İçeriğe atla

İncinme

İncinme
Diğer adlarKas gerginliği, çekilmiş kas, yırtılmış kas
Diz arkası kirişindeki aynı incinmenin ve buna bağlı morarmanın iki görüntüsü. Fotoğraflardan biri ayna aracılığıyla çekilmiştir.
UzmanlıkAcil tıp
BelirtilerMorluk, şişlik, kızarıklık ve ağrı
NedenleriKasta aşırı stres ve/veya tekrarlanan yaralanma
Gerilmeyi Tasvir Eden 3D Tıbbi Animasyon
İncinmeyi gösteren 3 boyutlu animasyon

İncinme, bir kasta, tendonda veya her ikisinde birden meydana gelen akut veya kronik yumuşak doku hasarıdır. Bir bağın eşdeğer yaralanması burkulmadır. İncinme, eklemlerin birisini burkarak ve aşındırarak veya kas dokusunda oluşan zedelenmedir.[1] Genellikle kas veya tendon, dayanabileceğinden daha fazla fiziksel stres altında, genellikle bir aktivitenin süresinin, yoğunluğunun veya sıklığının ani artması nedeniyle aşırı gerilir ve kısmen yırtılır. İncinmeler en sık ayak, bacak veya sırtta oluşur. Acil tedavi genellikle dinlenme, buz, kompresyon, yükselme (ing: R.I.C.E.) olarak kısaltılan dört adımı kapsar.

İncinme kendini ağrı, kızarıklık, şişkinlik veya çürükle belirtir. Hasta yaralı bölgeyi hareket etmekte zorlanır. İncinme oluştuktan sonra parmağın düz bir yerde yani atelde kalması gerekebilir.

Eklem 2 hafta sonra çalışmaya devam edebilir. İlk 24 saat içinde yük taşımaya devam edebilir.

Belirtiler ve semptomlar

İncinmenin tipik belirtileri ve semptomları arasında ağrı, ilgili yapının işlevsel kaybı, kas zayıflığı, morarma ve yerel iltihaptır.[2] Yaralanmanın derecesine bağlı olarak bir gerginlik hafif aşırı gerilmeden şiddetli yırtıklara kadar değişebilir.[1]

Neden

Mekanik travmaya veya yaralanmaya neden olabilecek herhangi bir aktivitede (örn. temas sporları, ağır nesnelerin kaldırılması) uygunsuz vücut mekaniğinin bir sonucu olarak bir incinme oluşabilir. Genellikle kas veya tendon aşırı gerilir ve dayanabileceğinden daha fazla fiziksel strese maruz kalır.[1] incinmeler genellikle bir tendonun veya kasın kısmi veya tam yırtılmasıyla sonuçlanır veya tam tendon kopması şeklinde ciddi olabilir. incinmeler en sık ayak, bacak veya sırtta meydana gelir.[3] Akut incinmeler yakın zamanda meydana gelen mekanik travma veya yaralanma ile daha yakından ilişkilidir. Kronik gerginlikler tipik olarak kasların ve tendonların uzun bir süre boyunca tekrarlayan hareketlerinden kaynaklanır.[1]

İncinme Dereceleri (American College of Sports Medicine tarafından sınıflandırıldığı şekliyle):[4]

  • Birinci derece (en hafif) – az miktarda doku yırtılması; hafif hassasiyet; tam hareket aralığı ile ağrı.
  • İkinci derece – yırtılmış kas veya tendon dokuları; ağrılı, sınırlı hareket; muhtemelen yaralanma yerinde bir miktar şişlik veya çöküntü olabilir.
  • Üçüncü derece (en şiddetli) – sınırlı hareket veya hareket yok; bazen ilk yaralanmadan hemen sonra ağrısız olsa da genellikle şiddetli akut ağrı,

Sağlık hizmeti sağlayıcıları arasında tek tip bir tanım oluşturmak amacıyla, 2012 yılında kas yaralanmalarının önerilen yeni terminolojisi ve sınıflandırılmasına ilişkin bir Uzlaşı Bildirisi yayımlandı.[5]

Önerilen sınıflandırmalar şunlardı:

Önerilen en büyük fark, gelişmiş görüntüler negatif olduğunda alt sınıflandırmalar sağlamak için "1. derece"ye göre "dolaylı" kas incinmesinin kullanılmasıydı.

