İçeriğe atla

İngiliz İç Savaşı zaman çizelgesi

İngiliz İç Savaşı zaman çizelgesi, İngiliz İç Savaşı öncesi, sırası ve sonrasındaki öne çıkan olayları içerir.

İç savaştan önceki dönem

  • 1625: I. Charles İngiliz tahtına çıkar. Kısa bir süre sonra Fransız Burbon Hanedanından Henrietta Maria ile evlenir.
  • 1626: Parlamento Avrupa'da Fransa tarafından Protestan Huguenotlara karşı askeri sefer düzenlemeye kalkan Buckingham Dükü George Villiers'i görevden alır, kral I. Charles bunun üzerine sinirlenerek Parlamentoyu fesheder.
  • 1628: Parlamento kral tarafından yeniden göreve çağrılır. Parlamento Petition of Rights belgesini düzenler. Charles onaylamak zorunda kalır. toplumda hiç sevilmeyen ve bir maceracı olarak görülen Villiers Portsmouth'ta onunla birlikte savaşıp gazi olan subay John Felton tarafından bıçaklanarak öldürülür.
  • 1629: Charles parlamentoyu lağveder ve 1640 yılına kadar da yeniden toplantıya çağırmaz. Kişisel yönetimi başlamış olur.
  • 1633: William Laud Canterbury Başpiskoposu olarak atanır.
  • 1637: Charles İskoçya Presbiteryen Kilisesine Anglikan Kilisesi usullerini dayatır. Jenny Geddes öncülüğünde başlayan direniş National Covenanta evrilecektir.
  • 1639-1640: İskoçya'da Piskoposlar Savaşı başlar.

1640

  • 13 Nisan: Kısa Parlamentonun ilk toplantısı yapılır
  • 5 Mayıs: Parlamento üç hafta görev yaptıktan sonra kral tarafından kapatılır
  • 26 Ekim: Charles, İskoçların oldukça kazançlı çıktığı Ripon Antlaşmasını imzalamak zorunda kalır.
  • 3 Kasım: Uzun Parlamentonun ilk toplantısı yapılır
  • 11 Aralık: 15 bin Londralı tarafından imzalanan Root and Branch Petition metni meclise sunulur.[1]

1641

  • Ağustos: Root and Branch yasa tasarısı parlamentoda reddedilir
  • Ekim: İrlanda'da isyan patlak verir
  • 1 Aralık: Grand Remonstrance adlı metin krala sunulur[2]
  • Aralık: Uzun Parlamento Bishops Exclusion adlı yasayı kabul eder[3]

1642

  • 4 Ocak: Charles bizzat Avam Kamarasına gelerek beş muhalif milletvekilini (John Pym, John Hampden, Denzil Holles, Sir Arthur Haselrig ve William Strode) tutuklamak ister ancak başarısız olur. Yine Ocak ayı içinde Uzun Parlamentonun talimatıyla hareket eden Sir JohnHotham, Kingston upon Hull'daki kraliyet cephaneliğine el koyar.
  • 5 Şubat: Yasa gereği İngiltere Kilisesine bağlı piskoposlar Lordlar Kamarasından uzaklaştırılır
  • 23 Şubat: Kraliçe Henrietta Maria kızı Mary ve tüm mücevheratıyla beraber Hollanda'ya geçer.
  • 5 Mart: Uzun Parlamento Militia Ordinance adı verilen yasa uyarınca düzenli olmayan ülkede milis birlikler toplayabilme kararı alır[4]
  • 15 Mart: Uzun Parlamento milis yasasının kralın onayı olmamasına rağmen yürürlükte olduğuna hükmeder.
  • Nisan: Sir John Hotham, kral I. Charles'ın Kingston upon Hull'daki cephaneliğe girişine engel olur.
  • 2 Haziran: Parlamento tarafından krala önerilen 19 Öneri metni reddedilir[5]
  • 3 Haziran: York'taki Hewort Moor civarında yapılan geniş katılımlı toplantıyla Charles kendi davası için taraftar toplamaya başlar.
  • Temmuz: Charles, cephane sağlayabilmek için Kingston upon Hull'u kuşatsa da başarılı olamaz. Parlamento, Güvenlik Komitesi belirleyerek iç savaşın idaresini bu komiteye bırakır.[6]

