İçeriğe atla

İnsanın Yücelişi

İnsanın Yücelişi
The Ascent of Man
Jacob Bronowski'nin (The Ascent of Man) "İnsanın Yücelişi" kitabının Türkçe baskısı
YazarJacob Bronowski
ÇevirmenFiliz Ofluoğlu
Kapak sanatçısı
İsmet İslimyeli
Ülkeİngiltere Birleşik Krallık
Dilİngilizce
KonularAraştırma, bilim
TürBilim
Yayım1974
2011 (özgün)
1975 1. Baskı (Türkçe)
YayımcıBBC/ONK (İngiltere)
Milliyet Yayınları (Türkiye)
Medya türü2. Hamur kağıda ciltli şömizli
Sayfa440 sayfa
Büyük Yapıtlar-1 serisi

İnsanın Yücelişi, Jacob Bronowski'nin ölümünden hemen önce 1973 yılında BBC televizyonu için gerçekleştirdiği 13 bölümlük aynı adlı belgesel bilim dizisinin kitap haline getirilmiş şeklidir. Özgün adı The Ascent of Man olan kitap, dizinin yayınlanmasından hemen sonra kitap haline getirilmiştir. Kitap Türkiye'de 1975 yılında Milliyet Yayınları tarafından Filiz Ofluoğlu'nun Türkçe çevirisiyle yayımlanmıştır.

BBC'nin Time-Life ortaklığıyla meydana getirdiği televizyon dizisi aynı yıllarda TRT televizyonunda da gösterilmiş ve bütün dünyada olduğu gibi büyük ilgi görmüştü. Jacob Bronowski aynı zamanda kendi dizisinin sunuculuğunu da yapmıştı.

"İnsanın Yücelişi" dizisi "İngiliz Film Enstitüsü" (BFI)'nün ilân ettiği gelmiş geçmiş "En İyi 100 İngiliz Televizyon Programı" listesinde 65. sırada bulunmaktadır.[1]

İçeriği

"İnsanın Yücelişi", ilk insanın dünya yüzünde ortaya çıkışından başlayarak, dünyaya egemen olması ve sonunda uzaya adım atmasına kadar geçen süreci o zamana kadar alışılmadık bir dramatik anlatımla ekrana aktarmıştı. Bronowski'nin kendine has ilginç anlatım tarzı kitapta da aynen muhafaza edilmiştir.

Kitabın arka kapağında belirtildiğine göre, dizisi gibi kitabı da olağanüstü büyük ilgi gören eser bütün dünyada sayısız baskılar yapmış, sürekli olarak çok satan kitaplar listelerinde yer almıştır. Bununla da kalmamış 300'den fazla üniversitede ders kitabı olarak eğitim öğrenim programına alınmıştır.

Bölümleri

Kitap da uyarlandığı TV dizisi gibi 13 bölümden oluşmuştur. Türkçe bölüm adlarının yanında özgün bölüm adları da belirtilmiştir.

  1. "Ancak Melekler Üstündür" (Lower than the Angels) — İnsanın yeryüzünde belirmesinden 400.000 yıl öncesine kadar
  2. "İnsan Ektiğini Biçer" (The Harvest of the Seasons) — İlk insan göçleri, ilk tarım, ilk yerleşim ve ilk savaşlar.
  3. "Taşın İçindeki Tohum" (The Grain in the Stone) — Aletler, mimari ve heykeltıraşlığın gelişimi.
  4. "Gizli Yapı" (The Hidden Structure) — Ateş, metaller ve simya
  5. "Evren Müziği" (Music of the Spheres) — Rakamların dili
  6. "Yıldızların Habercisi" (The Starry Messenger) — Galileo'nun evreni.
  7. "Yüce Yürüyüş" (The Majestic Clockwork) — Newton ve Einstein'ın kanunları inceleniyor.
  8. "Güç Tutkusu" (The Drive for Power) — Sanayi devrimi
  9. "Yaşam Aşaması" (The Ladder of Creation) — Darwin ve Wallace's türlerin kökeni üzerine fikirleri.
  10. "İç İçe Dünya" (World within World) — Periodik tablonun öyküsü.
  11. "Bilgi ve Yanılgı" (Knowledge or Certainty) — Fizik ve mutlak bilimin uyuşmazlıkları.
  12. "Kuşaktan Kuşağa" (Generation upon Generation) — Yaşam, genetik bilimi ve özdeş formların klonlanması.
  13. "Uzun Süren Çocukluk" (The Long Childhood) — Bronowski'nin insanlık üzerine tezi