Dolaylı Kas İncinmesi FONKSİYONEL (Negatif MSK US ve MR)[6]

  • Tip 1: Aşırı Efora Bağlı Kas Bozukluğu
    • Tip 1a: Yorgunluğa bağlı
    • Tip 1b: DOMS

• Tip 2: Nöromüsküler kas bozukluğu

    • Tip 2a: Omurgayla İlgili
    • Tip 2b: Kasla İlgili

YAPISAL KAS İNCİNMESİ (Pozitif MSK US & MR)[6] • Tip 3: Kısmi Kas Yırtılması • Tip 4: (Alt) toplam yırtılma

DOĞRUDAN KAS YARALANMASI • Çarp veya KesİK: Temasla ilgili

Risk faktörleri

Her ne kadar incinmeler sporcularla sınırlı olmasa ve günlük görevleri yerine getirirken meydana gelse de, spor yapan kişilerde incinme gelişme riski daha fazladır. Bir aktivitenin süresinde, yoğunluğunda veya sıklığında ani bir artış olduğunda incinme olması yaygındır.[3]

Sınıflandırma


Kaynakça

  1. ^ a b c d "Sprains and Strains: In-Depth". National Institutes of Health. Ocak 2015. 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2020. 
  2. ^ Brumitt, Jason; Cuddeford, Tyler (Kasım 2015). "Current Concepts of Muscle and Tendon Adaptation to Strength and Conditioning". International Journal of Sports Physical Therapy. 10 (6). ss. 748-759. ISSN 2159-2896. PMC 4637912 $2. PMID 26618057. 
  3. ^ a b Mulcahey, Mary K. (Haziran 2020). "Sprains, Strains and Other Soft-Tissue Injuries". OrthoInfo. American Academy of Orthopaedic Surgeons. 5 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2020. 
  4. ^ Millar, A. Lynn (2011). "Sprains, Strains and Tears" 30 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. American College of Sports Medicine. Erişim tarihi: 5 Aralık 2020.
  5. ^ Mueller-Wohlfahrt, Hans-Wilhelm; Haensel, Lutz; Mithoefer, Kai; Ekstrand, Jan; English, Bryan; McNally, Steven; Orchard, John; Dijk, C. Niek van; Kerkhoffs, Gino M.; Schamasch, Patrick; Blottner, Dieter; Swaerd, Leif; Goedhart, Edwin; Ueblacker, Peter (1 Ekim 2012). "Terminology and classification of muscle injuries in sport: The Munich consensus statement". Br J Sports Med (İngilizce). 47 (6). ss. bjsports-2012-091448. doi:10.1136/bjsports-2012-091448. ISSN 0306-3674. PMC 3607100 $2. PMID 23080315. 
  6. ^ a b Stoller, David W. (2007). Magnetic Resonance Imaging in Orthopaedics and Sports Medicine (İngilizce). Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 9780781773577. 24 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ateroskleroz</span>

Ateroskleroz, atardamarları (arterleri) etkileyen bir hastalıktır. Yaygın olarak "damar sertleşmesi" olarak adlandırılan arteriosklerozun bir türüdür. Orta boy ve büyük arterlerde görülen "aterom" veya "plak" olarak adlandırılan yapısal bozukluklardan (lezyonlardan) oluşur. Aterom, hangi safhada olduğuna bağlı olarak çeşitli yapılar barındırabilir:

<span class="mw-page-title-main">Lösemi</span> kemik iliğinde oluşan kan kanserleri

Lösemi, kan hücrelerinin özellikle de akyuvarların normalin üzerinde çoğalması ile kendini gösteren bir kanser türüdür.

