İçeriğe atla

İlk uçuş

Tejas MK1A uçağının ilk uçuşu.

İlk uçuş, bir uçağın kendi gücüyle yerden ayrıldığı ilk durumu ifade eder. Aynı terim roketlerin ilk fırlatılması için de kullanılır. Yeni bir uçağın ilk uçuşu, neredeyse her zaman deneyimli bir test pilotu tarafından yapılır. İlk uçuşlar genellikle bir takip uçağıyla gerçekleştirilir; böylece irtifa, hız ve genel uçuş kabiliyeti gibi unsurlar doğrulanabilir.

Yeni bir uçağın ilk uçuşu, o uçağa dair her zaman tarihi bir olay olmakla beraber, bu olaya dahil olanlar için oldukça duygusal olabilir. Havacılığın erken dönemlerinde, uçağın tam olarak nasıl hareket edeceği genellikle bilinmediğinden dolayı ilk uçuş tehlikeli olabilirdi.

Bir uçağın ilk uçuşu, uçak tipinin geliştirilmesinde sadece bir aşamadır. Araştırma uçağı olmadıkça (örneğin X-15 gibi), uçağın istenilen performansı sağlayıp sağlam bir güvenlik marjıyla çalıştığından emin olmak için kapsamlı şekilde test edilmesi gerekir. Sivil uçaklarda, yeni bir uçağın hizmete girebilmesi için bir denetim kurumu (örneğin ABD'deki Federal Havacılık İdaresi) tarafından onaylanması gerekir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Wright Kardeşler</span> Tarihte ilk defa motorlu uçak uçuran Amerikalı mucit kardeşler

Wright Kardeşler olarak tanınan Orville Wright ve Wilbur Wright, tarihte ilk defa motorlu uçak uçuran Amerikalı kardeşlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Charles Lindbergh</span>

Charles Augustus Lindbergh, Jr., "Şanslı Lindy" ve "Yalnız Kartal" adlarıyla da bilinen Amerikalı pilottur. 1927 yılında Atlas Okyanusu'nu uçakla tek başına geçen ilk pilottur.

<span class="mw-page-title-main">Havacılık</span>

Havacılık, insanlar tarafından üretilmiş hava taşıtlarıyla uçmak ya da uçmak için gerekli olan makinelerin tasarımıyla veya bakımlarıyla uğraşmak demektir. Daha genel bir anlamda, havacılık terimi, hava taşıtı ile ilgili olan tüm eylemleri, endüstrileri, kurumları kapsamaktadır. Ticari havacılık, sivil havacılık, genel havacılık, askerî havacılık, deniz havacılığı, kara havacılığı, ultralight havacılık, sanal havacılık gibi türleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Havacılık tarihi</span> İnsanlığın uçuş serüveni

Havacılık tarihi, insanlığın ilk günlerindeki ilkel uçuş denemeleri ve 17 Aralık 1903'te Wright Kardeşlerin ilk havadan ağır motorlu uçuşu yapması da dahil olmak üzere insanlı uçuşun gelişiminin tamamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Superjet 100</span>

Superjet 100, bilinen eski adı ile Suhoy Superjet 100 veya kısaca SSJ100, Suhoy tarafından tasarlanan ve Birleşik Uçak Şirketi tarafından üretilen bir bölgesel jet. Gelişimine 2000 yılında başlanmıştır. İlk uçuşunu 19 Mayıs 2008'de yapan uçak, hizmete 21 Nisan 2011'de Armavia ile girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 707</span>

Boeing 707 1950'li yıllarda üretime başlanan dört jet motorlu dar gövdeli sivil yolcu uçağı modelidir. Ünlü "Seven oh Seven" diye bahsedilen efsanevi yolcu uçağı olarak bilinir. Boeing tarafından 1010 adet üretildi, 1960 ve 1970 yılları arasında uluslararası uzun uçuşlarda yolcu taşımacılığında kullanıldı. İlk jet motorlu yolcu uçağı olan de Havilland Comet'ın başarısız ve sonu ölümle biten kazalarından sonra havacılık tarihinde başarılı olmuş ve yeni tasarımlara ilham vererek yolcu taşımacılığında jet uçağı çağını başlatmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Test pilotu</span>

Test pilotu, yeni yapılmış uçaklarda meydana gelebilecek her türlü arıza ve yangını bir deneme uçuşu ile araştıran görevli. Test pilotlarının iyi bir uçuş mühendisliği eğitimi almaları gerekir. 1950'lerden sonra birçok test pilotu astronot olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Scramjet</span> jet motor türü

Scramjet bir ramjet çeşidi olup farklı olarak supersonik yanma odasına sahiptir. Havanın sıkıştırılarak alındığı, yakıtın yakıldığı yanma odası ve egzozun giriş hızından daha hızlı ayrıldığı lüleye (nozzle) sahiptir. Ticari jet motorları havanın motor içine alınıp sıkıştırılması için kompresör kullanır, daha sonra sprey halindeki yakıt sıkıştırılmış havayla birlikte ateşlenerek geriye doğru gider ve thrust oluşturur. Scramjet havayı sıkıştırmak için uçağın hızını kullanır, yani çok az hareketli parçaya ihtiyaç duymaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hanna Reitsch</span> Alman pilot

Hanna Reitsch, helikopter ve jet uçağı kullanan ilk kadın Alman test pilotu.

