İçeriğe atla

İngiliz Casus

İngiliz Casus
The English Patient
Can Yayınları'ndan çıkan baskının ön kapağı.
YazarMichael Ondaatje
ÇevirmenAhu Antmen
ÜlkeKanada
Dilİngilizce
TürTarihsel üstkurmaca
YayımEylül, 1992
YayımcıMcClelland and Stewart (özgün)
Can Yayınları, Alfa Yayıncılık (Türkçe)
Sayfa320 (Orj.), 304 (Tr.)
ÖdüllerBooker Ödülü, Altın Man Booker Ödülü
ISBN0-7710-6886-7 (özgün)
9789755107509 (Türkçe)
OCLC26257641
Seri
In the Skin of a Lionİngiliz Casus

İngiliz Casus (Orijinal İngilizce adı: The English Patient) Sri Lanka asıllı Kanadalı yazar Michael Ondaatje'nin 1992'de yazdığı romandır. II. Dünya Savaşı'nın sonunda, İtalya'da geçen romanda bir şekilde bir araya gelmiş, farklı geçmişlere sahip dört karakterin hikâyesi anlatılır. Kanadalı hemşire Hana, romanın başlık karakteri "İngiliz hasta", hırsız ve casus David Caravaggio ve İngiliz ordusunda görev yapan Hint istihkâmcı Kip.

İlk kez 1992'de Kanada'da McClelland and Stewart tarafından yayınlanan roman 2018'e kadar 38 dile çevrildi.[1] Bazı çevirilerde kitap için farklı isimler tercih edilmişti. Türkçede ilk olarak Can Yayınları'nın 1997'de İngiliz Casus adıyla yayınladığı roman 2018'de Alfa Yayıncılık tarafından İngiliz Hasta adıyla yayınlandı. Éditions de l'Olivier'den çıkan ilk Fransızca baskısı L'Homme flambé (yanmış adam) adıyla çıkmışken, filmin getirdiği şöhretten sonra 1997'de yine aynı yayınevinden çıkan baskıda Le Patient anglais (İngiliz hasta) adı kullanıldı.

En iyi postkolonyalizm eserlerinden biri olarak kabul edilen İngiliz Casus yayınlandığı yıl Booker Ödülü'ne, 2018'de de o tarihe kadar ödül verilmiş romanlar içerisinde en iyisine verilen Altın Man Booker Ödülü'ne layık görüldü. Kitaptan uyarlanan İngiliz Hasta filmi en iyi film ve yönetmen dahil olmak üzere 9 Akademi Ödülü kazandı.[2]

Arka plan

Romanda bahsi geçen iki uçaktan biri olan De Havilland DH.82A Tiger Moth

İngiliz Casus romanının çıkış noktası, klasik bir karakter veya olay örgüsü değildi. Eleanor Watchel'e röportaj veren yazar Michael Ondaatje'ye göre, romanın temeli, zihninde canlanan belirsiz bir görüntüye dayanıyor: Uçak kazası geçirmiş, hakkında hiçbir şey bilinmeyen bir adam. Ondaatje, bu gizemli figürün kimliğini ortaya çıkarma arayışıyla romanı yazmaya başlıyor. Roman, bu hayali uçak kazasının nerede, ne zaman ve nasıl gerçekleştiği gibi sorulara cevap arama çabasıyla şekilleniyor.[3] Oluşturulan roman tamamen kurgusal olsa da, Yüzücüler Mağarası ve Zerzura araştırmalarındaki karakterler ve olayların bir kısmı gerçek Almasy'nin Libya Çölündeki keşiflerini konu alan The Geographical Journal dergisinde yayınlanmış makalelere dayanmaktadır.

