İçeriğe atla

İnsanda saç biti istilası

Bu madde enfestasyon (istila) hakkındadır. Bu hayvan için Baş biti sayfasına bakınız.
Baş biti istilası (pediculosis capitis)
Boynun arkasındaki baş biti ısırıkları
UzmanlıkEnfeksiyon hastalıkları Bunu Vikiveri'de düzenleyin

Saç biti istilası (pediculosis capitis,[1] sirke,[2] ya da insanda saç biti istilası (cooties)[3] adlarıyla da bilinir.) kafa derisinde ve saçlarda baş biti (Pediculus humanus capitis) tarafından oluşturulan enfeksiyonlardır.[4] Bit ısırmaları nedeniyle kaşıntı oldukça yaygındır.[5] Bit kişinin saçında yaşamaya başlamasının ardından kaşıntı altı hafta sonra başlayabilir.[5] Ancak bir kişiye virüs yeniden bulaşırsa, bu durumda belirtiler daha çabuk başlayabilir.[5] Kaşıntı, uyku problemlerine neden olabilir.[6] Bununla birlikte, genel olarak, ciddi bir durum değildir.[7] Baş bitlerinin Afrika'da diğer hastalıları yaydığı görülmüş olsa da Avrupa ve Amerika'da böyle bir durum tespit edilememiştir.[4][6]

Saç biti, enfekte olmuş birinin saçlarıyla doğrudan temas yoluyla yayılır.[6] Baş biti istilasının nedeni temizlik ile ilgili değildir.[5] Diğer hayvanlar, örneğin kedi ve köpekler iletimde rol oynamazlar.[6] Saç biti yalnızca insan kanıyla (ve diğer bazı artıklarla) beslenir ve yalnızca insan saçlarında hayatta kalabilirler.[4][5] Yetişkinler, yaklaşık 2 ila 3 mm uzunluğundadırlar.[8] Bir insan üzerinde yaşamadıkları zaman, üç günden fazla yaşayamazlar.[5] Ayrıca insanlar baş biti ve kasık biti olmak üzere yalnızca iki türü bulaştırabilirler. Tanının koyulabilmesi için yaşayan canlı bitler bulunmalıdır.[5] Bir tarak kullanmak tespit edilmesine yardımcı olabilir.[5] Boş yumurta kabuklar (sirke olarak bilinir) tanı için yeterli değildir.[5]

Olası tedaviler şunlardır: saçları sık sık ince bir diş tarağı ile tarama ya da saçları tamamen tıraş etmek.Malathion, ivermektin ve dimetikon gibi bir dizi topikal ilaç da etkili olmaktadır.[7] Bir silikon yağı olan dimetikon düşük yan etki riski nedeniyle sıklıkla tercih edilir.[7] Permetrin gibi pirothroidler yaygın olarak kullanılmaktadır; Ancak, pestisit direncinin artması nedeniyle daha az etkili olmuştur.[7] Alternatif ilaçlar için çok az kanıt bulunmaktadır.[9]

Baş biti enfestasyonları, özellikle çocuklarda yaygındır.[5] Avrupa'da, farklı grupların %1 ila %20'sinde bulaştırma oluşmaktadır.[4] Amerika Birleşik Devletleri'nde, yılda 6 ila 12 milyon arasında çocuğa bulaşmaktadır.[6] Kızlarda, erkeklerden daha sık görülürler.[5] Tarihsel olarak baş biti enfeksiyonu faydalıydı çünkü insanları daha tehlikeli vücut bitine karşı koruyorlardı.[10] İstilalar, baş biti bulaşmış kişiye hasta gözüyle bakılmasına neden olabilir.[5]

Belirti ve bulgular

Saç fırçasında dolaşan bir saç biti
Yetişkin erkek baş biti (sol) ve dişi baş biti (sağ).

Baş bitleri genellikle rahatsız edicidir ancak genellikle ciddi bir durum oluşturmazlar.[7] Isırma reaksiyonu çok yumuşaktır ve tüyler arasında nadiren görülebilir. Isırıklar, özellikle saçları kenara itilen uzun saçlı bireylerin boyunlarında görülebilir. Yerel lenf bezelerinin şişmesi ve ateş nadirdir. Kaşıntı deride bozulmaya neden olabilir ve nadiren bakteriyel bir enfeksiyona neden olabilir.[7]

Etiyopya'da, baş bitinin bartonella quintana kaynalşı tifüs salgınını yayabildiği tespit edilmiştir.[4] Ancak Avrupa'da baş bitinin bu tür enfeksiyonları taşıdığına dair bir bulgu elde edilememiştir.[4]

