İçeriğe atla

İngiliz Bahriye Hastanesi

Koordinatlar: 41°01′29″K 28°58′26″D / 41.02472°K 28.97389°D / 41.02472; 28.97389
Eski İngiliz Bahriye Hastanesi
British Seaman's Hospital
Hastanenin 1905 yılındaki görünümü
Harita
Genel bilgiler
TürHastane
Mimari tarzGotik
Konumİstanbul
AdresBereketzade Mahallesi, Bereketzade Camii Sokak No:8 Beyoğlu/İstanbul
Koordinatlar41°01′29″K 28°58′26″D / 41.02472°K 28.97389°D / 41.02472; 28.97389
Tamamlanma1904
Teknik ayrıntılar
MalzemeKesme taş
Kat sayısı6
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)H. Percey Adams

İngiliz Bahriye Hastanesi, Kırım Savaşı'nda ihtiyaç duyulması üzerine İstanbul'da ilk defa 1855 yılında inşa edilmiş deniz hastanesidir.

Karaköy semtinde, Bereketzade Camii Sokağı’ndadır. 1855'te inşa edilen ilk hastane binasının yerine 1904'te planını İngiliz mimar H. Percey Adams'ın çizdiği bugünkü yapı yapılmıştır. Gotik mimarinin çağdaş bir yorumu olarak kabul edilen bu yapı,[1] günümüzde Göz Eğitim ve Araştırma Hastanesi olarak hizmet verir.

Tarihçe

2023 yılından bir görünüm

1855 yılında İngiliz hükûmeti tarafından denizciler için faaliyete geçirildi. 1924 yılına kadar hastaneyi İngiliz Elçiliği yönetmiş ve işletme giderlerini İstanbul'a gelen İngiliz bandıralı ticaret gemilerinden ton başına sabit bir ücret tahsil etmek suretiyle karşılamıştır. Kare planlı, üç katlı bir yapıda hizmet veren hastane, 1874 yılında İstanbul'daki sivil hastanelerin en iyisi olarak kabul edilmekteydi.[1]

Başlangıçta hastanede sadece İngiliz bandırası taşıyan gemilerdeki subay ve denizcilerin tedavi görme hakkı bulunmaktaydı. İngiliz hükûmeti ile yapılan anlaşmalar sonrasında İsveç ve Norveç bahriye personelinin de hastaneden yararlanması sağlandı.[1] 1904'te Mimar Percy Adams'ın projesini çizdiği bugünkü altı katlı yapı inşa edildi.[2] L şeklindeki yapının kanatlarının birleştiği noktada küçük kuleler, ortasında Beyoğlu silueti içinde İngiliz bayrağını görünür etmek amacıyla inşa edilmiş daha yüksek bir kule yükselir. I. Dünya Savaşı'ndan sonra binanın kulesi İngiliz gemilerini gözetlemek için kullanıldı.[3]

Binanın kule kısmının görünümü (Nisan 2016)

Viyana'da düzenlenen 1913 Uluslararası Saat Kongresi'nde alınan karara göre Eyfel Kulesi'nden gelen sinyaller sayesinde Greenwich saatini şehre duyurmak üzere[4] Londra'dan bir vakit küresi getirtilmesine karar verilmiş ve Osmanlı kabinesinin 15 Şubat 1914 tarihli kabine toplantısında kabine üyeleri 1000 lira masrafı olan bu kürenin 990 lirası Bahriye Nezâreti tarafından karşılanmasına karar vermişti.[5] Kürenin Galata Kulesi'nin tepesine yerleştirilmesi düşünülmüşse de sonra bu karar değiştirildi ve küre, hastane binasına yerleştirilip Mayıs 1915'te etkinleştirildi.[6]

Yapı, Türkiye'de cumhuriyetin ilanından sonra İngilizler tarafından 1924'te Kızılay'a devredildi. 1933'te Kızılay binayı İstanbul Belediyesi'ne devretti. Binadaki vakit küresi, Galata Kulesi'ne aktarılmak üzere Şubat 1930'da söküldü.[7] Yapı, 1937-1948 yılları arasında Kuduz Hastanesi olarak kullanıldı. 1948-1993 yılları arasında Beyoğlu Belediye Hastanesi olarak hizmet verdi. İstanbul'da belediyeye ait ilk hastane idi.[8] 1993'te Sağlık Bakanlığı'na bağlı Prof. Dr. Reşat Belger Devlet Göz Hastanesi oldu.[3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c "İngiliz Bahriye Hastanesi". Smartbeyoglu.com. Erişim tarihi: 28 Şubat 2021. []
  2. ^ "Galata'nın küçük kulesi". Arkitera.com 13 Ocak 2003. 25 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2021. 
  3. ^ a b Gabay, Mois (10 Şubat 2010). "Galata'dan Karaköy'e kesişen hayatlar!". Şalom. []
  4. ^ Üçsu, Kaan. "İmparatorluğun Başkentinde Değişimin Sembolü Olarak Kule, Cephe ve Meydan Saatleri" (PDF). 1. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi Bildiriler Kitabı, 2012. 25 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Mart 2021. 
  5. ^ Gündüz, Doğan (Haziran 2004). "Galata Kulesi'ndeki saatleri ayarlama küresi". Toplumsal Tarih, 126. ss. 26-29. 
  6. ^ İhsanoğlu, Ekmeleddin; Günergun, Feza (1996). "Osmanlı Türkiyesinde "alaturka saat"ten "alafranga saat"e geçiş". X Ulusal Astronomi Kongresi, 2–6 Eylül 1996. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimler Bölümü. ss. 334-341. 
  7. ^ Daver, Abidin (21 Şubat 1930). "Hem nalına hem mıhına". Cumhuriyet. s. 3. 
  8. ^ "Galata Eski İngiliz Hastanesi". Turanakinci.com sitesi. 15 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kız Kulesi</span> İstanbulda bulunan tarihî kule