<span class="mw-page-title-main">İnflamasyon</span> iltihaplanma

İnflamasyon, canlı dokunun her türlü canlı, cansız yabancı etkene veya içsel/dışsal doku hasarına verdiği sellüler (hücresel), humoral (sıvısal) ve vasküler (damarsal) bir seri vital yanıttır. İnflamasyon normalde patolojik bir durum olmasına karşın, inflamatuar reaksiyon fizyolojik olarak vücudun gösterdiği bir tepkidir. Halk arasında iltihap tabiri yangı için kullanılmasına rağmen sık sık apseler için de iltihap denmesinden dolayı inflamasyon (inflammare) terimini kullanmak daha yerinde olacaktır. Hücre dejenerasyonu ile birlikte inflamasyon konusu, hastalıkların patolojik temelini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kanama</span>

Kanama, canlı bir organizmada kanın kalp ve damar boşluğu (lümeni) dışına çıkmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kalp krizi</span> Kalbin bir kısmına kan akışının kesilmesi

Kalp krizi, kalp enfarktüsü ya da akut miyokard enfarktüsü, kan akımının azalması veya durması sonucunda koroner arterlerden birinde meydana gelen enfarktüs ile karakterize edilir. Tipik belirtiler arasında, sıklıkla sol omuz, kol veya çeneye yayılan, göğüs kemiğinin arkasında (retrosternal) göğüs ağrısı veya rahatsızlığı bulunur. Bu ağrı, bazen mide yanması gibi algılanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Baş ağrısı</span> rahatsızlık

Baş ağrısı, başta ve bazen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrı. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen hemen tüm insanlar değişik nedenlerle baş ağrısından muzdarip olurlar.

<span class="mw-page-title-main">Fizik tedavi</span> Engelli bir kişinin günlük yaşamda işlev görmesine yardımcı olan meslek

Fizik tedavi ya da İngilizce konuşulan ülkelerde yaygın adıyla fizyoterapi, yaralanma, hastalık, travma ya da yaşlılık gibi nedenlerle eksilme gösteren fonksiyonel hareketleri geri kazandırma amaçlı yapılan; elektrik akımı, sıcak ya da soğuk uygulaması, egzersizler ya da çeşitli uygulamalarla hastaların tedavisine verilen isimdir. Fizyoterapi, Tıp Fakültesinden sonra fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanlık eğitimini almış olan hekimlerce (fiziatrist) tanısı konmuş çok geniş hastalık durumlarını kapsar. Uzman hekim tarafından tanısı konmuş tedaviyi üniversitelerin Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü lisans programlarından mezun sağlık çalışanları (fizyoterapist) planlar ve uygular.

<span class="mw-page-title-main">Ağrı (tıp)</span> sıkıntılı ve hoş olmayan duygu türü

Ağrı genellikle yoğun veya zarar verici uyaranların neden olduğu üzücü bir duygudur. Uluslararası Ağrı Çalışmaları Derneği ağrıyı "gerçek veya olası doku hasarıyla ilişkili veya ilişkili olana benzeyen hoş olmayan duyusal ve duygusal deneyim" olarak tanımlar."

Kaz ayağı veya pes anserinus, proksimal tibianın anteromedial yüzeyinde yer alan sartorius, gracilis ve semitendinosus kaslarının yapışık tendonlarını ifade eder. Yapı ismini, tendonun tibiaya sokulduğu üç uçlu şeklin kaz ayağını andırması ile almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ön çapraz bağ</span>

Ön çapraz bağ, beraber bir "X" oluşturduğu arka çapraz bağ ile birlikte insan dizinde yer alan çapraz bağ çiftini oluşturan bir ligament.

<span class="mw-page-title-main">Penil fraktür</span>

Penil fraktür, penisin korpus kavernosumlarının yırtılmasını, korpus kavernosumları saran tunica albuginea'nın yırtılmasını veya her iki dokunun da yırtılmasını ifade eden bir terimdir. Genellikle vajinal ilişki veya agresif mastürbasyon sırasında erekte penise uygulanan ani aşırı kuvvetten kaynaklanır. Bazı durumlarda üretra kısmen veya tamamen yırtılabileceği gibi, dorsal sinirler, toplardamarlar ve atardamarlar da zarar görebilir.