Birinci iç savaş

1642

  • 22 Ağustos: Kral I. Charles Nottingham'da sembolik olarak sancağını dalgalandırır ve iç savaş resmi olarak başlar.
  • 23 Ağustos: Southam Muharebesi, iki taraf arasındaki ilk silahlı karşılaşma
  • 19 Eylül: Charles, Wellington Deklarasyonunu ilan eder[7]
  • 23 Eylül: Powick Köprüsü Muharebesi monarşi yanlılarının zaferiyle tamamlanır
  • 29 Eylül: Yorkshire Tarafsızlık Antlaşması imzalanır ancak 4 Ekim günü Parlamento tarafından reddedilir
  • 17 Ekim: Kral I. Charles, Birmingham'dan geçerken saltanat eşyalarını taşıyan at arabaları yerli halk tarafından yağmalanır. Ele geçirilen malzemeler Parlamento yanlılarının müstahkem mevkisi olan Warwick Kalesine götürülür. Aynı gün Kings Norton'da küçük çaplı bir silahlı çarpışma yaşanır.
  • 23 Ekim: Edgehill Muharebesi
  • 1 Kasım: Aylesbury Muharebesi
  • 12 Kasım: Brentford Muharebesi
  • 13 Kasım: Turnham Green Muharebesi
  • 17 Aralık: Lex Talionis Deklarasyonu
  • 23 Aralık: Chesire kentinin iç savaş boyunca tarafsız olmasına dair olan Bunbury Antlaşması imzalanır. Antlaşma başarısız olacaktır.

1643

  • 19 Ocak: Braddock Down Muharebesi
  • 28 Ocak: Uzun Parlamento yetkilileri Oxford Antlaşması için aracılar gönderir
  • 19 Mart: Hopton Heath Muharebesi
  • 30 Mart: Seacroft Moor Muharebesi
  • 3 Nisan: Camp Hill Muharebesi
  • 25 Nisan: Sourton Down Muharebesi
  • 16 Mayıs: Stratton Muharebesi
  • 18 Haziran: Chalgrove Field Muharebesi, John Hampden muharebe sırasında öldürülür
  • 30 Haziran: Adwalton Moor Muharebesi
  • 4 Temmuz: Burton Bridge Muharebesi
  • 5 Temmuz: Lansdowne Muharebesi
  • 13 Temmuz: Roundway Down Muharebesi
  • 20 Temmuz: Gainsborough Muharebesi
  • 26 Temmuz: Bristol düşer
  • 2 Eylül: Hull kuşatması başlar
  • 18 Eylül: Aldbourne Chase Muharebesi
  • 20 Eylül: Birinci Newbury Muharebesi
  • 25 Eylül: Uzun Parlamento ve Westminster Kurulu İskoçya ile antlaşma imzalar. Buna göre Güvenlik Komitesi, İki Krallık Komitesi adını alır.
  • 11 Ekim: Winceby Muharebesi

1644

1644 yılı içinde İskoçlar güneye inerek York önlerindeki Parlamento birliklerine dahil olur.

  • 26 Ocak: Nantwich Muharebesi
  • 3 Şubat: Newcastle kuşatması, şehir İskoçlara teslim olmak ister.
  • 29 Mart: Cheriton Muharebesi
  • 28 Mayıs: Bolton düşer ve kent halkı katledilir.[8]
  • 29 Haziran: Cropredy Bridge Muharebesi
  • 2 Temmuz: Marston Moor Muharebesi
  • 13 Eylül: İkinci Aberdeen Muharebesi
  • 19 Ekim: Newcastle kuşatması şehrin düşmesi ve İskoçlar tarafından yağmalanmasıyla sona erer
  • 27 Ekim: İkinci Newbury Muharebesi
  • 23 Kasım: John Milton tarafından yazılan Areopagitica basılır

