İçeriğe atla

İliç maden kazası

İliç maden kazası
Harita
Tarih13 Şubat 2024
Saat14:28 (TSİ)[1]
MekânÇöpler altın madeni
Konumİliç, Erzincan, Türkiye
Diğer adıİliç maden faciası
TürMaden çökmesi
EtkenHeyelan
Can kaybı9
Yaralıyok
Kayıp9 (ilk belirleme)

İliç maden kazası, 13 Şubat 2024'te Erzincan'ın İliç ilçesindeki Çöpler altın madeninde siyanür liç işleminden sonra depolanan toprak yığınının saat 14.28'de heyelana dönüşmesi sonucu oluşan kazadır.[2] Hacmi yaklaşık 10 milyon m³ olarak hesaplanan bir kütlenin 200 metrelik bir yamaçtan 10 metre/saniye hızda hareket ederek Sabırlı Deresi'ne doğru 800 metre kaymış olduğu açıklanmıştır.[3] İlk açıklamalara göre liç yığının yayıldığı alanın 300 dönüm olduğu tahmin edilmektedir.[4]

Arka plan

Kazanın gerçekleştiği Çöpler altın madeni, Erzincan ilinin İliç ilçesinde Çöpler köyü yakınlarında kurulmuştur ve Anagold Madencilik A.Ş. tarafından işletilmektedir.[5] Anagold Madencilik şirketi 2009 yılında Çalık Holding'in yan kuruluşu Lidya Madencilik A.Ş. ve Amerikalı Alacer Gold Corp. tarafından Alacer Anagold Anonim Şirketi olarak kurulmuştur.[5][6] Çöpler madeninin inşası 2009 yılında başlamış olup 2010 yılında üretim faaliyetine geçmiştir.[7] 2020 yılında Alacer Gold Corp., Kanadalı bir şirket olan SSR Mining Inc. tarafından satın alınmıştır.[8]

Aralık 2010'dan beri altın üretimi yapılan, %20 hissesi Çalık Holding'e, işletimi Anagold Madencilik'e ait olan altın madenine 2022 yılında siyanür sızıntısı sebebiyle, çevreyi kirlettiği gerekçesiyle en üst sınırdan para cezası kesilmişti.[4]

Kurtarma ve etki azaltma çalışmaları

Maden işletmesi, yığın liç alanındaki çökme sonrası acil durum planının devreye sokulduğu ve yetkililere haber verilerek arama-kurtarma operasyonuna başlandığını bildirdi.[1]

13 Şubat 2024 günü gerçekleşen olayda dokuz madenci liç yığını altında kaldı.[9] Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar olay günü çalışanların madende bir çatlak tespit ettiğini, bunun üzerine madenin tahliye edildiğini doğruladı. Bayraktar, liç altında kalan 9 kişinin madene kontrol amaçlı döndüğünü ve o sırada heyelana yakalandıklarını belirtti.[10]

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi, yığın altında kalan dokuz maden işçisinin isimlerini şu şekilde açıkladı: Ramazan Çimen, Hüseyin Kara, Mehmet Kazar, Adnan Keklik, Fahrettin Keklik, Kenan Öz, Abdurrahman Şahin, Uğur Yıldız ve Şaban Yılmaz.[11] İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, işçilerden beşinin göçük esnasında bir konteyner içerisinde, üçünün de bir araç içinde yer aldığını; bir diğerinin de şoför olarak farklı bir bölgedeki bir kamyon içeresinde olduğu belirtti.[12] Kayıplardan Uğur Yıldız'ın (32) cansız bedenine 53 gün sonra ulaşıldı.

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, olay yerinde 339'u arama-kurtarmada olmak üzere 1700'ü aşkın personelin görev yaptığını açıkladı.[3]Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, olay yerine 6 ambulans ve 2 UMKE ekibiyle beraber medikal kurtarma ve acil sağlık hizmeti ekiplerinin gönderildiğini belirtti.[12] Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, bölgeye 9 şehirden AFAD ekiplerinin gönderildiğini bildirdi.

5 Nisan günü ilk işçinin bedenine ulaşıldı.[13] 8 Haziran 2024 tarihinde ise kazadan 116 gün sonra son işçinin de naaşına ulaşıldı.[14]

Yargı ve ceza süreci

9 işçinin göçük altında kaldığı faciayla ilgili Adalet Bakanı Yılmaz Tunç 4 savcının soruşturma yürüttüğünü belirtti.[12] Erzincan Cumhuriyet Başsavcılığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, olayın meydana gelmesinde kusuru bulunduğu değerlendirilen Anagold Madencilik A.Ş.'nin işveren vekili olan Kanada uyruklu bir kişinin de dahil olduğu toplam 8 kişiyi 14 Şubat'ta gözaltına aldığını açıkladı.[15] Bu kişilerden 6'sı tutuklanırken, 2 kişi de şüpheli adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.[16] Bu kişilere ilaveten şirketin Türkiye müdürü olarak bilinen Cengiz Demirci de gözaltına alınıp adli kontrol şartıyla serbest kaldı.[16][17]

