İçeriğe atla

İleus

İleus
Bağırsakta gangrenöz ileusa neden olan kangren
Telaffuz
UzmanlıkGenel cerrahi

İleus, bağırsağın normal itme kabiliyetinin bozulmasıdır. Peristalsis eksikliğinden veya mekanik tıkanıklıktan kaynaklanabilir.[1] 'İleus' kelimesi Eski Yunanca eileós (εἰλεός, “bağırsak tıkanıklığı”) kelimesinden gelmektedir. 'Subileus' terimi kısmi bir tıkanıklığı ifade eder.[2]

Belirti ve semptomlar

İleus semptomları bunlarla sınırlı olmamak üzere şunları içerir:[]

Neden

İtme kabiliyetinin azalması genel olarak bağırsak tıkanıklığı veya bağırsak atonisi ya da paralizisinden kaynaklandığı şeklinde sınıflandırılabilir. Bununla birlikte, bağırsak tıkanıklığı semptom ve bulgularının görüldüğü, ancak mekanik bir tıkanıklığın olmadığı durumlar, özellikle akut kolonik yalancı tıkanıklık, Ogilvie sendromunda ortaya çıkar.[] 2023 yılında FDA, gastrointestinal ileusu semaglutid ilacının bir advers etkisi olarak bildirmiş olup, sıklığı ve nedensel ilişkisi bilinmemektedir.[3]

Bağırsak tıkanıklığı

Bağırsak tıkanıklığı genellikle gastrointestinal sistemin mekanik bir tıkanıklığıdır.

Bağırsak felci

Bağırsak felci genellikle paralitik ileus olarak adlandırılır; burada bağırsak felcinin tam olması gerekmez, ancak gıdanın bağırsaktan geçişini engellemek ve bağırsak tıkanıklığına yol açmak için yeterli olması gerekir. Paralitik ileus, bazı ameliyat türlerinin yaygın bir yan etkisidir ve genellikle cerrahi sonrası ileus olarak adlandırılır. Ayrıca bazı ilaçlardan ve akut pankreatit gibi çeşitli yaralanma ve hastalıklardan da kaynaklanabilir. Paralitik ileus kabızlığa ve şişkinliğe neden olur. Karın steteskopla dinlendiğinde, bağırsak inaktif olduğu için bağırsak sesleri duyulmaz.[]

Bağırsakların bir kısmının geçici felci tipik olarak karın ameliyatından sonra meydana gelir. Bu kısmın bağırsak içeriği ileri doğru hareket edemediğinden, bu kısmın bulunduğu bölgenin oskültasyonu (stetoskop kullanımı) ile peristaltik ses duyulana kadar yiyecek veya içecekten kaçınılmalıdır. Bağırsak atonisi veya felci, inhibitör nöral refleksler, inflamasyon veya nörohumoral peptitlerin diğer etkilerinden kaynaklanabilir.[]

Risk faktörleri

Tedavi

Geleneksel olarak, tüm vakalarda ağızdan hiçbir şey alınmaması zorunlu olarak kabul edilirdi, ancak enteral beslenme tüpüyle nazikçe beslenme, bağırsağın normal geri bildirim sinyallerini tetikleyerek motiliteyi geri kazanmaya yardımcı olabilir, bu nedenle başlangıçta önerilen yönetim budur.[5] Hastada motilitenin tamamen bozulduğuna dair ciddi ve inatçı belirtiler varsa, geçiş sağlanana kadar nazogastrik emme ve parenteral beslenme gerekebilir. Bu gibi durumlarda, agresif enteral beslenmeye devam etmek bağırsağın delinmesi riskine neden olur.

Paralitik ileus durumunda çeşitli seçenekler mevcuttur. Çoğu tedavi destekleyicidir. İlaçlardan kaynaklanıyorsa rahatsız edici ajan kesilir veya azaltılır. Laktuloz, eritromisin veya nörolojik bir bileşeni olduğu düşünülen ciddi vakalarda (Ogilvie sendromu gibi) neostigmin reçete edilerek bağırsak hareketleri uyarılabilir. Ayrıca, randomize kontrollü çalışmaların sistematik bir incelemesinden elde edilen kanıtlara göre, bir tür 'sahte beslenme' olarak sakız çiğnemek, ameliyat sonrası dönemde gastrointestinal motiliteyi uyarabilir ve ameliyat sonrası ileus süresini azaltabilir.[6]

Mümkünse altta yatan neden düzeltilir (örn. elektrolitlerin değiştirilmesi).

