İçeriğe atla

İlk Vakayiname

907 Bizans-Rus Savaşı sırasında Novgorod knezi Oleg'in Konstantinopolis seferi, Radziwiłł Vakayinamesi

Geçmiş Yılların Hikâyesi (Eski Doğu SlavcasıПовѣсть времѧньныхъ лѣтъ, Pověstĭ vremęnĭnyhŭ lětŭ, RusçaПовесть временных лет, Povest’ vremennyh let) yahut İlk Vakayiname ya da Nestor Kroniği yaklaşık 850 ile 1110 arasında Kiev Knezliği'nin tarihidir, başlangıçta 1113 yılında Kiev'de bir araya getirilmiştir. Çalışma, Doğu Slavları'nın tarihinin yorumlanmasında temel kaynak olarak kabul edilir ve Rus tarihini el alırken başvurulan ilk kaynaktır. Eserin ilk nüshasını derleyen kişinin ismi yıllık metinlerinde Rahip Nestor olarak gösterildiğinden Nestor Kroniği olarak da anılmaktadır. Derleme niteliğini haiz ve eski Rus yıllıklarından bilgileri aktaran yıllık, Moskova'daki Sinodal Kütüphanesi'nde bulunduğundan İngilizce literatüründe Synodal Transcript olarak adlandırılmıştır.[1]

İçerik

Kronikte 9. yüzyılın ikinci çeyreğinde Novgorod şehrinin, batılı kaynaklar tarafından da teyit edildiği üzere Danimarkalı bir Lord olan Rurik isimli bir hükümdarın yönetimi altında bir knezliğin merkezi olduğu ve bu knezin oradaki Slav kabileleri tarafından hükümdarlık için davet edildiği yönünde efsaneler anlatılmaktadır. Ancak aktarılan bilgiler 150 yıl önce cereyan eden bir hadise ile ilgili olduğundan tarihsel değerleri tartışmalıdır.[2]

Konuyla ilgili yayınlar

  • Şir Muhammed Duvalı, Erken Dönem Rus Kroniğinde İslam Algısı, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2012, 21, 115-132.
  • Chadwick, Nora Kershaw (1946). The Beginnings of Russian History: An Enquiry into Sources. Cambridge University Press. ISBN 0-404-14651-1. 
  • Velychenko, Stephen (1992). National history as cultural process: A survey of the interpretations of Ukraine's past in Polish, Russian, and Ukrainian historical writing from the earliest times to 1914. Edmonton. ISBN 0-920862-75-6.
  • Velychenko, Stephen (2007). "Nationalizing and Denationalizing the Past. Ukraine and Russia in Comparative Context". Ab Imperio (1).

Kaynakça

  1. ^ H. A. Nesbitt, "The Chronicle of Novgorod 1016-1471", The Scottish Historicial Review, S: 12, No: 47, April 1915, sf. 322.
  2. ^ Akdes Nimet Kurat, Rusya Tarihi, 1978, TTK S. 19-22.

Dış bağlantılar

Özgün metnin kopyaları
İngilizce çevirileri

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rusya</span> Doğu Avrupa ve Kuzey Asyada yer alan bir ülke

Rusya,

<span class="mw-page-title-main">Ukraynaca</span> Ukraynanın resmi dili

Ukraynaca, Doğu Slav dillerine ait bir dil. Ukrayna'nın resmî dilidir. Türkçede bu dilin adı için Ukrain/Ukrayn millet adından hareketle Ukraince veya Ukraynca kullanımı da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Rus hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Rus hükümdarları listesi; Kiev Knezliği, Vladimir-Suzdal Knezliği, Moskova Knezliği, Rusya Çarlığı ve Rus İmparatorluğu'nun hükümdarlarını içeren bir liste maddesidir. Bu listedeki hükümdarlar değişik dönemlerde Knez, Veliki Knez, Çar sonra da İmparator unvanıyla anılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">I. Yaroslav (Kiev büyük knezi)</span>

