsefesi; felsefenin amacı, sınırları ve yöntemi gibi felsefenin doğasına ilişkin yapılan araştırmadır. Metafelsefede; "felsefe nedir", "felsefe ne için yapılır", "felsefe nasıl yapılmalıdır" gibi soruların yanıtı aranır. Kimi filozoflar metafelsefeyi ayrı bir daldan ziyade, felsefenin doğası gereği onun işleyeşinin bir parçası olarak görür.

<span class="mw-page-title-main">Saul Kripke</span> Amerikalı filozof (1940 – 2022)

Saul Aaron Kripke Princeton Üniversitesi'nden emekli Amerikalı filozof ve mantıkçı. Rockefeller Üniversitesi ve Princeton Üniversitesi'nde dersler verdi. Emekli olduktan sonra, 2003'ten itibaren New York Şehir Üniversitesi'nde öğretim görevlisi oldu. Model mantığın anlambilimine büyük katkılar yaptı. 1960'larda önemli yayınlar çıkardı. İsimlendirme ve Gereklilik adlı kitabı en önemli çalışması olarak bilinir. Ludwig Wittgenstein'ın Felsefi Soruşturmalar adlı eserindeki önermelerinden ilham alarak dilbilimsel anlama şüphecilikle yaklaştı. Wittgenstein ve dilbilim hakkında yayınları vardır.

<span class="mw-page-title-main">John Perry</span> Amerikalı filozof

John R. Perry Stanford Üniversitesi'nde Henry Waldgrave Stuart profesörü. mantık, dil felsefesi ve zihin felsefesini kapsayan felsefe alanlarında katkıları vardır.

Peter Frederick Strawson, Britanyalı filozof, gündelik dil felsefesinin en önemli temsilcilerinden olan çağdaş düşünür. 1968-1987 yılları arasında Oxford Üniversitesi'nde Waynflete metafizik felsefesi profesörü olarak çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Felsefe</span> soyut, genel ve temel birtakım probleme ilişkin yapılan sistematik çalışma

Felsefe veya düşünbilim; varlık, bilgi, değerler, gerçek, doğruluk, zihin ve dil gibi konularla ilgili soyut, genel ve temel problemlere ilişkin yapılan sistematik çalışmalardır. Felsefe ile uğraşan kişilere filozof denir.

Raya Dunayevskaya, Amerikalı bir filozoftur ve Marksist-Hümanizm'in kurucusudur. Bir süre Leon Troçki'nin sekreterliğini yapmıştır. Daha sonra ondan kopmuş ve "News and Letters Committees" adında yeni bir örgüt kurmuş ve ölümüne kadar bu örgüte başkanlık etmiştir.

Donald Herbert Davidson Amerikalı filozoftur. 1981'den 2003'e kadar Kaliforniya Üniversitesi'nde felsefe dersleri verdi. Bu sırada Stanford, Rockefeller, Princeton ve Chicago Üniversitelerinde de derslere girdi. Davidson, karizmatik kişiliği ile derin ve zor düşünceleriyle bilinirdi. 1960'lardan beri yürüttüğü çalışmaları, başta zihin felsefesi, dil felsefesi ve eylem kuramı olmak üzere felsefenin çeşitli alanlarında etkili olmuştur. Davidson bir analitik felsefeci olup bu alanda çalışmalar yürütmüş olsa da kıta felsefesinde, özellikle de edebiyat teorisinde ilgi görmüştür.

Stanford Encyclopedia of Philosophy (SEP), çevrimiçi bir felsefe ansiklopedisini, İnternet kullanıcıları tarafından ücretsiz olarak erişilebilen felsefe alanındaki orijinal makalelerin hakemli yayınlarıyla birleştirir. Stanford Üniversitesi tarafından sürdürülmektedir. Her giriş, dünya çapındaki birçok akademik kurumdan profesörler de dahil olmak üzere bu alandaki bir uzman tarafından yazılır ve geliştirilir. Ansiklopediye katkıda bulunan yazarlar, Stanford Üniversitesi'ne makaleleri yayınlama izni verir, ancak bu makalelerin telif hakkını saklı tutar.

A priori ve a posteriori, felsefede bilgi, gerekçelendirme veya argüman türlerini ampirik kanıt veya deneyime güvenerek ayırt etmek için kullanılan Latince ifadelerdir. A priori bilgi, deneyimden bağımsız olandır. Örnek olarak matematik, totoloji ve saf akıldan çıkarımı içerir. A posteriori bilgi, deneysel kanıta dayalı olandır. Örnekler çoğu bilim alanını ve kişisel bilginin yönlerini içerir.