Nedenleri

Baş bitleri, genellikle enfestasyona maruz kalmış biriyle direkt başa-baş teması yoluyla yayılır.[5] Şapkalar, yatak takımları ya da kıyafetlerin paylaşılmasıyla bulaşma daha az yaygındır.[11] Baş biti istilasının nedeni temizlikle ilgili değildir.[5] Ne saç uzunluğu ne de saçların yıkanma sıklığı enfeksiyon riskini etkiler.[12]

Vücut bitleri, vücuda, giysilere ya da biti zaten taşıyan bir kişinin diğer kişisel eşyalarına doğrudan temas yoluyla yayılır. Kasık bitleri, enfestasyon (istila) gören bir kişiyle yakın temasla yaygınlaşmaktadır. Baş biti insan saçlarında, vücut bitin giyim eşyalrında ve kasık bitleri ise kasıktaki kıllarda görülür. Bitler deri içine yuva yapamaz ya da giremezler.

Kaynakça

  1. ^ Rapini, Ronald P.; Bolognia, Jean L.; Jorizzo, Joseph L. (2007). Dermatology: 2-Volume Set. St. Louis: Mosby. ISBN 1-4160-2999-0. 
  2. ^ "How to treat nits". nhs.uk. 14 Eylül 2012. 13 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2014. 
  3. ^ "cootie". dictionary.reference.com/. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2014. 
  4. ^ a b c d e f Feldmeier, H (Eylül 2012). "Pediculosis capitis: new insights into epidemiology, diagnosis and treatment". European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases. 31 (9). ss. 2105-10. doi:10.1007/s10096-012-1575-0. PMID 22382818. 
  5. ^ a b c d e f g h i j k l m n Smith, CH; Goldman, RD (Ağustos 2012). "Tedavi edilemez bir kaşıntı: baş biti". Canadian Family Physician. 58 (8). ss. 839-41. PMID 22893334. 
  6. ^ a b c d e "Parasites - Lice - Head Lice Frequently Asked Questions (FAQs)". cdc.gov. 24 Eylül 2013. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2014. 
  7. ^ a b c d e f "Saç biti. Dimetikon, tercih edilen pediculicide'dır". Prescrire Int. 151 (23). Temmuz 2014. ss. 187-90. PMID 25162097. 
  8. ^ "Parasites - Lice - Head Lice". cdc.gov. 24 Eylül 2013. 15 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2014. 
  9. ^ Takano-Lee M, Edman JD, Mullens BA, Clark JM (Aralık 2004). "Baş bitlerini kontrol altına almak için ilaçlar: insanların baş biti kontrolünde ev ilaçlarının değerlendirilmesi, Pediculus humanus capitis (Anoplura: Pediculidae)". Journal of Pediatric Nursing. 19 (6). ss. 393-8. doi:10.1016/j.pedn.2004.11.002. PMID 15637580. 
  10. ^ Rózsa, L; Apari, P (Mayıs 2012). "Why infest the loved ones--inherent human behaviour indicates former mutualism with head lice". Parasitology. 139 (6). ss. 696-700. doi:10.1017/S0031182012000017. PMID 22309598. 
  11. ^ Division of Parasitic Diseases (DPD), National Center for Zoonotic, Vector-Borne, and Enteric Diseases (ZVED) (16 Mayıs 2008). "Head lice fact sheet". Centers for Disease Control and Prevention website. Atlanta, GA: Department of Health and Human Services, US Government. 23 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2010. 
  12. ^ Devore, C. D.; Schutze, G. E. (27 Nisan 2015). "Head Lice". Pediatrics. 135 (5). ss. e1355-e1365. doi:10.1542/peds.2015-0746. 

Dış bağlantılar

Sınıflandırma
Dış kaynaklar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Frengi</span> bulaşıcı enfeksiyon

Frengi, spiroket bakterisi Treponema pallidum alttürünün sebep olduğu cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur. Cinsel yolla bulaşmanın yanı sıra kan transfüzyonlarıyla da bulaşabildiği gösterilmiştir. Aynı zamanda anneden fetüse, hamilelik ya da doğum sırasında bulaşabilir. Treponema pallidum ile alakalı olarak insanlarda görülen diğer hastalıklar arasında veremdutu, pinta ve endemik frengi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Egzama</span> Deri hastalığı

Egzama, çeşitli nedenlerle ortaya çıkan ve deride kızarıklık, veziküller, kaşıntı gibi belirtilerle görülen daha çok alerjilerin neden olduğu deri hastalığı. Başlıca özelliği, kızarık deri üzerinde beliren kabarcıklardır. Akut, kronik, yaş ve kuru egzama gibi türleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Bitler</span>

Bit yaklaşık olarak Phthiraptera takımından, 5.000 türü bulunan kanatsız böceklerdir. Bitler tek delikliler, pangolinler, yarasalar ve memeli deniz hayvanları dışındaki her tür kuşlar ve memelilerde yaşayabilen sıcakkanlı zorunlu parazitlerdir. Bitler tifüs gibi hastalıkların taşıyıcısıdırlar.

