İçeriğe atla

İlhan Arsel

İlhan Arsel
Doğum5 Nisan 1920
İstanbul
Ölüm7 Şubat 2010 (89 yaşında)
Florida, ABD
Defin yeriZincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul
MeslekYazar, danışman, akademisyen ve araştırmacı
MilliyetTürk
Dönem20., 21. yüzyıl
TürAraştırma, inceleme
KonuToplum ve din

İlhan Arsel (d. 5 Nisan 1920,[1] İstanbul - ö. 7 Şubat 2010, Florida), Türk akademisyen, yazar, araştırmacı ve senatör.

Hayatı

Sanayici ve iş adamı Nusret Arsel'in ağabeyi[2] ve Cahit Arf'ın amcasının oğlu[3][4] olan İlhan Arsel, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Cenevre Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde doktorasını yaptıktan sonra, doçent ve daha sonra profesör oldu. Otuz yıldan fazla bir süre boyunca üniversite öğretim üyeliğinde bulundu; Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde Anayasa Hukuku dersleri verdi. 27 Mayıs Darbesi'nin ardından yeni bir anayasa tasarısı hazırlamakla görevli on kişilik İstanbul Komisyonu'na ve daha sonra Kurucu Meclis Öntasarısı'nı oluşturan beş kişilik komisyona üye seçildi. 10 Haziran 1966 tarihinde Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından Cumhuriyet Senatosu'na Kontenjan Senatörü olarak seçilmiş ancak Meclise katılmadan istifa etmiştir. 1971 yılında merkezi New York'ta bulunan 'Inter-University Associate' kuruluşuna danışman ve araştırmacı olarak alındı ve bu kuruluşun kronolojik yorum esasına göre yayımladığı "Constitutions of the Countries of the World" (Dünya Ülkeleri Anayasaları) adlı 14 ciltlik yapıtın "Türkiye" ve "Belçika" bölümlerini (1971 yılı itibarıyla) hazırladı. 1975 yılında ders vermekte bulunduğu Ankara Polis Enstitüsü'nden istifa etti. 1977 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden de istifa etti. Bu tarihten itibaren araştırma ve öğretim faaliyetlerine devam etti. Özellikle bu yıllardan itibaren ölümüne dek İslam'a ve İslam peygamberine yönelik eleştirel yaklaşımını sergilediği kitapları birtakım kesimlerin şiddetli tepkisine neden oldu. Can güvenliği için ABD'ye yerleşti.[5] 7 Şubat 2010 Pazar günü, Florida'da (ABD) yaşamını yitirdi.