Kimya felsefesi, kimya biliminin temelindeki varsayımları ve metodolojiyi inceler. Kimya felsefesi, filozoflar, kimyagerler ve filozof kimyacılar tarafından araştırılmıştır. Tarihin büyük bölümünde bilim felsefesi büyük oranda fizik felsefesinden oluşmaktaydı fakat kimya kaynaklı felsefi sorular 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren artan düzeyde ilgi görmüştür.

Felsefede, kimlik, Latince identitas ("benzerlik") kelimesinden gelir ve her şeyin yalnızca kendisiyle olan ilişkisi demektir. Özdeşlik kavramı, ayırt edilemeyen özdeşlik ve zamanla değişen kişisel kimlik de dahil olmak üzere birçok felsefi sorgulamanın oluşmasına yol açar. Niteliksel özdeşlik ve sayısal özdeşlik arasındaki ayrımı yapabilmek önemlidir. Örneğin, annesi seyrederken birbiriyle aynı bisikletleri kullanan iki çocuğun yarıştığı varsayılırsa, bir yanda iki çocuğun aynı bisikleti kullanması, diğer yanda aynı anneye sahip olması arasındaki farktır. Burada işlenecek konu daha katı şekilde olan sayısal özdeşliktir. Felsefi kimlik kavramı, psikoloji ve sosyal bilimlerde kullanılan ve daha aşina olunan kimlik kavramından farklıdır. Felsefi kavram daha çok x ve y'nin sadece ve sadece tek ve aynı şey veya birbirleri ile birebir eş olanlar arasındaki ilişkiye odaklıdır. Sosyolojik kimlik kavramı ise bu durumun aksine, kişinin benlik algısı, sosyal sunumu ve daha genel anlamda kişinin kendisini diğerlerinden ayıran benzersiz veya niteliksel özelliklerine odaklıdır

<span class="mw-page-title-main">Algı felsefesi</span> Felsefi Yaklaşım

Algı felsefesi, algısal deneyimin doğası ve algısal verilerin durumuyla, özellikle de dünya hakkındaki inançlar veya dünya hakkındaki bilgilerle nasıl ilişkili olduklarıyla ilgilidir. Herhangi bir açık algı açıklaması, çeşitli ontolojik veya metafizik görüşlerden birine bağlılığı gerektirir. Filozoflar, nesnelerin algılarının ve bunlarla ilgili bilgi veya inançların bireyin zihninin yönleri olduğunu varsayan içselci açıklamaları ve bunların bireyin dışındaki dünyanın gerçek yönlerini oluşturduklarını belirten dışsalcı açıklamaları birbirinden ayırır. Son zamanlardaki felsefi çalışmalar, tek görme paradigmasının ötesine geçerek algının felsefi özelliklerini genişletmiştir.

Dilbilim felsefesi, felsefi sorunların çoğunun ya da tamamının, dile daha yakından dikkat ederek, dili yeniden düzenleyerek ya da günlük konuşma dilini daha iyi anlayarak çözülebileceği görüşüdür. İlk konum ideal dil felsefesidir, öne çıkan örneklerden biri de mantıksal atomculuktur. İkincisi, gündelik dil felsefesinde savunulan görüştür.

Elliott R. Sober Wisconsin-Madison Üniversitesi Felsefe Bölümü'nde Hans Reichenbach Profesörü ve William F. Vilas Araştırma Profesörüdür. Sober, biyoloji felsefesi ve genel bilim felsefesi alanlarındaki çalışmaları ile tanınır.

Stathis Psillos, bir Yunan bilim filozofudur. Yunanistan'ın Atina Üniversitesi'nde Bilim Felsefesi ve Metafizik Profesörüdür. Batı Ontario Üniversitesi Rotman Felsefe Enstitüsü üyesidir. 2013-15'te Kanada'da bulunan Batı Ontario Üniversitesi'nde Rotman, Kanada Bilim Felsefesi Araştırma Kürsüsü'nü yürütmüştür.

Larry Laudan, Amerikalı bir bilim filozofu ve epistemologdur. Pozitivizm, realizm ve rölativizm geleneklerini şiddetle eleştirdi ve popüler meydan okumalara karşı ayrıcalıklı ve ilerici bir kurum olarak bilim görüşünü savundu. Laudan'ın "araştırma gelenekleri"ne ilişkin felsefi görüşü, Imre Lakatos'un "araştırma programlarına" önemli bir alternatif olarak görülüyor.

<span class="mw-page-title-main">George Herbert Mead</span> Amerikalı filozof ve psikolog (1863 – 1931)

George Herbert Mead, öncelikle birkaç seçkin pragmatistten biri olduğu Chicago Üniversitesi'ne bağlı Amerikalı bir filozof, sosyolog ve psikologdur. Simgesel etkileşimciliğin ve Chicago sosyolojik geleneğinin kurucularından biri olarak kabul edilir.