İçeriğe atla

İndinavir

İndinavir molekülünün top ve çubuk modeli.

İndinavir, HIV/AIDS tedavisinde oldukça aktif antiretroviral tedavinin bir bileşeni olarak kullanılan bir proteaz inhibitörüdür. Diğer antiviral ilaçlarla kombinasyon halinde oral yoldan verilen çözünür beyaz tozdur. İlaç, proteazın normal şekilde çalışmasını engeller.

Şu anda yan etkilerinden dolayı HIV/AIDS tedavisinde kullanılması önerilmemektedir. Ayrıca, gelişiminden kullanımına kadar birçok nedenden dolayı tartışmalıdır.

1991 yılında patenti alınmış ve 1996 yılında tıbbi kullanım için onaylanmıştır.[1]

Yan etkiler

İndinavirin en yaygın yan etkileri şunlardır:

Kaynakça

  1. ^ Analogue-based Drug Discovery (İngilizce). John Wiley & Sons. 2006. s. 509. ISBN 9783527607495. 20 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2022. 
  2. ^ a b "Crixivan (Indinavir Sulfate): Side Effects, Interactions, Warning, Dosage & Uses". RxList (İngilizce). 9 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2018. 
  3. ^ "Protease inhibitors' metabolic side effects: cholesterol, triglycerides, blood sugar, and "Crix belly." Interview with Lisa Capaldini, M.D. Interview by John S. James". AIDS Treatment News (277): 1-4. August 1997. PMID 11364559. 
  4. ^ "Indinavir". livertox.nih.gov. 17 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2018. 
  5. ^ MacGill (24 Temmuz 2018). "High bilirubin levels: Meaning, symptoms, and tests". Medical News Today. 9 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2018. 
  6. ^ "Urinary NO3 excretion and renal failure in indinavir-treated patients". Brazilian Journal of Medical and Biological Research. 39 (8): 1065-70. August 2006. doi:10.1590/s0100-879x2006000800009. PMID 16906281. 
  7. ^ "Indinavir impairs endothelial function in healthy HIV-negative men". American Heart Journal. 150 (5): 933.e1-933.e7. November 2005. doi:10.1016/j.ahj.2005.06.005. PMID 16290967. 

Dış bağlantılar

  • "Indinavir". Drug Information Portal. U.S. National Library of Medicine. 27 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gabapentin</span>

Gabapentin [1-(aminometil), siklohekzanasetik asit; patent adı: Neurontin®], epilepsi tedavisinde GABA molekülünün taklidi olarak kullanılan bileşiktir.

<span class="mw-page-title-main">İbuprofen</span> Kimyasal bileşik

İbuprofen, bir non steroidal antienflamatuvar ilaç etken maddesidir. Artrit, primer dismenore, grip semptomlarını azaltmak için ve ağrı kesici olarak kullanılır. Molekül DSÖ'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır. Bir prematüre bebekte patent duktus arteriyozus kapatmak için de kullanılabilir. Ağızdan veya intravenöz şeklinde kullanılabilir. Genellikle bir saat içinde etki göstermeye başlar.

<span class="mw-page-title-main">Antidepresan</span> Majör depresif bozukluk ve anksiyete gibi rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılan psikiyatrik ilaçlar

Antidepresanlar, majör depresif bozukluk gibi bazı duygudurum bozukluklarını, bazı anksiyete bozukluklarını ve bazı kronik ağrı durumlarını tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. Antidepresanların yaygın yan etkileri arasında ağız kuruluğu, kilo alımı, baş dönmesi, baş ağrısı, cinsel işlev bozuklukları ve duygusal körelme bulunur. Antidepresanlar, çocuklar, ergenler ve genç yetişkinler tarafından alındığında intihar düşüncesi ve davranışı riskinde artışa neden olabilir. Antidepresanların özellikle ani bir şekilde kesilmeleri sonucunda, antidepresan yoksunluk sendromu ortaya çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">HIV/AIDS inkarcılığı</span>

HIV/AIDS inkârcılığı, kesin kanıtlara rağmen insan bağışıklık yetmezliği virüsü (HIV) ve yol açtığı edinilmiş bağışıklık yetmezliği sendromu (AIDS) hakkındaki bilgileri yadsımaktır. Kimileri HIV'in varlığına karşı çıkarken kimileri virüsün AIDS'e yol açmayan zarasız bir virüs olduğunu savunur. AIDS'i gerçek bir hastalık olanlar kabul edenler dahi bunun cinsel ilişkinin yanında malnütrisyon, yetersiz sanitasyon ve hemofiliye bağlar.

