İçeriğe atla

İlerleyen boşluklu pompa

İlerleyen boşluklu pompa, bir tür pozitif deplasman pompadır ve mono pompa, helezon pompa, burgulu pompa veya sonsuz vidalı pompa, olarak da bilinir. Rotoru döndürüldüğünde, bir dizi küçük, sabit şekilli, ayrık oyukların ilerlemesi yoluyla pompadan akışkanı aktarır. Bu, hacimsel akış hızının dönüş hızı (çift yönlü) ile orantılı olmasına ve pompalanan sıvıya uygulanan düşük kayma gerilmesi seviyelerine yol açar.

Bu pompalar, viskoz veya kesmeye/kaymaya duyarlı malzemelerin sıvı ölçümü ve pompalanmasında uygulamaya sahiptir. Pompanın oluşturduğu boşluk hacmi uçlarına doğru daralır ve bu boşluklar rotor un etrafında üst üste gelir. Bir boşluk küçülürken diğeri artar, toplam yer değiştirme eşit olduğundan net akış miktarı çok az dalgalanma gösterir. Bu tasarım, pompanın düzenli ve doğrusal bir debi ile akış oluşturmasını sağlar.

Ekipmandan belirli üretici veya ürün adları tarafından bahsedilmesi yaygındır. Bu nedenle isimler sektörden sektöre ve hatta bölgesel olarak değişebilir; örnekler şunları içerir: Mono Pompa (mucit René Moineau). Orijinal 4 İmalat lisansı; MOYNO pompası [Amerika], Mono pompa [İngiltere, Avrupa], Gardier [Belçika] ve PCM. Dört orijinal patent sahibinin tümü artık tek bir kurum olan National Oilwell Varco'ya (NOV) aittir;

İlerleyen boşluklu pompa, sıvının iç kısmından pompalandığı durumda bir çamur motoru olarak da işlev görebilir. Bu çamur pompaları kuyu sondajı için kullanılmaktadır.

Helisel rotor ve tahrik mekanizmasının iki evrensel mafsalı .
Kauçuk statorun kesit çizimi .
Rotor ile stator arasında kalan boşlukların şekli.

İlerleyen boşluklu pompa genel olarak tek sarmal rotor ve çift sarmal statordan oluşur ve bu sarmalların hatve (pitch) sarmal sayıları ile tes orantılıdır. Rotor, dönerken statora sıkıca yapışır ve arada bir dizi sabit boyutlu boşluk oluşturur. Rotor döndürüldüğünde oyuklar hareket eder ancak şekilleri veya hacimleri değişmez. Pompalanan malzeme boşlukların içinde hareket ettirilir.[1]

Bu pompalama tekniğinin prensibi sıklıkla yanlış anlaşılmaktadır. Çoğunlukla, sürtünmenin neden olduğu dinamik bir etki veya vida rotorunun hareketli dişlerine karşı sürtünme nedeniyle meydana geldiği sanılmaktadır. Gerçekte, bir pistonlu pompa gibi kapalı boşluklardan kaynaklanmaktadır ve bu nedenle, son derece düşük oranlarda, hatta yüksek basınçta bile pompalayabilme gibi benzer operasyonel özelliklere sahiptir ve etkinin tamamen pozitif deplasman olduğunu ortaya çıkarır.

Yeterince yüksek bir basınçta, boşluklar arasındaki kayar contalar, pompalamak yerine bir miktar sıvı sızdıracaktır, bu nedenle, yüksek basınçlara karşı pompalama yaparken, daha fazla boşluğa sahip daha uzun bir pompa daha etkilidir, çünkü her conta yalnızca bitişik boşluklar arasındaki basınç farkının etkisindedir.

Rotor döndürüldüğünde, deliğin iç yüzeyinde yuvarlanır. Rotorun hareketi, bir planet dişli sisteminin gezegen dişlileri ile aynıdır. Rotor aynı anda dönerken ve hareket ederken, eksantrik olarak monte edilmiş tahrik milinin birleşik hareketi bir hiposikloid biçimindedir. Tipik tek sarmal rotor ve çift sarmallı stator durumunda, hiposikloid sadece düz bir çizgidir. Rotor, eksantrikliğe izin vermek için bir dizi evrensel mafsaldan (kardan kaplin) veya diğer mekanizmalardan geçirilmelidir.[2] Farklı rotor şekilleri ve rotor/stator hatve (pitch) oranları mevcuttur.

