İçeriğe atla

İl Giasone

İl Giasone
İason
Bir Antik Roma freskinde İason
MüzikFrancesco Cavalli
LibrettoGiacinto Andrea Cicognini
Gala5 Ocak 1649
İlk gösterim yeriTeatro San Cassiano, Venedik
Oyuncular
  • Iasone, kastrato (günümüzde kontralto veya kontr-tenör): Iason. Argonotlar'ın lideri
  • Alinda, soprano: Midia Sarayında bir asil hanım
  • Amore, soprano: Eros. İsifile'nin koruyucusu
  • Besso, bas:İason'un askerlerinin komutan subayı
  • Delfa, kontralto: Midia'nin yaşlı mürebiyyesi
  • Demo, tenör: Egeo'nun sarayında kekeme cüce'
  • Egeo, tenör: Atina Kralı
  • Eolo, kontralto: Aeolus. Rüzgar
  • Ercole, bas: Herakles veya Herkül. Argonot
  • Giove, bas: Jupiter
  • Isifile, soprano: Midilli Kraliçesi
  • Midia, soprano: Kolhis Kraliçesi
  • Oreste, bas: İsifile'nin sırdaşı
  • Rosmina, soprano
  • Sole, soprano: Apollo. Güneş, Midea'nın koruyucu tanrısı
  • Volano, tenör
  • Zeffiro, soprano
  • Rüzgarlar korosu, Ruhlar korosu, Argonotlar, tanrılar, askerler, denizciler


İl Giasone (Türkçe:İason) Venedik'li besteci Francesco Cavalli tarafından "Giacinto Andrea Cicognini"'nin, Yunan mitolojisinde Altın Postu arayan Argonotlar'ın önderi olan İason'un mitinden uyarlanan librettosuna göre hazırlanmış 1 prolog ve 3 perdeden oluşan "Drama musicale" janrında olan opera eseridir. Prömiyer temsili 5 Ocak 1649'da Teatro San Cassiano, Venedik'te o yilki geleneksel Karnaval dōneminde verilmiştir. Bu operada ilk defa müziksel şarkılar ve resitatifler görülmektedir. Bazı kritikler bu eseri İtalyan popüler tiyatro seyircisinin "Commedia dell'Arte" oyunlarından müziksel operaya geçmesini sağlayan ilk eser olduğunu kabul ederler. Bu opera eserinde klasik dramatik sahneler yanında resitatifler veren tanrılar ve hizmetkarlar şeklindeki komedi karakterleri de bulunmaktadır. Bu eser 17. yüzyılda en popüler olan opera eseriydi.[1] Başrolü günümüzde bulunmayan kastrato bir şarkıcı oynaması istenmekle beraber, bu rol bir kadın kontralto veya nadiren bir erkek kontr-tenor kullanılarak, hala günümüzde operaevi repertuvarlarında bulunmaktadır.

Roller

Rol Ses tipi Prömiyer, 5 Ocak 1649
(Orkestra şefi: - )
İasone, İason. Argonotların liderikontralto (kastrato)
Alinda, Midia Sarayında bir asil hanımsoprano
Amore, Eros. İsifile'nin koruyucusu)soprano
Besso, İason'un askerlerin komutan subayıbas
Delfa, Midia'nın yaşlı mürebiyyesikontralto
Demo, Egeo'nun sarayında kekeme cücetenor
Egeo, Atina Kralıtenor
Eolo, Aeolus. Rüzgarkontralto
Ercole, Herakles veya Herkül. Argonotbas
Giove, Baş-tanrı Jüpiterbas
İsifile, Midilli Kraliçesisoprano
Midia, Kolhis Kraliçesisoprano
Oreste, İsifile'nin sırdașıbas
Rosmina soprano
Sole, Apollo. Midia'nin koruyucu tanrısısoprano
Volano tenor
Zeffiro soprano
Rüzgarlar korosu, Ruhlar korosu, Argonotlar, tanrılar, askerler, denizciler

Konu özeti [2]

Prolog

İki mitik karakter, Sole ve Amore, ortaya çıkabilecek dramatik konu ve sonucu hakkında tartışmaktadırlar. Sole koruyucusu olduğu Kolhis Kraliçesi Midia'nın Altın Post topağını bulmak için Kolhis'e gelmekte olan İason'la evlenmesini savunmaktadır. Amore ise İason'un kendinin koruyucusu olduğu Midilli Kraliçesi İsifile evlenmesini savunmaktadır.