Olayın gerçekleşmesinin ardından, liç işleminin yapıldığı bölgedeki toprağın, civar bölgede bulunan Sabırlı Deresi'ne akmasından dolayı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı lisans şartlarının kalktığını gerekçe göstererek Anagold Madencilik'in bu maden için almış olduğu çevre izin ve lisans belgelerini iptal etti ve firmanın tüm üretimi durduruldu.[18][19][20][21]

Kazanın yankıları

Kazanın ardından maden işletmesinin %80'inin sahibi olan Kanada merkezli SSR Madencilik'in Toronto ve New York borsalarında işlem gören hisseleri %50'den fazla düşüş yaşadı.[4][22][23]

Türkiye'deki siyasi parti başkanları, olaya ilişkin üzüntülerini dile getirdi.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği ise yaşanan olayın devam eden bir dava süreciyle ilişkisi bulunduğunu, öngörülebilir ve önlenebilir bir olay olduğunu öne sürdü.[24]

Kaynakça

  1. ^ a b "Erzincan İliç'teki altın madeninde toprak kayması - Sözcü Gazetesi". Sözcü. 2024. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 
  2. ^ "Erzincan İliç'te altın madeninde toprak kayması (Ekipler bölgeye sevk edildi)". NTV. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 
  3. ^ a b "Erzincan'daki altın madeninde 9 işçiyi arama kurtarma çalışmaları devam ediyor: 'Bazı lokasyonlar tespit edildi'". BBC News Türkçe. 13 Şubat 2024. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  4. ^ a b c "Erzincan İliç'te Fırat Nehri yakınlarındaki Çöpler Altın Madeni'nde 9 işçi toprak altında kaldı, dört kişi gözaltına alındı". BBC News Türkçe. 13 Şub 2024. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024. 
  5. ^ a b "Çöpler'de 10 milyon onsun üzerinde altın çıkarılması hedefleniyor -Alacer Anagold A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Dowling: İliç'te işletmekte olduğumuz altın madeni, dünya sınıfında bir altın madeni". www.aa.com.tr. 15 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  6. ^ "Lidya Madencilik | ÇALIK Holding". www.calik.com. 15 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  7. ^ "ANAGOLD MADENCİLİK | COMPANY" (İngilizce). 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  8. ^ "Canadian gold miner SSR to buy Alacer Gold in $2.4-billion all-stock deal". The Globe and Mail (İngilizce). 11 Mayıs 2020. 15 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  9. ^ "Erzincan'daki göçükte 9 madenciye ulaşılamıyor". Enerji Günlüğü. 13 Şubat 2024. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 
  10. ^ "Enerji Bakanı Bayraktar facia öncesi işçilerin madende çatlak tespit ettiği iddialarını doğruladı". Haberler. 16 Şubat 2024. 16 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2024. 
  11. ^ "İSİG Meclisi X Hesabı". 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  12. ^ a b c "Erzincan maden kazası nerede, hangi ilçede oldu, ölü ya da yaralı var mı? Bakan Yerlikaya açıkladı". Hürriyet. 13 Şubat 2024. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 
  13. ^ "Erzincan İliç'teki maden faciası: Bir işçinin daha cansız bedenine ulaşıldı". NTV. 19 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2024. 
  14. ^ Merkezi, Haber (7 Haziran 2024). "İliç'teki maden faciasında toprak altında kalan son işçinin cansız bedenine 116 gün sonra ulaşıldı". Medyascope. 7 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2024. 
  15. ^ "Erzincan'daki faciayla ilgili yeni gelişme: Kanadalı yönetici de gözaltında". Cumhuriyet. 15 Şubat 2024. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  16. ^ a b Duvar, Gazete (18 Şubat 2024). "İliç soruşturmasında şirketin Türkiye müdürü jet hızıyla serbest bırakıldı". https://www.gazeteduvar.com.tr/ilic-sorusturmasinda-sirketin-turkiye-muduru-jet-hiziyla-serbest-birakildi-haber-1670345. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.  |çalışma= dış bağlantı (yardım)
  17. ^ "Cengiz Demirci kimdir? Anagold Madencilik Türkiye müdürü kimdir?". Ekran Haber - Son Dakika Haberleri, Güncel Haberler ve Günün Haberleri. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  18. ^ "SON DAKİKA HABERİ | Erzincan'daki maden ocağında üretim durduruldu: Çevre izin ve lisans belgesi iptal edildi". NTV. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  19. ^ "Erzincan İliç'teki maden ocağının izin ve lisansı iptal edildi". TRT Haber. 17 Şubat 2024. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  20. ^ "Erzincan'da çöken altın madeni şirketi Anagold Madencilik'in çevre izin ve lisansı iptal edildi". Cumhuriyet. 17 Şubat 2024. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  21. ^ csb.gov.tr. "ERZİNCAN'DA TOPRAK KAYMASI YAŞANAN MADEN OCAĞININ ÇEVRE İZİN VE LİSANS BELGESİ İPTAL EDİLDİ". csb.gov.tr. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  22. ^ "Altın madeni faciasının ardından ABD'li şirket borsada çakıldı! Anagold Madencilik'in büyük ortağı SSR Mining'in değeri 1,5 milyar dolar eridi". Mynet Finans Haber. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024. 
  23. ^ "Anagold Madencilik'in büyük ortağı SSR Mining'in hisseleri çakıldı". 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024. 
  24. ^ "İliç altın maden sahasındaki çökmeye tepkiler". bianet.org. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