Eserleri

  • La Responsabilité Politique Ministérielle et La Chambre Des Lords, Montrouge (Seine), Imprimerie Gaston Dalex, 1949 (Docteur en Droit).
  • Anayasa Hukuku'nun Umumî Esasları, Ankara 1955 (2. Baskı Ankara 1961).
  • Civil Litigation in Turkey (Türk-Amerikan Usûl Hukuku Kıyaslaması), New York Üniversitesi'nden Prof. Delmar Karlen ile birlikte. Bu çalışma Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi ile New York Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortak yayınıdır, Ankara 1957.
  • Amerikan Anayasası ve Federal Yüksek Mahkeme, Güzel İstanbul Matbaası, Ankara 1958.
  • Türk Anayasa Hukuku, Ankara 1959.
  • Türk Anayasa Hukuku'nun Umumî Esasları, Ankara 1962.
  • Anayasa Hukuku (Demokrasi), Ankara 1964 (Değişikliklerle 2. Baskı İstanbul Sıralar Matbaası, 1968).
  • Türk Anayasa Hukuku'nun Umumî Esasları (Birinci Kitap: Cumhuriyetin Temel Kuruluşu), Mars Matbaası, Ankara 1965.
  • Anayasa Mahkemesi'nin Bazı Eğilimleri Üzerine Görüşler ve Anayasa Mahkemesi Kararlarından Özetler, Sevinç Matbaası, Ankara 1970.
  • Belgium, Chronological Interpretation of the Constitutional Development-Constitution of the Countries of the World, Oceana Publication, New York 1972.
  • Turkey, Constitution of the Countries of the World, Oceana Publication, New York 1972.
  • Arap Milliyetçiliği ve Türkler - Arap Milliyetçiliği'nde "Türk Aleyhtarlığı", "Dil" ve "Din" Unsurları ve Türk'le İlgili Sorunlar, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1. Baskı 1973 (Değişikliklerle 2. Baskı 1975).
  • Teokratik Devlet Anlayışından Demokratik Devlet Anlayışına - Şeriat Devletinden Layik Cumhuriyet'e, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1. Baskı 1975. (Kaynak Yayınları'ndan çıkan güncel adı: Şeriat Devleti'nden Laik Cumhuriyet'e - Teokratik Devlet Anlayışından Demokratik Devlet Anlayışına)
  • Turkey, Chronological Interpretation of the Constitutional Development; (revised and updated)-Constitution of the Countries of the World, Oceana Publication, New York 1975.
  • Toplumsal Geriliklerimizin Sorumluları: Din Adamları ve Aydınlar, 1. Baskı Doğan Basımevi, Ankara 1977; 2. Baskı İstanbul 1995; 3. Baskı Kaynak Yayınları, Aralık 1996.
  • Biz Profesörler, Doğan Basımevi, 1. Baskı Aralık 1979; 2. ve 3. Baskı (1987, 1992) İnkılâp Kitabevi; 4. Baskı Kaynak Yayınları, 1997.
  • Şeriat ve Kadın, Orhanlar Matbaası, 1. Baskı 1987; 2. Baskı Kaynak Yayınları 1988; yeniden düzenlenmiş ve gözden geçirilmiş 15. Baskı Ekim 1997; 20. Baskı Kaynak Yayınları, Şubat 2014.
  • Aydın ve "Aydın", 1. ve 2. Baskı İnkılâp Kitabevi, 1993; yeni eklemelerle, gözden geçirilmiş ve yeniden düzenlenmiş 3. Baskı Kaynak Yayınları, Mart 1997.
  • Şeriat'tan Kıssa'lar 1, Kaynak Yayınları, 1. Baskı Temmuz 1996; 2. Baskı Ağustos 1996.
  • Diyanet'e Cevap - Kadınları Aşağılayan Hükümler Konusunda Başbakanlığa Mektup, Kaynak Yayınları, 1. Baskı Temmuz 1996.
  • Turan Dursun'a Mektuplar, Kaynak Yayınları, 1. Baskı 1996; 2. Baskı Mart 2000.
  • Şeriat'tan Kıssa'lar 2, Kaynak Yayınları, 1. Baskı Nisan 1997.
  • Şeriat ve Kölelik, Kaynak Yayınları, 1. Baskı Ağustos 1997.
  • Tevrat ve İncil'in Eleştirisi, Kaynak Yayınları, 1. Baskı Ekim 1997; 2. Baskı Aralık 2001.
  • İslama Göre Diğer Dinler, Kaynak Yayınları, 1. Baskı Mart 1999; 2. Baskı Mayıs 2005.
  • Kur'an'daki Kitaplılar, Kaynak Yayınları, 1. Baskı Nisan 1999.
  • Kur'an'ın Eleştirisi 1 - Semavi Dinlerin "Kutsal" Bilinen Kitapları: 2, Kaynak Yayınları, 1. Baskı Ekim 1999; 2. Baskı Eylül 2004; 3. Baskı Ekim 2008; 4. Baskı Nisan 2014.
  • Kur'an'ın Eleştirisi 2 - Semavi Dinlerin "Kutsal" Bilinen Kitapları: 3, Kaynak Yayınları, 1. Baskı Şubat 2000; 2. Baskı Eylül 2004.
  • Muhammed'e Göre "Muhammed", Kaynak Yayınları, 1. Baskı Kasım 2000.
  • Kur'an'ın Eleştirisi 3 - Semavi Dinlerin "Kutsal" Bilinen Kitapları: 4, Kaynak Yayınları, 1. Baskı Eylül 2001.
  • Müslümanlık Sınavı, Kaynak Yayınları, 1. Baskı Mayıs 2002.
  • Şeriat, İnsan ve Akıl, Kaynak Yayınları, 1. Baskı Haziran 2005.
  • Cahiliyye, Kaynak Yayınları, 1. Baskı Ağustos 2005.
  • Şeriat ve Eşitsizlik, Kaynak Yayınları, 1. Baskı Şubat 2006.
  • Kur'an'daki Tanrı - Muhammed'in Tanrı Anlayışı, Kaynak Yayınları, 1. Baskı Şubat 2007; 2. Baskı Aralık 2007.
  • Şeriatçıyla Mücadelenin El Kitabı, Kaynak Yayınları, 1. Baskı Ocak 2008; 2. ve 3. Baskı Mart 2008.
  • Şeriatın Getirdiği Hoşgörüsüzlük, Kaynak Yayınları, 1. Baskı Ekim 2008.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ http://www.tributes.com/obituary/show/Ilhan-Arsel-87884690 []
  2. ^ Güngör Uras (2 Kasım 2012). "Dr. Nusret Arsel'in anıları". Milliyet. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2015. 
  3. ^ "Yaşamını Farkındalık Yaratmakla Sürdüren Rengigül Ural ile Röportaj". 9 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Dünya çapında matematikçi Cahit Arf". 21 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Ateistin altın kuralı ve iyi kalpli gençler". Radikal. 7 Şubat 2012. 12 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi</span> Barolar Birliğine göre Türkiyenin en iyi hukuk fakülteleri sıralamasında 2. olan hukuk fakültesi