1645

  • 6 Ocak: İki Krallık Komitesi Yeni Ordunun kurulmasına karar verir
  • 22 Şubat: Uxbridge'de kral temsilcileriyle yapılan barış görüşmeleri sonuçsuz kalır
  • 9 Mayıs: Auldearn Muharebesi
  • 14 Haziran: Naseby Muharebesi
  • 2 Temmuz: Alford Muharebesi
  • 10 Temmuz: Langport Muharebesi
  • 15 Ağustos: Kilsyth Muharebesi
  • 13 Eylül: Philiphaugh Muharebesi
  • 24 Eylül: Rowton Heath Muharebesi
  • Eylül: Leicester teslim olur
  • 17 Aralık: Monarşi yanlısı garnizon olan Hereford kuşatma sonucu alınır.

1646

  • 18 Ocak: Dartmouth kuşatması, şehirdeki monarşi yanlısı garnizonun teslim olmasıyla sona erer
  • 3 Şubat: 136 gün süren Chester şehirdeki monarşi yanlısı garnizonun teslim olmasıyla sona erer
  • 16 Şubat: Torrington Muharebesi Yeni Ordu zaferiyle biter
  • 10 Mart: Cornwall yakınlarındaki Tresillian Köprüsünde Ralph Hopton komutasındaki monarşi ordusu teslim olur
  • 21 Mart: Stow-on-the-Wold Muharebesi birinci iç savaşın son cephe savaşında Parlamento zaferi
  • 13 Nisan: Exeter kuşatması monarşi yanlılarının teslim olmasıyla sona erer
  • 5 Mayıs: Kral I. Charles, Nottinghamshire yakınlarındaki Southwell'de İskoç birliklerine teslim olur
  • 6 Mayıs: Newark düşer
  • 24 Haziran: Oxford kuşatması, şehirdeki monarşi yanlısı garnizonun teslim olmasıyla sona erer
  • 22 Temmuz: Worcester kuşatması, şehirdeki monarşi yanlısı garnizonun teslim olmasıyla sona erer
  • 27 Temmuz: 65 gün süren kuşatmadan sonra Wallingford Kalesi Sir Thomas Fairfax'a teslim olur
  • 19 Ağustos: Galler'deki monarşi yanlılarının güçlü olduğu Raglan Kalesi teslim olur
  • 9 Ekim: Uzun Parlamento, İngiltere ve Galler'de piskopos ve başpiskoposluk kurumunu lağveder. Toprakları ve mal varlıkları devlete devredilir

1647

  • 13 Mart: Galler'deki son monarşi yanlısı kale olan Harlech Kalesi teslim olur
  • 3 Haziran: Süvari subayı George Joyce ve ona bağlı süvari birliği kralı bulunduğu Holdenby House'dan alarak Yeni Ordu denetimindeki bögleye götürürler.
  • 4–5 Haziran: Newmarket yakınalrındaki Kentford Heath'te yapılan toplantıda Yeni Ordu subayları ve askerleri Solemn Engagement adlı metine olur verirler[9]
  • 8 Haziran: General Fairfax, ordu birliklerinin üzerinde uzlaştığı metni parlamentoya gönderir. Kralın kendi denetimlerinde olduğunu vurgulayarak görüşmelerin onların bilgisi dahilinde olması gereğini hatırlatır.
  • 31 Ağustos: Montrose kaçar
  • Ekim: Ünlü bir Leveller metni ve anayasa taslağı olan An Agreement of the People for a firm and present peace upon grounds of common right ordunun kamuoyuna sunulur
  • 28 Ekim: Putney görüşmeleri başlar
  • 26 Aralık: Bir grup İskoç asilzade kralla gizli antlaşma imzalar

İkinci iç savaş

1648

  • 8 Mayıs: St. Fagans Muharebesi
  • 16 Mayıs - 21 Haziran: Pembroke kuşatması
  • 24 Haziran: Maidstone Muharebesi
  • 13 Haziran – 28 Ağustos: Colchester kuşatması
  • 17 – 19 Ağustos: Preston Muharebesi
  • 15 Eylül: Newport Antlaşması
  • 6 Aralık: Pride Darbesi. Albay Thomas Pride komutasındaki askerler Parlamentoya müdahale ederek Oliver Cromwell karşıtlarını uzaklaştırır. Parlamento sonraki dönemde Rump Parlamentosu olarak devam eder.