Tipik uygulama alanları

  • Yiyecek ve içecek pompalama
  • Yağ pompalama
  • Kömür bulamaç pompalama
  • Kanalizasyon ve çamur pompalama
  • Viskoz kimyasal pompalama
  • Stormflow taraması
  • Petrol sahası yönlü sondajda kuyu içi çamur motorları (işlemi tersine çevirerek hidroliği mekanik güce dönüştürür)
  • Sınırlı enerji kuyu suyu pompalama
  • Harç veya çimento pompalama
  • Yağlama yağı pompalama
  • Deniz dizel yakıt pompalama
  • Madencilik bulamaç pompalama
  • Petrol sahası çamur motorları

Kaynakça

  1. ^ Pump characteristics and applications. 2nd. CRC Press. 2005. ss. 27-28. Erişim tarihi: 18 Ekim 2009. 
  2. ^ "Moineau pump". 21 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kondansatör</span> Ani yük boşalması amacıyla kullanılan devre elemanı

Kondansatör ya da sığaç veya yoğunlaç, elektronların kutuplanıp elektriksel yükü elektrik alanın içerisinde depolayabilme özelliklerinden faydalanılarak bir yalıtkan malzemenin iki metal tabaka arasına yerleştirilmesiyle oluşturulan temel elektrik ve elektronik devre elemanı. Piyasada kapasite, kapasitör, sığaç gibi isimlerle anılan kondansatörler, 18. yüzyılda icat edilip geliştirilmeye başlanmış ve günümüzde teknolojinin ilerlemesinde büyük önemi olan elektrik-elektronik dallarının en vazgeçilmez unsurlarından biri olmuştur. Elektrik yükü depolama, reaktif güç kontrolü, bilgi kaybı engelleme, AC/DC arasında dönüşüm yapmada kullanılır ve tüm entegre elektronik devrelerin vazgeçilmez elemanıdır. Kondansatörlerin karakteristikleri olarak;

<span class="mw-page-title-main">Elektrik motoru</span> Elektrik enerjisini mekanik enerjiye çeviren aygıt.

Elektrik motoru, elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren aygıttır. Her elektrik motoru biri sabit (stator) ve diğeri kendi çevresinde dönen iki ana parçadan oluşur. Bu ana parçalar, sargılar gibi elektrik akımını ileten parçalar, manyetik akıyı ileten parçalar ve vidalar ve yataklar gibi konstrüksiyon parçaları olmak üzere tekrar kısımlara ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Kalp</span> vücuttaki kanın dolaşmasını sağlayan kendiliğinden kasılma özelliğine sahip organ

Kalp ya da yürek, pek çok hayvanda bulunan kaslı bir organdır. Bu organ dolaşım sisteminin kan damarları yoluyla kan pompalar. Pompalanan kan besin ve oksijeni vücudun gerekli yerlerine taşırken, karbondioksit gibi metabolik atıkları da akciğerlere taşır. İnsanlarda kalp yaklaşık olarak kapalı bir yumruk boyutundadır ve akciğerler arasında, göğüsün orta bölmesinin içindedir. Temel görevi kanı vücuda pompalamak olan kalp, metabolizma eylemleri sonucunda oluşan artık ürünlerin vücuttan uzaklaştırılması, vücut ısısının düzenlenmesi, asit-baz dengesinin korunması, hormonlar ve enzimlerin vücudun gerekli bölgelerine taşınması gibi görevleri yapar. Kalp, dolaşım sistemi içerisinde motor görevi yapar. Kalp insanda dakikada 60-80 atım arasında değişen bir hızla dakikada 5-35 litre arası, günlük ise 9.000 litre kanı vücuda pompalar. Günde yaklaşık 100 bin, yılda 40 milyon, tüm insan hayatı boyunca yaklaşık 2,5 milyar kere, hiç durmadan yaklaşık 8 bin ton kanı vücuda pompalar. Yetişkin bir kadında ortalama ağırlığı 200-280 gram, yetişkin bir erkekte ise 250-390 gram ağırlığındadır. Her kişinin, kalbinin yaklaşık kendi yumruğu büyüklüğünde olduğu sanılır.