I. Yaroslav, 1019-1054 arasında Kiev büyük prensi. Novgorodluların ve Vikinglerin desteğiyle ağabeyini yenilgiye uğrattıktan sonra bir dizi sefere çıkarak Kiev Prensliği'ni güçlendirdi. Polonyalılardan Galiçya'yı geri aldı. Peçenek saldırılarını durdurdu (1036), Litvanya, Estonya ve Fin kabilelerine boyun eğdirdi. Ama 1043'te Konstantinopolis'e (İstanbul) düzenlediği sefer başarısızlıkla sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Knezliği</span>

Moskova Knezliği ya da Moskova Dukalığı, Rusya toprakları içerisinde kurulmuş Moskova merkezli devlettir. Başlangıçta Altın Orda Devleti'ne bağlı olan Moskova Prensliği Vladimir-Suzdal Knezliği'nin halefi olup 1340-1547 yılları arasında hüküm sürmüştür. Çar III. İvan'ın reformları ile knezlik gelişmiş ve Rusya Çarlığı adını almıştır. Çar olarak bilinen ilk hükümdar IV. İvan olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rusya tarihi</span> Rus kökenli bir tarih

Rusya tarihi, Doğu Slavları'nın tarihleriyle başlar. Özellikle Rus tarihinin geleneksel başlangıç tarihi 862 yılında kuzeyde Vikingler tarafından yönetilen Rus devletinin kuruluşuna dayanmaktadır. Staraya Ladoga ve Novgorod İskandinavya'dan gelen göçmenler ile birlikte Slav ve Fin-Ugorlar'ın yeni birliğinin büyük şehirleri oldular. Novgorod prensi Oleg 882 yılında Kiev'i elegeçirdi, böylece Doğu Slavları'nın kuzey ve güney topraklarını tek bir otorite altında birleştirmiş oldu. Devlet, 988 yılında Bizans aracılığıyla Hristiyanlık'ı benimsedi bu gelecek milenyum boyunca Bizans ve Slav kültürlerinin sentezi olan Ortodoks Slav kültürünün başlangıcı oldu. Kiev Rus 1237-1240 Moğol istilaları ile bölündü ve bu istilaların sonucu olarak nüfusunun önemli birçoğunu kaybetti.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Slavları</span>

Doğu Slavları Eski Doğu Slavca kökenli Doğu Slav dillerini konuşan etnik gruplara verilen addır. 9. yüzyılda Kiev Knezliği’ni oluşturan Doğu Slavları günümüzdeki Ruslar, Ukraynalılar, Beyaz Ruslar ve Rusinlerin ataları olarak kabul edilirler.

<span class="mw-page-title-main">Kiev Knezliği</span> Doğu Avrupada bir dönem faaliyet göstermiş eski bir devlet

Kiev Knezliği veya Kiev Dükalığı, Vareg prensi Rurik tarafından kurulan Rurik Hanedanı'nın hükümdarlığı altında 9. yüzyılın sonlarından 13. yüzyılın ortalarına kadar varlığını sürdüren bugünkü Ukrayna topraklarında kurulan bir federasyondu. Bu devlet Belarus, Rusya ve Ukrayna'nın atası sayılır. Ukraynalılar Kiev Knezliğinin devamıdır ve Slavların ataları olarak bilinmektedir.

Ukrayna tarihi, bugünkü Ukrayna topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">I. Svyatoslav (Kiev büyük knezi)</span>

I. Svyatoslav ; savaşçı Kiev knezi, I. İgor ve Olga'nın oğlu.

<span class="mw-page-title-main">Rurik</span> Rurik Hanedanının kurucusu ve 860–879 yılları arasında Novgorod knezi

Rurik, Rurik Hanedanı'nın kurucusu ve 860–879 yılları arasında Novgorod knezi. Rurik adı, Eski Nors dilinde "ünlü hükümdar" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Ortodoks Kilisesi (Moskova Patrikhanesi)</span>

Ukrayna Ortodoks Kilisesi Rus Ortodoks Kilisesi'nin Ukrayna'daki özerk bir kilisesidir. Şu anki ROK Statüsü kilisenin statüsünü "geniş özerklik haklarına sahip kendi kendini yöneten bir kilise" olarak tanımlıyor. Resmen böyle bir statü, Rus Ortodoks Kilisesi dışında tanınmıyor.

<span class="mw-page-title-main">Nestor (kronikçi)</span>

Nestor, Doğu Slavlarına ait günümüze ulaşan en eski kronik olan Nestor Kroniği'nin yazarı olduğu düşünülen bir keşiştir.