I. Perde

Argonot Ercole, Iasone'yi nişanlısı olan Midilli Kraliçesi İsifile'yi arkada bırakıp Midilii'den ayrılıp gemisi olan Argo ile "Altın Post"u bulmak için bir serüvene başlamaya ikna etmiştir. Iason bu gemi serüveni sonunda kendini Karadeniz'in doğusunda Kolhis ülkesinde bulmuştur. Orada Iasone, hüviyetini bilmediği ama gerçekte Kolhis Kraliçesi olan, Midia ile karşılaşmış; ona aşık olmuş ve onun sevgilisi olmuştur.

Perde açılınca Ercole, Iasone'nin bu aşkı yüzünden tembelleştiginden ve sabah erken kalmadığından şikayete başlar. Iasone yeni sevgilisi ile aşk için birleşmesinin ne kadar tatmin edici olduğunun şarkısını söyler. Ercole onun komutanlık yetkilerine daha önem vermesini ve savaşa hazırlık yapmasını ister. İkisi aşk ve görev yükümlüğü konusu üzerine tartışmaya başlarlar.

Midia tek başına iken aşkın acılarından şarkı söyler. Yeni aşkı dolayısıyla yanına gelen kocası Atina Kralı Egeo'dan ayrılmak istediğini ona bildirir. Egeo Midia'ya bir kama vererek eşi karısının kendini öldürmesini ister ama Medea buna yanaşmaz.

Oreste İsifile'nin yakın arkadaşıdır ve İsifile için Kolhide'de neler olduğu hakkında istihbarat toplamktdır. Oreste Egeo'nun sarayında kekeme cüce olan Demo'ya Egeo'nun sarayında durumu soruşturduğunda Demo'nun kekeme yanıtlarından pek anlam çıkartamaz.

Meade yaşlı mürebiyyesi Delfa ile Giasone'nin geldiğini gördü ve onu sevgilisi olarak tanımıştır. Ona Gisone'nin ikiz çocuğu olduğuna haberini verir ve onun çocuklarına hiç bakmadığı için azarlar. Sonra da Midia ikizlerin annesin getirmek bahanesi ile oradan ayrılır. Iasone hangi sevgilisinden ikiz çocuğu olduğunu bilememektedir. Midia Delfa ile birlikte döner ve ikizleri olan kendisinin olduğunu aşkı olduğu Iasone'ye ifşa eder. Bu Iasone'yi çok sevindirir. Iasone ve Midia birlikte ayrılırlar.

İsifile İbero ağzında bir kırsal kulübede casusu olan Oreste'den haber beklemektedir ama Iasone'nin aşkını kaybettiğini hissettiği için çok kötümser düşüncelerle doludur.

Midia doğaüstü büyücülük güçlerini *"Dell'antro magico" kullanarak yerlatı tanrısı olan Pluto'yu çağırır. Ondan Iasone'yi serüven de korumasını isteyecektir. ""Ruhlar Korosu ona yanıt verir ve Iasone'ye bir yüzük vererek onun korunacağını bilirdiler.

II. Perde

III. Perde

Dipnotlar

  1. ^ The Viking Opera Guide, 1993. ISBN 0-670-81292-7 say.191
  2. ^ "OpernFührer" websitesinden uyarlama

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tosca</span>

Tosca Giacomo Puccini tarafından bestelenmiş üç perdelik bir operadır. Opera'nın liberettosu Luigi Illica ve Giuseppe Giacosa tarafından hazırlanmış ve Victorien Sardou'nun "La Tosca" oyunundan uyarlanmıştır. Operanın prömiyeri 4 Ocak1900'de Roma'da Teatro Costanzi'de yapılmıştır.

<i>İdomeneo</i>

İdomeneo, re di Creta ossia Ilia e Idamante veya daha bilinen kısa adıyla İdomeneo, Wolfgang Amadeus Mozart'ın bestelediği ve librettosunu Giambattista Varesco'nun yazdığı 3 perdelik opera seria. Operadaki olaylar Girit adasında geçmektedir. İlk defa 29 Ocak 1781 tarihinde Münih'teki Cuvilliés Tiyatrosu'nda sahnelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir'de İtalyan kız</span>

Cezayir'de İtalyan Kız Gioacchino Rossini tarafından bestelenmiş 2 perdelik bir "drama giocoso" türünde bir operadır. Eserin librettosunu, İtalyanca olarak daha önce 1808'de "Luigi Mosca" tarafından yazılmış bir libretto metninden uyararak, "Angelo Anelli" yazmıştır. Eserin prömiyeri 22 Mayıs 1813'te Venedik'te "Teatro San Benedetto"da yapılmıştır. Bu opera çok tutulmuştur ve Rossini'nin bu eseri yapılan bazı değişikliklerle sonraki iki yılda Vicenza, Milano ve Napoli'de sahnelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Giyom Tell (opera)</span>