1649

  • 15 Ocak: Ünlü Leveller metni ve anayasa tasarısı olan An Agreement of the People of England Rump Parlamentosuna sunulur
  • 20 Ocak: Kral I. Charles'ın mahkemesi başlar
  • 27 Ocak: Kralın idam fermanı imzalanır
  • 30 Ocak: Kral I. Charles kafası kesilerek idam edilir. Rump Parlamentosu, herhangi bir kimsenin kendisini İngiltere, İrlanda veya bağlı ülkelerin kralı ilan etmesini yasaklar
  • 5 Şubat: Edinburgh'taki İskoç Parlamentosu I. Charles'ın en büyük oğlu Galler Prensi Charles'ı II. Charles olarak Britanya, Fransa ve İrlanda kralı olarak ilan eder
  • 7 Şubat: Rump Parlamentosu İngiltere'de monarşiyi kaldırır
  • 14 Şubat: Rump Parlamentosu İngiltere Devlet Konseyi kurumununun kuruluşunu ilan eder

Üçüncü iç savaş

1650

  • 1 Mayıs: II. Charles ile İskoçyalılar arasında Breda Antlaşması imzalanır
  • 23 Haziran: II. Charles, İskoçlara çeşitli haklar veren antlaşmayı imzalar
  • 3 Eylül: Dunbar Muharebesinde Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento birlikleri David Leslie komutasındaki İskoç birliklerini kesin olarak mağlup eder

1651

  • 1 Ocak: II. Charles İskoçların kralı olarak Scone'de taç giyer
  • 20 Temmuz: Inverkeithing Muharebesinde Parlamento güçleri İskoçları mağlup eder
  • 25 Ağustos: Wigan Lane Muharebesinde Parlamento güçleri İskoçları mağlup eder
  • 3 Eylül: Worcester Muharebesi, iç savaşın son muharebesidir. Oliver Cromwell kesin zaferini ilan eder
  • 3 Eylül: II. Charles'ın kaçışı başlar
  • 6 Eylül: II. Charles Royal Oak adlı ağaçta saklanır
  • 16 Ekim: II. Charles İngiltere'den kaçmayı başararak Fransa'ya geçer

İç savaş sonrası dönem

1649-1653 İngiltere Topluluğu dönemi
20 Nisan 1653, Rump Parlamentosu Oliver Cromwell tarafından feshedilir
1653-1658, Protektora dönemi
13 Nisan 1657, Cromwell kral olmayı reddeder
3 Eylül 1658, Cromwell'in ölümü
1658-1659, Richard Cromwell hükümdarlığında Protektora
7 Mayıs 1659, Rump Parlamentosu yeniden toplanır
25 Mayıs 1659, Richard Cromwell Lord Protector makamından ayrıldığını bildirir
13 Ekim 1659, Rump Parlamantosu yeniden feshedilir
30 Ocak 1660, II. Charles İngiltere kralı ilan edilir
Mart 1660, Konvansiyon Parlamentosu seçilir
4 Nisan 1660, Breda açıklaması
25 Nisan 1660, Konvansiyon Parlamentosu toplanır
29 Mayıs 1660, II. Charles, Londra'ya gelerek krallığını ilan eder
Temmuz 1660, Richard Cromwell İngiltere'den Fransa'ya kaçar
29 Aralık 1660, Parlamento kral tarafından feshedilir
23 Nisan 1661, II. Charles Westminster Abbey'de taç giyer
1660-1662, I. Charles'ın mahkemesindeki hakimlerin yargılanmaları ve idamları
30 Ocak 1661, Kral I. Charles'ın idamının 12. yıldönümünde Oliver Cromwell'in naaşı mezarından çıkartılarak asılır, Cromwell'in kesik başı 1685 yılına kadar Wesminster'da bir mızrağın ucunda durur

