İçeriğe atla

İnsanlara hürriyet, milletlere istiklal!

“İnsanlara Hürriyet, Milletlere İstiklal!” (Azerice: İnsanlara hürriyət, millətlərə istiqlal) söylemi, Azerbaycan'ın milli kurtuluş hareketi liderlerinden Mehmet Emin Resulzade tarafından ortaya atılan bir slogan ve felsefesidir.[1] Bu söylem, özgürlük ve bağımsızlık için mücadele eden insanlara moral ve cesaret vermek amacıyla kullanılmıştır. İlk kez 1918 yılında, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin ilan edilmesi sırasında kullanılmıştır.[2]

Mehmet Emin Resulzade, Azerbaycan'ın milli kurtuluş hareketi liderlerinden biriydi ve ülkesinin Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını savunuyordu. "İnsanlara Hürriyet, Milletlere İstiklal!" sloganı, Azerbaycan'ın bağımsızlık mücadelesinde çok önemli bir yer tuttu ve bugün hala Azerbaycan'ın milli kimliği için önemli bir sembol olarak kabul ediliyor.[3]

Sloganın ilk bölümü olan, "insanlara hürriyet" ifadesi, bireylerin özgürlüğüne atıfta bulunmaktadır. Bu ifade, insan haklarına ve özgürlüklerine saygı duyulması gerektiğini vurgular. Herkesin, inançlarına, düşüncelerine ve fikirlerine saygı duyulması gerektiği anlamına gelir. Bu ifade, bireysel özgürlükleri savunmanın yanı sıra, aynı zamanda toplumun tüm kesimlerine, farklı etnik ve dini gruplara aynı hakları sağlama gerekliliğini de vurgular.

Sloganın ikinci bölümü olan "milletlere istiklal" ifadesi ise, 20. yüzyılın başlarında, özellikle de sömürgeci güçlerin hakimiyeti altında yaşayan ülkelerde bağımsızlık hareketlerinin yaygınlaşması sırasında sık sık kullanılmıştır. Bu ifade, her milletin kendi kaderini tayin hakkına sahip olması gerektiğini vurgulamaktadır. Yani, her milletin kendi kendini yönetme hakkı olduğu anlamına gelir. Sömürgecilik karşıtı bir duruş sergileyen bu ifade, ezilen ulusların bağımsızlığına da vurgu yapar.

Bu söylem, özellikle günümüzde hâlâ birçok ülkede demokrasi ve özgürlük mücadelesinin devam ettiği düşünüldüğünde, önemlidir. İnsan haklarına saygı göstermek ve herkesin eşit haklara sahip olduğunu kabul etmek, modern bir demokrasinin temelidir. Aynı şekilde, her milletin kendi kaderini tayin hakkına sahip olması, uluslararası ilişkilerde adil bir yaklaşımın kabul edilmesi gerektiğini vurgular.

Sonuç olarak, "İnsanlara Hürriyet, Milletlere İstiklal!" sloganı, bireysel özgürlükleri ve ulusların bağımsızlığını savunan bir duruş sergiler. Bu söylem, insan haklarına saygı ve demokratik bir toplumun inşası için önemli bir ilke olarak kabul edilmelidir.

Ayrıca bakınız

  • Mehmed Emin Resulzâde'nin Azerbaycanlılara seslenişi

Kaynakça

  1. ^ Akpınar, Yavuz; Yıldırım, İrfan Murat; Çağan, Sabahattin (1990). AZERBAYCAN CUMHURiYETi (Keyfiyet-i teşekkülü ve şimdiki vaziyeti). İstanbul: İrfan Yayıncılık. s. 11. 
  2. ^ "Sobiad Atıf Dizini - Anasayfa". atif.sobiad.com. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023. 
  3. ^ MURADOV, Nazım (2019). "Mehmet Emin Resulzade'nin "İnsanlara hürriyet, milletlere istiklal!" söyleminin analiz denemesi" (PDF), Sayı: 8/3. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. ss. 1524-1547. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Liberalizm, bireysel özgürlük üzerine kurulan bir siyasi felsefe veya dünya görüşüdür. Bireysel özgürlük ve bireysel haklar düşüncesiyle yola çıkan liberalizm, daha sonraki yıllarda farklı türlere bölündü ve bireylerin eşitlik ilkesinin de önemini vurgulamaya başladı. Klasik liberalizm bireysel özgürlüklerin rolünü vurgularken, sosyal liberalizm özgürlüğe vurgu yaptığı kadar; bireylerin eşitlik hakkı ilkesinin önemine vurgu yapar ve özgürlük ile eşitlik arasında denge kurmayı amaçlar. Liberal görüşü savunanlar geniş bir görüş dizisi benimsemekle birlikte genellikle ifade özgürlüğü, inanç özgürlüğü, basın özgürlüğü, sivil haklar ve sivil özgürlükler, seküler devlet, liberal demokrasi, ekonomik ve siyasi özgürlük, hukukun üstünlüğü, özel mülkiyet ve piyasa ekonomisi gibi fikirleri destekler.

