İçeriğe atla

İmgelerin İhaneti

İmgelerin İhaneti
Sanatçı René Magritte
Yıl 1928-1929
Tür Tuval üzerine yağlı boya
Boyutlar 63,5 cm × 93,98 cm (250 in × 3.700 in)
Konum Los Angeles County Güzel Sanatlar Galerisi, Los Angeles[1]

İmgelerin İhaneti (Fransızca: La trahison des images) Belçikalı ressam René Magritte tarafından hazırlanan bir seri tablodan biri olup 1928-1929'de hazırlanmıştır. Rene Magritte bu tabloyu hazırladığı zaman 30 yaşlarında bulunmaktaydı. Bu tabloda bir pipo imgesi vardır ve bu imgenin altında Fransızca Ceci n’est pas une pipe (Türkçesi "Bu bir pipo değildir" anlamlı) bir altyazı bulunmaktadır. Magritte'in bu tabloda ele alıp incelemek ve seyirciyi üzerinde düşünmeye zorlamak istediği ana fikir bir pipo imgesi gösteren resmin, her ne kadar gerçekçi olarak çizilip renklendirilmiş olursa olsun, gerçekten bir pipo olmadığıdır. İmge sadece bir gerçek temsilcisi olup bir gerçek değildir; yani gerçekten içi tütünle doldurup; yakılıp; tütün dumanı çekilebilecek bir pipo değildir.

Tablo serisinin kronolojik gelişmesi

Bu "İmgelerin İhaneti" tablosu Rene Magritte'nin düşüncelerinde incelemek istediği bir felsefi sorunla ilgili hazırladığı bir seri tablonun biridir. Bu tablolar serisinin hazırlanma kronolojisi şöyle verilebilir:

1926'da Magritte bir sözcük ile bu sözcüğün temsil ettiği kavram arasındaki bağlantı hakkında düşüncelerini bir kara kalem eskiz resim halinde hazırladı. Bu eskizde bir pipo resmi bulunmakta ve bunun üç değişik formu temsil eden bu eskiz, resimde gösterilmekteydi. Bu üç form: bir abstre form, bir pipo imajı gösterisi ve bir yazılı kelime.

1927'de hazırladığı "Düşlerin Anahtarı" adı tabloda dört kutu bulunmakta ve her bir kutu içinde bir temsilci resim ve bir sözcük bulunmaktadır. Bu dört nesneden üçünde temsilci nesne ile altındaki sözcük arasında hiçbir bağlantı bulunmamaktadır. Ayrıca gökyüzünü temsil etmek için bir portföy çanta resmedilmiştir. Sadece dördüncü kutu içindeki temsilci resim olan bir sünger parçası için verilen sözcük, temsilci resmi "doğru olarak" nitelendirmektedir.

1928'de Magritte felsefi düşüncelerini "Yaşayan Ayna" tablosu ile resimlendirdi. Bu tablonun alt tarafında bulunan siyah kısmında şekilleri tayin edilemeyen formlar bulunmakta ve bunların sadece sözcüklerle isimleri verilmektedir: bunlar "kahkahalarla patlayan kişi" - "ufuk" - "gardrop" - "çağırışan kuşlar". Bu tabloda artık hiç resimsel temsilci bulunmamakta ve gerçeği nitelendirmek için sadece sözcükler verilmektedir.

1929'da Magritte ele aldığı felsefi düşünce konusunu geçici olarak ve bu maddenin konusu olan "İmgelerin İhaneti" tablosu ile tamamlamıştır. Bu tablonun birkaç değişik versiyonunu da sonradan yapmıştır.

1930'da Magritte "Düşlerin Anahtarı" tablosu ile bu temayı yeniden bir tablo ile ele almıştır. Bu yeni versiyonda tuval altı tane kutuya bölünmekte ve her bir kutu içinde bulunan resimsel obje "doğru olmayan" bir sözcükle nitelendirilmektedir.