Yeni baskısı

2011 yılında İngiltere'de BBC tarafından kitabın yeni bir baskısı yapılmıştır. İlk baskısının ve aynı zamanda da yazarının ölümünün üzerinden tam 37 yıl geçmiş olmasına ve o zamandan bu yana bilimde çok önemli gelişmeler yaşanmış olmasına rağmen kitap satırına dokunulmadan aynen yayımlanmıştır. Bunda yazarın konulara entelektüel ve kapsayıcı yaklaşımı, bilime karşı hırslı ve coşkulu hayranlığı ve örneğine az rastlanır biçimdeki canlı ve sürükleyici anlatım tarzı da etkili olmuştur. Bronowski aynı zamanda şiirle de çok yakından ilgileniyordu ve bu konuda da kitaplar yazmıştı[2]

Kaynakça

Özel
  1. ^ "The BFI TV 100: 1-100" (İngilizce). www.bfi.org.uk. 6 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2010. 
  2. ^ "The Ascent of Man by Jacob Bronowski / Review" (İngilizce). Guardian.co.uk. 7 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2011. 
Genel
  • Kitabın künye ve iç sayfalarındaki bilgiler

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Din, nadiren de olsa ilmet, genellikle doğaüstü, transandantal ve cansal unsurlarla ilişkilendirilmiş, çeşitli ayinler ve uygulamaları içeren, ahlak, dünya görüşleri, kutsal metinler ve yerler, kehanetler, etik kuruluşlarından oluşan bir sosyo-kültürel sistemdir.

Jeoloji ya da yer bilimi, geniş anlamda Yerküreyi, dar anlamda yerkabuğunu oluşum, bileşim, yapı, hareket, değişiklikler ve değişiklikleri yaratan nedenler ve tarihsel evrim açısından inceleyen, yeraltı zenginliklerinin bulunması, doğal afetlerle savaşımda katkı sunulması gibi amaçları olan bir bilimdir. Jeolojinin temel konusu Dünya olmakla birlikte yer benzeri gezegenler ve doğal uyduların incelenmesini de içerir. Yer bilimleri bünyesinde ele alınır.

<span class="mw-page-title-main">Isaac Newton</span> İngiliz matematikçi ve fizikçi (1642–1727)

Isaac Newton, İngiliz fizikçi, matematikçi, astronom, mucit, simyacı, teolog ve filozoftur. 1687 yılında yayımladığı Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica (Doğa Felsefesinin Matematiksel İlkeleri) kitabıyla klasik fizik mekaniğinin temelini oluşturmuş ve bu eser, dünya tarihinin en önemli bilimsel kitaplarından biri olmuştur. Bu eserle birlikte kendi adıyla anılan evrensel kütleçekim yasası ve üç hareket yasasını ortaya koymuş ve kendisinin yaratmış olduğu bu etki, bilim tarihindeki kilometre taşlarından biri olmuştur. Newton'ın evrensel kütleçekimi ve hareketin üç kanunu, sonraki üç yüzyıl boyunca bilim dünyasına egemen olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Carl Sagan</span> Amerikalı gök bilimci, evren bilimci, astrobiyolog, yazar ve bilim eğitimcisi (1934–1996)

Carl Edward Sagan, Amerikalı gök bilimci ve astrobiyolog. Astrobiyolojinin öncülerinden olan Sagan, bilimin popülerleşmesi için yaptığı çalışmalarla tanınır. Popüler bilim kitaplarıyla ve yazımında yer alıp sunduğu ödüllü televizyon dizisi Cosmos (Kozmos) ile dünya çapında tanınmıştır. Ayrıca Dünya Dışı Akıllı Varlık Araştırması'nın (SETI) ilerlemesine katkı sağlamıştır ve 1985 yılında yayımlanan Contact (Mesaj) adlı romanı, Jodie Foster'ın oynadığı aynı isimli film ile 1997 yılında beyaz perdeye aktarılmıştır. Çalışmalarında her zaman bilimsel yöntemi savunmuştur.