<span class="mw-page-title-main">İnsan hakları</span> İnsanlığın evrensel değerleri

İnsan hakları, tüm insanların sadece insan olmakla sahip olduğu temel hak ve özgürlüklere denir. İnsan hakları; ırk, ulus, etnik köken, dış görünüş, din, dil,ense ve cinsiyet ayrımı gözetmeksizin tüm insanların yararlanabileceği haklardır. Bu hakları kullanmakta herkes eşittir. Diğer yandan insan hakları terimi bir ideali içerir. Bu terimi kullananlar, bu alanda olanı değil, olması gerekeni dile getirirler.

<span class="mw-page-title-main">İnsan Hakları Evrensel Bildirisi</span> BM İnsan Hakları Komisyonunca 1948de kabul edilen bildiri

İnsan Hakları Evrensel Bildirisi, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu'nun Haziran 1948'de hazırladığı ve birkaç değişiklik yapıldıktan sonra 10 Aralık 1948'de, BM Genel Kurulunun Paris'te yapılan 183. oturumunda kabul edilen 30 maddelik bildiridir.

<span class="mw-page-title-main">Özgürlük</span> kısıtlama olmaksızın eylem veya hareket olasılığını belirten konsept

Özgürlük, hürriyet ya da erkinlik, birinin engellenmeden ya da sınırlandırılmadan istediğini seçebilmesi, yapabilmesi ve hareket edebilmesi durumudur. Felsefede, determinizm karşıtı özgür irade fikrini içerir. Politikada özgürlük, hükûmet baskısından bağımsızlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Hâkim (hukuk)</span> mahkemede duruşmalara bakan ve kararı açıklayan yetkili kişiye verilen isim

Hâkim veya yargıç, adaleti sağlamak üzere bağlı bulunduğu topluluğun hukuk kural ve prensiplerine dayanarak bağımsız ve tarafsız olarak karar veren kimsedir. Bazı hukuk sistemleri tek hâkimli, bazı sistemler ise hâkimler heyetinden oluşan yargılama biçimlerini benimsemiştir. Hâkimler ceza, hukuk, idare veya askeri mahkemelerde görev yapabilirler. Yaptıkları görevden ötürü toplum içerisinde saygınlık sahibi, alanında uzman ve güvenilir kişilerden seçilmeleri gerekir.

Liberal feminizm, kadının özel alan ile sınırlı kalmasına karşı çıkarak, birey olarak kendini geliştirecek potansiyele sahip olması gerektiğini savunan ideoloji. 1970’lerde Amerika’da ortaya çıkmıştır. Liberal feminist teorinin klasik savunucusu olarak Mary Wollstonecraft kabul edilmektedir. Mary Wollstonecraft, 3 Ocak 1792’de feminist teori tarihindeki ilk önemli çalışma olan A Vindication of the Rights of Woman adlı eserini tamamlamış, bu kitap daha sonraları feminist düşünce için başat eser olmuştur. Wollstonecraft’a göre, mademki erkekler ve kadınlar aynı ahlaki ve düşünsel öze sahipler, o zaman aynı zihinsel ve tinsel eğitimi almalıdırlar. Bu noktada temel liberal feminist duruşunu ortaya koymaktadır: akıl, her insanda aynıdır. 19. yüzyıl Amerikan kadın hakları hareketinin önemli iki lideri Elisabeth Cady Stanton ve Susan B. Anthony, selefleri Wollstonecraft tarafından ifade edilen Aydınlanma teorisini geliştirmiştir. “Cinsler aynıdır” diyen Stanton, sonuç olarak bunların eşit haklar hak ettiklerini iddia etmiştir. Stanton'un temel liberal tezi, birey olan kadınların kendi ayakları üzerinde durabilmeleri için bazı haklara sahip olmaları gerektiğidir. Susan B. Anthony ise bazı önermelerinde doğal haklar doktrini üzerinde ayrıntılı olarak durmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti</span> ilk Azerbaycan cumhuriyeti (28 Mayıs 1918-28 Nisan 1920)

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti veya kısaca Azerbaycan Cumhuriyeti, Doğu Kafkasya'da yerleşmiş ve yüzölçümü 147.629 km2 olan, Müslüman ve Türk toplumlarında kurulan ilk laik ve demokratik devlet. Nüfusu 2 milyon kişiye ulaşan cumhuriyetin sınırları kuzeyde Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti, kuzeybatıda Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, batıda Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve güneyde İran'la belirlenmiştir. Azerbaycan'da en büyük şehir olan Bakü'nün Bolşevik Bakü Sovyeti'nin kontrolünde olması nedeniyle, AHC'nin geçici başkenti Gence olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Emin Resulzâde</span> Azerbaycan Demokratik Cumhuriyetinin kurucusu

Mehmed Emin Resulzâde, Azeri devlet adamı ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi</span> Fransız Devriminin temel belgesi

İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi Fransız Devrimi'nin temelini oluşturan, 26 Ağustos 1789’da demokrasi ve özgürlük sebep gösterilerek yayımlanan temel metinlerden birisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bahtiyar Vahapzade</span> Şair