<span class="mw-page-title-main">Tekrar eden eklem incinmesi</span>

Tekrar eden eklem incinmesi, sabit bir pozisyonda tekrarlanan hareketler, titreşimler veya baskılar nedeniyle kas-iskelet sistemi veya sinir sisteminin bir bölümünde meydana gelen bir yaralanmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Göğüs ağrısı</span> semptom

Göğüs ağrısı, göğüste, tipik olarak göğsün ön tarafında ağrı veya rahatsızlıktır. Keskin, künt, baskı, ağırlık veya sıkma olarak tanımlanabilir. İlişkili semptomlar, mide bulantısı, terleme veya nefes darlığı ile birlikte omuz, kol, üst karın veya çenede ağrı olabilir. Kalple ilgili ve kalple ilgili olmayan ağrı olarak ikiye ayrılabilir. Kalbe yetersiz kan akışı nedeniyle oluşan ağrı, anjina pektoris olarak da adlandırılır. Diyabet hastaları veya yaşlılar daha az belirgin semptomlara sahip olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Bench press</span> Ağırlık antrenmanı

Bench press kişinin bir ağırlık sehpası üzerinde uzanırken ağırlığı yukarı doğru ittiği bir üst vücut ağırlık antrenmanı egzersizidir. Egzersiz, pektoralis majör, anterior deltoidler ve triceps'in yanı sıra diğer dengeleyici kasları da kullanır. Ağırlığı tutmak için genellikle bir halter kullanılır, ancak bir çift dambıl da kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Miyalji</span> Kas ağrısı

Miyalji, kas ağrısı için kullanılan bir tıbbi terimdir. Miyalji birçok hastalığın belirtisidir. Akut miyaljinin en yaygın nedeni, bir kasın veya kas grubunun aşırı kullanımıdır; bir başka olası neden viral enfeksiyondur, özellikle de travma olmadığında.

<span class="mw-page-title-main">Sırt ağrısı</span>

Sırt ağrısı, sırtta hissedilen ağrıdır. Sırt ağrısı, etkilenen segmente göre boyun ağrısı (servikal), orta sırt ağrısı (torasik), bel ağrısı (lomber) veya koksidinia olarak ayrılır. Bel bölgesi en çok etkilenen bölgedir. Sırt ağrısı atağı, süreye bağlı olarak akut, subakut veya kronik olabilir. Ağrı, donuk, delici veya yanma hissi olarak nitelenebilir. Rahatsızlık, bacaklar veya ayakların yanı sıra kollara ve ellere de yayılabilir ve bacaklarda ve kollarda uyuşma veya güçsüzlük olabilir. Sırt ağrısının çoğunluğu belirli değildir ve idiyopatiktir.

Yumurtalık apopleksisi, yumurtalık dokusunda kanama ve/veya intraperitoneal kanamanın eşlik ettiği, genellikle bir kist bölgesinde yumurtalıkta ani bir yırtılmadır.

Sismolojide, bir deprem yırtılması, yer kabuğundaki bir deprem sırasında meydana gelen kayma derecesidir. Depremler, toprak kaymaları, bir volkandaki magmanın hareketi, yeni bir fayın oluşumu veya en yaygın olarak mevcut bir fayın kaymasını içeren birçok nedenden dolayı meydana gelir.

Aşil tendonu kopması, ayak bileğinin arkasındaki Aşil tendonunun kırılmasıdır. Semptomlar topukta ani başlayan keskin ağrıyı içerir. Tendon kırıldığında ve yürüme zorlaştığında bir çatırtı sesi duyulabilir. Rüptür tipik olarak baldır kası devreye girdiğinde ayağın ani bir şekilde yukarı doğru bükülmesi, doğrudan travma veya uzun süreli tendon iltihabının bir sonucu olarak meydana gelir. Diğer risk faktörleri arasında florokinolon kullanımı, egzersizde önemli bir değişiklik, romatoid artrit, gut veya kortikosteroid kullanımı yer alır. Tanı tipik olarak semptomlara ve muayeneye dayanır ve tıbbi görüntüleme ile desteklenir.

<span class="mw-page-title-main">Diz ağrısı</span>

Diz ağrısı diz‘de veya diz çevresinde ağrı'dır.