Kız Kulesi, İstanbul Boğazı'nın Marmara Denizi'ne yakın kısmında, Salacak açıklarında yer alan küçük adacık üzerinde inşa edilmiş yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Galata Kulesi</span> İstanbulun Galata semtinde bulunan tarihî kule

Galata Kulesi ya da müze olarak kullanılmaya başlaması sonrasındaki adıyla Galata Kulesi Müzesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde bulunan bir kuledir. Adını, bulunduğu Galata semtinden alır. Galata Surları dahilinde bir gözetleme kulesi olarak inşa edilen kule, farklı dönemlerde farklı amaçlarla kullanılmasının ardından 2020'den itibaren, bir sergi mekânı ve müze olarak hizmet verir. Hem Beyoğlu'nun hem de İstanbul'un sembol yapılarındandır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Modern</span> modern sanat galerisi

İstanbul Modern Sanat Müzesi veya kısaca İstanbul Modern, İstanbul'un Karaköy semtinde 2004 yılında kurulmuş modern sanat müzesi.

<span class="mw-page-title-main">Karaköy</span> Beyoğlu, İstanbulda bir semt

Karaköy, İstanbul ilinin Beyoğlu ilçesine bağlı semt. Bankaları ve iş hanlarıyla ünlü en eski ticaret merkezlerinden biridir. Eski Galata semtinin modern adıdır. Tarih boyunca bir liman ve ticaret merkezi olma özelliğiyle ön plana çıkmıştır. Boğaziçi'nin Avrupa tarafında Haliç'in ağzında yer alır. Karaköy, şehrin çok tarihsel bölgelerinden ve en eskilerinden biridir. 19. yüzyılın son çeyreğinde Osmanlı Devleti'nin finans merkezi haline gelmişti. Bugün ise, önemli bir ticaret ve ulaşım merkezidir.

Mimar Hayreddin, 15. yüzyıl sonları ile 16. yüzyıl başlarında yaşayan bir Osmanlı mimarıdır.

Rüstem Paşa Hanı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinin Karaköy semtinde bulunan tarihi bir handır.

<span class="mw-page-title-main">Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi</span>

Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Sağlık Bakanlığına bağlı Türkiye'nin ilk modern ruh sağlığı ve sinir hastalıkları kurumu.

<span class="mw-page-title-main">Samsun Saat Kulesi</span>

Samsun Saat Kulesi, Samsun'un İlkadım ilçesinde bulunan Saathane Meydanı'na adını veren kule.

<span class="mw-page-title-main">Balıklı Rum Hastanesi</span> Türkiye, İstanbulda hastane

Özel Balıklı Rum Hastanesi, İstanbul’un Zeytinburnu ilçesinde Rum cemaat tarafından kurulmuş özel hastanedir.

<span class="mw-page-title-main">Berliner Fernsehturm</span>

Fernsehturm, Berlin'in şehir merkezinde bir televizyon kulesidir. Alexanderplatz meydanına çok yakındır. Doğu Almanya yönetimi, 1965-1969 yılları arasında inşa edilen kulenin Berlin'in sembolü haline gelmesini amaçlamıştır. Günümüzde de şehrin sembolü olarak görülen kule, şehir merkezi ve bazı banliyölerden görülebilmektedir. Kule, 368 metrelik uzunluğuyla, Almanya'daki en uzun yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Prof. Dr. Cemil Taşcıoğlu Şehir Hastanesi Kasımpaşa Binası</span>

Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kasımpaşa Ek Binası ya da eski adlarıyla Taksim İlk Yardım Hastanesi, Kasımpaşa Asker Hastanesi, İstanbul Deniz Hastanesi ve Bahriye Merkez Hastanesi, İstanbul'un Kasımpaşa semtinde Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi bağlı olarak hizmet veren hastane tesisi.

<span class="mw-page-title-main">Kuledibi</span>

Kuledibi, Galata Kulesi'nin bulunduğu yer ve yakın çevresi.