Teknik

İngiliz Casus parataktik tarzın yoğun bir şekilde kullanıldığı bir romandır.[4] Farklı geçmişleri derleme ve bunları parataktik tarzda anlatma tarzı yazarın diğer romanlarında da kendini göstermektedir. Kimi eleştirmenler bu yöntem ile Ondaatje'nin savaşın bilinmezliğine ve tamamlanmamışlığına vurgu yaptığını düşünmektedir.[5]

Ondaatje'nin İngiliz Casus'da anlatı devamlılığına aykırı bir teknik izlediği görülmektedir. Romanda anlatıcının bakış açısı sıklıkla ve ani bir şekilde değişmektedir.[6] Bu değişim özellikle Almasy'nin hikâyesini anlattığı kısımlarda dikkat çeker. İngiliz hastanın kendi hikâyesinde kasten yaptığı birinci ve üçüncü şahıs anlatıcı değişikliklerine romanda Carvaggio'nun "Biraz önce kim konuşuyordu?" sorusu ile dikkat çekilir.[7]

Yayım geçmişi

İngilizce

  • The English Patient. McClelland and Stewart, 1992, ISBN 0-7710-6886-7 (Ciltli baskı, ilk Kanada baskısı, Eylül 1992).
  • The English Patient. Knopf Doubleday, 1992, ISBN 0-679-41678-1 (Ciltli baskı, 29 Eylül 1992).
  • The English Patient. Vintage, 1993, ISBN 0-679-74520-3. (Ciltsiz baskı)
  • The English Patient. Vintage, 1996, ISBN 0-679-74520-3. (Ciltsiz baskı)
  • The English Patient. Everyman, 2011, ISBN 1-84159-339-7. (Ciltli baskı)
  • The English Patient. Random House Audio, 2007, ISBN 1-4159-3958-6. (Kısaltılmamış sesli kitap; seslendiren: Christopher Cazenove)
  • The English Patient. Random House Audio, 2008. (3 CD, Kısaltılmış sesli kitap; seslendiren: Ralph Fiennes)

Türkçe

  • İngiliz Casus. Can Yayınları, 1997, ISBN 9789755107509. (Ciltsiz baskı, çeviren: Ahu Antmen, Şubat 1997)
  • İngiliz Hasta. Alfa Yayınları, 2018, ISBN 9786051717975. (Ciltsiz baskı, çeviren: Ahu Antmen, 21 Eylül 2018)

Kaynakça

  1. ^ Sullivan, Jane (10 Ağustos 2018). "Turning Pages: Michael Ondaatje, The English Patient and the Golden Booker". The Sydney Morning Herald. 10 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2018.  (İngilizce)
  2. ^ Görmez, Aydın; Perot, Shwana Q. (2018). "Michael Ondaatje'nin The English Patient adlı eserinde savaş ve kimlik". Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 41. ss. 9-20. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020.  (Türkçe)
  3. ^ Provencal, Vernon (2003). "The PseudoHerodotean Origins of The English Patient". English Studies in Canada. 29 (3-4). ACCUTE. ss. 141-142. doi:10.1353/esc.2003.0036. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. (İngilizce)
  4. ^ Lane, Richard J. (2011). The Routledge Concise History of Canadian Literature. Routledge. s. 188. ISBN 9780415470469. Erişim tarihi: 7 Ekim 2021. (İngilizce)
  5. ^ Vadde, Aarthi (2012). "National Myth, Transnational Memory: Ondaatje's Archival Method". NOVEL: a Forum on Fiction. 45 (2). Durham, Kuzey Karolina: Duke Üniversitesi. ss. 257-275. 18 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2024. 
  6. ^ Wan-lun, Lee (Kasım 2014). "Telling Stories in a World That Doesn't Fit Them: Michael Ondaatje's The English Patient". International Journal of English and Literature. 5 (9). Nijerya: Academic Journals. ss. 241-249. doi:10.5897/IJEL2014.0630. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021.  (İngilizce)
  7. ^ Penner, Tom (Ekim 2019). "Four Characters in Search of An Author-Function: Foucault, Ondaatje, and the "Eternally Dying" Author in The English Patient" (PDF). Canadian Literature, 165. Kanada. ss. 78-93. 22 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021.  (İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Juliette Binoche</span> Fransız oyuncu

Juliette Binoche, Fransız oyuncu. Tiyatro yönetmeni ve heykeltıraş bir baba ile oyuncu bir annenin kızı. Conservatoire National Supérieur d'Art Dramatique de Paris'de oyunculuk eğitimi aldı.

<span class="mw-page-title-main">Virginia Woolf</span> İngiliz yazar (1882-1941)

Virginia Woolf, İngiliz feminist, yazar, romancı ve eleştirmen.

