İçeriğe atla

İlgi diyagramı

İlgi diyagramı yazı halindeki verileri mantıksal bir şekilde organize etmek için kullanılan bir yöntemdir.[1] Japon antropolog Jiro Kawakita tarafından 1960’larda tanıtılmıştır.[2] İlgi grafiği, fikir haritası, KJ metodu olarak da bilinir.[3]

İlgi diyagramı 7MP olarak da söz edilen yedi yönetim aracından birisidir. Diğer yönetim araçları, proses karar diyagramı (PDPC), Ok Diyagramı, önceliklendirme Matrisleri, matris diyagramı, ağaç diyagramı, ilişki diyagramıdır.

Bir konu üzerindeki fikirlerin ya da yazı halindeki verilerin sayısının çok olması durumunda, bu karmaşık yığından kurtulup daha düzenli ve anlaşılabilir bir birikim oluşturmak için kullanılır.[2] Karar verme sürecine destek olarak, daha önce çözülememiş problemlerin çözülmesinde yardımcı olması beklenir.[4] İlgi diyagramı, beyin fırtınası sonuçlarını düzenlemenin yanında, anket sonuçları ve görüşme sonuçları analizi için de kullanılabilir.[3]Beyin fırtınası ve ilgi diyagramını sabit fikirli davranmayıp denemek gerekmektedir çünkü bu yöntemi kullanan pek çok grubun kendi performanslarından memnun kaldığı söylenmektedir.[2]

İlgi diyagramının işlevi

İlgi diyagramlarının işlevleri aşağıdaki gibidir:[3]

1. Yazı halindeki veriler ya da fikirler gibi işlenmesi ve analiz edilmesi zor olan verilerin kullanılabilir hale getirilmesini sağlar. Bunu, verileri hiyerarşik bir yapı da organize ederek daha anlaşılır ve anlamlı hale getirerek mümkün kılar.

2. Detaylı ya da büyük miktarda bilgi veya fikir söz konusu olduğu zamanlarda anne – çocuk ilişkisini ortaya koyarak izlenebilirliği sağlar.

3. Bu araç kendi başına kullanılmasının yanında, ağaç diyagramı ya da balık kılçığı diyagramına bir geçiş olarak da kullanılabilir.

İlgi diyagramı oluşturulması

İlgi diyagramı oluştururken izlenmesi gereken adımlar aşağıdaki gibidir:[5]

1. İlgi diyagramı oluşturulacak konu üzerinde beyin fırtınası yapılması için gerekli katılımcıların davet edildiği bir toplantı hazırlanır. Katılımcıların farklı uzmanlık alanlarından seçilmiş olması beyin fırtınasından daha iyi sonuç alınmasına katkıda bulunur. Diyagramı oluştururken kullanılmak üzere kâğıt, fosforlu kalem gibi materyaller temin edilir.

2. İlgi diyagramı oluşturmakta kullanılacak olan her bir fikir beyin fırtınası katılımcıları tarafından ayrı birer not kağıdına yazılır. Böylece düşünceler kâğıt üzerinde ait olacakları gruba katılmaya uygun olacak şekilde hareket edebilir hale gelirler.

3. Birbirine benzer gibi görünen ya da ilgisi olduğu sezilen kâğıtlar bir araya getirilerek ve gruplar oluşması sağlanır.

4. Her kâğıt gözden geçirildikten sonra, oluşmuş grupların daha üst bir grup adıyla bir araya getirilip getirilemeyeceği incelenir.

5. Kurulan hiyerarşik yapıda, üzerinde çalışmasının kolay olması açısından, seviyeler tanımlanır ve gruplara isim verilir.

İlgi diyagramı oluştururken dikkat edilmesi gerekenler

İlgi diyagramı oluştururken dikkat edilmesi gereken noktalar:[2]

• Fikirlerin yazılı olduğu kâğıtlar beyin fırtınası bitene kadar herhangi bir sıraya konmaya çalışılmamalıdır. Bu durum beyin fırtınasındaki performansı olumsuz etkileyebilir.

• Eğer bir kart iki gruba da ait gibi görünüyorsa, aynısından bir tane daha yazılarak iki gruba da eklenmesi sağlanır.