Diğer hayvanlarda

İleus, bağırsakların fonksiyonel olarak tıkanması nedeniyle atlarda görülen bir kolik nedenidir. En sık ameliyat sonrası, özellikle de kolik cerrahisini takiben atlarda görülür.[7] İleus yaşayan atlar, hızlı reflü birikimi nedeniyle gastrik rüptür riski altındadır ve sık nazogastrik entübasyon ile yoğun tıbbi yönetim gerektirir.[7] İleus adezyon oluşumunu artırabilir, çünkü bağırsak segmentleri daha uzun süreli temas halindedir ve bağırsak distansiyonu serozal hasara ve iskemiye neden olur. Genellikle agresif sıvı desteği, prokinetikler ve anti-enflamatuarlarla tedavi edilir.[7]

Terminoloji

ICD-10 kodlaması, terimin hem bozulmuş peristaltizm duyularını hem de çeşitli sıfatlarla değiştirilmiş mekanik tıkanıklık duyularını yansıtmaktadır.[1] Bazı yazarlar, terimin bozulmuş peristaltizm duyuları için saklı tutulmaya çalışılmasını savunmuştur;[8][9] bu reçete altında "safra taşı ileusu" ve "mekonyum ileusu" gibi bazı eski terimler, artık teknik olarak yanlış isimlendirilmiş olsalar da köklü kullanımları nedeniyle hala doğru olarak kabul edilmektedir.[10]

Kaynakça

  1. ^ a b World Health Organization (WHO), ICD-10 coding. K56.x series., 4 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Temmuz 2021. 
  2. ^ "Ileus Intestinal Obstruction". www.baermed.ch. 21 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2019. 
  3. ^ Zoler, Mitchel L. (28 Eylül 2023). "FDA Gives Ozempic Two Drug Safety–Related Label Changes". Medscape. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2023. 
  4. ^ Kitabchi AE, Umpierrez GE, Murphy MB, ve diğerleri. (January 2001). "Management of hyperglycemic crises in patients with diabetes". Diabetes Care. 24 (1). ss. 131-53. doi:10.2337/diacare.24.1.131. PMID 11194218. 7 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2012. 
  5. ^ McClave SA, Martindale RG, Vanek VW, ve diğerleri. (2009). "Guidelines for the Provision and Assessment of Nutrition Support Therapy in the Adult Critically Ill Patient: Society of Critical Care Medicine (SCCM) and American Society for Parenteral and Enteral Nutrition (A.S.P.E.N.)". JPEN J Parenter Enteral Nutr. 33 (3). ss. 277-316. doi:10.1177/0148607109335234. PMID 19398613. 
  6. ^ Fitzgerald JE, Ahmed I (December 2009). "Systematic review and meta-analysis of chewing-gum therapy in the reduction of postoperative paralytic ileus following gastrointestinal surgery". World J Surg. 33 (12). ss. 2557-66. doi:10.1007/s00268-009-0104-5. PMID 19763686. 
  7. ^ a b c Larson, Erica (22 Temmuz 2013). "Equine Postoperative Ileus Insights". www.thehorse.com. The Horse. 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2014. 
  8. ^ Townsend CM, Beauchamp RD, Evers BM, Mattox KL (2004). "The biological basis of modern surgical practice". Sabiston Textbook of Surgery. 17th. Elsevier Saunders. 
  9. ^ Livingston EH, Passaro EP (January 1990). "Postoperative ileus". Dig. Dis. Sci. 35 (1). ss. 121-32. doi:10.1007/bf01537233. PMID 2403907. 
  10. ^ Feldman M, Friedman LS, Brandt LJ, Sleisenger MH (2006). "Intestinal obstruction and ileus". Sleisenger & Fordtran's Gastrointestinal and Liver Disease. 8th. Elsevier Saunders. 

Dış bağlantılar

Sınıflandırma
Dış kaynaklar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Atropin</span>

Atropin, Atropa belladonna (Güzelavrat Otu) adlı bitkiden elde edilen bir alkaloiddir. Antikolinerjik yapıdadır. Tıpta çok değişik kullanım alanları vardır. Örneğin, göz dibinin muayenesinde, göz bebeğinin genişletilmesi için, ayrıca anesteziden önce üst solunum yollarında salgıların azaltılması için kullanılır.Ayrıca uyuşturucu madde olarak kullanımı 1984 yılında yaygınlaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Serotonin</span> Nörotransmitter

Serotonin, insanda mutluluk, canlılık ve zindelik hissi veren bir nörotransmitterdir. Eksikliğinde depresif, yorgun, sıkılgan bir ruh hali görülür. Yapısal olarak monoamin grubuna girer ve triptofan aminoasiti ile triptofan hidroksilaz enziminin tepkimesi sonucu sentezlenir.

