İngriler - Turkipedia

İngriler
Ižoralaizet (İngrice)
İngirler bayrağı
Geleneksel kıyafetler giyen İngir korosu
Toplam nüfus
~1,143

Önemli nüfusa sahip bölgeler
Rusya	266 (2010)^[1]
Ukrayna	812 (2001)^[2]
Estonya	56 (2011)^[3]
Belarus	8 (1999)^[4]
Letonya	1 (2018)^[5]
Diller
İngrice, Rusça, Estonca
Din
Ortodoks, Lütercilik
İlgili etnik gruplar
diğer Baltık-Fin halkları

İngriler (Rusça: Ижо́ра; İngrice: Ižoralaizet), Rusya'nın kuzeybatısında Sankt Petersburg'un güneyinde yer alan İngriya bölgesinde yaşayan Baltık-Fin halkıdır. Narova Nehri ile Neva Nehri arasında hala küçük sayılarda İngir yaşamaktadır.

Tarihçe

İngriler, 11. yüzyıl civarında Karelya'dan Batı'ya doğru göçtüğü tahmin edilmektedir. Novgorod Cumhuriyeti hakimiyeti altına girdikten sonra 1478 yılında Moskova Knezliği'nin Novgorod Cumhuriyeti'ni ele geçirmesiyle İngrilerin bir kısmı Doğu'ya göçtürüldü. 1703 yılında St. Peterburg'un kurulmasında İngrilerin katkıları büyüktü. Asimilasyon ve savaşlarla (Leningrad Kuşatması gibi) birlikte bölgede azınlık durumuna düştüler.

P. von Köppen'ın kayıtlarına göre 1848'de 17.800 İngri vardı. 1926 yılında Rusya SFSR'de 26.137 İngri vardı. Ancak 1959 nüfus sayımında Sovyetler Birliği'nde sadece 1.100 İngri kayıtlara geçmişti. 1989 yılında 302'si İngrice konuşabilen 820 İngri kayıtlara geçti. 2002 Rusya Nüfus sayımına göre Leningrad Oblastı'nda 327 İngri vardı. Ayrıca 2001 Ukrayna sayımına göre Ukrayna'da 812 ve Estonya'da 358 İngri vardı.

Dil

Karelceye yakın olan İngirce, esas olarak eski kuşak İngirler tarafından kullanılmakta. Fince, Ludikçe, Karelce ve Vepsçeyle ile birlikte Ural dillerinin Kuzey Baltık-Fin dilleri arasında yer alır.

1932-1937 yılları arasında Soykinski yarımadasındaki okullarda ve Ust-Luga bölgesinde Latin alfabesi temelli İngirce eğitimi vardı. 1936 yılında gramer dahil olmak üzere birçok ders kitabı yayımlandı fakat 1937'de İngir yazı dili kaldırıldı.^[6]

Din

İngriler genellikle Doğu Ortadoksu iken, bazı Hristiyanlık öncesi gelenekleri devam ettirenler de bulunmaktadır.

Önemli İngirler

Larin Paraske, sözlü şair

Galeri

Dipnot

^ Bir tür İngri gemisi

Kaynakça

^ "Russian Census of 2002". 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Ukrainian Census of 2001". 29 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017.
^ "RL0428: Rahvastik rahvuse, soo ja elukoha järgi, 31. detsember 2011". 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017.
^ "Nationalities of Belarus". 15 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Population distribution of Latvia by ethnic composition and citizenship as of 01.07.2018. - Office of Citizenship and Migration Affairs" (PDF). 15 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
^ Kurs, Ott (1994). "Ingria: The broken landbridge between Estonia and Finland". GeoJournal. 33 (1): 107-113. doi:10.1007/BF00810142.

