İçeriğe atla

İmran Öktem

İmran Öktem
Doğum1904
İstanbul
Ölüm1 Mayıs 1969 (65 yaşında)
Ankara
MilliyetTürk
MeslekHukukçu

İmran Öktem (d. 1904, İstanbul - ö. 1 Mayıs 1969, Ankara[1]), Türk hukukçu. Türkiye Yargıtay eski başkanı.

Yaşamı

İlk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra 1924'te Kabataş Lisesini bitirdi. İstanbul Darülfünunu Hukuk Şubesinden 1927 yılında pekiyi derecede diploma aldı. Göksun Cumhuriyet Savcılığına atandıysa da bu yere gidemediğinden 2 bin kuruş aylıkla Sinop Aza Mülâzimi (üye yardımcısı) olarak görevlendirildi ve böylece 30 Haziran 1928'de mesleğe adım atmış oldu. Bundan sonra sırasıyla, 1930'da Sarıkamış Yargıçlığına, 1933'te Uzunköprü Hukuk Yargıçlığına 1936'da Ankara Ticaret Mahkemesi Üyeliğine, 1942'de Ankara Hukuk Yargıçlığına, 1948'de Ticaret Mahkemesi Başkanlığına atandı. 16 Haziran 1949'da birinci sınıfa ayrılmasından kısa bir süre sonra Yargıtay Üyeliğine seçilmesi üzerine 29 Ağustos 1949'da buradaki görevine başladı. 11 Ekim 1952'de Yargıtay İkinci Başkanlığına, 1 Mart 1966'da ise Recai Seçkin'den boşalan Yargıtay Birinci Başkanlığına seçildi.[2]

Cenazesi

7 Eylül 1967 tarihinde[3][4][5][6] yeni Adli Yıl'ın açılışı töreninde laikliği yorumlarken Voltaire'in bir sözünü tekrarlayarak "Tanrı'yı da insan yaratmıştır" demesi belirli çevrelerin tepkisine ve diğerlerinin de desteğine konu olmuştu. Konuşmasında şöyle söylemişti:

“ "Türkiye'de bir İslâm devleti ve hilâfet rejimi kurmak, Türk Milleti'ni dini esaslara dayanan bir hu­kuk düzenine sokmak isteyen ve bunun için gizli ve açık çalışan mistik hezeyan halindeki bir avuç meczûb, ruh hastası veya dini, kazanç metası haline getirmiş kimseler, saf ve cahil yurttaşın en temiz varlığını, itikadını, imanı­nı geçim vasıtası yapmış olan bezirganlar -o bezirganlar ki, dinin emrettiğini yerine getirmezler, yasak ettiklerini gizli gizli yaparlar fakat dindar gö­rünürler- evet bunlar ve birtakım hurafeleri dini esaslar gibi göstermeye kalkan ve bu suretle halkı uyuşturan kökü dışarıdaki yurt düşmanları daima hüsrana uğrayacaklardır"[7]„

Başka konuşmalarda sarf ettiği sözleri Nurcuların tepkisine neden oldu.[8] Öktem, adli yıl açılış konuşmasında "gerici ve sağcı akım çok tehlikeli bir hâl aldı" demişti.[9]

Yargıtay Birinci Başkanı olarak görevini sürdürürken 1 Mayıs 1969 tarihinde öldü. 3 Mayıs 1969 tarihinde Ankara Maltepe Camisinde yapılan cenaze törenine Komünizmle Mücadele Derneği, AP'li kişiler ile bazı öğrenciler tarafından saldırı düzenlendi.[10] Çoğunluğunu çember sakallı kişilerin oluşturduğu bir kalabalık[8] cenaze namazının kılınmasını engellemeye çalışınca cami görevlileri görevlerini yerine getirmekten kaçındı. Olaylar sırasında camide bulunan ve saldırganlar arasında kalan İsmet İnönü'yü korumak amacıyla Kara Kuvvetleri Komutanlığı Topçu Dairesi Başkan Vekili Tuğgeneral Nabi Alpartun tabancasını çekti.[10] İnönü, CHP İl Başkanı Rauf Kandemir'e "Namazı kılınacak, namaz kılınmadan gitmem" dedi. Bu tutucu grubun baskısından etkilenen imamların direnişi sürünce, namazı MBK Hükûmetinin bakanlarından Abdullah Pulat Gözübüyük'ün ağabeyi İzzet Gözübüyük kıldırmıştı.[11]

İnönü olaylar hakkında, "Her manasıyla kesin ölçüde bir 31 Mart Vakası'dır" derken, Başbakan Süleyman Demirel de "Hadise gayet üzücüdür" biçiminde konuştu. 7 Mayıs'ta, töreni engellemek isteyen kişileri ve onların koruyucularını protesto etmek için Ankara'da, geniş aydın çevrelerinin katıldığı ve Anıtkabir'de sona eren bir yürüyüş yapıldı.[12]

Eserleri

  1. Medeni Kanunumuza göre Hak ve Borçlarımız (1934, Edirne).
  2. Bina Sahibinin Hak ve Mesuliyeti (1938, Ankara).
  3. Hukuk Mahkemesinde Hak Nasıl Müdafaa Edilir? (1938, Ankara).
  4. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve İçtihatlar (1940, Ankara).
  5. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve İçtihatları Zeyl I (1941, Ankara).
  6. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve İçtihatları Zeyl II (1942, İstanbul).
  7. Kolektif Mülkiyetten: İştirak Halinde Mülkiyet (1946, İstanbul).
  8. Temyiz Mahkemesi Yedinci Hukuk Dairesi Emsal Kararları – 1953-1956 ve Usul Hakkında Birçak Söz adlı iki ciltlik derleme ve incelemesi