<span class="mw-page-title-main">Husûsî pilot lisansı</span> Pilot lisansı

Husûsî pilot lisansı (PPL), herhangi bir hava taşıtında "ticarî olmamak kaydıyla" pilotluk yapılmasına imkân veren pilot lisansı. PPL, İngilizce private pilot licence kavramının akronimidir. PPL alabilmek için gerekli olan şartlar ICAO tarafından belirlenir. PPL kısaltmasının arkasından parantez içinde eklenen harf hava aracının sınıfını belirtir: PPL(A) > uçak, PPL(H) > helikopter vs.

<span class="mw-page-title-main">Zorunlu iniş</span> bir hava aracının normal uçuşuna devam etmesinin mümkün olmadığı koşullarda yaptığı iniş

Zorunlu iniş veya mecburî iniş, bir hava aracının normal uçuşuna devam etmesinin mümkün olmadığı koşullarda yaptığı inişi tanımlamakta kullanılan bir havacılık terimi. Bununla birlikte gündelik konuşmada zaman zaman uçuşa müdahale edilmesi ve pilotun inişe zorlanması durumu için de kullanılır.

Görerek uçuş veya VFR uçuş, bir pilotun uçağın durum (attitude) kontrolünü ve seyrüseferini uçak dışındaki görsel referanslara göre gerçekleştirdiği uçuş. VFR kısaltması, İngilizce visual flight rules kavramının akronimidir. Görerek uçuş yapılmasını mümkün kılan meteorolojik koşullara VMC denir. Şartların görerek uçuşa müsait olmadığı durumlarda -pilotun lisans ve dereceleri (rating) ve uçaktaki cihazlar müsaade ediyorsa- alet uçuşu gerçekleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Hava sahası</span>

Hava sahası, herhangi bir kara parçası veya su kütlesi üzerindeki boyutları çeşitli kanun, kural ve antlaşmalarla belirlenmiş atmosfer kütlesi. Günümüzde kullanılan -kapsadığı alan olarak açısından- en büyük hava sahası birimi uçuş bilgi bölgesidir (FIR). Her ülkenin hava sahası bir veya daha fazla uçuş bilgi bölgesine bölünür.

<span class="mw-page-title-main">Alet uçuşu</span> (IFR) Insturment Flight Rules

Alet uçuşu, aletli uçuş veya IFR uçuş; uçak dışındaki (haricî) görsel referanslarla uçuşun tehlikeli olduğu durumlarda; uçak içindeki cihazları, göstergeleri ve seyrüsefer yardımcılarını kullanarak gerçekleştirilen uçuş. IFR, İngilizce instrument flight rules kavramının akronimidir. Alet uçuşu, havacılıkta kullanılan iki uçuş kategorisinden biridir. Bir pilotun alet uçuşu yapabilmesi için uygun lisans ve derecelere (rating) sahip olması gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Gece uçuşu</span> Havacılık tanımı

Gece uçuşu, hava taşıtlarının belirli kurallara uyarak, havacılıkta "gece" olarak tanımlanan zaman aralığında gerçekleştirdiği uçuş. Havacılıkta gecenin tanımı ülkeden ülkeye değişebilir. Gece uçuşları esnasında gerçekleşen gürültünün insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle pek çok ülkede gece uçuşları ile ilgili kısıtlamalar mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Havayolu (seyrüsefer)</span>

Hava yolu, seyrüsefer yardımcıları arasında oluşturulmuş, koridor şeklinde kontrollü hava sahası. Hava yolları VOR, NDB gibi çeşitli radyo seyrüsefer istasyonları arasında oluşturulurlar. Alet uçuşu yapan uçaklar tarafından kullanırlar. Örneğin şehirlerarası veya ülkeler arası yolcu uçağı seferlerinin önemli bir kısmı havayolları üzerinde gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">Yer sürati</span>

Yer sürati (GS), uçuştaki herhangi bir hava aracının yeryüzü üzerindeki izdüşümünün hızı. GS kısaltması İngilizce ground speed kavramının akronimidir. Havacılıkta yer süratinin hava sürati ile ilişkisinin anlaşılabilmesi için öncelikle şu süratlerin bilinmesi gerekir:

<span class="mw-page-title-main">Maximum elevation figure</span>

Maximum elevation figure (MEF), havacılık haritalarında herhangi bir grid içerisinde rakımı en yüksek olan noktayı belirten rakam. Bu nokta düz bir alan, bir dağ zirvesi veya yüksek bir yapının tepesi olabilir. MEF, uçak ile yer arasında emniyet ayrımı "sağlamaz"; bu nedenle kontrollü uçuşta yere çarpma (CFIT) riskine karşı pilotların azamî dikkat göstermesi gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Joseph A. Walker</span> Amerikalı pilot (1921 – 1966)

Joseph Albert "Joe" Walker Amerikalı test pilotudur. NASA ve Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'nin Man In Space Soonest prejesinde çalışmıştır. 1963 yılında deneysel X-15 roket uçağı ile gerçekleştirdiği iki test uçuşunda yerden 100 kilometre yüksekte uzay'ın sınırında uçmuştur. Bu uçuşlar ilk uzay uçağı uçuşlarında biridir. Aynı zamanda Walker bu uçuşlarla Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri ve Uluslararası Havacılık Federasyonu standartlarına göre astronot ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">James McDivitt</span>

James Alton McDivitt, Amerikalı eski bir test pilotu, Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri (USAF) pilotu, havacılık mühendisi ve Gemini ve Apollo programlarında uçan NASA Astronotuydu.