Kaynakça

  1. ^ Metinde piskopos ve başpiskoposluk kurumlarının lağvedilmeleri yönünde bir yasa çıkartılması isteniyordu. Metnin aslı 9 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 24 Ağustos 2015 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ Meclisteki muhalif vekiller tarafından yazılan ve kralın dış politika, finans, hukuk ve dini konularda takip ettiği siyaseti eleştiren bir metindir. İç savaşın çıkış noktalarından birisi olarak kabul edilir. Metnin aslı 31 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 24 Ağustos 2015 tarihinde erişilmiştir
  3. ^ Yapılmaya çalışılan anayasa değişikliğine karşı çıkan piskoposların Lordlar Kamarasından atılmalarını içeren yasadır
  4. ^ Normalde bu kararın kraliyet onayıyla alınması gereklidir. Metnin aslı 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 25 Ağustos 2015 tarihinde erişilmiştir
  5. ^ Mutlaki iktidarın parlamentonun da katılımıyla meşruti bir yöne çevrilmesi önerisidir. Buna göre kralın atadığı bakanlar meclise karşı sorumlu olacak, dış politika ve savaş gibi önemli meselelerde parlamentonun onayı aranacaktır. Metnin aslı 6 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 25 Ağustos 2015 tarihinde erişilmiştir
  6. ^ İlk komite bileşimi:
    Lordlar Kamarası: Essex, Holland, Northumberland, Pembroke Earlleri ve Vikont Saye-and-Sele. Avam Kamarası: Nathaniel Fiennes, John Glynn, John Hampden, Denzil Holles, Henry Marten, Sir John Merrick, William Pierrepoint, John Pym, Sir Philip Stapleton ve Sir William Waller.
  7. ^ Daha çok propaganda amacı taşıyan açıklamada Protestan dininin korunacağı, kanunların hüküm süreceği ve meclisin özgürlüğünün sağlanacağı gibi muğlak ifadeler yer alır.
  8. ^ Parlamento kuvvetlerinin elinde olan kent, Prens Rupert komutasındaki monarşistlerce alınmış ve şehirdeki yaklaşık 1600 asker öldürülmüştür. Bakınız Bolton Katliamı
  9. ^ Önemli antlaşma olarak da çevirisi yapılabilecek olan metnin tam adı A Solemne Engagement of the Army, under the Command of his Excellency Sir Thomas Fairfax şeklindedir. İç savaşın tamamlanmasıyla beraber parlamentoda Yeni Ordu'nun dağıtılmasının görüşülmesi üzerine Yeni Ordu mensupları hem ödenmeyen maaşlarını almak hem de uğruna savaştıkları davanın somut sonuçlarını görmek istediklerini dile getirmişlerdir. Metnin aslı (İngilizce) 26 Ağustos 2015 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Oliver Cromwell</span> İngiliz asker ve devlet adamı (1599–1658)

Oliver Cromwell, İngiliz siyaset adamı, asker ve devlet yöneticisi olup İngiliz İç Savaşı'nda Parlamento güçlerinin zaferinde etkin rol oynamıştır. İngiltere'nin yönetim biçimini krallıktan cumhuriyete çevirmiş ama 1653'ten ölünceye kadar Devlet Koruyucu Lord unvanı ile ülkeyi tek başına idare etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1707 Birlik Yasaları</span> Büyük Britanya Krallığını kuran Parlamento yasaları

1707 Birlik Yasaları, İngiltere Parlamentosu'nda kabul edilen 1706 İskoçya ile Birlik Yasası ile İskoçya Parlamentosu'nda kabul edilen 1707 İngiltere ile Birlik Yasası olmak üzere iki farklı yasadır. Aynı hükümdara bağlı olmalarına karşın farklı devletler olan ve farklı yasama organlarına sahip İngiltere Krallığı ile İskoçya Krallığı'nın birleşmesi amacıyla 22 Temmuz 1706'da imzalanan Birlik Antlaşması, bu yasalarla yürürlüğe girmiştir.