1966'da Rene Magritte bu felsefi düşünceye dayalı tablolar serisinin son eserini "Çift Gizemler (Les Deux Mystères)" adını verdiği (60x30cm boyutta tuval üzerinde yağlı boya yapılmış, günümüzde Londra'da bir özel koleksiyonda bulunan) tablo ile tamamlamıştır. Bu tabloda bir ressam sehpası üzerinde bir diğer tablo olarak "İmgelerin İhaneti" bulunmaktadır. Bu ressam sehpasının dışında ve sehpanın üstünde ikinci bir pipo resmi bulunmaktadır. Bu ikinci pipo acaba sehpada resmi yapılarak temsil edilen resimsel obje midir? Şekil ve form bakımından iki pipo resmi aynıdır; ama ikisinin renkleri farklıdır. Havada duran ikinci pipo resmi, teorik olarak ama içinde hiçbir ışık/gölge resmedilmeyerek, gerçek objeyi temsil etmektedir. Tuval üzerindeki pipo resmi ise daha ayrıntılı ve daha figüratif şekilde resim öğelerini kullanarak pipoyu temsil edilmektedir. Ressamın hedefi tuval üzerindeki pipo temsilini sanatını kullanarak gerçeğe (yani tuval üzerindeki daha az gerçekçi değişik renkli pipoya) yaklaştırmak istemektedir; ama tuval üzerinde olması ile bunun bir resimsel temsil olduğu gayet açıkça gösterilmiştir. Magritte seyir edeni düşünmeye çağırmaktadır: bunlardan hangisi pipodur, hangisi piponun temsilcisidir?

Yorumlanması

Bu tablolar serisinin ve "İmgelerin İhaneti" tablosunun çok çeşitli yorumları yapılmıştır. Bu yorumlardan en ilgi çekeni 20. yüzyılın son çeyreğinde yaşayan ve yazan Fransız filozof, sosyal teorisyen, düşünceler tarihçisi ve edebiyat kritiği olan Michel Foucault (1926-1984)'nun Megritte'e gönderdiği ve ayrıca bastırdığı iki mektup (Ceci n'est pas une pipe, 1973) olmuştur. Fransızca olan bu mektup şöyle özetlenebilir:

Bu kritiğe göre bu tablonun temsil ettiğini açıklayan en uygun fikir en basit olarak bir pipo resminin bir pipo olmadığıdır. Magritte bu paradoksu tuval üzerinde resimsel olarak temsil ederek bu resmi seyreden kişinin hayal gücünü ve düşünmesini sanki kırbaçlamakta ve seyir eden kişiyi daha abstre ve karmaşık olan genellikle objelerin gerçekliği sorunu hakkında düşünmeye yöneltmektedir.

Bu resim sanatının popüler olan sanat aletlerini kullanarak bir basit görünen tabloyu seyreden insanları düşünmeye yöneltme, bir bakıma 1950/1960 döneminde yazılan ve çok popüler bir janr olan "bilimkurgu" yazılı edebiyatında A. E. van Vogt, Isaac Asimov vb yazarlar tarafından felsefe ve sosyoloji biliminde ele alınan "genel semantik" teorilerini halka daha uygun şekilde ele alınmasına bir analogdur.

Kaynakça

  1. ^ La Trahison des images (Ceci n'est pas une pipe) 13 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1929, Tablo, Tuval üzerine yağlı boya. Mr. ve Mrs. William Preston Harrison koleksiyonu tarafından temin edilen fonlarla satın alınmıştır. (78.7). Sergileme: Ahmanson Building 2. kat.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ludwig Wittgenstein</span> Avusturyalı-İngiliz filozof (1889-1951)

Ludwig Josef Johann Wittgenstein, Avusturya doğumlu filozof, matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Fütürizm</span> Geçmişteki estetik değerleri ve gelenekleri bütünüyle reddetmek, dünyanın geleceğinin "Modernlik" olduğunu savunan sanat akımı

Fütürizm (Gelecekçilik), 20. yüzyılın başlarında İtalya'da ortaya çıkmış, modern sanat ve toplumsal hareketlerin akımıdır.

Natüralizm ya da doğalcılık; felsefe, sanat ve edebiyatta doğal Dünya'yı temel alan çeşitli akımlara verilen ortak ad. Bu akımların takipçilerine natüralist denir. Bunun yanı sıra doğa tarihi ile uğraşan bilim insanlarına da natüralist denir.

<span class="mw-page-title-main">Kübizm</span> 20. yüzyıl başındaki temsile dayalı sanat anlayışından saparak doğan sanat akımı

Kübizm, 20. yüzyıl başındaki temsile dayalı sanat anlayışından saparak devrim yapan Fransız sanat akımıdır. Pablo Picasso ve Georges Braque, nesne yüzeylerinin ardına bakarak konuyu aynı anda değişik açılardan sunabilecek geometrik şekilleri vurgulamışlardır.

Soyutlama, bir kavramın bilgi içeriğini azaltma veya indirgeme sürecine denir. Bu indirgeme, çoğunlukla belirli bir amaç için gerekli olan bilginin daha rahat elde edilebilmesi için yapılır.