<span class="mw-page-title-main">Michael Ondaatje</span> Sri Lanka asıllı Kanadalı şair ve romancı

Philip Michael Ondaatje Sri Lanka asıllı Kanadalı şair ve romancıdır. En fazla bilinen eseri 1992 Booker Ödülü sahibi romanı İngiliz Hasta'dır. Bu roman ayrıca 9 dalda Oskar ödülü kazanmış aynı adlı filme de uyarlanmıştır.

<i>İngiliz Hasta</i>

İngiliz Hasta, 1992'de yayımlanmış olan Michael Ondaatje romanından uyarlanmış Oskar ödüllü bir film. Ayrıca romanı da ilgi çekici kurgusundan dolayı Kanada'da devlet tarafından verilen önemli ödüller kazanmıştır. Film ise 1996 yılında vizyona girmiştir. Filmin yönetmenliğini Anthony Minghella yapmıştır. Film 1996 yılında en iyi film de dahil olmak üzere 9 dalda Oskar ödülü kazanmıştır. Ek olarak, romanın yazarı Ondaatje de film yapımcıları ve senaristler ile birlikte çalışmış ve filmin romandan uyarlanma aşamasında önemli katkılarda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ian McEwan</span>

Ian McEwan, Man Booker Ödülü sahibi İngiliz roman yazarı.

David Lodge, İngiliz Şövalyelik Nişanı sahibi İngiliz roman ve oyun yazarıdır.

<i>Üçüncü Adam</i> (roman)

Üçüncü Adam, casus romanlarının babası olarak da anılan İngiliz yazar Graham Greene'in 1949 yılında çekilen aynı adlı ABD filmi için yazdığı senaryoya bir ön hazırlık olarak kaleme aldığı kısa romanın adıdır. Yazar ertesi yıl 1950'de bu eserini kitap halinde de yayımlamıştır. Polisiye Yazarlar Derneği ve Amerika'nın Gizemli Yazarları'nın yayınladığı en iyi 100 polisiye romanı listelerinin her ikisinde de yer almıştır.

Batman: The Long Halloween, Jeph Loeb'in yazdığı ve Tim Sale'in çizdiği sınırlı çizgi kitap serisidir. DC Comics şirketi tarafından 1996 ve 1997 yılları arasında dağıtılmıştır. Loeb ve Sale, Batman: Dark Victory adında bir devam çizgi romanı da çıkartmışlardır.

<i>Ani Tehlike</i> (film)

Ani Tehlike, 1965 İngiltere yapımı casus gerilim filmdir. Özgün adı The Ipcress File olan ve zihin kontrolüyle ilgili bu filmin özgün adı Ipcress dosyası anlamına gelmektedir. Buradaki IPCRESS kelimesinin açılımı "Induction of Psycho-neuroses by Conditioned Reflex under strESS" tir ve Baskı Altında Şartlı Refleksle Psikonevrozların Tetiklenmesi olarak Türkçeye çevrilebilir. Bu, filmde gösterilen bir psikiyatri kitabının adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nurhan Atasoy</span> Türk sanat tarihçisi

Nurhan Atasoy, Türk sanat tarihi profesörü, akademisyen ve yazardır. Osmanlı ve İslami sanat tarihinde uzmanlaşmış; bu konularda akademik çalışmalar yapmış ve çeşitli eserler kaleme almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ekskubitores</span>

Excubitores erken dönem Bizans imparatorlarının imparatorluk muhafızları olarak yaklaşık 460 yılında kurulmuştur. Komutanları kısa sürede büyük etki sahibi olmuş, aralarından 6. yüzyılda bir dizi imparator çıkmıştır. Excubitores geç 7. yüzyılda kayıtlarında görülmemeye başlamışlardır, fakat 8. yüzyıl ortalarında, orta dönem Bizans ordusunun çekirdeğini oluşturan seçkin "tagmata" birliklerinden birine dönüşmüşlerdir. Excubitores hakkında son kayıt 1081 yılıdır.

Alice (<i>Alice Harikalar Diyarında</i>) Lewis Carrollun yarattığı kurgu karakter

Alice, Lewis Carroll'un Alice Harikalar Diyarında ile devam kitabı Aynanın İçinden adlı çocuk romanlarında yer alan kurgusal bir karakteri ve romanların protagonistidir. Victoria devrinin ortalarında yaşayan bir çocuk olan Alice, ilk romanda bir tavşan deliğinden Harikalar Diyarı'na düşmesiyle istemeden de olsa kendini bir yeraltı macerasında bulurken devam romanında bir ayna ile alternatif bir dünyaya adım atar.