Fetret Devri İngiltere'de iç savaş döneminde kral I. Charles'ın 30 Ocak 1649 tarihinde idam edilmesiyle başlayan ve II. Charles'ın 29 Mayıs 1660 tarihinde Londra'ya girmesiyle başlayan Restorasyon arasında geçen süreyi anlatır. Bu devir sırasında İngiltere çeşitli farklı yönetim biçimlerine sahne olmuştur.

Restorasyon İngiltere'de iç savaş döneminde kral I. Charles'ın 30 Ocak 1649 tarihinde idam edilmesiyle başlayan ve Fetret Devriyle devam eden süreçte İngiltere monarşisinin II. Charles'ın 29 Mayıs 1660 tarihinde Londra'ya girmesiyle başlayan dönemi anlatır. II. Charles İngiltere, İskoçya ve İrlanda monarşilerini birleştirmiştir. Süreç II. Charles'ın tüm saltanata dönemini (1660-1685) ve kardeşi II. James'in hüküm sürdüğü bir dönemi (1685-1688) de kapsar. Bazen süreç Muhteşem Devrimle iktidara gelmiş olan Orange-Nassau Hanedanına kadar götürülür.

Üç Krallık Savaşları 1639 - 1651 yılları arasında İngiltere, İrlanda ve İskoçya'yı da içine alacak şekilde gerçekleşen çok sayıda olayı kapsar. Bu olaylardan en önemlisi İngiliz İç Savaşıdır ve savaşın sonunda 1649 yılında Parlamento tarafından alınan kararla kral I. Charles idam edilmiştir. Üç Krallık Savaşları dönemi 1660 yılında II. Charles'ın tahta çıkmasıyla başlayan Restorasyon dönemine kadar uzatılır. Savaşlar toplumsal hayatta dini ve sosyal meselelere dair biriken sorunların patlaması olarak da değerlendirilebilir. Din alanında halk, monarşisinin müdahalesi olmaksızın özgürce ibadet etme arzusunu dile getirmiştir. Sosyal alanda da monarşinin yetkilerinin parlamento tarafından düzenlenmesi arzusu bulunuyordu. İngiltere, İrlanda ve İskoçya topraklarında yaşanan bu toplumsal olayların bir de ulusal boyutu olmuştur. İrlanda ve İskoçya birleşik krallık altında İngiliz hakimiyetine de başkaldırmıştır. Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlılarının monarşi, İrlanda ve İskoçya'ya galip gelmesi günümüzdeki meşruti monarşiyle yönetilen Londra merkezli Büyük Britanya'nın da temellerini atmıştır. Aynı dönemde meydana gelen ve İspanyol İmparatorluğuna karşı yaşanan Portekiz ve Hollanda bağımsızlık savaşları da bu dönemde yaşanmıştır.

Protektora dönemi, İngiltere'de iç savaş döneminde kral I. Charles'ın 30 Ocak 1649 tarihinde idam edilmesiyle başlayan Fetret Devri süresince İngiltere, Galler, İrlanda ve İskoçya'daki idare tarzıdır. Protektora dönemi 1653 yılında Barebone Parlamentosunun kapatılması ve Oliver Cromwell'in Lord Protector ilan edilmesiyle başlar. Bu dönem 1659 yılında sona ermiştir, oğul Richard Cromwell babasından miras kalan bu unvanın hakkını veremeyince tasfiye edilmiş ve Restorasyon süreci başlamış, II. Charles kral olarak tahta çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ordu (İngiltere)</span> Yeni Ordu (İngiltere)

Yeni Ordu İngiliz İç Savaşında Parlamento yanlıları tarafından 1645 yılında kurulmuş olan ve 1660 yılındaki Restorasyon sonrasında lağvedilmiş olan silahlı kuvvettir.