<span class="mw-page-title-main">Gut</span>

Gut veya damla hastalığı,, ayırt edici özelliği tekrarlayan akut enflamatuvar artrit—kırmızı renkli, hassas, sıcak, eklem şişliği— olan bir tıbbi durumdur. En sık etkilenen bölge, ayak başparmağının tabanındaki tarak kemiği-parmak kemiği eklemidir. Bununla birlikte kireçlenme, böbrek taşı veya ürat nefropati şeklinde de var olabilir. Gutun sebebi kanda ürik asit düzeylerinin yükselmesidir. Ürik asit kristalleşir ve kristaller eklemlerde, tendonlarda ve çevre dokularda birikir.

<span class="mw-page-title-main">İnce bağırsak</span> Gastrointestinal sistemde yer alan bir organ

İnce bağırsak, sindirim kanalının mide ile kalın bağırsak arasındaki kısmıdır. Beş yaşından büyük insanlarda boyu 5–6 m arasındadır. Üç kısma ayrılır: duodenum, jejunum ve ileum. Mideden gıdalar duodenuma pilor veya pilorik sfinkter diye adlandırılan bir kas ile girerler. Daha sonra ince bağırsak boyunca peristaltizm olarak adlandırılan kas kasılmaları ile hareket eder.

<span class="mw-page-title-main">Gastroenterit</span> mide ve/veya ince bağırsak iltihabı ile karakterize tıbbi durum

Gastroenterit veya mide-bağırsak iltihabı (gastroenteritis), mide ("gastro"-) ve ince bağırsak’ı ("entero"-) içeren mide bağırsak kanalı’nın iltihabı ("-itis") ile karakterize olan ve ishal, kusma, karın ağrısı ile krampa sebep olan bir tıbbi durumdur. Mide iltihabından gastro, mide mikrobu ve mide virüsü olarak da bahsedilmiştir. Grip ile ilgisi olmamasına rağmen mide gribi ve gastrik grip olarak da adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İshal</span> gevşek veya sıvı bağırsak hareketleri

İshal veya diyare, bir günde en az üç kez gevşek, sıvı veya sulu bağırsak hareketlerinin olması durumudur. Genellikle birkaç gün sürer ve sıvı kaybı nedeniyle dışkı tutamama, rektal tenesmus durumu ve dehidrasyona neden olabilir. Dehidrasyon belirtileri genellikle cildin normal gerginliğini kaybetmesi ve sinirli davranışlarla başlar. Bu durum daha şiddetli hale geldikçe idrara çıkmada azalma, cilt renginde kayıp, hızlı kalp atışı ve yanıt vermede azalmaya kadar ilerleyebilir. Sadece anne sütüyle beslenen bebeklerde gevşek ancak sulu olmayan dışkı normaldir.

<span class="mw-page-title-main">Çocuk felci</span> poliovirüsün neden olduğu bulaşıcı hastalık

Genellikle çocuk felci veya polio olarak da bilinen poliomyelit, poliovirüsün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Vakaların yaklaşık %75'i asemptomatiktir; ortaya çıkabilecek hafif semptomlar arasında boğaz ağrısı ve ateş yer alır; vakaların bir kısmında baş ağrısı, ense sertliği ve parestezi gibi daha ciddi semptomlar gelişir. Bu semptomlar genellikle bir veya iki hafta içinde geçer. Daha az görülen bir belirti ise kalıcı felç ve aşırı vakalarda olası ölümdür. İyileşmeden yıllar sonra, kişinin ilk enfeksiyon sırasında sahip olduğu kas güçsüzlüğüne benzer şekilde yavaş bir gelişme ile postpolio sendromu ortaya çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">Bulantı</span> tıbbi semptom veya durum

Bulantı veya mide bulantısı bazen kusma dürtüsü olarak algılanan yaygın bir huzursuzluk ve rahatsızlık hissidir. Ağrılı olmamakla birlikte, uzun sürmesi halinde zayıflatıcı bir semptom olabilir ve göğüste, karında veya boğazın arkasında rahatsızlık hissi olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kabızlık</span> dışkının seyrek veya zor tahliyesi ile karakterize bağırsak işlev bozukluğu

Kabızlık, bağırsak hareketlerinin seyrekleşmesine veya dışkılamanın zor olmasına neden olan bağırsak işlev bozukluğudur. Dışkı genellikle sert ve kurudur. Diğer semptomlar arasında karın ağrısı, şişkinlik ve sanki dışkılama tam olarak tamamlanmamış gibi bir his yer alabilir.

<span class="mw-page-title-main">Uygulama yolu</span> bir ilaç, sıvı, zehir veya başka bir maddenin vücuda alınma yolu

Farmakoloji ve toksikolojide uygulama yolu, bir ilacın, sıvının, zehrin veya başka bir maddenin vücuda alınma yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Kusma</span> mide içeriğinin tipik olarak ağız yoluyla, istemsiz ve zorla dışarı atılması

Kusma, mide içeriğinin ağızdan ve bazen de burundan istemsiz ve güçlü bir şekilde dışarı atılmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Baş ağrısı</span> rahatsızlık

Baş ağrısı, başta ve bazen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrı. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen hemen tüm insanlar değişik nedenlerle baş ağrısından muzdarip olurlar.