<i>Fahrenheit 451</i> Ray Bradburynin ilk defa 1953te basılan bilimkurgu romanı

Fahrenheit 451, Ray Bradbury'nin ilk kez 1953’te basılan ünlü distopik bilimkurgu romanıdır. Baskıcı bir gelecek toplumunun anlatıldığı bu kitap aynı zamanda distopya olarak da sınıflandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Hikâye</span> gerçek ya da tasarlanmış olayları ilgiyi çekecek bir biçimde anlatan, genellikle beş on sayfadan oluşan düzyazı türü

Hikâye ya da öykü, gerçek ya da gerçeğe yakın bir olayı aktaran kısa, düzyazı şeklindeki anlatıdır. Kısa oluşu, yalın bir olay örgüsüne sahip olması, genellikle önemli bir olay ya da sahne aracılığıyla tek ve yoğun bir etki uyandırması ve az sayıda karaktere yer vermesiyle roman ve diğer anlatım türlerinden ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Tarih</span> geçmiş zamanın incelenmesi bilimi

Tarih, geçmiş zamanın incelenmesi bilimidir. "Tarih", geçmişte yaşanan olayların incelenmesinin yanı sıra, bu olaylarla ilgili bilgilerin keşfi, toplanması, organizasyonu, sunumu ve yorumlanması ile ilgilenen disiplindir.

<i>Kozmos</i> (Carl Sagan kitabı)

Kozmos (1980), astronom ve Pulitzer Ödül’lü bilim insanı Carl Sagan’ın popüler bilim kitabıdır. 13 görselleştirilmiş bölümü, birbirini tamamlaması maksadıyla kitapla birlikte geliştirilen kozmos Televizyon programının 13 bölümüne denk gelmektedir. Carl Sagan’ın bu çalışmalarındaki asıl amacı, karmaşık bilimsel fikirlerin öğrenmek isteyen herkese iletilmesini sağlamaktır. Carl Sagan ayrıca televizyonun icat edilmiş en iyi öğretme aracı olduğuna inanmaktaydı, bu nedenle televizyonu dünyayı eğitme aracı olarak kullanmayı istiyordu. Televizyon programının popülerliğinin de etkisiyle Cosmos, New York Times Çok Satanlar Listesi ‘nde 70 hafta kalarak zamanın en çok satılan bilim kitabı oldu. Bir bilim kitabının benzeri görülmemiş bu başarısı bilim temalı edebi eserlerin görünürlüğünü büyük ölçüde artırdı. Aynı zamanda kitabın bu başarısıyla Carl Sagan edebi çalışmalarına güçlü bir başlangıç yapmış olmuştur. “Soluk mavi nokta”, Kozmos’un devam kitabı olarak 1994’de kaleme alınmıştır.

Faik Baysal, Türk yazar ve şair.

<i>Gazap Üzümleri</i> John Steinbeckin yazdığı roman

Gazap Üzümleri, John Steinbeck'in yazdığı roman. Steinbeck, 1939 yılında yayınladığı eseriyle Pulitzer Ödülü'nü kazanmıştır. Bu romanında yazar, Amerika'da 1930'lu yılların ekonomik kriz dönemlerini, insanlığın dramını etkileyici bir dille anlatmaktadır. Joad ailesinin özelinden, genele yansıyan bakış açısıyla emekçi insanları konu alan kitap, dünyanın önde gelen ve en çok okunan klasiklerinden biridir.

Bhagavad Gita, kısaca Gita, kutsal bir Hindu metni, ve edebiyat tarihindeki ve felsefedeki en önemli metinlerden biri kabul edilir. Kabaca Bhagavat Gita'da 700 vecize vardır ve Mahabharata destanının bir parçasıdır. Bhagavat Gita'daki öğretmen, Hindularca Tanrı'nın tezahürü olarak görülen ve Bhagavan, ilahi olan, olarak hitap edilen Krişnadır.

