İçeriğe atla

İnsula

İtalya, Roma'da bulunan bir insula kalıntıları

İnsula (Latince: çoğulu insulae), Antik Roma'da çoğu kez caddeler ile çevrilmiş çok katlı bir yapı çeşididir. Alt katlar alışveriş ve eğlence mekanları (taverna) amaçlı kullanılırken, üst katlar konaklama amaçlı yapılmıştır. Romalılar insula ile çok katlı yapı yapan ilk uygarlık olmuşlardır. Günümüzde en çok Roma ve Ostia'da insula kalıntıları görülmektedir.

Roma kentlerinde kısa sürede oluşan önemli büyüklükte şehirleşme, merkeze yakın konaklama yerlerine yoğun bir talep oluşturdu. Bu bölgelerdeki özel evlerin değerinin çok artması üzerine günümüzdeki apartman benzeri yapılar oluştu. Bu amaca uygun olması için bu yapılar genellikle olabildiğince masraftan kaçınacak biçimde yapılmıştı. Bu sebepten dolayı, dönemin satirik edebi eserlerde insula yapıları yıkılmaya ve yangınlara karşı zaaflarıyla geçmektedir. Üst katlardaki odalar, özellikle yangın gibi durumlarda güvenli olmaması sebebiyle daha ucuza kiralanmaktaydı.

İnsulalar altı veya yedi katlı olarak inşa edilmekteydi. Kat ve yükseklik kısıtlaması gelmeden önce sekiz ve dokuz katlı yapılarda yapılmıştır. Altı, yedi katlı tek bir insulada, Dört yüz metrekarede kırk kadar kişi yaşamaktaydı.

Sık sık yaşanan yangın ve yıkılmalar sonrası İmparator Augustus 20.7 m.'ye denk gelen 70 Roma feeti ile yüksekliği kısıtladı. Büyük Roma Yangını'ndan sonra ise İmparator Neron tarafından yükseklik Altmış Roma feet'i (17.75m) ye düşürülmüştür.

İnsula kelimesi latince adadan türetilmiştir. Bunun sebebi binaların kuş görünümü adacıklar şeklinde görünmesidir.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ayasofya</span> Osmanlı döneminden kalma büyük cami ve eski Bizans Ortodoks patrik katedrali

Ayasofya, resmî adıyla Ayasofya-i Kebîr Câmi-i Şerîfi, İstanbul'da kiliseden camiye çevrilmiş önemli bir tarihî yapıdır. Bizans İmparatoru I. Justinianus tarafından, 532-537 yılları arasında İstanbul'un tarihî yarımadasındaki eski şehir merkezine inşa ettirilmiş bazilika planlı bir patrik katedrali olmuştur. 1453 yılında İstanbul'un Osmanlılar tarafından fethedilmesinden sonra II. Mehmed tarafından camiye dönüştürülmüştür. Mustafa Kemal Atatürk tarafından 1934 yılında yayımlanan kararname ile tadilat çalışmasına alınmış, 1935 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile müzeye dönüştürülme kararı alınıp müzeye dönüştürülmüş, kazı ve tadilat çalışmaları başlatılmış ve 1935'ten 2020'ye kadar müze olarak hizmet vermiştir. 2020 yılında ise tekrar camiye çevrilmiştir. 2024 yılında caminin üst katı ücretli bir müze olarak hizmet vermeye başlamıştır. Böylelikle Ayasofya'nın alt katı cami, üst katı müze olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis</span> İstanbulda Sarayburnu ve çevresine (Fatih) tekabül eden tarihî şehir, Doğu Roma ve daha sonra Osmanlı İmparatorluğunun başkenti

Konstantinopolis veya Kostantiniyye, Roma İmparatorluğu (330–395), Bizans İmparatorluğu, Latin İmparatorluğu (1204–1261) ve Osmanlı İmparatorluğu'na (1453–1922) başkentlik yapmış tarihî bir şehir. Günümüzde şehir, Atatürk'ün inkılaplarından biri olarak 1928'de Latin harflerine geçilmesi sonrası, kentin Türkçe adının Latin harfleriyle yazılmış hali olan İstanbul olarak adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Roma Hamamı</span> Ankarada bulunan Roma hamamı