<span class="mw-page-title-main">Pompa</span>

Pompa, genelde elektrik enerjisini hidrolik enerjiye çevirerek sıvıları veya bazen çamur gibi bulamaçları, mekanik güçle hareket ettiren makinadır.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Savery</span> İngiliz buhar mühendisi (1650-1715)

Thomas Savery, İngiliz mucit ve mühendis. Ticari olarak kullanılan ilk buhar güçlü cihazı olan ve genellikle "Savery motoru" olarak anılan buhar pompasını icat etmiştir. Savery'nin buhar pompası, maden drenajını iyileştiren ve yaygın kamu su tedarikini uygulanabilir hale getiren devrim niteliğinde bir su pompalama yöntemiydi.

<span class="mw-page-title-main">Lav</span> yanardağ patlamasıyla çıkan erimiş kaya parçaları

Lav ya da püskürtü, yanardağ patlaması sırasında çıkan çok sıcak, sıvı ve akıcı erimiş maddeye denilmektedir. Yanardağ ağzından ilk çıktığında sıvı halde bulunmaktadır. Lavın sıcaklığı "700 °C "ile "1200 °C" arasında değişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Roket motoru</span>

Roket motoru, genellikle yüksek sıcaklıktaki gaz olan yüksek hızlı itici bir sıvı jeti oluşturmak için tepkime kütlesi olarak depolanmış roket itici gazlarını kullanır. Roket motorları, Newton'un üçüncü yasasına göre kütleyi geriye doğru fırlatarak itme üreten tepki motorlarıdır. Çoğu roket motoru, gerekli enerjiyi sağlamak için reaktif kimyasalların yanmasını kullanır, ancak soğuk gaz iticileri ve nükleer termal roketler gibi yanmayan biçimleri de mevcuttur. Roket motorları tarafından tahrik edilen araçlara genellikle roket denir. Roket araçları, çoğu yanmalı motorun aksine kendi yükseltgen taşır, bu nedenle roket motorları, uzay aracını ve balistik füzeleri itmek için bir boşlukta kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Akışkanlar mekaniği tarihi</span>

Akışkanlar mekaniğinin tarihi, fizik ve mühendislik tarihinin temel bir koludur. Akışkanların hareketi ve onlara etki eden kuvvetlerin incelenmesi tarih öncesine kadar uzanmaktadır. İnsanın suya bağımlılığı, meteorolojik koşullar ve iç biyolojik süreçler nedeniyle sürekli bir evrim geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Asenkron motor</span>

Endüksiyon motoru veya asenkron motor, rotordaki torku oluşturan elektrik akımının stator sargısının manyetik alanından elektromanyetik indüksiyonla elde edildiği bir AC elektrik motorudur. Bu nedenle endüksiyon motorunun rotora elektrik bağlantısına ihtiyacı yoktur. Endüksiyon motorunun rotoru, sarılı tip veya sincap kafesli tip olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Uzay mekiği ana motoru</span> NASAnın uzay aracına monte edilmiş kriyojenik sıvı yakıt roket motoru

Aerojet Rocketdyne RS-25 diğer adıyla Uzay Mekiği Ana Motoru, dondurucu sıvı yakıtlı bir roket motorudur. NASA’nın uzay istasyonunda kullanılmıştır ve fırlatma rampasında kullanılması düşünülmüştür ve Rocketdyne şirketi tarafından Birleşik devletlerde yapılmıştır. RS-25 dondurucu sıvı hidrojeni ve sıvı oksijeni yakar ve her bir motor kalkış esnasında 1,859 kN(418,000 lb) güç üretir. RS-25 60’lı yılların izinden gitmesine rağmen motorun gelişime açık olması nedeniyle çeşitli geliştirmelere uğramıştır. 1 Nisan 1981 tarihinde ilk denenmesinin yapılmasıyla beraber RS-25 güvenlik, bakım ve motor güvenilirliği açısından birçok geliştirmeye uğramıştır.

Kavitasyon, bir sıvı içinde buhar kabarcıklarının oluşumu ve bunların ani olarak patlaması ile oluşan fiziksel olayın ve bu olayın bitişik malzemede oluşturduğu hasarın adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Santrifüj pompa</span>

Santrifüj pompa sıvının dönen kinetik enerjisini hidrodinamik enerjiye dönüştürerek sıvıyı basınçlandırmak için kullanılır. Dönme enerjisi bir motordan alınır. Santrifüj pompa dinamik eksenel simetrik iş-emici türbomakinelerin alt sınıfıdır. Sıvı, pompa çarkına dönme ekseni boyunca girer, pompa çarkı tarafından hızlandırılır, radyal olarak dışarıya çıktığı difüzöre akar.