<span class="mw-page-title-main">Şistozomiyaz</span>

Şistozomiyaz; şistozomiazis veya bilharyaz olarak adlandırılan, insanlarda görülen, Schistosoma (Şistozoma) cinsinden parazitlerin enfestasyonudur (istilasıdır). Bilharyaz ismi 1851'de ilk (üriner) şistozomiyazı tanımlayan Theodor Bilharz'dan gelir. Bu hastalık; salyangoz ateşi, salyangoz humması, Katayama ateşi ve Katayama humması olarak da bilinir. Schistosoma (Şistozoma) türündeki asalak solucanların neden olduğu bir hastalıktır. İdrar yolu veya bağırsakları etkileyebilir. Belirtiler arasında karın ağrısı, ishal, kanlı dışkı veya kanlı idrar bulunur. Hastalığa uzun bir süre önce yakalanmış kişilerde karaciğer hasarı, böbrek yetmezliği, kısırlık veya mesane kanseri görülebilir. Çocuklarda yavaş büyümeye ve öğrenme güçlüğüne neden olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Trahom</span> Kara sineklerin, yanı sıra hastanın havlu ve diğer eşyaları aracılığıyla bulaşır

Trahom, konjonktivayı, korneayı ve gözkapaklarını saran, genellikle süreğen bir çeşit göz hastalığıdır; gözde kesecikler ve bir kornea yastıkçığının oluşmasına ve tipik nedbe benzeri lezyonlara sebep olur. Granüler konjonktivit, Mısır oftalmisi ve kör edici trahom olarak da adlandırılan trahom bulaşıcı bir hastalıktır ve nedeni Chlamydia trachomatis adlı bir bakteridir. Enfeksiyon, göz kapaklarının iç yüzeyinde pürüzlenmeye neden olur. Bu pürüzlenme gözlerde ağrıya, korneanın dış yüzeyinin bozulmasına ve körlüğe yol açabilir.

<span class="mw-page-title-main">Cinsel yolla bulaşan hastalık</span> insan cinsel davranışı yoluyla bulaşan enfeksiyon

Cinsel yolla bulaşan hastalık (CYBH) veya cinsel yolla bulaşan enfeksiyon (CYBE), daha eski adıyla zührevi hastalık, özellikle vajinal seks olmak üzere anal seks, oral seks, bazen de sürtünme yoluyla cinsel ilişkiyle bulaşabilen enfeksiyonların genel adıdır. CYBE'ler genellikle başlangıçta semptomlara neden olmadığından başkalarına bulaştırma riskleri fazladır. İngilizce literatürde Cinsel yolla bulaşan enfeksiyon terimi, semptomatik hastalığı olmayan vakaları da kapsadığından cinsel yolla bulaşan hastalık veya zührevi hastalık terimlerinin yerine tercih edilmektedir. CYBE'lerin belirti ve bulguları olarak vajinal akıntı, penis akıntısı, cinsel organların üzerinde veya çevresinde ülserler ve pelvik ağrı sayılabilir. Bazı CYBE'ler kısırlığa neden olabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Domuz gribi</span> Bir virüsün sebep olduğu, solunum yolları enfeksiyonu ile meydana çıkan, bazen öldürücü olan hastalık

Domuz gribi, Orthomyxoviridae ailesinden, herhangi bir virüs tarafından oluşmuştur. Domuzlarda oluşan virüse çok benzediği için adına Domuz Gribi denmektedir. Hastalık tıp alanında İngilizce swine influenza virus kelimelerinin baş harflerinin bir araya getirilmesiyle kısaca SIV olarak adlandırılır. Bilinen tüm SIV tipleri ya Influenzavirus A (çoğunlukla) ya da Influenzavirus C (ender) tipindedir. Aşısı bulunmaktadır. 2009 salgınına neden olan virüs, influenza A virüsünün alt türlerinden biri olan H1N1'dir.