<i>Yeryüzü</i> (dizi)

Yeryüzü, BBC Natural History Unit tarafından üretilen 2006 İngiliz yapımı bir doğa belgeseli televizyon dizisidir. Yapımı beş yıl süren bu dizi, BBC tarafından şimdiye kadar yapılmış en pahalı doğa belgeseli dizisi ve aynı zamanda yüksek çözünürlükte çekilen ilk dizidir. Dizi, dört Emmy Ödülü, bir Peabody Ödülü ve Royal Television Society'den bir ödül de dahil olmak üzere birçok ödül aldı.

Ölümden sonraki yaşam; din, felsefe ve mitolojide insanın dünyadaki fiziksel yaşamını tamamladıktan sonra ruh veya bilinç hâlinde sürdürdüğüne inanılan hayat. Öteki dünya ve İslam kökenli bir terim olan ahiret kavramları Türkçede, ölümden sonraki yaşamın sürdürüldüğüne inanılan mekanı tanımlamakta kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">James Burke (bilim tarihçisi)</span>

James Burke, mizahla yoğurulmuş bir biçimde bilim ve teknoloji tarihi odaklı Connections (1978) televizyon belgesel dizisinin yanı sıra başka programlarıyla da bilinen İngiliz yayıncı, bilim tarihçisi, yazar ve televizyon programı yapımcısıdır. Washington Post onu "Batı dünyasının en etkileyici zihinlerinden biri" olarak adlandırmıştır.

İnsanın Yücelişi, 1973 yılı Birleşik Krallık yapımı belgesel film serisidir.

<span class="mw-page-title-main">Jacob Bronowski</span> Polonya doğumlu İngiliz matematikçi ve tarihçi (1908–1974)

Jacob Bronowski Polonyalı-İngiliz matematikçi ve filozoftu. Arkadaşları ve profesyonel meslektaşları tarafından Bruno takma adıyla tanınırdı.

<span class="mw-page-title-main">Z Kuşağı</span> 1997 ve 2012 yılları arasında doğan insanların oluşturduğu grup

Z Kuşağı, Milenyumlar'dan sonra ve Alfa Kuşağı'ndan önce gelen demografik kohorttur. Halk arasında "zoomer" olarak bilinir. Araştırmacılar ve popüler medya, 1990'ların ortalarını ve sonlarını doğum yıllarının başlangıcı ve 2012'lerin başlarını da doğum yıllarının sonu olarak almaktadır. Z Kuşağı'nın çoğu üyesi X Kuşağı'nın çocuklarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kayıp Nesil</span> I. Dünya Savaşı sırasında büyüyen, doğum tarihleri yaklaşık 1883 ile 1900 arasında olan nesil

Kayıp Nesil ya da Kayıp Kuşak, I. Dünya Savaşı sırasında erken yetişkinlik dönemindeki sosyal nesil topluluğudur (kohort). Bu bağlamda "kayıp", savaş sonrası erken dönemde savaştan sağ kurtulanların çoğunun "kafası karışmış, başıboş dolaşan, amaçsız" ruhuna atıfta bulunur. Terim ayrıca özellikle 1920'lerde Paris'te yaşayan bir grup Amerikalı gurbetçi yazara atıfta bulunmak için de kullanılır. Terimi ortaya çıkaran kişi Gertrude Stein iken daha sonra Ernest Hemingway tarafından 1926 tarihli The Sun Also Rises adlı romanının epigrafında "Hepiniz kayıp bir nesilsiniz." şeklinde kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nesil</span> yaklaşık yirmi beş otuz yıllık yaş kümelerini oluşturan bireyler öbeği

Nesil ya da kuşak, yaklaşık olarak aynı zamanda doğan ve yaşayan tüm insanları ifade eder. Aynı zamanda "çocukların doğup büyüdüğü, yetişkin olduğu ve çocuk sahibi olmaya başladığı, genellikle yaklaşık 20-30 yıl olarak kabul edilen ortalama süre" olarak da tanımlanabilir. Akrabalık terminolojisinde ebeveyn-çocuk ilişkisini belirten yapısal bir terimdir. Biyoloji bilimlerinde biyogenez, üreme veya çoğalma olarak bilinir..