Dış bağlantılar

Izhorians30 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in the Red Book of the Peoples of the Russian Empire
V. Cherniavskij, "Izoran keel (Ittseopastaja)/Ижорский язык (Самоучитель) 19 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)
Estonian National Museum 9 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Estonca)
Virtual ingrian 26 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

Rusya,

Eston, Estonya'nın çoğunluğunu oluşturan ve ülkenin resmi dili olan Estoncayı konuşan etnik gruba verilen isimdir. Estonlar, binlerce yıl önce Uralların ötesinden bulundukları bölgeye göç etmişlerdir. Konuştukları dil Ural Dil Ailesi'nin Fin-Ugor dilleri grubundandır. Finler ve Macarlarla tarihi yakınlıkları vardır. Estonya sözcüğünün bölgenin Baltık denizinin doğusu olması nedeniyle doğuda yaşayanlar manasında Eastern'den türediği söylenir. 600 yıl önce Baltık Denizi kıyısındaki limanları geliştirmişlerdir.

Rusça, Hint-Avrupa dil ailesinin Slav dilleri koluna bağlı bir dil. Rusça, Belarus ve Ukrayna dilleri ile yaşayan üç Doğu Slav dilinden biridir. Yaklaşık 260 milyon konuşanı olan Rusça dünyanın en çok konuşulan dillerinden biri olup Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova (Gagavuzya) ile kısmî olarak tanınan Abhazya, Güney Osetya, Transdinyester'de resmî dil statüsündedir. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biri ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nun İngilizce ile birlikte kullanılan iki dilinden biridir. Orta Asya, Kafkasya, Ukrayna ve kısmen Baltık devletlerinde lingua franca olarak kullanılmaktadır.

Belarusça veya Beyaz Rusça, Rusça ile beraber Belarus'un resmî dili. Hint-Avrupa dil ailesinin Slav dilleri grubunun Doğu Slav dilleri alt grubuna dahil olup toplam konuşan sayısı yaklaşık 7 milyondur. Mevcut Anayasa uyarınca Belarus Cumhuriyeti'nde Rusça ile birlikte iki resmî dilden biridir. Ek olarak, Rusya, Litvanya, Letonya, Polonya ve Ukrayna'nın bazı bölgelerinde bu ülkelerdeki Belaruslu azınlıklar tarafından konuşulmaktadır.

Ural dilleri, içinde otuz dokuz dil barındıran ve toplamda 25 milyon insan tarafından konuşulan dil ailesidir. Dünya üzerinde en çok konuşanı olan Ural dilleri, sırasıyla Macarca, Fince, Estonca, Marice ve Udmurtçadır. Yine dünyada içinde belirgin olarak Ural dilleri konuşanı barındıran ülkeler Estonya, Finlandiya, Macaristan, Romanya, Rusya, Sırbistan ve Slovakya'dır.

<span class="mw-page-title-main">I. Yaroslav (Kiev büyük knezi)</span>

I. Yaroslav, 1019-1054 arasında Kiev büyük prensi. Novgorodluların ve Vikinglerin desteğiyle ağabeyini yenilgiye uğrattıktan sonra bir dizi sefere çıkarak Kiev Prensliği'ni güçlendirdi. Polonyalılardan Galiçya'yı geri aldı. Peçenek saldırılarını durdurdu (1036), Litvanya, Estonya ve Fin kabilelerine boyun eğdirdi. Ama 1043'te Konstantinopolis'e (İstanbul) düzenlediği sefer başarısızlıkla sonuçlandı.

Karelya, Karelyalılar ile Finler'in yaşadığı Finlandiya, Rusya ve İsveç sınırlarında kalan bir bölgedir. Bugün bölge, Rusya'nın Karelya Cumhuriyeti ile Leningrad eyaleti ve Finlandiya'nın Kuzey Karelya ile Güney Karelya bölgelerine bölünmüştür.

Doğu Slavları Eski Doğu Slavca kökenli Doğu Slav dillerini konuşan etnik gruplara verilen addır. 9. yüzyılda Kiev Knezliği’ni oluşturan Doğu Slavları günümüzdeki Ruslar, Ukraynalılar, Beyaz Ruslar ve Rusinlerin ataları olarak kabul edilirler.

