İçeriğe atla

İlişkisel model

Kontrol Edilmiş
İlişkisel model kavramları

İlişkisel model, veritabanı yönetiminde birinci dereceden yüklem mantığına dayanan bir yaklaşımdır. Veriler, ilişkilerde gruplanmış demetler üzerinden temsil edilir. İlişkisel model kullanılarak tasarlanan veritabanlarına ilişkisel veritabanı adı verilir.

1969'da IBM'de çalışan Edgar F. Codd tarafından geliştirilmiş[1] ve 1970'te makale olarak sunulmuştur.[2] Günümüzde çoğu veritabanında kullanılan SQL, ilişkisel modeli uygulamaktadır.

Kaynakça

  1. ^ Codd, E. F. (2009). "Derivability, redundancy and consistency of relations stored in large data banks". ACM SIGMOD Record. 38 (1): 17-36. doi:10.1145/1558334.1558336. 
  2. ^ Codd, E. F. (1970). "A relational model of data for large shared data banks". Communications of the ACM. 13 (6): 377-387. doi:10.1145/362384.362685. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Turing Ödülü</span> bilgisayar bilimi ödülü

ACM A.M. Turing Ödülü, modern bilgisayar biliminin kurucularından sayılan Alan Turing anısına, 1966'dan beri her yıl Association for Computing Machinery (ACM) tarafından bilişim dünyasına katkıda bulunanlara verilen bir ödüldür. Ödüle değer görülen katkılarda "kalıcı olma ve bilgisayar bilimi dünyasına önemli bir etki yapma" koşulu aranmaktadır. Bilişim konulu en önemli ödül olduğu düşünülen Turing Ödülü bilgisayar dünyasının Nobel Ödülü olarak da anılmaktadır.

Oracle Corporation, merkezi Austin, Teksas'da bulunan, Amerika Birleşik Devletleri merkezli çok uluslu bilgisayar teknolojisi şirketidir. Microsoft'un ardından dünyanın en büyük ikinci yazılım şirketidir. 120.000'i aşkın çalışanı, 380.000'den fazla müşterisi ile 145 ülkede faaliyet göstermektedir.

Veritabanları, yapılandırılmış bilgi veya verilerin depolandığı alanlardır. Bilgi artışıyla birlikte bilgisayarda bilgi depolama ve bilgiye erişim konularında yeni yöntemlere ihtiyaç duyulmuştur. Veritabanları; büyük miktardaki bilgileri depolamada geleneksel yöntem olan "dosya-işlem sistemine" alternatif olarak geliştirilmiştir. Telefonlardaki kişi rehberi günlük hayatta çok basit bir şekilde kullanılan veri tabanı örneği olarak kabul edilebilir. Bunların dışında internet sitelerindeki üyelik sistemleri, akademik dergilerin ve üniversitelerin tez yönetim sistemleri de veritabanı kullanımına örnektir. Veritabanları sayesinde bilgilere ulaşılabilir ve onları düzenlenebilir. Veritabanları genellikle bireysel olarak satın alınamayacak kadar yüksek meblağlara sahip olmasına karşın; ücretsiz kullanıma açılan akademik veritabanları da bulunmaktadır. Akademik veritabanları aracılığıyla bazen bibliyografik bilgi bazen de tam metinlere erişmek mümkündür. Veritabanları, veritabanı yönetim sistemleri aracılığıyla oluşturulur ve yönetilir. Bu sistemlere; Microsoft Access, MySQL, IBM DB2, Informix, Interbase, Microsoft SQL Server, PostgreSQL, Oracle ve Sysbase örnek olarak verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">IBM Db2</span> IBM tarafından geliştirilmiş ilişkisel veritabanı yönetim sistemi

IBM DB2, IBM tarafından geliştirilmiş ilişkisel veritabanı yönetim sistemidir. Unix başta olmak üzere Linux, IBM i, Z/OS ve Windows sunucularında çalışır. IBM, DB2'nin yanı sıra bir başka veritabanı yönetim sistemi(RDBMS) olan Informix'i de 2001 yılında satın almıştır.

Veritabanı kuramı, veritabanları ve veritabanı yönetim sistemlerine ilişkin araştırma ve çalışmalar bütününün genel adıdır.

Bilgisayar bilimleri'nde NoSQL, klasik ilişkisel veritabanı yönetim sistemlerinden (İVTYS) bir şekilde farklı olan veritabanı yönetim sistemleri için kullanılan bir kavramdır. Bu veri depolarının sabit tabela düzenlerine ihtiyaçları olmayabilir, alışılagelmiş join işlemleri kullanılmaz, tipik olarak yatay ölçeklemeye gidilir. Akademisyenlerce ve makalelerde tipik olarak böyle veri depolarına yapılanmış bellek denir. Bu kavram klasik ilişkisel veritabanlarını altküme olarak görür. Bu kavram aynı zamanda SQL ve Daha Fazlası olarak da adlandırılmaktadır.

Tableau merkezi Seattle, ABD'de bulunan bir iş yazılımıdır. İş zekası odaklı verinin görselleşmesini sağlayan interaktif bir yazılımdır.

<span class="mw-page-title-main">Michael Stonebraker</span>

Michael Stonebraker, veritabanı konusunda uzmanlaşmış Amerikalı bilgisayar bilimcisidir.

