İçeriğe atla

instela

instela
instela'nın 2 Mart 2015 tarihli ekran görüntüsü.
SahipThe Hive Cluster[1]
OluşturanÇağatay Gürtürk
URLi̇nstela.com
Ticari?Evet
Site türüKatılımcı sözlük
KayıtGerekli
Üye sayısı185.000+[2]
Kullanılabilir dil(ler)Türkçe
Başlama tarihi1 Mart 2004 (20 yıl önce) (2004-03-01)
Bitiş tarihi1 Mart 2024 (7 ay önce) (2024-03-01)
Geçerli durumKapandı

instela, 1 Mart 2004’te Çağatay Gürtürk tarafından İTÜ Sözlük adıyla kurulan internet sitesi. Katılımcı sözlük formatında yayın hayatına başlayan site Ocak 2015'te yurt dışına açılma planları doğrultusunda instela adını almış ve sözlük formatını değiştirerek sosyal topluluğa evrilmiştir.[1] 1 Mart 2024 tarihinde yayın hayatına veda etmiştir.

Geçmiş

Başlangıçta İstanbul Teknik Üniversitesi öğrencilerine yönelik bir site olarak planlanıp yayın hayatının ilk ayında yalnızca İTÜ yerleşkeleri içerisinden erişilebilecek şekilde yayın hayatına başlayan İTÜ Sözlük, Nisan 2004'ten itibaren tüm internetin kullanımına açık hale gelmiş ve ilk katılımcı sözlüklerden birisi olmuştur.[3] Ekim 2007 itibarıyla ikinci versiyon çalışmaları çerçevesinde üyelerin kullanımına yönelik ajanda, not defteri, duyurular, olaylar uygulamaları geliştirilmiş ve isteğe bağlı olarak kullanıma açılmıştır. 2008 yılı itibarıyla katılımcı sözlükler arasında bir ilk olmak üzere, yazılan metinlere görsel ve video desteği vermeye başlamıştır. Buna göre yazarlar, başlıklarla ilgisini olduğu düşündükleri fotoğraf vb. materyali serbestçe yükleyebilmekteydiler. 1 Temmuz 2010 tarihinden itibaren v3 sürümüyle hizmet vermen sitede bu sürümle birlikte iframe yapısı terk edilmiştir. 2013 yılında ise Atlas projesi başlatılmıştır. Atlas ile sözlük yazarlarına başlıklara konum bilgisi ekleyebilme ve herhangi bir sözlük kullanıcısının bu sayede etrafındaki yerlere ve olaylara ait bilgilere ulaşabilmesine olanak sağlanmıştır.

Ocak 2015'te ise İTÜ Sözlük adı ve yapısı tamamen terk edilmiş, yabancıların daha kolay telaffuz edebildiği instela adı alınmış ve katılımcı sözlük yapısının temelleri üzerine sosyal topluluk yapısı inşa edilmiştir.[1] Bu yeniden markalaşma sürecinde sitenin veritabanı yenilenmemiş, eski içerikler ve eski İTÜ Sözlük kullanıcıları da yeni internet sitesine sorunsuzca aktarılmıştır.[1]

Alt uygulamalar

Sitenin İTÜ Sözlük adıyla yayın yaptığı dönemde kullanıcıların buluşmalarını organize etmek amacıyla Kovan, formata uymadığı gerekçesiyle silinmiş ancak ilginç olmalarından dolayı sergilenen girilerin bulunduğu Müze, üyelerin yazdığı nesir ve nazımların yayınlandığı Konsepte Aykırı, üyelerin radyo programları hazırladığı İTÜ Sözlük FM, üyelerin girebildiği sohbet arabirimi olan İTÜ Sözlük Chat, üyelerin birbirlerine soru sorup cevaplayabildiği İTÜ Sözlük Duyurular, yazarlarının konser vb. çeşitli aktivitelere davetiye kazanmasını sağlayan Resepsiyon ve sözlük üyelerinin sözlükle ilgili istek, öneri ve şikâyetlerini dile getirdikleri bir hata takip sistemi olan İTÜ Sözlük Terakki Takip Arabirimi gibi çeşitli uygulamaları bulunmaktaydı.

instela'ya geçiş ile birlikte bu uygulamaların çoğunluğu terk edilerek yalnızca İTÜ Sözlük Duyurular instela Duyurular adıyla, İTÜ Sözlük FM de instela.fm adıyla yayında tutulmuştur.

Etkinlikler

İTÜ Sözlük adıyla yayın yapılırken kullanılan logosudur.