<span class="mw-page-title-main">Motor freni</span> fren türü

Motor freni, sürtünme freni veya manyetik fren gibi ek harici frenleme mekanizmaları kullanmak yerine, bir motorlu taşıtın motorunun içindeki yavaşlatma kuvvetleri kullanıldığında meydana gelir.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek performanslı sıvı kromatografisi</span>

Yüksek performanslı sıvı kromatografisi bir analitik kimya yöntemidir. Karışımlardaki bileşenlerin, ayrıştırılmasında, nitelik ve niceliklerinin belirlenmesinde kullanılan bir analiz tekniğidir. Bu teknikte pompalar ile pompalanan yüksek basincli sıvı faz aracılığıyla taşınan analitler, kromatografik kolona ulaşır. Kolona ulaşan analitler, kolon ile farklı şekillerde etkileşip, farklı zamanlarda detektöre ulaşırlar. Burada, kolon katı bir adsorbent maddeyle doludur ki bu maddenin özellikleri sayesinde kromatografik ayrışma gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">Dalgıç pompa</span>

Dalgıç pompa pompa gövdesine yakın bir şekilde hava geçirmez olarak kapatılmış motorlu bir pompadır. Tüm tertibat pompalanacak akışkanın içine daldırılır. Bu tip pompanın asıl yararı pompayla sıvı yüzeyi arasındaki yükseklik farkıyla ilişkili bir problem olan pompa kavitasyonunu önlemesidir. Dalgıç pompalar vakum oluşturan ve atmosferik basınca dayanan jet pompalarının aksine sıvıyı yüzeye iter. Dalgıç pompalar elektrik motoru yerine kuyu içi hidrolik motorunu çalıştırmak için yüzeyden gelen basınçlı sıvıyı kullanır ve hareket sıvısı olarak da ısıtılmış su ile ağır yağ uygulamalarında kullanılır.

Bu liste farklı pompa türlerinin bir listesidir:

<span class="mw-page-title-main">Karıştırma (proses mühendisliği)</span>

Endüstriyel proses mühendisliğinde karıştırma, heterojen bir fiziksel sistemin daha fazla homojen hale getirilmesi karıştırılmasını içeren birim işlemdir.

<span class="mw-page-title-main">Peristaltik pompa</span>

Peristaltik pompa, makaralı pompa olarak da bilinir ve çeşitli akışkanları pompalamak için kullanılan bir tür pozitif yer değiştirmeli pompa türüdür. Akışkan, dairesel bir pompa gövdene yerleştirilmiş esnek bir hortumdadır. Doğrusal peristaltik pompalar da yapılmış olsa da, çoğu peristaltik pompa döner hareketle çalışır. rotorun, esnek hortumu dönerken sıkıştıran, dış çevresine bağlı bir sıra "makara" veya "silindir" vardır. Hortumun sıkıştırılan kısmı kapatılarak sıvıyı boruda hareket etmeye zorlar. Ayrıca silindirler geçtikten sonra hortum eski haline döndüğü için hortuma daha çok sıvı çekilir. Bu sürece peristalsis denir ve midebağırsak sistem gibi birçok biyolojik sistemde vardır. Genelde hortumu sıkıştıran ve aralarında sıvıyı tutan iki veya daha çok silindir olur. Akışkan, hortumdan pompanın çıkışına basılır. Peristaltik pompalar sürekli çalışabilir veya daha az miktarda sıvı vermek için kısmi devirlerle indekslenipe çalıştırılabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Dişli pompa</span>

Dişli pompa, sıvıyı yer değiştirmeyle pompalamak için dişlilerin birbirine geçmesini kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Döner kanatlı pompa</span> Emme veya basınç görevleri için gazlar ve sıvılar için pozitif deplasmanlı pompa

Döner kanatlı veya paletli pompa, gövdesinin (stator) içinde dönen rotor'a takılı birkaç kanat ve kanaldan oluşan, emme veya basınç görevlerinde gazları ve sıvıları pompalayan pozitif deplasmanlı bir pompa'dır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.