1992 Kozlu kömür madeni faciası, 3 Mart 1992 tarihinde Türkiye'nin Zonguldak ilinin Kozlu ilçesindeki taş kömürü maden ocağında saat 19.45 - 20.00 arasındaki zincirleme grizu patlamaları nedeniyle meydana gelen bir madencilik kazasıdır. Olay sonucunda 263 madenci yaşamını yitirmiştir.

Türkiye'deki madencilik kazaları, geçmiş yıllardan günümüze kadar Türkiye'nin çeşitli bölgelerindeki kömür ve diğer maden ocaklarında meydana gelen kazalardır. 1941 yılından bu yana 3 binden fazla insan maden kazalarında ölmüştür. 100 binden fazla insan ise yaralanmıştır. Madenlerde en çok görülen kaza sebepleri ise grizu patlaması, göçük ve yangınlardır. Türkiye'de geçmişten günümüze kadar birçok kaza yaşanırken, bu kazaların en çok görüldüğü il ise Zonguldak olmuştur. Cumhuriyet tarihinden beri yaşanan en büyük maden kazası, 13 Mayıs 2014 tarihinde Manisa'nın Soma ilçesinde meydana gelmiş ve 301 kişi ölmüştür. Türkiye İstatistik Kurumu'nun yaptığı bir araştırmada, Türkiye'de maden ve taş ocakçılığı iş kazalarının en fazla yaşandığı sektör olmuştur.

Türkiye'de madencilik gelişmiş sanayi kollarından biridir. Türkiye madenler bakımından zengin bir ülkedir. Ayrıca bazı madenler bakımından dünyanın önemli ülkeleri arasındadır. Türkiye'nin madenlerinin tamamı henüz belirlenmemiştir. Maden arama çalışmaları hızla devam etmekte ve yeni maden yatakları bulunmaktadır. Türkiye'nin madenciliğinin şu andaki üretimi, tümüyle kendi endüstri kuruluşlarımızın gereksinimine yönelik değildir. Bir kısmı ham olarak ya da yarı işlenmiş halde yurt dışına satılmaktadır.

Odaköy maden kazası 23 Şubat 2010 tarihinde Balıkesir'in Dursunbey ilçesine bağlı Odaköy'de meydana gelen maden kazası. Kaza sırasında madende bulunan 46 kişiden 13 tanesi ölürken 18 kişi altısının durumu ağır olmak üzere hastaneye kaldırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Karadon maden kazası</span>

Karadon maden kazası, 17 Mayıs 2010 tarihinde yerel saatle 13:28'de (UTC+03.00), Türkiye'nin Zonguldak ilinin merkezine bağlı Kilimli beldesindeki Türkiye Taşkömürü Kurumuna ait Karadon Müessese Müdürlüğü'nün kömür ocağında meydana gelen kaza.

<span class="mw-page-title-main">Kuruçay, İliç</span>

Kuruçay, Erzincan ilinin İliç ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Sarıkonak, İliç</span>

Sarıkonak, Erzincan ilinin İliç ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Atma, İliç</span>

Atma, Erzincan ilinin İliç ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çöpler, İliç</span> Erzincan ilinin İliç ilçesine bağlı bir köy

Çöpler, Erzincan ilinin İliç ilçesine bağlı bir köydür. Eski yerleşim yerinde Çöpler Altın Madeni işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Çalık (iş insanı)</span> Türk iş insanı

Ahmet Çalık, Türk iş insanı ve Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">24 Erzincanspor</span> Türk futbol kulübü