Tüm instela yazarları, başka yazarların da katılım gösterdiği "zirve" ismi verilen sözlük buluşmaları düzenlemekte serbesttir. Her hafta Türkiye ve Dünya'nın çeşitli şehirlerinde instela zirveleri düzenlenmektedir.

Kimi sözlük zirveleri, instela yönetiminin de katkıları ve desteğiyle gerçekleşmektedir. Bunlardan gelenekselleşen yıl dönümü kutlamalarından dördüncüsü 22 Mart 2008 Cumartesi gecesi kutlanmıştır. Studio Live’da gerçekleşen İTÜ Sözlük 4. Yıl Partisi'nde Dolapdere Big Gang ve Pijama isimli müzik grupları sahne almış, 1.000 kişinin üzerinde bir katılım gerçekleşmiştir.

Destek

İTÜ Sözlük adıyla yayın yapmakta iken instela, 2008 yılından itibaren organize edilen çeşitli etkinliklere basın sponsoru statüsünde destek vermeye başlamıştır. 2008 yılı içinde gerçekleşen sponsorluklardan bazıları İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Mühendisliği kulübü tarafından düzenlenen e-Fikrim yarışması ve Unifest 2008 etkinliğidir. 2009 yılında Depeche Mode'un İstanbul'da verecek olduğu ancak son anda iptal olan konserinin resmî internet sponsoru olmuştur. Bu çerçevede, organizasyonun tüm internet operasyonunu üstlenmiştir.[4] Aynı zamanda 2010 yılında düzenlenen Sonisphere Festival 2010'un ana internet sponsoru olmuştur.

Yasal sorunlar

Site içeriğinde bulunan kimi yazılar sebebiyle yasal sorunlar yaşamıştır. İTÜ Sözlük döneminde açılan davalardan ilkleri Adnan Oktar[5] diğeri ise Ali Kırca[6] tarafından açılmış, bunları başka yasal sorunlar da takip etmiştir. 15 Ocak 2015 tarihinde site kurucusu Çağatay Gürtürk, yaşamakta olduğu İspanya'dan Türkiye'ye dönüşünde Atatürk Havalimanı'nda gözaltına alınmış ve hakim karşısına çıkarılmasının ardından serbest bırakılmıştır. Bu gözaltı işleminin sitede yer alan İslam peygamberi Muhammed hakkında kullanıcıların yazdıkları bazı içeriklere yönelik açılan dava sebebiyle olduğu bizzat Çağatay Gürtürk tarafından açıklanmıştır.[7]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Eyidilli, Sami (20 Şubat 2015). "instela adıyla yenilenen İTÜ Sözlük, farklı dillere açılmayı hedefliyor". webrazzi.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2015. 
  2. ^ "Genel istatistikler". itusozluk.com. 2 Mart 2015. 3 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2015. 
  3. ^ Karakaş, Berrin (2 Mart 2015). "İnternette sözlük meydan savaşları". milliyet.com.tr. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2006. 
  4. ^ "İTÜ Sözlük Depeche Mode Konseri'nin Resmi İnternet Sponsoru oldu!". milliyet.com.tr. 8 Ekim 2009. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2015. 
  5. ^ "vuku bulanlar". itusozluk.com. 16 Nisan 2007. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2015. 
  6. ^ "vuku bulanlar". itusozluk.com. 27 Eylül 2006. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2015. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2015. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekşi Sözlük</span> Katılımcı sözlük

Ekşi Sözlük, kayıtlı yazarların yorumlarını içeren Türkiye merkezli bir katılımcı sözlük özelliği gösterse de tartışma platformu, arama motoru, sosyalleşme aracı, tarihî belge, reklam mecrası nitelikleri haiz tek bir tanım etrafında toplanamayan bir ağ sayfasıdır. İçeriklerinin doğru, güncel ve tarafsız olma zorunluluğu yoktur, argo kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Dil Kurumu</span> Türkçeyi incelemek ve Türkçenin gelişmesi için çalışmak amacıyla oluşturulmuş kamu kurumu

Türk Dil Kurumu (TDK), Türkçeyi incelemek ve Türkçenin gelişmesi için çalışmak amacıyla 12 Temmuz 1932'de Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan kurumdur. Türkiye'nin başkenti Ankara'da yer alan kurum, Türk dili üzerine çalışmaların yapılıp yayımlandığı bir merkezdir. Türk Dil Kurumu 1955'ten başlayarak çeşitli dallarda ödüller verdi. Ödüller her yıl 26 Eylül Dil Bayramı'nda Ankara'da yapılan törenle sahiplerine verilirdi. Ödül verilen dallar farklı yönetmeliklere göre zaman zaman değişirdi. 1983'te Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu bünyesine alındıktan sonra Türk Dil Kurumu ödülleri kaldırıldı. Günümüzde "Türk Diline Hizmet Ödülleri"ni vermektedir.

