İçeriğe atla

İlk Öğretmen

İlk Öğretmenim
Первый учитель
YazarCengiz Aytmatov
Yayım1962
Sayfa60

İlk Öğretmen (veya İlk Öğretmenim), Cengiz Aytmatov'un 1962 yılında yazdığı bir kitaptır.

Konusu

Yüzyıllar boyunca göçebe bir yaşam tarzını benimseyen, yerleşik hayatı köylerde sürdüren Kırgızlar, Bolşevik Devrimi’nin ardından Sovyetler Birliği'ne katılarak yeni bir düzen kurmaya çalışırlar. Bunun için hayallerini gerçekleştirmeye uğraşan insanlar kimi zaman toplumdaki direnci kurmak zorunda kalırlar.

Düyşen adlı genç Sovyet devriminin ideallerine içtenlikle inanmış birisidir. Edindiği eğitim onu değiştirmiş, ufkunu genişletmiştir. Öğretmen olduğu köyde çocukların eğitim görebilmeleri için uğraşır ve bir okul yapmak için elinden geleni yapar. Hem köyün, hem de kendisinin yazgısını değiştirecek olan bu çaba acıklı bir öykünün de başlamasına neden olacaktır. Ailesi tarafından istemediği biriyle zorla evlendirilen Altınay adlı bir genç kızın okuyabilmesi için mücadele edecektir.[1]

Film

Öykü, 1965 yılında filme alınmıştır. O dönem Kırgızistan, Sovyetler Birliği içerisinde yer aldığı için, Rusça "Первый учитель / Pervyy uchitel" (İngilizce: The First Teacher) adıyla Sovyet filmi olarak Kırgız oyuncularla çekilmiştir. Kitap ile yaklaşık olarak aynı konu akışına sahip olarak ilerlemektedir. 1920'lerde Kızıl Ordu'dan terhis olan bir asker, Komünist Parti tarafından insanları eğitmek üzere Kırgızistan'ın uzak bir köyüne gönderilir. Ancak idealist öğretmen, yüzyıllardır süregelen yerel geleneklerle yüzleşmeye başlayacaktır, geleneklerin en azından bazılarının doğru işlemediğini görecektir.[2]

2009 yılı Kırgızistan pulunda kitap görseli

Kaynakça

Dipnotlar

  1. ^ İlk Öğretmenim, Cengiz Aytmatov, Nora Yayınevi, Çevirmen: Mehmet Özgül, 2018 (kitaptan özetlenen bilgi)
  2. ^ Konchalovsky Retrospective: 1 – The First Teacher (1965) 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Cinetalk, Sandro Forte, 16 October 2017 (İngilizce)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bişkek</span> Kırgızistanın başkenti

Bişkek, Kırgızistan'ın başkentidir. 1878 yılında kurulan kentte, 2023 sayımına göre 1.104.742 kişi yaşar. Kent, Sovyetler Birliği döneminde, Bolşevik askeri önderlerinden Mihail Frunze'nin anısına Frunze adıyla anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cengiz Aytmatov</span> Kırgız asıllı Sovyet yazar

Cengiz Törökuloğlu Aytmatov, Kırgız edebiyatçı, gazeteci, çevirmen, diplomat ve siyasetçi. Türk dünyasının ünlü yazarlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan</span> Orta Asyada yer alan bir ülke

Kırgızistan, resmî adıyla Kırgız Cumhuriyeti, Orta Asya'daki bir ülkedir. Kırgızistan, günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletlerinden biri olup Türk Devletleri Teşkilatı ve TÜRKSOY'un üyesidir. Denize kıyısı olmayan ülkenin komşuları kuzeyde Kazakistan; batıda Özbekistan, güneybatıda Tacikistan ve güneydoğuda Çin'dir.

<i>Gün Olur Asra Bedel</i> Kırgız yazar Cengiz Aytmatovun 1991 yılında yayınladığı roman

Gün Olur Asra Bedel, Cengiz Aytmatov'un bir romanıdır. Roman, geleneklerini korumaya çalışan insanları anlatır. Komünizm sırasında yaşanan anılar, insanların kutsal saydığı şeylerin yok sayılması, aşkın sorgulanması romanın değindiği konulardır. Komünizm materyalist düşünce yapısı ile hayata bakmış, cenneti dünyaya getirmeye çalışmıştır. Elbette bunun içinde cennet var olsun ya da olmasın insanlara yaşadıkları cehennemi değiştirmenin kendi ellerinde olduğunu anlatma çabası içinde olmuştur. Kitaba kısaca mankurtlaşma ile geleneklerini koruma arasındaki insanların hikâyesi de denebilir.

Bu yerlerde trenler doğudan batıya, batıdan doğuya gider gelir, gider gelirdi...

Bu yerlerde demiryolunun her iki yanında ıssız, engin, sarı kumlu bozkırların özeği Sarı Özek uzar giderdi.

Coğrafyada uzaklıklar nasıl Greenwich meridyeninden başlıyorsa, bu yerlerde de mesafeler demiryoluna göre hesaplanırdı.

Trenler ise doğudan batıya, batıdan doğuya gider gelir, gider, gelirdi...

