İlk gün zarfı - Turkipedia

İlk gün zarfı (İGZ) (İngilizce first day cover-FDC), bir posta pulunun veya posta pulu serisinin satışa sunulduğu ilk gün zarfa yapıştırılarak damgalanması ile hazırlanan zarflara verilen addır.

Bu zarflar, eğer posta idaresi zarfta kullanılan pul serisi için özel bir ilk gün damgası hazırlamış ise o damga ile damgalanabileceği gibi normal posta damgası ile damgalanarak da hazırlanabilirler.

Türkiye Cumhuriyeti ilk defa 25.9.1952 tarihinde çıkarılan Kore savaşları anma pulları serisi için özel bir ilk gün damgası hazırlamıştır. Ancak posta idaresi o tarihe kadar çıkarılan pek çok anma pulunu bir toplantı veya sergi için çıkartmış ve o toplantı sırasında geçici posta merkezi açarak o merkezde özel damga kullanmıştır.

İlk gün zarfında kullanılan damganın, adında belirtildiği gibi zarf üzerinde olması gereklidir. Ancak ilk dönemlerde yeterli filatelik bilgi sahibi olmayan kişiler, pulları kâğıt üzerine de yapıştırarak damgalamışlardır. Bunlar İGZ'ler ile aynı değere sahip değildirler, pul kataloglarında belirtilen fiyatlar aksi belirtilmedikçe zarflar için geçerlidir.

Son dönemlerde sadece resmi kuruluşların kullanımı için çıkarılan, başka kişiler tarafından kullanılması yasak olan resmi pulları kullanarak hazırlanan ilk gün zarfları hazırlandığı görülmektedir, ancak 1983 ve 1984 yıllarında PTT tarafından hazırlananlar dışındaki resmi pullu ilk gün zarflarının herhangi bir filatelik değeri yoktur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pul koleksiyonculuğu</span>

Posta pullarını ve posta pullarıyla ilgili zarfları ve benzeri nesneleri toplama ve biriktirme işlemine pul koleksiyonculuğu böyle koleksiyon yapan kişilere ise pul koleksiyoncusu denir. Dünyada günümüzde yüz milyon civarında pul koleksiyoncusu olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Filateli</span>

Filateli veya pulculuk, posta pullarını konu edinen uğraş alanına verilen isimdir. Posta pulları ile ilgili ilk gün zarfı, özel gün damgası, antiye, posta tarihi ve benzeri maddeler ile de ilgilenir.

Posta pulu, posta gönderilerinde posta ücretinin ödendiğini göstermek amacı ile kullanılan bir tarafı yapışkanlı, diğer tarafı çoğunlukla resimli ve yazılı kâğıt etiket. Posta pulları geçmişte gönderinin posta ücretini ödemenin en çok kullanılan şekliydi. Günümüzde ise gönderiler çoğunlukla damga makinesinden geçirilmekte ve kâğıt pul taşımamaktadır. Ayrıca posta idareleri tarafından hazırlanan antiye zarf ve antiye kart gibi ayrıca ek bir ücret veya pul gerektirmeyen yazı malzemeleri de postada kullanılmaktadır.

Astrofilateli filatelinin, astronomi ve dış uzaya ulaşmak için yapılan insanlı ve insansız çabalar ile bağlantılı olan alanıdır. İlgili konular posta pulları, damgalar ve çeşitli projeler ile bağlantılı zarflardır. Örnekler; 1930 lu yıllardan başlayan roket postası ve Apollo projesinden başlayarak devam ettirilen uzay uçuşlarında taşınan posta. Uzmanları astrofilateli ve uzay konusundaki tematik koleksiyonlar birbirlerinden ayırırlar; astrofilateli resimli olsun veya olmasın uzay uçuşları ile doğrudan bağlantılı malzemeleri kapsar.

Antiye, Posta idaresi (PTT) tarafından postada pul yapıştırılmadan kullanılmak üzere hazırlanan; üzerinde pul görünümünde resim veya desen bulunan zarf, kart, kâğıt, band, aerogram gibi posta malzemelerine verilen isimdir. Pul görünümündeki resim veya desen (indicium) zarf, kart vb. gönderinin posta tarifesine uygun değer taşır; kartlar için yurt içi ve yurt dışı tarifeye uygun, aerogramlar için değişik uzaklıklara gidebilecek uygun tarifelerde, zarflar için yurt içi veya taahütlü tarifelere uygun vb. Genel olarak antiyeler de postanelerden satın alınabilirler.