<span class="mw-page-title-main">Lamotrijin</span> epilepsi ve bipolar bozukluk tedavisinde kullanılan bir antikonvülsan ilaç

Lamotrijin (Lamotrigine) ya da bilinen ticari ismiyle Lamictal veya Pinral, epilepsi, tedavisinde ve bipolar bozuklukta depresif atakların tekrarını geciktirmek veya önlemek için kullanılan antikonvülsan bir ilaçtır. Epilepsi kavramına fokal nöbetler, tonik-klonik nöbetler ve Lennox-Gastaut sendromundaki nöbetler dahildir. Bipolar bozuklukta, lamotrijinin akut depresyon safhasını güvenilir bir şekilde tedavi ettiği gösterilememiştir. Ancak günümüzde semptomatik olmayan bipolar bozukluğu olan hastalar için gelebilecek depresyon atakları riskini azaltmada etkili görünmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Venlafaksin</span> İlaç

Venlafaksin ya da ilk marka adıyla Efexor, serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörü (SNRI) sınıfından bir antidepresan ilaçtır. Majör depresif bozukluk (MDD), yaygın anksiyete bozukluğu (GAD), panik bozukluğu ve sosyal fobi tedavisinde kullanılır. Kronik ağrı için de kullanılabilmektedir. Ağız yoluyla kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Tenofovir</span> kimyasal bileşik

Tenofovir disoproksil, kronik hepatit B ve HIV/AIDS'i önlemek ve tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. HIV tedavisinde genellikle diğer antiretrovirallerle birlikte kullanılması önerilir. Yüksek risk altındaki kişilerde maruziyetten önce ve iğne batması yaralanması gibi potansiyel maruziyetten sonra HIV/AIDS'in gelişimini önlenmek için kullanılabilir. Hem tek başına hem de birlikte emtricitabine/tenofovir ve efavirenz/emtricitabine/tenofovir olarak formülüze edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Entecavir</span> Nükleozid ve Nükleotid Revers Transkriptaz İnhibitörleri

Entekavir (ETV) Hepatit B virüsü sebepli (HBV) enfeksiyonu tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. HIV/AIDS tedavisinde de yer almıştır. Entecavir, tablet veya solüsyon olarak ağızdan kullanılır.

Gliflozinler olarak da adlandırılan SGLT2 inhibitörleri, nefronun temel fizyolojisini değiştiren bir ilaç sınıfıdır. En önde gelen metabolik etki, bu farmasötik sınıfın böbrekte glikozun yeniden emilimini engellemesi ve dolayısıyla kan şekerini düşürmesidir. Sodyum-glukoz taşıma proteini 2'yi (SGLT2) inhibe ederek etki ederler. SGLT2 inhibitörleri, tip II diabetes mellitus (T2DM) tedavisinde kullanılır. Kan şekeri kontrolünün yanı sıra, gliflozinlerin T2DM hastalarında önemli kardiyovasküler fayda sağladığı gösterilmiştir. Bu sınıfa ait birkaç ilaç onaylanmıştır veya şu anda geliştirilme aşamasındadır. Bu sınıfın bir üyesi olan canagliflozin üzerinde yapılan çalışmalarda, ilacın kan şekeri kontrolünü iyileştirdiği, vücut ağırlığını ve sistolik ve diyastolik kan basıncını düşürdüğü bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Metformin</span> kimyasal bileşik

Metformin, özellikle aşırı kilolu kişilerde tip 2 diyabet tedavisi için kullanılan birinci basamak bir ilaçtır. Polikistik over sendromu tedavisinde de kullanılmaktadır. Kilo alımı ile ilişkili değildir ve ağızdan alınır. Bazen antipsikotiklerin yanı sıra fenelzin alan kişilerde kilo alma riskini azaltmak için takviye olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Ritonavir</span> kimyasal bileşik

Norvir markası altında satılan Ritonavir, HIV/AIDS tedavisinde diğer ilaçlarla birlikte kullanılan bir antiretroviral ilaçtır. Genellikle diğer proteaz inhibitörleriyle birlikte düşük doz kullanılır. Hepatit C için diğer ilaçlarla birlikte de kullanılabilir. Ağızdan alınır.

<span class="mw-page-title-main">Raltegravir</span> kimyasal bileşik

Isentress markası altında satılan Raltegravir, HIV/AIDS tedavisinde diğer ilaçlarla birlikte kullanılan bir antiretroviral ilaçtır. Potansiyel maruziyetin ardından HIV enfeksiyonunu önlemek için maruziyet sonrası profilaksinin bir parçası olarak da kullanılabilir. Ağızdan alınır.