İlişkisel veritabanı, 1970 yılında Edgar Frank Codd tarafından önerildiği gibi, organizasyonu ilişkisel veri modeline dayanan bir dijital veritabanıdır. İlişkisel veritabanlarını korumak için kullanılan çeşitli yazılım sistemleri bir ilişkisel veritabanı yönetim sistemi (RDBMS) olarak bilinir. Neredeyse tüm ilişkisel veritabanı sistemleri, sorgulama ve veritabanının bakımı için dil olarak SQL(Structured Query Language) kullanmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Jim Gray (bilgisayar bilimcisi)</span>

James Nicholas Gray, Amerikalı bilgisayar bilimcisi. Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley mezunu olan Gray 1998 yılında Turing Ödülü'nü almaya hak kazanmıştır. Veritabanı konulu araştırmalarıyla bilinmektedir.

Edgar Frank "Ted" Codd, İngiliz bilgisayar bilimcisi. IBM'de çalıştığı sırada ilişkisel modeli tasarlayarak çağdaş veritabanı yönetim sistemlerinin temellerini atmıştır. Oxford Üniversitesi'nde matematik ve kimya öğrenimi görmüş olan Codd 1981'de Turing Ödülü'nü almaya hak kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">James H. Wilkinson</span> İngiliz bilgisayar bilimcisi

James Hardy Wilkinson, İngiliz bilgisayar bilimcisi. Sayısal çözümlemeye yaptığı katkılardan ötürü 1970'te Turing Ödülü'nü almaya hak kazanmıştır. Wilkinson, nümerik yazılımlar için verilen ödüle de esin kaynağı olmuştur.

Birinci normal form veya Birinci normal biçim (1NF), ilişkisel bir veritabanındaki bir ilişkinin özelliğidir. Bir ilişki, ancak ve ancak her bir öznitelik yalnızca atomik (bölünemez) değerler içeriyorsa ve her özniteliğin değeri, bu etki alanından yalnızca tek bir değer içeriyorsa birinci normal biçimdedir (1NF). Terimin ilk tanımı, Edgar Codd'un 1971 tarihli bir konferans makalesinde yapılmıştır.

İkinci normal form (2NF), veritabanı normalleştirmesinde kullanılan normal bir formdur. 2NF orijinal olarak 1971'de E. F. Codd tarafından tanımlanmıştır.

Üçüncü normal form (3NF), verilerin tekrarlanmasını azaltmak, veri anormalliklerini önlemek, bilgi bütünlüğünü sağlamak ve veri yönetimini basitleştirmek için normalleştirme ilkelerini kullanan ilişkisel veritabanları için bir veritabanı şeması tasarım yaklaşımıdır. Veritabanı yönetimi için ilişkisel modeli icat eden İngiliz bilgisayar bilimcisi Edgar F. Codd tarafından 1971 yılında tanımlandı.

Boyce – Codd normal formu, veritabanı normalleştirmesinde kullanılan normal bir formdur. Üçüncü normal formun (3NF) biraz daha güçlü bir versiyonudur. BCNF, 1974 yılında Raymond F. Boyce ve Edgar F. Codd tarafından, başlangıçta tanımlandığı şekliyle 3NF tarafından ele alınmayan belirli anormallik türlerini ele almak için geliştirilmiştir.

Peter Pin-Shan Chen 1947 yılında doğmuş Tayvanlı bir Amerikan bilgisayar bilimcisidir. 1976'da varlık-ilişki modelinin geliştirilmesiyle tanınan Carnegie Mellon Üniversitesi'nde seçkin bir kariyer bilimcisi ve öğretim üyesidir.

Veri analizinde, anomali tespiti, verilerin çoğunluğundan önemli ölçüde farklılaşarak şüphe uyandıran nadir öğelerin, olayların veya gözlemlerin tanımlanmasıdır. Tipik olarak anormal öğeler, banka dolandırıcılığı, yapısal bir kusur, tıbbi sorunlar veya bir metindeki hatalar gibi bir tür soruna dönüşecektir. Anormallikler ayrıca aykırı değerler, yenilikler, gürültü, sapmalar ve istisnalar olarak da adlandırılmaktadır.

World Spider Catalog - WSC arama yapılabilir çevrimiçi örümcek sınıflandırması veritabanıdır. Amacı tüm tanınan familya,cins ve türleri listelemek ve sınıflandırmaktır. WSC'nin kendine ait websitesini Amerikan Doğa Tarihi Müzesi Norman I. Platnick tarafından 2000 yılında oluşturuldu. Platnick 2014'te emekli olunca, kataloğu Bern Doğa Tarihi Müzesi (İsviçre)aldı ve ilişkisel veritabanına dönüştürdü.

Anahtar-değer veritabanı, bir anahtar ve o anahtarla ilişkili veriyi depolayan ve yöneten bir veritabanı türüdür. Bu model, genellikle büyük ölçekli dağıtık sistemlerde kullanılır ve özellikle NoSQL veritabanlarının bir kategorisi olarak öne çıkar. Her veri öğesi, genellikle tekil ve benzersiz bir anahtar ile ilişkilendirilmiş bir değerden oluşur.