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi; Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk hukuk okulu olarak 1925 yılında Ankara'da Ankara Adliye Hukuk Mektebi adıyla kurulan, 1946 yılından itibaren Ankara Üniversitesine bağlı bir fakülte olarak hizmet veren hukuk okuludur.

<span class="mw-page-title-main">Şeriat</span> İslamî hukuk

Şeriat, Kur'an âyetleri ile Muhammed'in söz ve fiillerinden oluşan naslardan alimler sınıfının (Fukaha) çıkarımları (istinbat) ile oluşturulan dinî kanunlar toplamıdır. İslam'da ibadetler, muameleler ve cezalarla ilgili tüm kavram ve kuralları kapsar. Tarihsel seyir içerisinde kanun ve kuralların teorik (usul) ve pratik uygulama (füru/fetva) çalışmaları ile ilgilenen ve isimleri öne çıkan kişiler adına belirli toplum ve devlet yönetimlerinin de tercihlerini yansıtan fıkıh mezhepleri ortaya çıkmış, ancak şeriat hiçbir zaman tek başına geçerli bir hukuk sistemi olmamış, Ömer veya Emevilerden itibaren "örfi hukuk" ile birlikte kullanılmıştır. Şeriat’ın "insanlar arası ilişkiler bölümü” 1850’lerden itibaren “İslam hukuku” olarak yeni bir isimle sunulmaya başlanır. İslam hukukunda yer yer modern hukukla benzer argümanlar kullanılmasına rağmen aralarında bir takım temel farklar vardır. İslam'da hukuki argümantasyon olarak -insanların birbirlerinin maddi ve manevi alanlarına girmelerini yasaklayan- hak ve -üst makamın alt grup insanlara dengeli davranmasını içeren- adalet kavramları ön plana çıkarılır. Buna göre amirler emirleri altında bulunan insanların gözetimi ve onlara karşı adaletli olmakla, yönetilenler ise onlara itaatle yükümlüdürler. Adaletten sapan amire itaat edilip edilmeyeceği tartışmalıdır. Ayrıca bu anlayışta insanlar Allah'ın kulları (İbadullah) olmakta, şeriat onlara karşı adaletli davranmayı gerektirse bile eşit davranmayı gerektirmemektedir. Şeriat ile modern hukuk arasındaki farklardan belki de en önemlisi, insanların eşit ve özgür bireyler oldukları temelinde geliştirilen modern hukuktaki insan hakları kavramına karşılık, şeriat anlayışında bireysel özgürlük kavramı bulunmamasıdır. Dinî edebiyat ve söylemlerde sıkça kullanılan özgür irade kavramı günlük yaşam tarzını seçebilmesinde değil, kader karşısında insanın uhrevi sorumluluğu bağlamındaki felsefi tartışmalarda görülür. Kur'an'da 30 ayette tekrarlanan ve İslamcılığın temel motivasyonlarından birisi olan “şeriatta kötü olarak tanımlanan durumlar için güç kullanımı kişilerin ev, elbise, beden ve ibadet–inanç gibi özel alanlarına girmeyi gerektirse bile bu kişilerin (kul) hakkına tecavüz olarak değerlendirilmez.