• Gruplandırma sırasında nereye ait olduğu tartışmalı olan kâğıtlar varsa katılımcılar kendi düşüncelerini ve sebeplerini açıkça paylaşırlar ve bunun sonucunda katılımcılar arasında arasında fikir birliğine varılması için çalışılır.

Kaynakça

  1. ^ Hsieh, Pao-Nuan; Chang, Pao-Long; Lu, Kuen-Horng (2000). "Quality management approaches in Libraries and Information Services". Libri, 50. ss. 191-201. 
  2. ^ a b c d Tague's, Nancy R. (2006). The Quality Tool Box. ASQ Quality Press. ss. 96-99. 
  3. ^ a b c Hambleton, Lynne (2007). Treasure Chest of Six Sigma Growth Methods, Tools, and Best Practices: A Desk Reference Book for Innovation and Growth (İngilizce). Prentice Hall. ISBN 978-0-13-230021-6. 
  4. ^ Dale, Barrie G. (2007). Managing Quality (İngilizce). John Wiley & Sons. ISBN 978-1-405-14279-3. 
  5. ^ Cohen, Louis (1988). "Quality Function Deploylment: An Application Perspective From Digital Equipment Corporation". National Productivity Review;, 7. ss. 197-208. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Beyin fırtınası</span>

Beyin fırtınası veya fikir fırtınası, yaratıcı düşünceyi destekleyen, takım çalışanlarını motive ederek kısa sürede çok fazla fikrin üretilmesine ve süreçlerin neden başarısız olduğuna dair çıkarımlar yapılabilmesine olanak sağlayan bir sürekli kalite geliştirme aracı. Bu kavram bir reklamcı olan Alex Osborn tarafından geliştirilmiştir.

Zamir veya adıl, cümlede varlıkların adları yerine kullanılabilen ve adların yerine getirdiği bütün işlevleri yerine getirebilen ad soylu sözcük. Ben, sen, o, biz, siz, onlar; kendim, kendin, kendi, kendimiz, kendiniz, kendileri; bu, şu, o; kim, ne ve biri gibi kelimeler, sıklıkla zamir olarak kullanılır. Türkçede herhangi bir sözcüğü zamir olarak adlandırmak yanlış olur çünkü pek çok ad soylu sözcük gibi zamirler de cümlede ayrı görevlerde kullanılabilir:

<span class="mw-page-title-main">Altı sigma</span> süreç geliştirmek için yöntem stratejisi

Altı Sigma, operasyonlarda mükemmelliğin sağlanması amacıyla işletmelerde süreçlerin tanımlanması, ölçülmesi, analiz edilmesi, iyileştirilmesi ve kontrolü için kolay ve etkili istatistik araçlarının kullanıldığı bir yönetim stratejisi.

Kalite kontrolü, Latince contra kelimesinden gelir, İngilizce karşılığı control olup sürekli standartları karşılamak için yapılan süreç idaresi anlamında kullanılır. Buna göre kalite kontrolü, bir sürecin kalite etkinliğini azaltacak durumlara karşı tedbir alarak kaliteye hakim olma anlamına gelir. Kalite kontrolünün temel amacı müşteri beklentilerinin ve işletmelerin stratejik amaçlarının en ekonomik seviyede karşılanabileceği ürünün üretimi için gerekli planların geliştirilip uygulanarak etkin bir şekilde sürekliliğinin sağlanmasıdır. Eğer kontrol temel olarak, kalite yönetim kararlarında kullanılmazsa yönetim tümüyle kaliteyi yönetemez.

Yedi yönetim aracı, organizasyonlarda takım çalışmasıyla uygulamaya konulan iyi kararlar ve bu kararları geliştirici uygulamalarda kullanılan araçlardır. Organizasyonlarda sorunların çözümünde, bir takım çalışmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bunun amacı, takım içinde beyin fırtınasıyla ortaya çıkacak yeni ve yaratıcı fikirlerin problemin çözümü sürecinde uygulamaya konulmasıdır. Organizasyonun yapısında meydana gelen sorunların çözümü bazı aşamalarla gerçekleştirilmektedir. Öncelikle problemlere dair veriler toplanır, bu veriler kayıt altına alınır. Daha sonra bir takım tarafından incelenerek yorumlar yapılır ve detaylı bir planla çözüme gidilir. Bu aşamaların hepsinde yönetim araçlarının kullanılması, sorunun çözümüne büyük katkılar sağlar.