Damga, bir gönderi üzerindeki posta pulu veya bir antiye postaya verildiğinde onun kullanıldığını belli etmek ve bir daha kullanılmasına engel olmak amacı ile kullanılan bir posta işaretlemesidir. Günümüzde posta damgalarında, gönderildiği postahane ve tarih bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Posta tarihi</span>

Posta tarihi posta sistemi ve çalışma şeklini açıklamak amacı ile posta sisteminin geçmiş dönemleri ile ilgili posta gönderilerinin toplanması ve bunlar ile ilgili çalışmalar yapılmasıdır. Terimin ilk defa filatelist, pul tüccarı ve müzayedeci olan Robson Lowe tarafından kullanıldığı kabul edilmektedir. 1930'lu yıllarda konu ile organize ilk çalışmaları başlatmış ve filatelistleri "bilim araştırmacıları" posta tarihçilerini ise "insanlık araştırmacıları" olarak tanımlamıştır.

Filatelik yayınlar filateli konusu ile ilgili olarak hazırlanan yayınlardır, esas olarak Posta pulları ve Posta tarihi konularında bilgi vermek için çıkartılırlar.

Türkiye Cumhuriyeti'nin 50. yılı anma pulları Kıbrıs Türk cemaatinin Posta İdaresi tarafından bastırılan ilk gerçek posta pullarıdır.

Kıbrıs Türk Postaları, "Ay-yıldızlı" damga Kıbrıs Türk postalarının başlangıcıdır.

Maksimumkart birbirine uyumlu kartpostal, pul ve damga kullanılarak hazırlanan bir filatelik materyaldir, filatelinin maksimumkartlar ile ilgilenen bölümü maksimafili olarak adlandırılır.

Ek değerli pul PTT tarafından yılda iki defa çıkarılan ve ek gelirleri Kızılay Derneği ile Çocuk Esirgeme Kurumuna verilen pullara verilen addır.

Resmî pul veya Resmî posta pulu resmî kuruluşlar tarafından posta ücretlerinin ödenmesinde kullanılması için posta idaresince bastırılan pulların adıdır.

Bu Rusya'nın posta pulları ve posta hizmetleri tarihinin bir araştırmasıdır. Geleneksel olarak pul meraklıları ayrıca bu kategoride Sovyetler Birliği'ni de hesaba katar.

Bu 'Birleşik Krallık'ın posta tarihi ve posta pulları nın bir araştırmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kore'nin posta tarihi ve posta pulları</span>

Bu Kore'nin posta pulu tarihi ve posta pullarının bir araştırmasıdır.

Ermenistan'ın posta tarihi ve posta pulları, Ermenistan'daki posta sistemini ve posta pullarını tanımlar. Çarlık Rusya'sı posta damgası ve pulları 1858 yılından itibaren Ermenistan'da kullanılıyordu. İlk posta damgaları farklı biçimlerdeki noktalardan oluşturuldu. Şehir isimli tarihli posta damgaları kısa süre sonra oluştu. Pek çok sahte damga işaretleri bilinmektedir 1909 yılından itibaren 1918 yılına kadar Ermenistan posta servisini tanımlayan birkaç Rus pulu sürşarjlandı.

Bu, Afrika'nın güneydoğu tarafında bulunan Komorlar Takımadaları adalarından biri olan Hint Okyanusu adası Mayotte'nin posta pulları ve posta tarihine genel bir bakıştır.

Özel gün damgası, Anma pulu çıkarılmamış bazı önemli olaylar için belirli günlerde ve olaylarla ilgili yerlerdeki açık Posta İşletmesi iş yerlerinde, geçerlikçe bulunan herhangi bir posta pulunu veya anma blokunu iptal etmek üzere yaptırılan ve üzerlerinde ilgili olduğu olaya ait yazı ve motifler bulunan tarih damgalarına denir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.