<span class="mw-page-title-main">Hepatit C</span> Karaciğeri etkileyen enfeksiyon

Hepatit C özellikle karaciğeri etkileyen bir enfeksiyondur. Hastalığa, hepatit C virüsü (HCV) sebep olur. Hepatit C, genellikle herhangi bir belirtiye sahip değildir ancak kronik enfeksiyon, karaciğerde yara oluşumu ve uzun yıllar sonra siroza sebep olabilir. Aynı zamanda, bazı durumlarda, sirozlu hastalarda, karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanseri ya da ölümcül kanamaya sebebiyet verebilecek, yemek borusu ve midedeki damarlarda aşırı şişmeye yol açabilir.

<span class="mw-page-title-main">Ekinokokkoz</span>

Ekinokokkoz ya da diğer adlarıyla kist hidatik, hidatidoz veya halk arasında türüne bakılmaksızın bilinen adıyla kist hastalığı, Echinococcus türü şerit solucanlarının sebep olduğu bir paraziter hastalıktır. İnsanlarda bu hastalığın iki ana türü görülür: kistik ekinokokkoz ve alveolar ekinokokkoz. Daha seyrek görülen ve polikistik ekinokokkoz ve ünikistik ekinokokkoz adı verilen iki türü daha vardır. Bu hastalık çoğunlukla belirti vermeden başlar ve bu durum yıllarca sürebilir. Ortaya çıkan belirti ve işaretler kistlerin yerine ve büyüklüğüne bağlıdır. Alveolar hastalık genellikle karaciğerde başlar, ama akciğerler ve beyin gibi vücudun diğer kısımlarına da sıçrayabilir. Karaciğeri etkilenen kişilerde karın ağrısı, kilo kaybı ve renkte sararma görülebilir. Akciğer hastalığı ise göğüs ağrısına, nefes darlığına ve öksürüğe yol açabilir.

<span class="mw-page-title-main">Onkoserkiyaz</span>

Onkoserkiyaz ya da bilinen diğer adlarıyla nehir körlüğü veya Robles hastalığı, bir asalak solucan olan Onchocerca volvulus enfeksiyonunun sebep olduğu bir hastalıktır. Hastalığın belirtileri arasında şiddetli kaşınma, deri altında şişlikler ve körlük sayılabilir. Trahom hastalığının ardından körlüğün en yaygın ikinci sebebidir.

<span class="mw-page-title-main">Trikuriyaz</span> Parazitik bir solucanın yol açtığı enfeksiyon

Trikuriyaz, bir parazitik solucan türü olan Trichuris trichiura’nın yol açtığı bir enfeksiyondur. Enfeksiyon yalnızca birkaç solucandan kaynaklanıyorsa çoğunlukla bir belirti görülmez. Ama çok sayıda solucanla enfekte olan kişilerde karın ağrısı, yorgunluk ve ishal görülebilir. Bu ishal bazen kanlı olabilir. Bu enfeksiyona yakalanan çocuklarda zihinsel ve fiziksel gelişim geriliği gözlenebilir. Kan kaybından dolayı kırmızı kan hücresi seviyesi düşebilir.

<span class="mw-page-title-main">İnsan baş bitinin tedavisi</span>

İnsanda saç biti istilasının tedavisi, saç biti parazitlerinin insan saçından uzaklaştırılması için bir süreçtir ve yüzyıllar boyunca tartışılarak incelenmiştir. Bununla birlikte, insan biti enfestasyonları vakalarının sayısı 1960'lı yılların ortalarından beri dünya çapında artmış ve her yıl yüz milyonlarca kişiye ulaşmış durumdadır. Günümüzde hâlâ tek bir işlemin ardında bit yumurtalarının ve saç arasına saklanmış bitlerin %100 yok edilmesini sağlayan hiçbir ürün ya da yöntem bulunmamaktadır. Bununla birlikte, değişik başarı derecelerine sahip uygulanabilen çeşitli tedavi yöntemleri vardır. Bu yöntemler kimyasal işlemler, doğal ürünler, taraklar, tıraş, sıcak hava ve silikon bazlı losyonları içerir.

Giardiasis ya da yaygın adıyla kunduz ateşi, Giardia lamblianın neden olduğu bir parazit hastalığıdır. Enfekte olanların yaklaşık %10'unda hiçbir belirti görülmez. Belirtiler ortaya çıktığı zaman ishal, karın ağrısı ve kilo kaybı olabilir. Kusma, dışkıda kan ve ateş daha az görülür. Belirtiler genellikle hastalığa maruz kaldıktan 1-3 hafta sonra başlar ve tedavi olmadan altı hafta sürer.