Yedi kalite aracı, toplam kalite yönetiminde sorun çözme tekniğine temel oluşturan yedi temel araç. Kalite yönetim araçları kişilere ve gruplara, kalite kontrol süreçlerini uygulamak, uygulanan bu süreçleri görüntülemek ve herhangi bir süreçten kaynaklanan bir problemi çözmek için destek sağlar. Yedi kalite aracı, iş problemleri analizlerine ve çözümlerine yapısal yaklaşım dolayısıyla da analizler ve çözümlerde gelişmeyi sağlar. Bu araçlar imalat süreçlerinde olduğu gibi hizmet odaklı süreçlerde de uygulanabilir. Yedi kalite aracı, takım veya gruplar tarafından uygulandığında en fazla getiri elde edilir. Böylece en kullanışlı, yani yönetim için tasarlanmış bilgiler ortaya çıkar. Bu araçlar, ürün geliştirmeden, pazarlamaya ve müşteri ilişkilerine kadar bütün üretim süreçlerinde süreç geliştirme ve müşteri memnuniyetini artırmak için uygulanabilir. Bir işletmenin ya da bir sürecin performansını geliştirmek amacıyla atılacak adımların, verilecek kararların verilere dayanması gerekir. 'Gerçeklere Dayalı Yönetim' ve 'Sürekli Gelişme' ancak; doğru, anlaşılabilir ve güvenilir veriler ile gerçekleştirilebilir.

Balık kılçığı diyagramı veya Ishikawa diyagramı, bir tür kalite diyagramı. Yedi kalite aracından biridir. İlk defa 1943 yılında Kaoru Ishikawa tarafından kullanılmıştır.

Serpilme diyagramı, bir tür kalite diyagramı.
Serpilme diyagramı, iki farklı değişkenin arasındaki ilişkiyi belirlemek için kullanılır. Aralarındaki ilişkinin sebebi görülemese de, ilgili iki değişkenin arasında direkt olarak bir ilişki bulunup bulunmadığı ve bu ilişkinin ne derece güçlü olduğu görülebilir. Aralarında ilişki bulunan iki değişkenin değerleri diyagramda bir çizgi boyunca uzanacaktır. Karşılık gelen değerler bu çizgiye yaklaştıkça aralarındaki ilişkinin güçlendiği anlaşılır.
Serpilme diyagramı aynı zamanda 7 temel kalite kontrol aracından birisidir.

Kalite çemberleri bir işletmede kalite, verimlilik, etkinlik, etkililik gibi problemleri analiz etmek ve çözümleri yönetime önermek için sayıları 5 ile 10 arasında değişen çalışanların tamamen kendi istek ve katılımlarıyla belirlenmiş zamanlarda düzenli olarak toplanan küçük çalışma gruplarıdır. Aynı zamanda bu gruptaki kişiler konuyla alakalı eğitimlere tabii tutulurlar. Böylece kişiler ne yapmaları gerektiği hakkında bilgilendirilmiş olur. Japonya'da Jishu Kami adı verilen kalite çemberIeri İngilizcede quality control circles olarak anılmaktadır. Kalite çemberleri, Türkçede "kalite kontrol çevrimleri", "kalite ekipleri", "kalite kontrol çemberleri" gibi değişik adlarla anılmıştır. Kalite çemberlerinin temel amacı;çalışanların becerilerinden yararlanarak aynı zamanda işlerini benimsemelerini, tatmin olmalarını sağlayıp yönetime katılmalarını sağlamaktır.

İlişki diyagramı, önemli konular üzerindeki sebep-sonuç ilişkilerinin belirlenmesini ve anlaşılır kılınmasını sağlayan bir analiz aracıdır. 7MP olarak da söz edilen yedi yönetim aracından birisidir. Diğer yönetim araçları, ilgi diyagramı, ok diyagramı, önceliklendirme Matrisleri, matris diyagramı, ağaç diyagramı, proses karar diyagramıdır.