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Vikisöz'de İmran Öktem ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.
  1. ^ "Milliyet - 2 Mayıs 1969 - MİLLİYET GAZETE ARŞİVİ". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 6 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Yargıtay Başkanları". 9 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2007. 
  3. ^ "Milliyet - 7 Eylül 1967 - MİLLİYET GAZETE ARŞİVİ". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 20 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "07 Eylül 1967". 23 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  7. ^ "İmran Öktem'in 1967-1968 Adli Yıl Açılış Konuşması". 1 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2007. 
  8. ^ a b "İmran Öktem". 10 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2007. 
  9. ^ "Yargıtay I. Başkanı Adli Yıl Açış Konuşmasında Halkın Dikkatini Çekti: Gerici ve Sağcı Akımlar Çok Tehlikeli Bir Hal Aldı". Cumhuriyet Gazetesi. 7 Eylül 1966. 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022. 
  10. ^ a b "Yobazlar bu sefer de cemaate saldırdı". 4 Mayıs 1969. Cumhuriyet Gazetesi. 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022. 
  11. ^ "Cenazede imam krizi". 27 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2007. 
  12. ^ "Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü Kimkimdir". 10 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2007. 
Mahkeme görevi
Önce gelen:
Recai Seçkin		Türkiye Yargıtay Başkanı
1 Mart 1966 - 1 Mayıs 1969 		Sonra gelen:
Ferruh Adalı

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yargıtay (Türkiye)</span> Türkiyenin adli yargı organı

Yargıtay ya da Temyiz Mahkemesi, Türkiye'nin dört yüksek yargı organından birisidir. Adli yargı ilk derece mahkemelerince verilen ve kanunun başka bir adli yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme merciidir.

<span class="mw-page-title-main">Abdülkadir Kemali Öğütçü</span> avukat, siyasetçi

Abdülkadir Kemali Öğütçü, Türk avukat, ilk Büyük Millet Meclisi'nde Kastamonu milletvekili, İstiklal Mahkemesi başkanı, Ahali Cumhuriyet Fırkası'nın kurucusu, aktif politikacı. Romancı Orhan Kemal'in babasıdır.

Temyiz, ayırt etme, seçme, ayırma; hukukta, doğruyu yanlıştan ayıran kuruldur.

Ahmet Faruk Erem, Türk hukukçu ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Mahmut Esat Bozkurt</span> Türk hukukçu ve devlet adamı

Mahmut Esat Bozkurt, Atatürk'ün yakın çalışma arkadaşlarından ve Türkiye'de hukuki temellerinin atılmasında katkılarda bulunmuş Türk devlet adamıdır.

Sabih Kanadoğlu, Türk hukukçu. 2001-2003 yılları arasında Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcılığı görevinde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Savcı</span> İddia makamı olarak adalete hizmet eden kişi

Savcı, ceza yargılamasında iddia makamı olarak adalete hizmet eden kişidir. Savcılık ceza muhakemesinde iddia görevini yaparak devlet adına ceza davası açan makamdır. Bu makamdaki yetkiliye savcı adı verilmiştir. Özetle savcı, suç haberinin kendisine ulaşmasıyla birlikte devlet adına araştırma ve soruşturma faaliyetinde bulunmak, kamu davasının açılmasını gerektiren şartlar oluştuğunda dava açmak ve yürütmek, mahkemelerin verdiği kararları yerine getirmek ve kanunla kendisine verilen diğer görevleri yapmak durumunda olan ve yargı organı içinde yer alan kamu görevlisi olarak tanımlanabilir.

Necdet Darıcıoğlu,, Türk hukukçu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de yargı teşkilatı</span>

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 9. maddesi uyarınca “Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır.” Ancak, 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev Ve Yetkileri Hakkındaki Kanun içinde yer alan bazı belirleyici hükümler haricinde tüm yargı teşkilatının görev ve yetkisini belirleyen kapsayıcı ve genel bir yasal düzenleme yapılmamıştır. Dolayısıyla, hangi durumda hangi mahkemenin yetkili olacağı çeşitli kanunlarda dağınık ve sistematikten uzak bir biçimde yer aldığından mevcut mevzuat konuya genel bir bakış sağlamaktan uzak bir görüntü sunmaktadır.

Mehmet Uygun, Türk hukukçu. Eski Yargıtay Başkanı

Abdurrahman Yalçınkaya, Türk hukukçu ve Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısıdır.

Kevni Nedimoğlu, Türk siyasetçi.

Ali Alkan, Türk hukukçu, Yargıtay 1. Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Ziya Özer</span>

Yusuf Ziya Özer, -, Türk siyasetçidir.

Dr. Ahmet Recai Seçkin Eski Yargıtay Birinci Başkanı ve Eski Anayasa Mahkemesi üyesi.

Keskin Kaylan, emekli Yargıtay üyesi.

Bruno Cotte Fransız yargıç.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisinde 12 Ocak 2011'de kabul edilen ve 1 Ekim 2011'de yürürlüğe giren 6100 sayılı kanundur. 18 Haziran 1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nu yürürlükten kaldırdı.

İsmet Ocakçıoğlu Onursal Yargıtay Başkanı

<span class="mw-page-title-main">Henri Maynier</span> Fransasız hukukçu

Henri Maynier, Fransa Yargıtay Başsavcısı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.