Ankara Roma Hamamı veya Caracalla Hamamı; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir Roma hamamıdır. Günümüzde Hacı Bayram Mahallesi sınırları içerisinde yer alan yapı, ilk katmanı Frigler dönemine kadar uzanan bir höyük üzerine inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Kalesi</span>

Ankara Kalesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan tarihi bir kale. Ne zaman yapıldığı kesin olarak bilinmemekle birlikte M.Ö. 5. yüzyıl başında Galatların Ankara'ya yerleşmeleri sırasında kalenin var olduğu bilinmektedir. Romalılar, Bizanslılar, Selçuklu Hanedanı ve Osmanlılar dönemlerinde birçok kez onarımdan geçmiştir. Ankara Kalesi dışarıdan görümüne göre daha büyüktür. Her yıl çeşitli festivallere de ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yedikule Zindanları</span>

Yedikule Zindanları, İstanbul'un ve Türkiye'nin en eski açık hava müzelerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Capitol Tepesi</span> İtalyadaki yedi tepeden biri, Roma

Capitol Tepesi, Roma Forumu ve Campus Martius arasında kalan ve Roma kentinin ünlü yedi tepesinden en yüksek olanı. 16. yüzyılla birlikte, Capitolino Roma diyaleğinde Campidoglio haline geldi. Modern İtalyancada campidoglio aynı zamanda herhangi bir capitol binasını da kasteder. Benzer şekilde İngilizce capitol sözcüğü, Capitoline den türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Glycerius</span>

Glycerius 473-474 yılları arasında Batı Roma İmparatorluğu tahtına çıkmış ve sonradan erken dönem Katolik Kilisesinde bir Piskopos olarak hizmet vermiş olan Roma imparatoru.

Domus Aurea, 64 yılında Roma'da meydanan gelen Büyük Roma Yangını yangını sonucu, Esquiline tepesi eteklerindeki Aristokratlara ait evlerin yanmasıyla ortaya çıkan geniş alandan faydalanmak isteyen Roma İmparatoru Nero tarafından yaptırılmış olan ve büyük bir alana yayılan portikolu villa.

<span class="mw-page-title-main">Raqchi</span> Peru’nun Cusco bölgesindeki bir İnka arkeolojik sit alanı

Raqchi Peru'nun Cusco bölgesindeki bir İnka arkeolojik sit alanıdır. Rakchi kalıntıları Vilcanota Nehri'nin kıyısında, denizden yaklaşık 3500 m. yükseklikte yer almaktadır. Rakchi kalıntılarının içindeki en ünlü ve en önemli yapı Virakoça Tapınağı olduğundan, Raqchi kalıntılarından kimi zaman Virakoça Tapınağı olarak söz edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kaiser Wilhelm Anıt Kilisesi</span>

Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche Berlin'in Charlottenburg-Wilmersdorf ilçesinin Charlottenburg semtinde bulunan protestan kilisesidir. Kilise bugün Batı Berlin'in bir simgesi olarak görülüyor. Gedächtniskirche 1 Eylül 1895 senesinde büyük bir seremoni ile halka açıldı. Kilise Almanya imparatoru I. Wilhelm adına bir anıt olarak yapıldı. Kasım ayının 1943 senesinde Kilise bir bombardıman sırasında büyük hasar gördü ve bu hali ile bugünde duruyor. Kilise'nin bulunduğu yer Breitscheidplatz.

<span class="mw-page-title-main">Augustus Tapınağı</span> Ankarada tarihi bir tapınak

Augustus Tapınağı; Ankara'nın Altındağ ilçesinde, Hacı Bayram Camii'nin hemen bitişiğinde bulunan, tahminen MÖ 25-20 yılları arasında inşa edilmiş bir tapınaktır.

Tille Höyük, Adıyaman ilinin Kâhta ilçesinin 30 km. doğusunda, Fırat'ın batı tarafında yer alan bir höyüktür. Höyüğün doğu, batı ve güney yamaçlarında eski adı Tille, günümüzde adı Geldibuldu olan küçük bir köy yerleşimi vardır. Fırat'a katılan bir derenin dar vadisindeki yerleşme doğu terasıyla birlikte 200 x 140 metre, 26 metre yüksekliktedir ve üstünde bir düzlük vardır.