<span class="mw-page-title-main">Karaköy Camii</span> Tarihi bir camii

Karaköy Camii veya diğer adıyla Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii, 1903'te Karaköy Meydanı'nda Raimondo D'Aronco tarafından inşa edilen cami. 1956'da dönemin Başbakanı Adnan Menderes tarafından başlatılan “İstanbul’da İmar Hareketi” kapsamında Karaköy Meydanı'ndaki tarihi caminin de yerinden sökülerek Kınalıada'da yeniden inşa edilmesine karar verildi; bu yüzden günümüzde, camii Karaköy Meydanı'ndaki yerinde bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Galata Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi</span> İstanbulda bir kilise

Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesi Karaköy semtinde bulunan Ermeni kilisesi. İstanbul'un fethinden önce İstanbul'a yerleşmiş olan Ermeniler ve Cenevizliler arasındaki iyi ilişkilerin bir sonucu olarak Cenevizliler kendilerine ait bir kutsal alanı Ermenilere satar. Kırım-Kefe kentinden İstanbul'a gelen Goms veya Gozma adlı bir hayırsever Ermeni tüccar, Cenevizlilerden alınmış olan bu arsa üzerine bir kilise inşa ettirir. Aved adlı bir demirci ustasının da kilisenin mihrabını tamamlayıp yanına Surp Haç Mabedi'ni inşa ettiği bilinmektedir.

Bergama Eski Hükûmet Konağı, İzmir ilinin Bergama ilçesinde bulunan bir yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bereketzade Ali Efendi Camii</span>

Bereketzade Ali Efendi Camii, İstanbul'un Beyoğlu semtinde, Galata Kulesi'nin hemen altında 15. yüzyılda inşa edilmiş cami.

<span class="mw-page-title-main">Galataport</span>

Galataport, İstanbul Karaköy'de yer alan ve kruvaziyer limanı ve karma kullanımlı tesis niteliği taşıyan yapıdır. İnşaatı kısmi miktarda tamamlanmış olmakla birlikte çalışmalar 2022 yılı itibarıyla devam eder. Konum olarak İstanbul Boğazı'nın Avrupa yakasında, Haliç ile birleştiği noktada yer almaktadır. Proje, Doğuş Grubu ve Bilgili Holding ortak girişimidir. Her iki grup da projeye 1,8 milyar ABD dolarının üzerinde yatırım yapmıştır. Tesis, Boğaz kenarında 1.2 km'ye sahip sahil şeridinde yer alır. Otel, kafe, restoran, butik mağazaları, ofisleri ve iki sanat müzesini bünyesinde barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Galata Kulesi tarihi</span> İstanbulda yer alan Galata Kulesinin geçmişi

Bizans İmparatorluğu ile ittifak hâlinde olan Cenevizliler 1267'de, Haliç'in kuzeyinde bulunan Galata'da "Pera" adlı bir koloni kurmuş, bu koloninin hâkimiyet alanını da zaman içinde Bizans tarafından verilen izinlerle genişletmişti. Günümüzde Galata Kulesi olarak bilinen kule, bu izinlere aykırı bir şekilde kuzeydoğu yönündeki tepeye doğru hâkimiyet alanı artırılarak 1335-1349 yılları arasında bölgede yapılan tahkimatın bir parçası olarak 1348'de inşa edildi. Tepesindeki haçtan ötürü o dönem "Kutsal Haç Kulesi" olarak anılıyordu. İki devlet arasında o yıl patlak veren savaş, ertesi yıl imzalanan antlaşmayla sona ererken kulenin bulunduğu tepe Ceneviz kontrolüne bırakıldı. Konstantinopolis'in 29 Mayıs 1453'te Osmanlı İmparatorluğu'na katılması sonrasında Pera'daki Cenevizliler, herhangi bir direniş göstermeden koloniyi Osmanlı'ya devretti. Kulenin de dâhil olduğu Galata'daki tahkimat tahrip edilse de, Osmanlı Padişahı II. Mehmed'in fermanıyla tahribatlar durduruldu ve tahrip edilen kısım yeniden inşa edildi. 1509'daki depremde hasar gören kule, 1510 itibarıyla onarıldı. 16. ve 17. yüzyıllarda, savaş esirlerini tutma yeri ve levazım ambarı, 18. yüzyıl itibarıyla Mehterhâne Ocağı ile yangın gözleyiciler tarafından bir yangın kulesi olarak kullanıldı.

Eski İngiliz Karakolu, İstanbul'un Galata semtinde bulunan tarihî bir yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul mimarisi</span> İstanbul mimarisine genel bakış

İstanbul mimarisi, şehrin tüm semtlerinde silinmez bir iz bırakan birçok etkiyi yansıtan yapıların geniş bir karışımını tanımlar. Şehrin antik kısmı hala kısmen, şehri istiladan korumak için İmparator II. Theodosius tarafından 5. yüzyılda yaptırılan Konstantinopolis Surları ile çevrilidir. Kent içindeki mimari, Bizans, Ceneviz, Osmanlı ve modern Türkiye kaynaklarından gelen bina ve yapıları içermektedir. Kentin mimari açıdan önemli birçok varlığı vardır. İstanbul, uzun tarihi boyunca kültürel ve etnik bir eritme potası olarak ün kazanmıştır. Sonuç olarak şehirde gezilecek çok sayıda tarihi cami, kilise, sinagog, saray, kale, kule ve sarnıçlar bulunmaktadır.