<span class="mw-page-title-main">Malathion</span> kimyasal bileşik

Malathion(malatyon), bir asetilkolinesteraz inhibitörü olarak işlev gören bir organofosfat insektisitidir. SSCB'de karbofil olarak, Yeni Zelanda'da ve Avustralya'da maldison olarak ve Güney Afrika'da merkaptothion olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Pediculus humanus</span>

Pediculus humanus, insan vücudunda ve giysilerinde yaşayabilen bir bit türüdür. İnsanın bulunduğu bütün bölgelerde görülebilir. İki alt türü vardır:

<span class="mw-page-title-main">Saç biti</span>

Saç biti, insanların üzerinde yaşayan bir bit alt türü ve parazittir. Bu parazitin bilinen tek konakçısı insanlardır, tüm yaşamlarını insan kafa derisinde geçiririrler ve yalnızca insan kanıyla beslenirler.

Herpes simpleks, herpes simpleks virüsünün neden olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır. Enfeksiyonlar, vücudun enfekte olan kısmına göre kategorize edilir. Oral uçuk, yüzü veya ağzı içerir. Genellikle uçuk veya gruplanmış küçük kabarcıklara neden olabilir veya sadece boğaz ağrısına neden olabilir. Genellikle basitçe herpes olarak bilinen genital herpes, minimal semptomlara sahip olabilir veya küçük ülserlerle sonuçlanan kabarcıklar oluşturabilir. Bunlar tipik olarak iki ila dört hafta içinde iyileşir. Kabarcıklar ortaya çıkmadan önce karıncalanma veya ağrılar oluşabilir. Herpes, aktif hastalık dönemleri arasında döngü yapar ve arada semptomsuz dönemler mevcuttur. İlk bölüm genellikle daha şiddetlidir ve ateş, kas ağrıları, şişmiş lenf düğümleri ve baş ağrıları ile ilişkilendirilebilir. Zamanla, aktif hastalık ataklarının sıklığı ve şiddeti azalır. Herpes simpleksin neden olduğu diğer bozukluklar şunları içerir: parmakları tuttuğunda herpetik dolama gözün herpes enfeksiyonu, beynin herpes enfeksiyonu ve yenidoğanı etkilediğinde yenidoğan herpes enfeksiyonu.

Q humması veya Q ateşi, insanları ve diğer hayvanları etkileyen bir bakteri olan Coxiella burnetii'nin, neden olduğu bir hastalıktır. Bu organizma doğada yaygın değildir ancak sığır, koyun, keçi, kedi ve köpekler dahil diğer evcil memelilerde bulunabilir. Enfeksiyon, spor benzeri küçük hücreli bir varyantın solunmasından ve enfekte hayvanların süt, idrar, dışkı, vajinal mukus veya meni ile temastan kaynaklanır. Nadiren hastalık kene kaynaklıdır. Kuluçka süresi 9-40 gündür. İnsanlar Q hummasına karşı savunmasızdır. Ateş ve enfeksiyon birkaç organizmadan bile kaynaklanabilir. Bakteri zorunlu hücre içi bir patojendir.

<span class="mw-page-title-main">Giyim tarihi</span>

Giyim tarihi, giyim ve tekstillerin insanlık tarihi boyunca gelişimini, kullanımını ve bulunabilirliğini izler. Giyim ve tekstil, farklı medeniyetlerde farklı zamanlarda mevcut olan malzeme ve teknolojileri yansıtır. Bir toplumdaki giyim ve tekstillerin çeşitliliği ve dağılımı, sosyal gelenekleri ve kültürü ortaya koyar. Giyim ve tekstil tarihi, insanlık tarihi boyunca giyim ve tekstillerin mevcudiyet, kullanım ve gelişiminin izini sürer. Giyim ve tekstil, farklı medeniyetlerde farklı zamanlarda mevcut olan malzeme ve teknolojileri yansıtır. Bir toplumdaki giyim ve tekstilin çeşitliliği ve dağılımı, toplumsal adet ve kültürleri ortaya çıkarır.

<span class="mw-page-title-main">Dermatofitoz</span>

Dermatofitoz, derinin mantar enfeksiyonudur.. Tipik olarak kırmızı, kaşıntılı, pullu, dairesel bir döküntü ile sonuçlanır. Etkilenen bölgede saç dökülmesi olabilir. Semptomlar maruziyetten dört ila on dört gün sonra görülür. Belirli bir zamanda birden çok alan etkilenebilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.