Prezista markası altında satılan Darunavir HIV/AIDS'i tedavi etmek ve önlemek için kullanılan bir antiretroviral ilaçtır. Genellikle diğer antiretrovirallerle birlikte kullanılması önerilir. Darunavir düzeylerini artırmak için genellikle düşük dozlarda ritonavir veya kobisistat ile birlikte kullanılır. İğne batması yaralanması veya diğer potansiyel maruziyetlerden sonra korunmak için kullanılabilir. Günde 1-2 kez ağızdan alınır.

Ramipril, yüksek tansiyon, kalp yetmezliği ve diyabetik böbrek hastalığını tedavi etmek için kullanılan ACE inhibitörü tipi bir ilaçtır. Bazı şeker hastaları ve damar hastalığı olan hastalar gibi yüksek risk altında olduğu gösterilen hastalarda kalp krizi, felç veya kardiyovasküler ölüm riskini azaltmak için 55 yaş üstü hastalarda koruyucu ilaç olarak da kullanılabilir. Yüksek tansiyon için makul bir başlangıç tedavisidir. Ağızdan alınır.

<span class="mw-page-title-main">Flunitrazepam</span> Benzodiazepin türevi bir ilaç

Rohypnol markası adı altında bilinen Flunitrazepam, şiddetli insomniyi tedavi etmek ve anesteziye yardımcı olmak için kullanılan benzodiazepin türevi bir ilaçtır. Diğer benzodiazepinlerde olduğu gibi, flunitrazepamın sadece kısa süreli kullanım için reçete edilmesi tavsiye edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gemsitabin</span> kimyasal bileşik

Gemsitabin, kanser tedavisinde kullanılan bir kemoterapi ilacıdır. Testis, meme, yumurtalık, küçük hücreli olmayan akciğer kanseri, pankreas ve mesane kanseri tedavisinde kullanılır. İntravenöz infüzyon yoluyla uygulanır. Neoplastik büyümeye karşı etkili olmakla beraber interferon sinyal yolağına etki ederek (upregülasyon) Hepatit E'nin etkeni Ortohepevirüs A'nın replikasyonunu engellemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dolutegravir</span> kimyasal bileşik

Dolutegravir (DTG), HIV/AIDS tedavisinde diğer ilaçlarla birlikte kullanılan bir antiretroviral ilaçtır. Potansiyel maruziyeti takiben HIV enfeksiyonunu önlemek için temas sonrası profilaksinin bir parçası olarak da kullanılabilir. Ağızdan alınır.

Edurant ve Rekambys markaları altında satılan Rilpivirine, Tibotec tarafından geliştirilmiş HIV/AIDS tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Efavirenz gibi daha eski NNRTI'lere kıyasla daha yüksek potansiyele, daha uzun yarı ömre ve azaltılmış yan etki profiline sahip ikinci nesil bir nükleosid olmayan ters transkriptaz inhibitörüdür (NNRTI).

Capoten markası altında satılan Kaptopril, hipertansiyon ve bazı konjestif kalp yetmezliği türlerinin tedavisinde kullanılan bir anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörüdür. Kaptopril, hipertansiyon tedavisi için bulunan ilk oral ACE inhibitörüdür. Beta blokerlerle ilişkilendirilen yorgunluğa neden olmaz. Çoğu ACE inhibitöründe görüldüğü gibi, hiperkalemiye neden olduğundan dolayı, ilaç genellikle bir diüretik ile reçete edilir.

Advers etki, bir ilaçtan veya ameliyat gibi başka bir müdahaleden kaynaklanan istenmeyen zararlı bir etkidir. Advers etki, ana veya terapötik bir etkiye ikincil olarak değerlendirildiğinde "yan etki" olarak adlandırılabilir. Komplikasyon terimi advers etkiye benzer, ancak ikincisi tipik olarak farmakolojik bağlamlarda veya olumsuz etki beklendiğinde veya yaygın olduğunda kullanılır. Olumsuz etki uygun olmayan veya yanlış bir dozaj veya prosedürden kaynaklanıyorsa, bu bir advers etki değil tıbbi hata olarak adlandırılır. Advers etkiler bazen "iyatrojenik" olarak adlandırılır çünkü bunlar bir doktor/tedavi tarafından oluşturulur. Bazı advers etkiler sadece bir tedaviye başlarken, tedaviyi arttırırken veya tedaviyi keserken ortaya çıkar. Advers etkilere plasebo tedavileri de neden olabilir. Kontrendike olan bir ilacın veya başka bir tıbbi müdahalenin kullanılması advers etki riskini artırabilir. Advers etkiler bir hastalığın veya prosedürün komplikasyonlarına neden olabilir ve prognozunu olumsuz etkileyebilir. Ayrıca bir tedavi rejimine uyulmamasına da yol açabilirler. Tıbbi tedavinin advers etkileri, dünya genelinde 1990 yılında 94.000 ölümle sonuçlanırken 2013 yılında 142.000 ölüme yol açmıştır.