h2g2, internet üzerinden katılımı sağlanan ve "hayat, evren ve her şey için bir rehber" olarak tanımlanan Çevrimiçi ansikopedi projesidir. Site BBC tarafından sağlanmaktadır ve kullanıcılar dünyanın dört bir köşesinden gelebilir. Sanılanın aksine Sözlük tabanlı olmadığı için katılımcı sözlük kategorisine girmez. Konsept ve kurallar gereği Everything2 ile büyük benzerlikler taşır. Fakat bu siteyi Everything2'dan ayıran en büyük özelliklerden biri, yayınlanan girdilerin Çoklu ortam içerikleri ile desteklenebiliyor olmasıdır. Tabii ki pek çok sitede olduğu gibi burada da yasalara uygun hareket etmek zorunludur.

Last.fm, 2002 yılında Londra'da kurulan bir internet radyosu ve kardeş proje Audioscrobbler ile Ağustos 2005'te birleşmiş bir müzik önerme sistemidir. 30 Mayıs 2007'de 280 milyon dolar karşılığında CBS Interactive tarafından satın alınmış, böylece Avrupa'nın en büyük Web 2.0 satın alması olarak kayıtlara geçmiştir.

Katılımcı sözlük, Türkiye'de sözlükten esinlenilerek oluşturulmuş ve etkileşime dayanan bir internet projesi. Katılımcı sözlüklerde, üyeler çeşitli kavramlar hakkında tanım adı verilen yorumlar yazmaktadır. İlk katılımcı sözlük, 15 Şubat 1999 tarihinde yayına başlayan Ekşi Sözlük'tür. 2011 itibarıyla yaklaşık 700.000 sözlük yazarı, 7.000.000 okuyucu kitlesi bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Uludağ Sözlük</span> katılımcı sözlük

Uludağ Sözlük, 2005 yılının Aralık ayının sonunda "Zall" takma adlı İsmail Alpen tarafından kurulan, üyeleri tarafından eklenen ve güncellenen terim ve açıklamalara sahip katılımcı sözlük. %50 hissesi, Bursa'da faaliyet gösteren bir inşaat şirketinin yönetim kurulu başkanı olan Emin Adanur tarafından, 2019 yılı Eylül ayında satın alındı. Sloganı "Ulu'lardan Ulu Bir Sözlük" olan web sitesi, sözlüğün sahibi İsmail Alpen tarafından php yazılım dili ile kodlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kral FM</span> radyo ve TV müzik kanalı

Kral FM, merkezi İstanbul'da olan, ulusal çapta yayın yapan arabesk ve fantezi müzik ağırlıklı radyo istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Power FM</span> Türkiye radyo kanallarından

Power FM, 1992 yılında Vakko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Cem Hakko tarafından kurulmuştur. Power Group bünyesinde ulusal çapta yayın yapan bir radyo kanalıdır.

<span class="mw-page-title-main">İTÜ Radyosu</span>

İTÜ Radyosu , günümüzde internet üzerinden yayın yapan, Türkiye'nin ilk üniversite radyosu.

Radyo ODTÜ, Ankara'da FM 103.1 frekansından yayın bir radyo istasyonudur. Pop-Rock, Alternatif-Rock tarzı yabancı müzik yayını yapan Radyo ODTÜ, Türkiye'de internet üzerinden yayın yapan ilk radyodur.

<i>Encyclopædia Britannica</i> İngilizce ansiklopedi

Encyclopædia Britannica, dünyada en uzun süredir yayımlanan İngilizce genel kültür ansiklopedisidir. Eğitimli yetişkin kullanıcıları hedef alan bir ansiklopedidir. İlk baskısı 1768'de İskoçya'nın Edinburgh şehrinde basılmıştır. 100 sürekli editör ve 4400 katılımcı yazar tarafından hazırlanır. Geniş bir kesim tarafından dünyanın en gelişmiş akademik ansiklopedisi kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Martin Gore</span> İngiliz söz yazarı, müzisyen, şarkıcı, yapımcı ve DJ; Depeche Modeun kurucu üyesi