<span class="mw-page-title-main">Olga (Kiev prensesi)</span> Kiev prensesi

Olga Kiev Knezliği'nden oğlu Sviatoslav için (945-960) bir naipti. Drevlianları, kocası I. İgor'u öldüren boyu, fethetmesiyle bilinir. Vaftiz töreninden sonra Elena ismini almıştır. Hristiyanlığı tüm ulusa yayan kişi torunu I. Vladimir olsa da Hristiyanlığı Rus topraklarında yayma konusundaki çabalarından dolayı Doğu Ortodoks Kilisesi tarafından havari dengi lakabıyla azize ilan edilmiştir. Yortusu 11 Temmuzdur.

Hostomel Havalimanı Muharebesi olarak da bilinen Antonov Havalimanı Muharebesi, Hostomel, Kiev Oblastı'ndaki Antonov Havalimanı'nda, 2022 Rusya'nın Ukraynayı istilasının Kiev Taaruzu sırasında meydana gelen askeri bir çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Kiev Taarruzu (2022)</span> Rusya’nın, Ukrayna’nın başkentine yaptığı işgal olayı

Kiev Taarruzu, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinda bir askerî sahaydı. 24 Şubat 2022'de Kiev ve çevresindeki bölgelerin kontrolü için Rusya-Ukrayna ve Belarus-Ukrayna sınırı boyunca Rusya'nın saldırılarını içeriyordu. Kiev çevresindeki Rus operasyonlarında, komşu Jıtomır Oblastı'nın bazı kısımları da işgal edildi. Kiev, Ukrayna'nın başkentidir ve Ukrayna Hükûmeti ve askeri komuta karargahına ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çernihiv Kuşatması</span> 2022de Rusyanın Ukraynayı işgalinde muharebe

Çernihiv Kuşatması, Ukrayna'nın Çernihiv şehrinde bir kuşatmaydı. 24 Şubat 2022'de, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Kuzeydoğu Ukrayna Taarruzu'nun bir parçası olarak başladı. 4 Nisan 2022'de Ukrayna makamları, Rus ordusunun Çernihiv Oblastı'ndan ayrıldığını belirtti.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Ukrayna ilişkileri</span>

Belarus-Ukrayna ilişkileri, Belarus ve Ukrayna arasındaki dış ilişkilerdir. Her iki ülke de Bakü Girişimi ve Orta Avrupa Girişimi'nin tam üyesidir. 2021'in son günlerinde, Ukrayna ve Rusya arasındaki ilişki hızla bozulmaya başladı ve Şubat 2022'nin sonlarında tam ölçekli bir istila ile sonuçlandı. Belarus; topraklarında Rus birliklerinin ve teçhizatının konuşlandırılmasına, topraklarının Kuzey Ukrayna'ya yönelik saldırılar için bir sıçrama tahtası olarak kullanılmasına izin verdi ancak Ukrayna'da Belarus birliklerinin varlığını reddetti.

<span class="mw-page-title-main">Kiev Muharebesi (2022)</span> 2022de Rusyanın Ukraynayı işgalinde muharebe

Kiev Muharebesi, Ukrayna'nın başkenti Kiev ve çevresindeki bölgelerin kontrolü için 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinde Kiev Taarruzu'nun bir parçasıydı. Savaşanlar Rusya Silahlı Kuvvetleri ve Ukrayna Kara Kuvvetleri unsurlarıydı. Muharebe 25 Şubat 2022'den 2 Nisan 2022'ye kadar sürdü ve Rus kuvvetlerinin geri çekilmesiyle sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Rus mimarisi</span>

Rus mimarisi, Rusya'nın modern mimarisinin yanı sıra hem orijinal Kiev Knezliği'nin, Rus prensliklerinin hem de İmparatorluk Rusyası'nın mimarisini ifade eder. Modern ve İmparatorluk Rusyası'nın coğrafi büyüklüğü nedeniyle, genellikle Avrupa Rusyası'nda uygulanan mimarinin yanı sıra imparatorluğun fethedilen bölgelerinde Avrupa'dan etkilenen mimariyi ifade etmektedir.