<i>Cromwell</i> (film) film

Cromwell, 1970 ABD-İngiltere yapımı filmdir. İngiliz İç Savaşı sırasında Parlamento birliklerinin komuta heyetinde olan ve daha sonra iktidara gelen Oliver Cromwell’in hayatından ilham alan filmde yönetmenlikte Ken Hughes, başrollerde ise Richard Harris ile Alec Guinness yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Fairfax</span>

Thomas Fairfax, İngiliz İç Savaşında parlamento ordusunda komutan ve Oliver Cromwell'in silah arkadaşı. Çok başarılı ve önemli bir asker olarak parlamento kuvvetlerini sayısız zafere ulaştırmıştır. İç savaşın kazanılmasından sonra kurmay heyetinde bulunan Cromwell'in siyasi olarak gerisinde kalmıştır. Devrik kral I. Charles'ın mahkemesinde yer almayı reddetmiş, iktidarı Cromwell'e bırakarak siyasetten çekilmiştir. Bu tutumu ve savaş meydanındaki hoşgörülü davranışları nedeniyle II. Charles Restorasyonu sırasında parlamento yanlısı komutanlara verilen ağır cezalardan azade olmuştur. Siyah saçları ve gözleri nedeniyle kendisine Siyah Tom takma adı yakıştırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İngiltere Cumhuriyeti</span>

İngiltere Topluluğu, 1649 yılında İngiltere'de başlayıp sonra İrlanda ve İskoçya'da devam eden, ikinci İngiliz İç Savaşı bitimi ve I. Charles'ın idamını takiben başlayan cumhuriyet tarzı yönetim içeren dönem. Cumhuriyet, Rump Parlamentosu tarafından hazırlanan İngiltere'nin Topluluk olduğunu ilan eden beyanname ile 19 Mayıs 1649 tarihinde başlamıştır. Dönemin başlarında güç temel olarak Parlamento ve Devlet konseyindeydi. Bu dönem boyunca, özellikle İrlanda ve İskoçya'da Parlamento güçleri ile ona karşı çıkanlar arasında savaşlar devam etti, bu dönem günümüzde Üçüncü İngiliz İç Savaşı olarak adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pride Darbesi</span>

Pride Darbesi, birinci evresi tamamlanmış olan İngiliz İç Savaşı sırasında 6 Aralık 1648 günü Albay Thomas Pride komutasındaki Yeni Ordu birliklerinin Oliver Cromwell yanlısı olmayan millevekillerini zorla Uzun Parlamento'dan çıkartması olayıdır. İngiliz tarihindeki başarılı tek askeri darbe olarak bilinir.

Rump Parlamentosu, İngiliz İç Savaşı sırasında 6 Aralık 1648 günü gerçekleştirilen Pride Darbesi sonucu Uzun Parlamento'daki Oliver Cromwell karşıtı ve I. Charles'ın vatana ihanetten yargılanmasına karşı olan vekillerin tasfiye edilmesinden sonra ortaya çıkan parlamentodur.

<span class="mw-page-title-main">İrlanda'nın Cromwell tarafından fethi</span> İrlandanın İngilizler tarafından işgali

İrlanda'nın Cromwell tarafından fethi (1649-53), Üç Krallık Savaşları sırasında İrlanda'nın Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlısı Yeni Ordu tarafından ele geçirilmesini anlatır. Cromwell ve ordusu Rump Parlamentosu adına 1649 yılı Ağustos ayında İrlanda topraklarına ayak basmıştır. 1641 yılındaki ayaklanmadan sonra İrlanda'nın büyük çoğunluğu İrlanda Katolik Federasyonu'nun kontrolüne geçer. 1649 yılında Konfederasyon yanlıları İngiliz İç Savaşında mağlup olmuş olan İngiliz monarşi yanlılarıyla ittifak yaparlar. Bunun üzerine adaya müdahale eden Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlısı ordu ülkeyi işgal ederek ittifaka son verir. İrlanda'nın işgali çok kanlı olmuştur ve savaş sırasında yapılan uygulamalar Cromwell'in şahsında halen tartışılmaktadır. Savaşın İrlanda toplumuna etkisi çok yıkıcı olmuştur. Kıtlık ve salgın hastalıklar yüzünden nüfusun çok büyük bir bölümü hayatını kaybetmiş, 50 bin İrlandalı ise zorunlu işçi olarak göç ettirilmiştir.