Gilles Deleuze,, Fransız yazar ve filozoftur.

Alman felsefesi, 18. yüzyıl sonu ve 19. yüzyıl başlarından itibaren belirgin bir ağırlık kazanan, bir bakıma felsefenin yurdu hâline gelen Alman felsefe geleneğini ya da başka bir açıdan farklı felsefi eğilimlere sahip olan Alman felsefecilerinin bütünlüğünü ifade etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Zihin felsefesi</span> Zihnin doğasıyla ilgilenen felsefe dalı

Zihin felsefesi, zihin, zihinsel olaylar, zihinsel işlevler, zihinsel özellikler, bilinç ve bunların fiziksel bedenle, özellikle beyinle ilişkilerini inceleyen felsefenin bir alt araştırma koludur. Bedenin zihinle ilişkisi bakımından zihin-beden sorunu, zihnin doğası ve onun fiziksel bedenle ilişkili olup olmadığı gibi diğer sorunlara rağmen, zihin felsefesinin merkezinde yer alan bir sorun olarak görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Görüntü</span> görme duyusu ile ilgili olan; görüntü ve gözle izlenebilen her şeyin taşıdığı özellik

Görüntü veya imge, bir şeyin görsel temsilidir. Bir görüntü; çizim, resim ve fotoğraf gibi iki boyutlu (2B) bir sunum ya da oyma ve heykel gibi üç boyutlu (3B) bir nesne olabilir. Bir görüntü; bir yüzeye yansıtma, elektronik sinyallerin etkinleştirilmesi veya dijital ekranlar dahil olmak üzere diğer ortamlar aracılığıyla görüntülenebilir. İki boyutlu görüntüler hareketsiz veya hareketli olabilir. Durağan görüntüler, baskı veya fotokopi gibi mekanik yollarla çoğaltılabilir. Bazı durumlarda, üç boyutlu görüntüler de canlandırılabilir.

René François Ghislain Magritte, Belçikalı gerçeküstücü ressam.

<span class="mw-page-title-main">Frank Stella</span> Amerikalı ressam

Frank Stella, Amerikalı ressam ve gravür sanatçısı. Minimalizm ve geç-resimsel soyutlamanın önde gelen isimlerinden biridir.

<i>Sanatçının Stüdyosu</i>

Sanatçının Stüdyosu ya da Ressamın Stüdyosunda Gerçek bir Alegori, Fransız ressam Gustave Courbet'nin 1855 yılında yaptığı tablosu. Şu anda, Paris'teki Orsay Müzesi'nde sergilenmektedir.

<i>Türk Sultanına Mektup Yazan Zaporojya Kazakları</i> tarihî Rus tablosu

Osmanlı İmparatoru Sultan IV. Mehmed'e mektubu yazan Zaporojya Kazakları veya Türk sultanına mektup yazan Zaporojya Kazakları o, Rus sanatçı İlya Repin'in bir tablosudur. Sanatçı, boyutları 2.03 m'ye 3.58 m olan tuvale 1880'de başladı ve 1891'de tamamladı. Bitirdiğinde, III. Aleksandr tabloyu 35.000 rubleye ressamdan satın aldı. Bu, o devre kadar bir Rus tablosuna ödenen en yüksek fiyattı. Tablo hâlen Sankt-Peterburg'daki Rus Devlet Müzesi'nde sergilenmektedir.

<i>Asnièresde Yıkananlar</i>

Asnières'de Yıkananlar, Fransız ressam Georges-Pierre Seurat tarafından 1884 yılında tamamlanmış olan yağlı boya tablo. Eser, ressamın büyük boyutlarda yaptığı ilk iki başyapıtından biridir. Resim, çağdaş renk teorisinin titiz örneklerinden biridir ve sanatçının kısa anları sunmayı hedefleyen izlenimci felsefesinden uzaklaşmaya çalıştığını gözler önüne serer. Asnières'de Yıkananlar şu anda Londra Ulusal Galerisi'nde sergilenmektedir ve galeri resmi koleksiyonunun en parlak parçalarından biri kabul etmektedir.