Bağırsak geçirgenliği, bağırsak duvarını kaplayan hücrelerden vücudun geri kalan kısmına, yani besin maddeleri sindirim sisteminin içinden geçerken bir kısmının vücudun sindirim sistemi dışına geçişinin kontrolünü tarif eden bir terimdir. Bağırsakların normal olarak sindirilmiş besin maddelerinin ve sindirilmeden faydalı olan vitamin ve minerallerin duvarından geçmesine izin veren bir miktar geçirgenlik sergilemeye ek olarak, aynı zamanda antijenler ve sindirilmemiş besinler gibi zararlı olabilecek maddelerin bağırsaktan çıkmasını ve vücuda daha fazla yayılmasını engelleme işlevi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Karın ağrısı</span> mide ağrıları

Karın ağrısı, ciddi ve ciddi olmayan tıbbi durumlarla ilişkili olabilen bir semptomdur.

<span class="mw-page-title-main">Betanekol</span> Kimyasal bileşim

Betanekol, muskarinik reseptörleri, nikotinik reseptörler üzerinde herhangi bir etki olmaksızın seçici olarak uyaran parasempatomimetik bir kolin karbamattır. Asetilkolinin aksine Betanekol, kolinesteraz tarafından hidrolize edilmez ve bu nedenle uzun bir etki süresine sahiptir. Betanekol; Duvoid (Roberts), Myotonachol (Glenwood), Urecholine ve Urocarb (Hamilton) markaları altında satılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kapsül endoskopi</span>

Kapsül endoskopi tıbbi teşhiste kullanılan ve gastrointestinal sistem iç görüntülerini kaydetmek için kullanılan bir prosedürdür. Daha yeni teknolojiler hem biyopsi alabilir hem de tüm gastrointestinal sistemin belirli yerlerine ilaç salabilir 21 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Kapsül, biraz daha büyük olmasına rağmen, standart bir farmasötik kapsüle benzer ve küçük bir kamera ve bir batarya ile çalışan bir dizi LED içerir. Bir hasta kapsülü yuttuktan sonra, hasta tarafından taşınan taşınabilir bir kayıt cihazına bağlı bir dizi alıcıya kablosuz olarak iletilen saniyede birkaç görüntü alarak gastrointestinal sistem boyunca geçer. Kapsül endoskopisinin birincil kullanımı, kolonoskopi veya özofagogastroduodenoskopi (EGD) gibi diğer endoskopi türleri tarafından görülemeyen ince bağırsak alanlarını incelemektir.

<span class="mw-page-title-main">Nazogastrik entübasyon</span>

Nazogastrik entübasyon, plastik bir tüpün burundan, boğazdan geçerek ve mideye inmesini içeren tıbbi bir işlemdir. Orogastrik entübasyon, ağızdan plastik bir tüpün yerleştirilmesini içeren benzer bir işlemdir. Abraham Louis Levin, NG tüpünü icat etmiştir. Nazogastrik tüp, John Alfred Ryle etkisiyle Commonwealth ülkelerinde Ryle tüpü olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Miyalji</span> Kas ağrısı

Miyalji, kas ağrısı için kullanılan bir tıbbi terimdir. Miyalji birçok hastalığın belirtisidir. Akut miyaljinin en yaygın nedeni, bir kasın veya kas grubunun aşırı kullanımıdır; bir başka olası neden viral enfeksiyondur, özellikle de travma olmadığında.

<span class="mw-page-title-main">Mekonyum</span> bebeklerin ilk dışkısı

Memeli bir bebeğin ilk dışkılarına mekonyum denir. Daha sonraki dışkılardan farklı olarak mekonyum, bebeğin rahimde geçirdiği süre boyunca yuttuğu malzemelerden oluşur: bağırsak epitel hücreleri, lanugo, mukus, amniyotik sıvı, safra ve su. Mekonyum, daha sonraki dışkıların aksine, viskoz ve katran gibi yapışkandır - rengi genellikle çok koyu zeytin yeşilidir ve neredeyse kokusuzdur. Amniyotik sıvıda seyreltildiğinde yeşil, kahverengi veya sarının çeşitli tonlarında görünebilir. Doğumu takip eden birkaç gün içinde dışkının rengi kademeli olarak sarıya dönmeli ve mekonyum tamamen atılmış olmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çocuklarda ağrı yönetimi</span>

Çocuklarda ağrı yönetimi, bebek ve çocuk ağrısının değerlendirilmesi ve tedavisidir.