<i>To Kill a King</i> (film)

To Kill a King, 2003 yılı yapımı bir İngiliz filmidir. İngiliz İç Savaşı sırasında Parlamento birliklerinin komuta heyetinde birlikte olan Oliver Cromwell ve Sir Thomas Fairfax’ın savaşın ardından yaşadıklarını anlatır. Filmde yönetmenlikte Mike Barker, başrollerde ise Tim Roth ile Dougray Scott görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Charles'ın mahkemesi</span>

I. Charles'ın mahkemesi, İngiliz İç Savaşı sırasında muzaffer Rump Parlamentosunun devrik kral I. Charles'ı yargılamak için meydana getirdiği mahkemedir. Hususi olarak kralı yargılamak için kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Drogheda Kuşatması</span>

Drogheda Kuşatması, sürmekte olan İngiliz İç Savaşı sırasında İrlanda'nın Cromwell tarafından fethi sırasında yaşanmıştır. 3-11 Eylül 1649 günleri arasında doğu İrlanda'da bulunan Drogheda kasabası İrlandalı Katolik Konfederasyonu ve İngiliz monarşi yanlıları tarafından savunulmaktaydı. Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlısı Yeni Ordu birlikleri tarafından kuşatılan ve sonrasında zorlu bir muharebe sonunda alınan kasabada Parlamento kuvvetleri tarafından çok sayıda sivil ve askeri savaş esiri öldürülmüştür. Tarihçiler arasında, yapılan uygulamanın bir katliam olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceğine dair tartışmalar hala devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Marston Moor Muharebesi</span> İngiliz İç Savaşında yaşanmış muharebe

Marston Moor Muharebesi, İngiliz İç Savaşı sırasında 2 Temmuz 1644 tarihindeki silahlı çarpışmadır. Edward Montagu ve Ferdinando Fairfax komutasındaki Parlamento yanlısı ordu, Prens Rupert komutasındaki monarşi yanlısı orduyu yenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dunbar Muharebesi</span>

Dunbar Muharebesi, 3 Eylül 1650 günü yapılan ve İngiliz İç Savaşı içindeki önemli bir muharebedir. İç savaşın üçüncü aşamasında yapılan muharebede Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlısı Yeni Ordu birlikleri, David Leslie komutasındaki II. Charles yanlısı İskoç birliklerini yener. 5 Şubat 1649 günü İskoçların kralı ilan edilen II. Charles'ın tahta çıkma umutları giderek azalır. Günümüzde muharebe alanı İskoçya tarihi açısından öneminden ötürü koruma altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Worcester Muharebesi</span> 3 Eylül 1651de Worcester kentinde yapılan, İngiliz İç Savaşının son muharebesi

Worcester Muharebesi, 3 Eylül 1651 günü İngiltere'nin Worcester kentinde yapılan ve İngiliz İç Savaşı'nın son muharebesidir. Oliver Cromwell komutasındaki Yeni Ordu birlikleri kral II. Charles'ın çoğunluğu İskoçlardan oluşan monarşi yanlısı ordusunu yener. Muharebeden sonra II. Charles maceralı bir şekilde kaçmış ve yurt dışına gidebilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uzun Parlamento</span>

Uzun Parlamento, ilk kez 3 Kasım 1640 günü İngiltere kralı I. Charles tarafından toplanmış olan parlamentodur. 12 yıl aradan sonra kral tarafından sürmekte olan Piskoposlar Savaşı için mali kaynak sağlamak için toplanmıştır. Parlamento İngiltere monarşisiyle yaşanan iktidar mücadelesinde taraf olarak İngiliz İç Savaşını sürdürmüş ve galip gelmiştir. 1648 yılında Oliver Cromwell komutasındaki Yeni Ordu birliklerince tasfiye edilmiştir. Uzun Parlamento Cromwell'in ölümünün ardından yeniden toplanmış ve Restorasyon adı verilen dönemin başlangıcında yeni kral II. Charles'ın iktidarına kolaylık sağladıktan sonra kendisini lağvetmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.