<span class="mw-page-title-main">Cambridge University Press</span> Cambridge Üniversitesinin yayıncılık işi

Cambridge University Press, Cambridge Üniversitesi'ne bağlı faaliyet gösteren Cambridge, Birleşik Krallık merkezli yayınevidir. Kral VIII. Henry tarafından 1534'te kurulmuştur. Dünyanın ilk kurulan yayınevi ve Oxford University Press'in ardından en büyük ikinci yayınevi konumundadır.

<i>Historia Augusta</i>

Historia Augusta 117 ila 284 döneminin Roma imparatorları ile onların kıdemsiz belirlenmiş mirasçıları ile gaspçılarının hayatlarının Latince yazılmış geç bir Roma koleksiyonudur. Diocletianus ve I. Konstantin hükümdarlığı döneminde yazılan ve Roma'daki bu imparatorlara veya diğer önemli şahsiyetlere hitap eden altı farklı yazarın eserlerinin bir derlemesi olan Sözde Suetonius'un benzer çalışması De Vita Caesarum üzerinde modellenmiştir. Koleksiyon, mevcut haliyle, çoğu tek bir imparatorun yaşamını içeren otuz biyografiyi içerirken, bazıları sadece bu imparatorların benzer veya çağdaş olduğu için birlikte gruplandırılmış iki veya daha fazla grup içerir.

Ahu Antmen Akiska, Türk yazar, çevirmen, akademisyen ve köşe yazarı. Lisansını 1989-1994 yılları arasında İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde yaptı. 1994-1995 yıllarında Londra Üniversitesi Goldsmiths Koleji Kültürel Araştırmalar Bölümü'nde yüksek lisansını tamamladı. Doktorasını ise 2002-2005 yılları arasında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü'nde yaptı. Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'nde profesör olarak görev yapan Antmen; 20. Yüzyıl Sanatı, Sanat Eleştirisi ve Kuramı, Çağdaş Sanat Pratiği ve Çağdaş Türk Sanatı konularında dersler vermektedir. Aynı zamanda Sabancı Üniversitesi Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi'nde de profesör olarak görev yapmaktadır. Antmen; kültürel geçişlerin, dönüşümlerin ve çevirilerin temsilleri; bedenin performansta sosyopsikolojik bir araç olarak kullanılması; sanat tarihinde cinsiyet eşitsizliği; modern ve çağdaş sanatta benlik, kimlik ve cinsiyet sorunları gibi konularda araştırma yapar ve bu konularla ilgili sergiler düzenlemiştir.

Yerçekiminin Gökkuşağı, Amerikalı yazar Thomas Pynchon tarafından yazılan ve Viking Press tarafından yayınlanan bir 1973 romanıdır. Anlatı esas olarak 2. Dünya Savaşı'nın sonunda Avrupa'da geçiyor ve Alman ordusu tarafından V-2 roketlerinin tasarımı, üretimi ve fırlatımı üzerine odaklanıyor. Özellikle gizemli cihazın sırrını ortaya çıkarmak için çeşitli karakterler tarafından üstlenilen arayışı anlatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Abdulrazak Gurnah</span> Zanzibar doğumlu Tanzanyalı yazar

Abdulrazak Gurnah, Zanzibar doğumlu Tanzanyalı yazar ve edebiyatçı. Gurnah, "kültürler ve kıtalar arasındaki körfezde sömürgeciliğin etkilerine ve mültecinin kaderine nüfuz etmesinden" dolayı 2021 Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. Gurnah, 1986'da Wole Soyinka'dan bu yana Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan ilk siyah Afrikalı yazar oldu.

Keri Ann Ruhi Hulme ya da "Kai Tainui", Yeni Zelandalı romancı, şair ve kısa öykü yazarı.

Gizli Düşman, İngiliz yazar Agatha Christie tarafından ilk kez Ocak 1922'de Birleşik Krallık'ta The Bodley Head tarafından ve daha sonra aynı yıl Dodd, Mead and Company tarafından Amerika Birleşik Devletleri'nde yayınlanan ikinci dedektif kurgu romanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hilary Mantel</span>

Dame Hilary Mary Mantel, İngiliz kadın roman yazarı ve eleştirmen.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.