Martin Lee Gore, İngiliz müzisyen, söz yazarı ve bestecidir. Dünyaca ünlü 1980'ler İngiltere çıkışlı New Wave grubu Depeche Mode’un bir üyesi ve beynidir. Solo albümler de çıkartmış olan Martin L. Gore Depeche Mode grubunun söz yazarı, back ve lead vokali ayrıca gitarist ve klavyecisidir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Yayın Birliği</span> Avrupada bir yayıncı birliği

Avrupa Yayın Birliği (AYB), Avrupa kamu televizyon ve radyo yayıncıları birliğidir. Birlik, 12 Şubat 1950 tarihinde kurulmuş olup 56 ülkeden 112 üyeye ve 20 ülkeden 31 ortak üyeye sahiptir. Merkezi, İsviçre'nin Cenevre kentinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yunan Radyo Televizyonu</span>

Yunan Radyo Televizyonu (ERT) (Yunanca: Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση AE (ΕΡΤ), romanize: Elliniki Radyofonya Tileorasi SA), Yunanistan merkezli bir devlet radyo ve televizyon ağıdır. 1938 yılında kurulmuştur. Merkezi Atina'da yer almaktadır.

İHL Sözlük, 7 Nisan 2009'da kurulan katılımcı sözlüktür. Ekşi Sözlük'ten ayrılan "mechul-x" ve "seyyar gazali" rumuzlu iki yazar tarafından kurulmuştur. 2012'de kapanıp 2015'te tekrar açılmışsa da 2016'da Dünya Sözlük projesine dâhil olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İnci Sözlük</span> Türkçe çevrimiçi sosyal topluluk web sitesi

İnci Sözlük, 19 Aralık 2009 tarihinde kurulan katılımcı sözlük tarzındaki ağ sayfasıdır. Serkan İnci ve Uludağ Sözlük'ün de kurucusu olan İsmail Alpen tarafından kurulmuştur. Argo ve müstehcen bir içeriğe sahip olan sözlüğün yazarları çeşitli basın ve yayın kuruluşlarına, bazı ağ sayfalarına ziyaret adını verdikleri çeşitli saldırılarda bulunmuştur. İnternet ortamındaki caps kültürünü oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çağatay Ulusoy</span> Türk oyuncu ve model

Çağatay Ulusoy, Türk oyuncu ve modeldir.

İsviçre, Avusturya'nın başkenti Viyana'da yapılan 2015 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılımını onaylamıştır. İsviçre'nin şarkı ve temsilcisi, ülkenin kamusal yayın kuruluşu SRG SSR idée suisse tarafından düzenlenen "Die grosse Entscheidungs Show" isimli ulusal final doğrultusunda seçilmiş, Mélanie René'nin seslendirdiği Time to Shine 2015 Eurovision Şarkı Yarışması'nda İsviçre'yi temsil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ayı Sözlük</span>

Ayı Sözlük, 14 Ağustos 2011'de İlker Bozkurt tarafından kurulan LGBTİ içerikli katılımcı sözlüktür. Yazarlarının çoğunluğu LGBTİ bireylerden oluşmaktadır. Sözlüğün kuruluş amacı LGBTİ bireyler ve toplum içinde öteki olarak değerlendirilen tüm bireylerin sesini duyurmak, LGBTİ haklarını savunmak, özgürce yazabilmelerini sağlamak, genç LGBTİ bireylerin kendilerini kabul etme süreçlerinde destek olmak, yalnız ve yanlış olmadıklarını hissettirmek, ötekileştirmeye, önyargıya, transfobiye, homofobiye, nefret suçlarına karşı bir duruş sergilemektir. Sözlük yazar kadrosu içinde gönüllü avukatlar hukuk danışmanlığı yaparken sözlük yazarları arasında gönüllü psikologlar da bulunmaktadır. Zaman içinde etkinlikler düzenleyen ve sosyal sorumluluk projeleri yürüten bir topluluk haline gelmiştir. 2014 Temmuz ayından itibaren ILGA tarafından LGBTİ topluluğu olarak kabul görmüşlerdir.

İsviçre, İsveç'in başkenti Stockholm'da yapılan 2016 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılımını onaylamıştır. İsviçre'nin şarkı ve temsilcisi, ülkenin kamusal yayın kuruluşu Swiss Broadcasting Corporation tarafından düzenlenen "Die grosse Entscheidungs Show" isimli ulusal final doğrultusunda seçilmiştir. İsviçre'yi The Last of Our Kind adlı şarkısıyla Rykka temsil etmiştir.