<i>Selvi Boylum Al Yazmalım</i> (film)

Selvi Boylum Al Yazmalım, yönetmenlik koltuğunda Atıf Yılmaz'ın oturduğu, başrollerinde Türkan Şoray, Kadir İnanır ve Ahmet Mekin'in yer aldığı, 1977 yapımı dram türündeki sinema filmi. Türk sinemasının başyapıtlarından birisi olarak kabul edilen filmin hikâyesi, Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un 1970 yılında yayımlanan Kırmızı Eşarp adlı romanından uyarlandı. Filmin özgün müziğini Cahit Berkay besteledi. Filmde köylü kızı Asya ile kamyon şoforü İlyas’ın dağlarda başlayıp, daha sonrasında kısa bir süre mutlu bir evliliğe dönüşen aşkı anlatılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Issık Göl</span> Kırgızistanın kuzeydoğusunda bir göl

Issık Göl veya Isık Göl. Kırgızistan'ın kuzey doğusunda, Kazakistan sınırına yakın bir bölgede, kuzeyinde Küngöy Ala dağları ve güneyinde Teskey Ala dağları arasındaki tektonik çukurda yerleşmiş, ortalama deniz seviyesinden 1606 m yükseklikte konumlanır.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızlar</span> Orta Asyada yaşayan bir Türk halkı

Kırgızlar, çoğunluğu Kırgızistan'da yaşayan Türk halkı. Türklerin bilinen en eski yazılı belgeleri olan Yenisey ve Orhon Yazıtları'nda Kırgızlar, tarihleri çok eskiye dayanan Türk kavimleri arasında zikredilmektedir.

<i>Beyaz Gemi</i> Kırgız yazar Cengiz Aytmatovun romanı

Beyaz Gemi, Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'a ait bir romandır. Kitapta bir Kırgız çocuğunun başına gelen dram dolu olaylar anlatılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Torugart Geçiti</span>

Torugart Geçiti, ortalama deniz seviyesinden 3.752 metre yükseklikte konumlanan Orta Asya'nın Tanrı Dağlarında bir dağ geçitidir. Kırgızistan Narin İli'ni, Çin Sincan eyaletine bağlar.

<span class="mw-page-title-main">Çong-Taş</span> Kırgızistanda Çuy İlinde bir köy

Çong-Taş Kırgızistan'da Çuy İlinde ortalama deniz seviyesinden 1.140 metre yükseklikte yerleşik bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Şeker (köy)</span>

Şeker Kırgızistan'da Talas İli, Kara-Buura ilçesine bağlı, ortalama deniz seviyesinden 1.166 metre yükseklikte yerleşik bir köydür. Güneyinde, Kök-Say (5.5 km) ve kuzeyinde Groznoye (10 km) gibi yerleşim yerleri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Aysulu Tokombayeva</span>

Aysuluu Asanbekovna Tokombayeva, Kırgız balerin.

<span class="mw-page-title-main">Tınçtıkbek Çorotegin</span> Kırgız Tarihçi ve Gazeteci

Tınçtıkbek Kadırmambetoviç Çoroev / Çorotegin – Kırgız tarihçisi ve gazetecisi. Tarih Alanında Doktor (1998), Profesör (2002). Cengiz Aytmatov adındaki uluslararası Akademi üyesi. Milleti - Kırgız.

<i>Toprak Ana</i> (kitap)

Toprak Ana, Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un 1963 tarihli romanı. Aytmatov bu romanı ile Lenin Ödülü'ne layık görülmüştür. Romanın konusu II. Dünya Savaşı yıllarında bir köyde geçer. Oğullarını, kocasını ve gelinini kaybeden roman başkişisi ile savaşın yıkıcı etkileri işlenir. Yazarın ilk romanıdır ve kendi hayatından izler taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sayakbay Karalaev</span>

Sayakbay Karalaev Kırgızistan'da yaşamış (1894-1971) ünlü bir Manasçı.

<span class="mw-page-title-main">Kubanıçbek Ömüraliyev</span> Kırgız diplomat

Kubanıçbek Ömüraliyev, Kırgız diplomat, büyükelçi ve 11 Kasım 2022 tarihinden beri Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreteri.

<span class="mw-page-title-main">Türk Dünyası Kültür Mahallesi</span>

Türk Dünyası Kültür Mahallesi veya Topkapı Türk Dünyası, 2009 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından açılmış bir açık hava müzesidir. Müzedeki her bir ev Türkî ülkelerin kendi kültürlerine göre dekore edilmiştir. Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Tataristan, Başkurdistan ve Ebu Nasr El Farabi kültür evleri müzede yer almaktadır. Kültür evlerinin yanı sıra, Kazak ve Kırgız yurtları, aslına uygun olarak hazırlanan Orhun Yazıtları, Bakü Kız Kulesi ve Kırgızistan'daki Burana Kulesi maketleri de müze bahçesinde yer almaktadır.

İlk Öğretmen Andrey Konçalovski'nin yönettiği 1965 tarihli dram filmidir. Başrollerde Bolot Beyşenaliyev ve Natalya Arinbasarova oynamıştır.

Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek, Cengiz Aytmatov tarafından 1977 yılında yazılmış olan öyküdür. Ohotsk Denizi kıyılarında yaşayan küçük bir kavim olan Nivih halkından dört kişinin avlanmak için sandal ile denize açılmalarının ardından yaşadıkları anlatılmaktadır. Adını nereden aldığı ise kitabın içinde anlatılır; denizden karaya yaklaşırken uzaktan görünen kayalıklar, sahilde koşan bir köpeğe benzemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan kültürü</span>

Kırgızistan kültürü, çoğunluk grubu Kırgızlar olmak üzere geniş bir etnik grup ve kültür karışımına sahiptir. Genel olarak bayrağın ortasındaki 40 ışınlı sarı güneşle sembolize edilen 40 Kırgız boyu olduğu kabul edilir. Güneşin içindeki kırmızı çizgiler, bir zamanlar Orta Asya bölgesinin ana nüfusu olan göçebe çiftçilerin geleneksel konutu olan bir yurdun tacını görselleştirir. Kırgızistan'ın baskın dini Sünni İslam'dır (%91).