Türk Kızılay ya da resmî adıyla Türkiye Kızılay Derneği, Türkiye'deki en büyük insani yardım kuruluşudur ve Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketinin bir parçasıdır. Türk Kızılay, kâr amacı gütmeyen (NGO), yardım ve hizmetleri karşılıksız olarak sağlayan ve kamu yararına çalışan bir gönüllü sosyal hizmet kuruluşudur. Personelinin bir kısmı gönüllü olarak, bir kısmı ise maaşlı olarak çalışır.
Afet; insanlar için fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar ortaya çıkaran, insanın normal yaşantısını ve eylemlerini durduracak veya kesintiye uğratacak, imkânların yetersiz kaldığı olaylara verilen genel bir isimdir. Büyük oranda veya tamamen insanların kontrolü dışında gerçekleşen afetler, kitlesel bir can ve mal kaybına neden olur.
Toplum ya da cemiyet, bir arada yaşayan canlıların oluşturduğu topluluktur. Sosyolojide toplum, onu oluşturan canlıların basit bir toplamından ziyade, farklı biçimler ve özellikler gösterip özgün olan ve nesnel yasalar gereğince insanların maddi üretim içindeki gündelik hayat faaliyetleriyle ve sınıfsal savaşımıyla değiştirilen ve gelişen ilişkilerden oluşan sisteme denir. Bir nevi örgütlenmedir.
Avrupa Topluluğu İnsani Yardım Bürosu, 1992'de kuruldu. Avrupa Birliği dışı ülkelere yardım eden kuruluşun eyleme geçmesi Komisyon ve Bakanlar Konseyi'ne bağlı olarak yürütülür. ECHO, temel mal ve hizmetleri, ırk, renk, din, siyasal görüş farkı gözetmeden yardım eder. Destekçileri arasında Birleşmiş Milletler ve çeşitli sivil toplum kuruluşları vardır. BM kuruluşları UNHCR, WFP, UNICEF, UNWRA'dır.
Travma ya da örselenme, canlı üzerinde beden ve ruh açısından önemli ve etkili yaralanma belirtileri bırakan ağrı, bir doku ya da organın yapısını ya da biçimini bozan ve dıştan mekanik bir etki sonucu oluşan yerel yara olarak tanımlanmaktadır. Bir travma kasıtlı veya kasıtsız olarak meydana gelebilir. En yaygın türlerine künt travma, penetran travma, kemik kırığı, yanık, kanama, soğuk ısırması, güneş yanığı, toksin maruziyet, zehirlenme, boğulma, asfiksi, psikolojik travma, beyin travması ve diğerleri aittir. Yaralanmalar vücudun herhangi bir yerinde meydana gelebilir ve farklı yaralanmalar farklı semptomlarla ilişkilendirilir.
Arama-kurtarma, herhangi bir doğal ya da insan kaynaklı acil durum veya afet esnasında, acil yardıma ihtiyacı olan kimselerin yerini tespit etme, gerekirse ilk yardım uygulama ve daha kapsamlı yardım alabilecekleri güvenli bir yere nakletme faaliyetleri. Kısaltma olarak İngilizce "search and rescue" sözcüklerinden oluşturulan SAR kullanılır. Bazı arama-kurtarma ekipleri, kurtarma sonrası bakım ve barınma olanaklarının sağlanmasında da kazazedelere yardımcı olurlar. Arama-kurtarma faaliyetleri esnasında insanların ve özel eğitimli hayvanların yanı sıra, basit araç-gereçlerden özel donanımlı hava, kara ve deniz taşıtlarına kadar çok çeşitli ekipmanlardan istifade edilir.
'Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı veya kısa adıyla AFAD, 29 Mayıs 2009 tarih ve 5902 sayılı Kanun'un 17 Haziran 2009'da Resmî Gazete'de yayımlanmasıyla; İçişleri Bakanlığı Sivil Savunma Genel Müdürlüğü (SSGM) ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü (TAY) yerine kurulan afet ve acil durum yönetimi kurumudur. Kurum, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığına bağlı olarak çalışmaktadır. Afet öncesi hazırlık ve zarar azaltma, afet esnasında yapılacak müdahale ve afet sonrasındaki iyileştirme çalışmalarının yönetim ve koordinasyonunu gerçekleştirmek, kurumun temel görev ve amacıdır.
Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi (UMKE), Türkiye'de 2004 yılında kurulmuş bir arama-kurtarma örgütü.
AID din, dil, ırk, etnik köken, milliyet ayrımı yapmadan tüm dünyada tıbbi çalışmalar yürüten uluslararası bir organizasyondur.
Afet ve acil durum yönetimi, afet yönetimi veya acil durum yönetimi, meydana gelen bir afet veya acil durumun etkilerini azaltmak için yapılan çalışmaların tümü.