<i>Sokratesin Ölümü</i> Sokratesin ölümüne ilişkin bir yağlı boya tablosu

Sokrates’in Ölümü, Fransız ressam Jacques-Louis David’in 1787 yılında yaptığı bir yağlı boya tablodur. Bazı Atinalılara karşı düşüncelerini ifade etmesi ve gençlerin ahlakını bozma suçlamaları sonucunda baldıran zehri içirilerek ölüme mahkûm edilen Yunan filozof Sokrates’in ölüm sahnesini temsil eder. Tablo aynı zamanda yatağın ucunda keder içinde oturan Platon’u ve Sokrates’in dizini kavrayan kişi olarak ise Kriton’u tasvir eder. Sokrates sürgüne gitme seçeneğine sahiptir ya da baldıran zehri içerek ölüme mahkûm edilecektir. Sokrates ölümü seçmiştir. Bu tabloda, kırmızı elbiseli bir öğrencisi baldıran zehrinin bulunduğu kupayı kendinden emin olan Sokrates’e uzatır. Sokrates’in göğü işaret eden eli, onun tanrılara duyduğu derin saygıyı ve ölümüne karşı korkusuz duruşunu gösterir.

Sistina Şapeli tavanı, 1508-1512 yılları arasında Michelangelo tarafından resimlerle süslenmiştir. Yaklaşık dört yıl süren bu çalışmalar sonucunda, Rönesans döneminin en görkemli ve önemli eserlerinden birisi ortaya çıkmıştır. İsmini IV. Sixtus'tan alan ve 1477-1480 yılları arasında yapımı tamamlanan Sistina Şapeli'nin tavanı, II. Julius'un emriyle yenileme ve görselleştirme projesi kapsamında boyanmıştır. Şapelin tavan süslemelerinde aslında bir hikâye anlatılmış; orta kısımda yer alan 9 sahne ile Tekvin'deki yaratılışın 9 mühim olayına gönderme yapılmıştır. Bu projede Michelangelo'nun yanı sıra Sandro Botticelli, Domenico Ghirlandaio, Pietro Perugino ve Raffaello Sanzio gibi dönemin birçok önde gelen sanatçısı yer almıştır. Şapelin tavanındaki birçok fresk ve Kutsal Duvardaki büyük Kıyamet Günü tasviri Michelangelo tarafından çizilmiştir. Raffaello şapelin goblenlerini işlemiş, diğer sanatçılar ise yaptıkları duvar resimleriyle bu işe katkıda bulunmuşlardır. Özellikle Michelangelo'nun yaptığı fresklerde kullandığı kendine has figürleri, giyinik ve nü insan modelleri onun yaratıcı sanat anlayışının üstünlüğünü ve gelişmişliği kanıtlamış; gelecek kuşaklar için de önemli ve öğretici örnekler haline gelmiştir. Michelangelo'nun Adem'in Yaratılışı'ndaki Tanrı ile Adem'in ellerinin kavuşması detayı, Leonardo da Vinci'nin Mona Lisa tablosundan sonra dünyada en çok taklit edilen ve reprodüksiyonu yapılan sanat eseridir.

<span class="mw-page-title-main">Jean-François Millet</span> Fransız ressam (1814 – 1875)

Jean-François Millet Fransız ressam ve Fransa taşrasında doğan Barbizon ekolünün kurucularından. Millet, köylü sınıfına dair tablolarıyla bilinir ve eserleri realizm akımının bir parçası olarak sınıflandırılır.

<i>Nedimeler</i> (tablo) Diego Velazquezin eseri tablo

Nedimeler, Geç Orta Çağ İspanyası'nın en önemli ressamı sayılan Diego Velazquez'in 1656 tarihli tablosudur. Velazquez'in 1656 yılında yaptığı bu tablo, İspanyol sanatının örneklerindendir. Ayrıca, sanat tarihinin de ilk üç boyutlu tablosu olarak kabul edilir. Madrid'deki Prado Müzesi'nde sergilenmekte olan tablo, sanat eleştirmenleri tarafından Velazquez'in başyapıtı olarak görülür.

<i>Açık Pencere Önünde Mektup Okuyan Kız</i> Vermeerin 1657-1659 yılları arasında yağlı boya ile tuval üzerine yaptığı tablo

Açık Pencere Önünde Mektup Okuyan Kız, Hollandalı barok ressam Johannes Vermeer'in 1657-1659 yılları arasında yağlı boya ile tuval üzerine yaptığı tablo. İyi korunan eser günümüzde Dresden'deki Gemäldegalerie müzesinde sergileniyor. Eser Fransız sanat eleştirmenleri tarafından ressamın kariyerindeki geçiş noktalarından biri olarak kabul ediliyor. Tablo, ressamın 1650'lerden sonra yaptığı "sessiz iç mekan" ve "mektup okuyan kadın" temalı bir dizi eserin de başlangıcıdır.

İhsan Cemal Karaburçak Türk ressam.