Bahtiyar Vahabzade, Azerbaycanlı şair ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">İfade özgürlüğü</span> kişinin görüş ve fikirlerini iletme hakkı

İfade hürriyeti, ifade özgürlüğü, Birleşmiş Milletler tarafından İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nde ilan edilen, birçok ülke tarafından kabul edilen, bireylerin veya toplulukların fikir ve görüşlerini sansür, yasal yaptırım veya tehdit korkusu olmaksızın ifade etme hakkıdır. Birçok devlet ifade özgürlüğünü anayasal koruma altına almıştır. Konuşma özgürlüğü ve ifade özgürlüğü siyasal bağlamda dönüşümlü olarak kullanılan terimler olsa da, ifade özgürlüğünün hukuki anlamı, iletişim araçları arasında fark gözetmeksizin bilgi ve fikirlerin aranması, erişilmesi ve yayılmasına yarayan her tür faaliyeti kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Müsavat Partisi</span> Azerbaycanda siyasi parti

Müsavat Partisi, Azerbaycan'ın en eski siyasi partisidir. İlk defa 1911 yılında kuruldu. 1920 yılında Azerbaycan SSC Yönetimi tarafından yasaklandı. Azerbaycan'ın tekrar bağımsızlığını kazanmasından sonra 1992 yılında yeniden kuruldu. 2023 yılı itibarıyla ne yerel, ne genel yönetimde, ne de hükûmette temsil edilmektedir. Parti Yeni Azerbaycan Partisi iktidarına muhaliftir.

Türkiye Türklerindir, 8 Kasım 1949'dan beri Hürriyet gazetesinin mottosu olan söz.

18 ilâ 21. yüzyıllarda üretilen siyasi sloganların başlıcalarının listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Parlamentosu</span>

Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Parlamentosu, 7 Aralık 1918 tarihinde kurulmuştur.

İnternete erişim hakkı, tüm insanların ifade ve düşünce özgürlüğü ile diğer temel insan haklarını kullanmak ve bunlardan yararlanmak için İnternet'e erişebilmesi gerektiğini belirten bir görüştür. Ayrıca devletlerin İnterneti geniş çapta erişilebilir olmasını sağlama sorumluluğu olduğu ve bireylerin İnternete erişimini makul olmayan bir şekilde kısıtlayamayacağını da vurgular.

Azerbaycan milliyetçiliği veya Azerbaycancılık, Azerbaycanlıların Bu bir ulus olma şartı ve Azerbaycanlıların kültürel birliğini teşvik etme fikridir. Azerbaycan'da milliyetçiliğin oluşum süreci 19. yüzyıl ikinci yarıdan başladı. Azerbaycan görüşleri çoğunlukla Yirminci yüzyıl başlangıçta Azerbaycan'ın ideologlarını, kurucularını ve bu fikirlerin sonucu olarak Azerbaycan halklarıyla birlikte Azerbaycan Halk Cumhuriyeti kurulmuştur. Azerbaycan'da milliyetçilik içeriği ve önemi bakımından liberal bir milliyetçilikti. Bu, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin dış ve iç politikalarında açıkça görülebilir. Ayrıca içsel kimlik politikası özgürlük, eşitlik, Dayanışma ilkelerine dayanıyordu. Bütün Azerbaycan Esasen Azerbaycanlıların yaşadığı toprakların birleştirilmesini tarihsel olarak öngören modern Azerbaycan milliyetçiliğinin örneklerinden biridir.

1979 ODTÜ İstiklal Marşı Krizi, 8 Ağustos 1979 günü yapılan Orta Doğu Teknik Üniversitesinin yeni eğitim öğretim dönemi açılış töreninde İstiklal Marşı söylenirken bazı öğrencilerin yere oturması ve ardından Enternasyonal marşının söylenmesi olayı. Olay ülkede büyük yankı yaptı. Siyasiler, basın mensupları, öğretim üyeleri ve askerler tepki gösterdi.

"Bütün insanlar eşit yaratılmıştır" ifadesi, 1776'da Amerikan Devrimi'nin başlangıcında Thomas Jefferson tarafından yazılan ABD Bağımsızlık Bildirgesi'nde ünlü bir şekilde yer almaktadır. Cümlenin tamamı şöyledir: "Bu gerçeklerin apaçık olduğunu, tüm insanların eşit yaratıldığını, Yaratıcıları tarafından bazı devredilemez haklarla donatıldıklarını, bunların arasında Yaşam, Özgürlük ve Mutluluk arayışı olduğunu kabul ediyoruz." Bu ifade John Locke'un yazılarından esinlenilmiş ve Amerikan tarihindeki çeşitli etkili şahsiyetler tarafından kullanılmıştır. Amerikan Devrimi döneminden kalma önemli ve kalıcı bir ifade olarak kabul edilir.

Azerbaycan Kültür Derneği, 1949 yılında Türkiye'de kurulan dünyanın ilk Azerbaycan diasporası kuruluşudur. Bu örgüt Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurucularından Mehmed Emin Resulzade tarafından kurulmuştur. Derneğin ilk başkanı Hamid Ataman'dı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.