24 Erzincanspor ya da sponsorluk ismiyle Anagold 24 Erzincanspor, 1984'te Erzincan'ın Refahiye ilçesinde Refahiyespor adıyla kurulmuş bir spor kulübü. Kulüp şehrin takımı olan Erzincanspor kapandıktan sonra adını önce Erzincan Refahiyespor daha sonra ise 24 Erzincanspor olarak değiştirmiştir. Takım şu anda 2. Lig'de mücadele etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Soma Faciası</span> 13 Mayıs 2014’te Manisa ilinde gerçekleşen madencilik kazası

Soma Faciası, 13 Mayıs 2014'te Türkiye'nin Manisa ilinin Soma ilçesindeki kömür madeninde çıkan yangın nedeniyle 301 madencinin ölümüyle sonuçlanan madencilik kazası. Facia, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en çok can kaybı ile sonuçlanan iş ve madencilik kazası olarak kayıtlara geçti. Soma Holding şirketlerinden Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. tarafından işletilen maden ocağında, patlamaya elektrikli ekipmanların sebep olduğundan şüphelenildi. Yangın, vardiya değişimi sırasında meydana geldi ve 787 işçi patlama sırasında yer altında kaldı. 17 Mayıs 2014'te, toplamda 301 kişinin hayatını kaybettiği ve içeride kimse kalmaması sebebiyle kurtarma çalışmalarının sona erdiği açıklandı.

Ermenek maden kazası, 28 Ekim 2014 tarihinde, Karaman’ın Ermenek ilçesine bağlı Pamuklu köyü yakınlarında, Has Şekerler Madencilik’e ait kömür madeninde su baskını sonucu 18 işçinin mahsur kalarak hayatını kaybettiği olaydır. Bu kaza altı ay içinde bir Türk madeninde ikinci büyük kazadır. Bir önceki Soma Faciası 13 Mayıs 2014'te gerçekleşmişti.

Yeni Çeltek olayları ya da Yeni Çeltek direnişi, 12 Eylül Darbesi öncesi süreçte Amasya'da Yeni Çeltek maden bölgesinde işçilerin greve gitmeleriyle başlayıp askerlerin müdahalesi ile büyüyen işçi eylemi.

Çöpler altın madeni, Erzincan ili, İliç ilçesi, Çöpler Köyünde bulunan Türkiye'nin Kışladağ'dan sonra ikinci büyük altın madeni. Maden sahasının üzerinde yer alan köy daha uzak bir alana taşınmıştır.

Şirvan maden kazası 17 Kasım 2016 tarihinde Siirt'in Şirvan ilçesindeki Madenköy yakınlarındaki bakır madeninde meydana gelen ve 16 işçinin ölümüyle sonuçlanan kaza.

<span class="mw-page-title-main">Cıva'nın Mirası. Almadén ve Idrija</span>

Cıva'nın Mirası. Almadén ve Idrija, İspanya'nın Kastilya-La Mancha eyaletindeki Almadén ve Slovenya, Idrija'da bulunan UNESCO'nun ortak bir Dünya Mirası alanıdır. Miras Alanı, iki cıva madenciliği alanını kapsamaktadır. Almadén madeni Antik Çağdan beri faaliyette iken, Idrija madeni ise ilk olarak 1490'da kuruldu. Siteler, yüzyıllar boyunca Avrupa ve Amerika arasında önemli etkileşimler meydana getiren kıtalararası cıva ticaretine tanıklık etmektedir. İki bölge dünyadaki en büyük iki cıva madenini temsil etmektedir ve son zamanlara kadar faaliyetini sürdürmüştür. Cıva, Amerikan madenlerinden çıkarılan altın ve gümüş madenlerinin çıkartılmasında önemli bir rol oynadı.

Küre bakır madeni, Kastamonu ili, Küre ilçesi sınırlarında bulunan bakır madeni. Cengiz Holding'in işlettiği madende yıllık 1 350 000 ton işlenmemiş (tüvenan) bakır cevheri, 400 000 ton Pirit konsanteresi, 170 000 ton bakır konsantresi üretilmektedir. Madende üretilen bakır ülke ihtiyacının %8-9'unu karşılamaktadır.

Çukuralan altın madeni, İzmir ili, Ayvalık ve Dikili ilçeleri arasında bulunan Çukuralan bölgesindeki altın madeni.

<span class="mw-page-title-main">Amasra maden kazası</span> 14 Ekim 2022’de Bartın ilinde gerçekleşen madencilik kazası

Amasra maden kazası ya da Amasra maden faciası, 14 Ekim 2022 tarihinde Bartın'ın Amasra ilçesinde Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessese Müdürlüğü'ne bağlı maden ocağında gerçekleşen ve yeraltındaki 110 işçiden 42'sinin ölmesiyle sonuçlanan olaydır. Türkiye'de gerçekleşen en ölümcül iş ve madencilik kazalarından birisidir. İçeride kimse kalmaması nedeniyle 15 Ekim günü arama kurtarma çalışmaları sona ermiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.