Afet risk azaltma ya da kısaca ARA kaza riskini azaltma, değerlendirme ve tanımlamanın sistematik yaklaşımıdır. Afet risk azaltma kazayı tetikleyen çevre ve diğer tehlikelerin yanı sıra kazanın sosyo-ekonomik zayıflıklarını azaltmayı amaçlar. Afet risk azaltma, kalkınma ve geliştirme kuruluşlarının sorumluluğundadır. Bu kuruluşların ayrılmaz bir parçası olmalı, bir eklenti ya da bir kereye mahsus olmamalıdır. Afet risk azaltmanın alanı geleneksel acil durum yönetiminden çok daha derin ve çok daha geniştir. Afet yönetiminde tarihsel değişim;
- Sivil Savunma
- Sivil Koruma
- Acil Durum Yönetimi
- Afet Yönetimi
- Afet ve Risk Yönetimi
- Afet Risk Yönetimi
- Afet Risk Azaltma
Devletlerarası diplomasinin yetersiz kaldığı kriz, savaş ve doğal afet gibi durumlarda sivillerin korunması, kayıpların bulunması, esirlerin kurtarılması, krizlerin sonlandırılması için gerekli adımların atılmasına olanak sağlayan bir diplomasi çeşididir. İnsan hayatının söz konusu olduğu konularda çözüm aramak, çatışan taraflar arasında gerektiğinde arabuluculuk yapmak, insani yardımın önündeki engelleri kaldırmak insani diplomasinin faaliyet alanlarında yer alır.
İHH İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi ya da kısaca İNSAMER, İHH İnsani Yardım Vakfı bünyesinde kurulmuş, 2014 yılı itibarıyla düşünce kuruluşu statüsünde faaliyetini devam ettiren bir araştırma merkezidir. İnsani yardım, insani diplomasi ve insan hakları konuları başta olmak üzere sosyal bilimlerin farklı alanlarında araştırmalar ve bilimsel çalışmalar yürütür. Kuruluşun ilan ettiği haliyle misyonu; bölgesel ve küresel gelişmeleri takip ederek geleceğe yönelik öngörülerde bulunmak ve nitelikli saha raporları hazırlamaktır. Hazırlanan makale, analiz, rapor ve kitaplar vasıtasıyla bu öngörüleri kamuoyu ile paylaşır.
Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi Birleşmiş Milletler bünyesinde etkinlik gösteren, iç savaş ve doğal afet gibi ivedi eylem gerektiren durumlar karşısında nasıl davranılacağının belirlenmesi amacıyla oluşturulmuş örgüttür. 19 Aralık 1991 tarih ve 46/182 sayılı Genel Kurul kararıyla kurulmuş olup merkezi New York ve Cenevre'dedir. Birleşmiş Milletler Kalkınma Grubu'nun gözlemci üyelerinden biridir.
Ahbap, müzisyen ve hayırsever Haluk Levent tarafından kurulan, dayanışmaya ve yardımlaşmaya dayalı bir sivil toplum kuruluşudur.
Gıda dışı ürün ya da Temel Yardım Malzemesi ifadeleri insani yardım sektöründe yiyecek haricindeki yardım materyalleri için kullanılmaktadır. Gıda dışı ürünler insani krizlerde birincil öneme sahip battaniye ve hijyen kitleri gibi malzemelerden oluşmaktadır.
Doğal afet veya Doğa kaynaklı afet büyük oranda veya tamamen insanların kontrolü dışında gerçekleşen, mal ve can kaybına neden olabilen, büyük ölçekli bir tehlike ve olay'dır. Antropojenik tehlike türleri de buna neden olabilir. Bu zaman devlet tarafından olağanüstü hâl veya sokağa çıkma yasağı uygulanabilir. Bu olaylar sonucu kıtlık, epidemi, salgın, pandemi olabilir. Çok ülkeler tarafından kayıpları küçültmek için afet risk azaltma, acil tahliye, depreme hazırlık, kasırga hazırlığı, insani yardım, sivil savunma önlemleri alınır.
Facebook Safety Check, Facebook sosyal ağ şirketi tarafından yönetilen bir özelliktir. 2010 yılında Google tarafından sunulan Google Person Finder ile benzer idi. Bu özellik, doğal veya insan kaynaklı afetler ve terörle ilgili olaylar sırasında etkilenen coğrafi bölgede insanların güvende olup olmadığını hızlı bir şekilde belirlemek için şirket tarafından etkinleştirilir.
İnsani yardım, yardıma ihtiyacı olan insanlara maddi, teknik ve manevi destek sağlamaktır. İnsani krizler, antropojenik tehlike'ler, doğal afet, savaş, çatışma, terör olayları zamanı yapılmaktadır. Mülteci, evsizlere, açlara, hastalara, fakirlere, hatta hayvan ve canlılara da yardımlar yapılır. Yardımlar gönüllüler, hayırseverler, sivil toplum kuruluşları, devletler tarafından yapılır. Yardımlar yapmak için Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi, Türk Kızılay, Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi, CARE, UNICEF gibi uluslararası kuruluşlar vardır.
İzlanda Kriz Müdahale Birimi, 2008 yılında kurulmuş bir birimdir.