<span class="mw-page-title-main">Tahkimat</span> savunma savaşı ve üsler için tasarlanan savunma yapıları

Tahkimat veya istihkâm, savaşlarda kullanılmak üzere savunma amaçlı inşa edilmiş askerî yapılar ve binaları tanımlar. İnsanoğlu binlerce yıllık uygarlık tarihinde çok çeşitli şekillerde savunma amaçlı yapı inşa etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Antakya (antik kent)</span> Türkiyede bir antik kent

Antakya, Asi Nehri kıyısına kurulmuş bir antik kent. Kalıntıları günümüz Antakya şehrinde bulunur ve modern şehre ismini verir.

<span class="mw-page-title-main">Kapan Han</span>

Kapan Han Kuzey Makedonya’nın başkenti Üsküp’te yer alan Osmanlı İmparatorluğu dönemi tarihî yapılarından olan bir handır.

Aziz Klemens Kilisesi; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan tarihi bir kilisedir. 4. yüzyılda, Ancyra şehrinin o zamanki episkoposu olan Aziz Klemens adına inşa edilmiştir. Doğu Roma dönemi boyunca farklı yıllarda başkaca kilise, manastır ve katedral yapılarının inşa edildiği bilinse de günümüze ulaşan tek emsal olması sebebiyle Ankara'daki yegane Bizans kilisesi olarak kabul edilir. Osmanlı döneminde camiye çevrilen fakat 1916 Ankara Yangını esnasında tamamen yanması sonucu terk edilen yapıdan geriye yalnızca bir duvar ve iç cephesinde yatay kolları kazınarak silinmiş bir Latin haçının bulunduğu mermer blok kalmıştır. Kurtarılan birkaç sütun başlığı ve pencere sövesi ise Roma Hamamı Açıkhava Müzesi'nde sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kastamonu Hükûmet Konağı</span>

Kastamonu Hükûmet Konağı, Kastamonu'da bulunan, 1902 yılında hizmete açılan bir idari yönetim binasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Forumu</span>

Konstantin Forumu imparator I. Konstantin tarafından yeni başkenti Konstantinopolis’in merkez meydanı işlevini görmesi için yaptırılmıştır. Kentin bu ilk forumu, Septimius Severus döneminden kalma Byzantion kent surlarının ana kapısının hemen önüne inşa edilmiştir. Dairesel meydanın doğu ve batısında kentin ana caddesi olan Mese’ye çıkan iki anıtsal geçit bulunmaktaydı. Forumun merkezinde günümüzde de ayakta olan ve Çemberlitaş olarak bilinen porfir sütun yer almaktadır. Forum 328’deki inşasından 1204’te yağmalanmasına kadar büyük ölçüde bozulmadan varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Çok katlı bina</span>

Çok katlı bir bina, düşük katlı binanın aksine yüksek bir binadır ve yetki alanına bağlı olarak yükseklik açısından farklı olarak tanımlanır. Apartman, ev, konut, konak, rezidans, ofis binası veya otel, perakende veya çok amaçlı işlevler olarak kullanılır. Yüksek katlı binalar aynı zamanda Kule blokları olarak da bilinir ve "çok daireli birim" anlamına gelen "MDU" olarak adlandırılabilir. Çok yüksek bir yüksek bina gökdelen olarak adlandırılır. Emporis Standards yüksek katlı yapıyı "35-100 metre boyunda çok katlı bir yapı veya 12-39 katlı yüksekliği bilinmeyen bir bina olarak tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Arslanhane</span> İstanbulda Bizans kilisesi

Arslanhane, Bizans Doğu Ortodoks kilisesi. Yakınında bulunan Halki Kapısı'nın ana girişinin üzerinde bulunan Hristos Pantokrator ikonasına atfen kiliseye Hristos Halkitis ismi verilmiştir. Adı muhtemelen bronzdan yapılmış kapı veya çinilerden gelen bu bina, Büyük Saray'ın anıtsal girişiydi. Zaten yangından ağır hasar gören kutsal kilise 1804'te yıkıldı.