Leningrad Kuşatması, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde yer alan bir şehir muhasarasıdır. Leningrad kenti, Mihver Devletler'e bağlı kuvvetlerce 8 Eylül 1941 tarihinde son kara bağlantısı da kesilerek kuşatılmıştır. Her ne kadar Sovyet kuvvetleri kente 18 Ocak 1943 tarihinde dar bir kara koridoru açmayı başardıysa da Alman kuşatması, 27 Ocak 1944 tarihine kadar 872 gün sürmüştür. Leningrad kuşatması, modern tarihin en uzun süreli ve en yıkıcı kent kuşatmalarından biridir ve en ağır kayıplarla sonuçlanmış üçüncü kuşatmasıdır. II. Dünya Savaşı'nın diğer en kanlı kuşatmaları, Stalingrad Muharebesi ve Berlin Muharebesi'dir.

Baltık-Fin dilleri veya Fin dilleri, Baltık Denizi ve çevresinde yedi milyondan fazla insan tarafından konuşulan, Ural dillerine mensup bir dil topluluğudur.

Dzerjinsk, Rusya'nın batı kesimindeki Nijni Novgorod Oblastı'nda kent.

Kareller, Kuzey Avrupa'da Rusya ve Finlandiya arasındaki Karelya bölgesinde yaşayan Baltık-Fin halkıdır. Çoğunlukla Rusya'nın Karelya Cumhuriyeti'nde veya Finlandiya'nın Kuzey ve Güney Karelya bölgelerine yaşamaktadırlar.

Votlar, Rusya'nın kuzeybatısında, Sankt Petersburg'un güneybatısında ve Estonya sınırındaki Narva Nehri'nin doğusunda yer alan İngriya'daki Votya'da yaşayan bir Baltık-Fin halkıdır.

Baltık-Fin halkları, başta Finler, Estonlar, Kareller, Vepsler, İngriler, Votlar ve Livonlar olmak üzere Kuzeydoğu Avrupa'da Baltık-Fin dillerini konuşan Baltık Denizi çevresinde yaşayan halklardır.

Vepsler, Rusya'nın kuzeybatısında Onega Gölü'nün güneyinde yaşayan bir Baltık-Fin halkıdır. Toplam nüfusları 6,000 civarındadır.

İngrice, İngriya'da İngriler tarafından konuşulan bir Baltık-Fin dilidir. Günümüzde 120 kişi tarafından konuşulmakta olup tehlike altında bir dildir.

Digorlar Osetlerin alt grubudur. Doğu İran dili Osetçe'nin Digor lehçesini konuşurlar. SSCB, bu lehçeyi 1937'ye kadar ayrı bir dil olarak kabul etmiştir. Digor lehçesi, 1932 yılından beri Osetçenin ayrı bir lehçesi olarak kabul edilir. Osetçenin diğer lehçesi İron'u konuşanlar Digor lehçesini anlamaz, ama Digorlar, Oset halkının resmi dili olarak kabul edilen ve okullarda öğretilen İron lehçesini anlarlar. 2002 Rusya nüfus sayımında kendini Digorlu olarak kabul eden 607 kişi kaydedilmiştir, ama 2010 nüfus sayımında sayıları 223'e düşmüştür. Lehçeyi konuşan 100.000 kişinin olduğu tahmin edilmektedir. Digor lehçesini konuşan çoğu kişi kendini Oset kabul etmektedir. Digorlar genellikle Vladikavkaz'ın Digor, İraf, Mozdok rayonlarında ve Kuzey Osetya-Alanya, Kabardino-Balkarya, Türkiye ve Suriye'de yaşamaktadır.

Negidaller Habarovsk Krayı'nın içinde bulunan Amgun Nehri ve Amur Nehri kıyılarında yaşayan Tunguz kökenli insanlardır.

Fin karşıtlığı, Fin düşmanlığı veya Finofobi, Finlere, İngriya Finlerine, Orman Finlerine, Torne Vadisi Finlerine, İsveç Finlerine, Finlandiya'ya ve Fin kültürüne karşı olan düşmanlık olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Volga Finleri</span>

Volga Finleri, Rusya'nın Volga Nehri yakınlarında yaşayan ve Ural dilleri konuşan yerli halklardan oluşan tarihi bir gruptur. Modern temsilcileri Çirmişler, Erzyanlar ve Mokşa Mordvinleridir. Günümüzde konuşulmayan Merya, Muroya ve Meşçerya dillerini konuşan halklar da bu gruba mensuptur. Permililer de bazen Volga Finleri olarak gruplandırılır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.