<span class="mw-page-title-main">Kenan Gürsoy</span> Türk akademisyen ve filozof

Kenan Gürsoy, Türk akademisyen ve filozof.

Kemal Gözler, Türk hukukçu, kamu hukuku uzmanı, akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Muammer Aksoy</span> Türk hukukçu, siyasetçi, köşe yazarı ve entelektüel

Mustafa Muammer Aksoy, Türk hukukçu, siyaset adamı ve yazar.

Cem Eroğul, Türk hukukçu.

Yekta Güngör Özden, Türk hukukçu, yazar ve şair. Ankara Barosu Başkanlığı (1972-1974), Anayasa Mahkemesi Başkanlığı (1991-1998) ve Atatürkçü Düşünce Derneği Genel Başkanlığı (1998-2000) yapmıştır.

Hamza Eroğlu, Türk akademisyen ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Semavi Eyice</span>

Mustafa Semavi Eyice, Türk Bizantolog ve sanat tarihçisi.

Mustafa Erdoğan, Ankara Hukuk Fakültesi mezunu. Aynı fakültede yüksek lisans ve doktorasını yaptı (1981-88). İdari yargıda hâkim olarak çalışırken 1985 yılında, Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde akademik mesleğe intisap etti. Erdoğan, 1991 yılında Anayasa Doçenti oldu, 1997 yılında Profesörlüğe yükseldi. 1997-98 akademik yılında Amerika'nın Virginia eyaletindeki George Mason Üniversitesinde Fulbright bursiyeri olarak araştırmalar yaptı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde bir dönem dekanlık yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Bülent Tanör</span> Türk anayasa hukukçusu, siyaset bilimci ve yazar

Bülent Savaş Tanör, Türk anayasa hukukçusu, siyaset bilimci ve yazar.

Nüzhet Erman, Türk bürokrat ve şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Oyhan Hasan Bıldırki</span> Türk yazar

Oyhan Hasan Bıldırki, Türk yazar, öğretmen, şair, denemeci, araştırmacı.

Mustafa Necati Karaer, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Türk yazar, şair, otobiyografici, eleştirmen. Hisarcılar akımının kurucusu. Hisar şiirinin önde gelen temsilcisi.

<span class="mw-page-title-main">Alaeddin Asna</span>

Mustafa Alaettin Asna, İletişim uzmanı, radyocu, gazeteci ve akademisyendir.

Bertil Emrah Oder Türk hukukçu.

Ülker Gürkan Türk hukuk sosyolojisi ve felsefesi profesörü.

Prof. Dr. Zafer Gören, Türk akademisyen ve yazar. Anayasa hukuku profesörüdür. Zürih Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kanun Koyma Bilimi, Ceza-Ceza Usul Hukuku ve Kriminoloji kürsülerinde asistan ve öğretim görevlisi olarak çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı hukuku</span>

Osmanlı İmparatorluğu idaresindeki hukuki yapıya Osmanlı hukuku denir. Genelde çok kültürlülüğe uygun yargılama usulüyle öne çıkar. Hukuk anlayışı şer'i ve örfi olmak üzere iki temelde incelenmektedir.

Anayasacılık, "hükümetin otoritesinin bir temel yasalar bütününden kaynaklandığı ve bununla sınırlı olduğu ilkesini detaylandıran fikirler, tutumlar ve davranış kalıplarının bir bileşimidir".