Genel uygulama adı Aktivite Ağ Diyagramları olan bu araç önemli bir planlama ve yönetim aracıdır. Ok diyagramları en uygun günlük planı oluşturur ve bu planın gelişimini verimli olarak göstermeye olanak sağlar. Projeleri başarı ile yürütebilmek ve geliştirebilmek için zaman sıralı planların oluşturulmasında kullanılır. Ok diyagramı, 7MP olarak da bilinen yedi yönetim aracından birisidir. Diğer yönetim araçları, Proses karar diyagramı (PDPC), İlgi diyagramı, Önceliklendirme Matrisleri, Matris diyagramı, Ağaç diyagramı, İlişki diyagramıdır.

Öncelik matrisine aynı zamanda matris veri analiz diyagramı da denir. Matris veri analizi "Principial Bileşen Analizi" adı verilen çok değişkenli analiz tekniğidir. Bu teknik, iç içe geçmiş büyük miktarda bilgilere netlik vermek ve daha genel göstergeler bulmak için bir matris diyagramında sunulan karmaşık verileri rakamlarla farklılaştırır ve düzenler. Önceliklendirme diyagramı, 7MP olarak da bilinen yedi yönetim aracından birisidir. Diğer yönetim araçları, Proses karar diyagramı (PDPC), İlgi diyagramı, Ok Diyagramı, Matris diyagramı, Ağaç diyagramı, İlişki diyagramıdır.

Proses Karar Diyagramı, bir sorunun çözüme kavuşturulması sırasında meydana gelebilecek muhtemel olayları ve ihtimalleri gösteren bir metodudur. 7MP olarak da söz edilen yedi yönetim aracından birisidir. Diğer yönetim araçları, ilgi diyagramı, ok diyagramı, önceliklendirme Matrisleri, matris diyagramı, ağaç diyagramı, ilişki diyagramıdır. Bir Proses karar diyagramı, ağaç diyagramındaki her bir dalı kullanır ve muhtemel problemleri tahmin eder ve bu problemlerin ortaya çıkmaması için alınabilecek önlemleri konumlandırır. Bu diyagram kullanılarak problemleri önlemek için çeşitli planlar yapılabilir ve problem ortaya çıktığında en iyi çözümü elde etmek için hazır olunur.

Matris diyagramı iki veya daha fazla değişken arasındaki ilişkiyi analiz etmede kullanılan bir planlama ve yönetim aracıdır. Bu ilişkilerin birçoğu bağımlı ve bağımsız değişkenler arasında olup matris diyagramı aracılığı ile sebep-sonuç veya ne, nasıl ilişkisi şeklinde tanımlanır. Matris diyagramları gerekli sayıda satır ve sütunun birleşmesinden oluşur. Bu satır ve sütunların sayısı incelenen sorunlar veya konular ile bunlar üzerinde etkili faktör sayısına göre değişkenlik gösterir. Satır ve sütunların kesişim noktasındaki sembol elde edilen veriler arasındaki ilişkinin varlığını ve güçlülüğünü gösterir. Matris diyagramının en güzel avantajlarından, korelasyonları sistematik olarak analiz etmeye olanak sağlamasıdır. Bir diğeri ise, her çift değişken arasındaki ilişkinin derecesini grafiksel olarak göstermesidir. Matris diyagramı, 7MP olarak da bilinen yedi yönetim aracından birisidir. Diğer yönetim araçları, Proses karar diyagramı (PDPC), İlgi diyagramı, Önceliklendirme Matrisleri, Ağaç diyagramı, ok diyagramı, İlişki diyagramıdır.

<span class="mw-page-title-main">Minkowski diyagramı</span>

Minkowski diyagramı ya da uzay zaman diyagramı, 1908 yılında Hermann Minkowski tarafından geliştirilen ve uzay ve zaman, Özel görelilik teorisi içinde yer alan uzay ve zamanın, özelliklerinin örneklerini temin etmeyi sağlayan diyagram. Zaman genişlemesi ve uzunluk kısalması gibi fenomenlere ilişkin sayısal yönden bir kolay anlaşılabilme özelliği sağlıyordu ve bunu yaparken de matematiksel denklemleri kullanmıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Olay ağacı analizi</span>

Anlaşılmasının kolaylığı nedeniyle en kolay uygulanan risk analizi metotları olay ağaçları ve onun bir türevi olan hata ağaçlarıdır. Bir rassal ve takipli süreci çok görsel şekilde farklı bilim dallarının ortak kullanmasına imkân verecek şekilde özetler. Olay ağaçları kutular ve onları bağlayan bağlantılardan ibarettir. Ağaç, sol uçta veya üstte bir temel olayla başlar ve sağa veya aşağıya doğru dallanarak devam eder. Arada bağlantıyı sağlayan oklar olası sonuçları ve bunların olasılıklarını gösterir. Tümevarım mantığını kullanan bir analiz metodudur.

<span class="mw-page-title-main">Dağıtılmış defter teknolojisi</span>

Dağıtılmış defter teknolojisi, ekonomi, toplum ve endüstride organizasyon ve işbirliğini değiştirme potansiyeline sahip bilgi teknolojileri alanında en umut verici yeniliklerden biridir. Dağıtılmış defter teknolojileri, değer yaratma ve yakalama için yeni imkanlar yaratarak, klasik hale gelen ticari işlem kavramlarını yeniden oluşturmaktadır. DLT; verilerin, bir ağ üzerinde bulunan birden fazla alanda erişilebilir, güncellenebilir, doğrulanabilir olmasına imkan sağlayan, merkeziyetsiz, teknolojik altyapıdır. Bir tür konsensüs mekanizması olarak tanımlanır. Merkeziyetsiz yapılarda herhangi bir otorite söz konusu olmadığı için verilerin fikir birliği içerisinde saklanması, erişilmesi, güncellenmesi ve doğrulanması gerekir.

Spagetti diyagramı, sistemlerdeki olası biçimleri görselleştirmek için verileri görüntüleme yöntemidir. Bu şekilde ayrıntılarıyla anlatılan akarsular erişteye benzetilmektedir. Bu nedenle terim türetilmiştir. Bu istatistiksel metot ilk olarak fabrikalar arasındaki izleyeceği yol için kullanılmaktadır. Rotayı bu şekilde görselleştirmek, bir sistemin akışındaki verimsizliği azaltabilmektedir. Okyanusta sürüklenen hayvan nüfusunu ve şamandıralarla ilgili olarak yayılma ve göç şekillerini incelemek için çekilebilmektedir. Meteoroloji içinde, bu diyagramlar, belirli bir hava tahmininde güvenin yanı sıra yüksek ve alçak basınç sistemlerinin konumlarını ve yoğunluklarını belirlemeye yardımcı olabilmektedir. Atmosferik biçimlerden veya türlü topluluk üyelerinden gelen belirleyici örnek beklentilerden oluşmaktadır. Tıp içinde, ilaç testleri sırasında ilaçların hastalar üzerindeki tesirini gösterebilmektedir. Bir spagetti diyagramı, bir süreç boyunca bir öğenin veya aktivitenin yolunu izleyen sürekli bir akış çizgisi kullanan görsel bir temsil olarak tanımlanmaktadır. Bir süreç analizi aracı olarak, sürekli akış hattı, süreç ekiplerinin iş akışındaki fazlalıkları ve süreç akışını hızlandırmak için fırsatları belirlemesini sağlamaktadır. Örneğin, birçok yürüme yolunun üst üste geldiği alanlar, tıkanıklık ve gecikme nedenleridir. Beklemek, yalının sekiz israfından biridir. Çünkü "gereksiz hareket" olarak kabul edilmektedir. Spagetti diyagramı, bunlar gibi başka türlü fark edilemeyen ana kesişme noktalarını vurgulamaya yardımcı olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">ARIS Express</span>

ARIS Express, iş süreci analizi ve yönetimi için ücretsiz bir modelleme aracıdır. BPMN 2, Olaya Dayalı Süreç Zincirleri (EPC), Organizasyon şemaları, süreç manzaraları, beyaz tahtalar vb. gibi farklı modelleme gösterimlerini destekler. ARIS Express, ilk olarak Aralık 2009'da Software AG tarafından satın alınan IDS Scheer tarafından geliştirilmiştir. ARIS Topluluğu web sayfasında freeware olarak sunulmaktadır. ARIS Express dikkate değerdir - diğerleri arasında Schumm, Garcia, Krumnow ve Greenwood tarafından yayınlanan araştırmalarda bahsedilmiştir.

yEd diyagram oluşturma programı

yEd çoklu belge arayüzüne sahip genel amaçlı bir diyagram oluşturma programıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.