Giyom Tell İtalyan asıllı besteci Gioacchino Rossini tarafından hazırlanmış 4 perdelik bir lirik operadır. Eserin librettosu Fransızca olarak, Frederich Schiller'in ayni Giyom Tell adını taşıyan oyunundan uyarlanarak, Etienne de Jouy ve Hippolyte Bis tarafından yazılmıştır. Opera eserinin prömiyeri 3 Ağustos 1829'da Parisde Théâtre de l'Académie Royale de Musique sahnelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Orphe ve Eurydice</span>

Orphe ve Eurydice Christoph Willibald Gluck tarafından hazırlanmış bir operadır. Operanın konusu antik Yunan Orfe efsanesine dayanmaktadır ve operanın librettosu "Ranieri de' Calzabigi" tarafından yazılmıştır. İlk temsili 5 Ekim 1762'de Viyana'da Burgtheatre'da verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Il re pastore</span>

Il re pastore Çoban Kral; Köchel dizini K208) Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenmiş iki perdelik, bazen "opera seria" bazen "seranata" janrinda olarak nitelendirilen, bir opera eseridir. Eserin librettosu İtalyanca olarak Matastasio tarafından hazırlanmış ve "Gianbattista Varesco" tarafından düzenlenmiştir. Eserin ilk gösterisi 23 Nisan 1775de Salzburg'da Başpiskopos "Kont Hieronymus von Colloredo" nun "Başpiskoposluk Sarayı"nda yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Agrippina (opera)</span>

Agrippina George Frideric Handel tarafından bestelenmiş üç perdelik opera seria janrında bir opera eseridir. Libretto Kardinal "Vincenzo Grimani" tarafından hazırlanmıştır. Eser 1709-1710 Venedik Karnaval mevsimi hazırlanmış ve prömiyer temsili 26 Aralık 1709'da "San Giovanni Grisostomo Tiyatrosu", Venedik'te yapılmıştır.

<i>Medea</i> (film, 1969)

Medea, 1969 İtalya, Fransa ve Batı Almanya ortak yapımı fantastik dramatik filmdir.

<span class="mw-page-title-main">Rinaldo (opera)</span>

Rinaldo, 1711 yılında George Frideric Handel tarafından hazırlanan 3 perdelik İtalyan operası. Aaron Hill librettosunu, Giacomo Rossi senaryosunu yapmıştır. Operanın prömiyeri 24 Şubat 1711 yılında Londra'daki Haymarket Kraliyet Tiyatrosu'nda olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fairy-Queen</span>

'Fairy Queen ) İngiliz Barok stilinde müzik bestecisi Henry Purcell tarafından yazarı bilinmeyen, ünlü İngiliz tiyatro eseri yazarı ʽWilliam Shakespeareʼ'in Bir Yaz Gecesi Rüyası " eserinden uyarlanmış İngilizce liberetto ile hazırlanan 5 perdeden oluşan bir "mask" veya "yarım-opera" janrında bir opera eseridir.

<span class="mw-page-title-main">Tamerlano</span>

Tamerlano (Timur) George Frideric Handel tarafından bestelenmiş üç perdelik "Dramma per musica" janrında bir opera seria eseridir. Libretto İtalyanca olarak "Nicola Francesco Haym" tarafından "Agostin Piovene"'in Francesco Gasparini için hazırladığı Tamerlano librettosu; Bizanslı tarihçi Dukas'in Historia'sına dayanan Jacques Pradon'un nesir eseri Tamerlan ou La Mort de Bajazet adlı eserlerinden uyarlanarak hazırlanmıştır. Bu eser Londra'da bulunan "Royal Academy of Music" opera şarkıcıları trupu için hazırlanmış ve prömiyer temsili 31 Ekim 1724'te "King's Theatre" Tiyatrosu, Londra'da sahnelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Orlando (opera)</span>

Orlando George Frideric Handel tarafından bestelenmiş üç perdelik "Dramma per musica" janrında bir opera seria eseridir. Bu Libretto, İtalyanca olarak hazırlanmıştır. Ama librettonun kesinlikle kimin tarafından yazıldığı bilinmemekte ve müzikologlar tarafından "Carlo Sigismondo Capece"'nin 1711'de hazırladığı "L’Orlando, overo La gelosa pazzia" adlı liberettosundan alındığının çok muhtemel olduğunu kabul etmektedirler. Her ne olursa olsun, bu opera metni ünlü şair Ludovico Ariosto tarafından 1516/1532'de yazılmış Ludovico Ariosto'nun Çılgın Orlando Epik şiirinden uyarılmıştır. Handel bu kaynak eseri ve içinde bulunan bazı kısımları Ariodante ve Alcina (1735) operalarının metinlerini uyarlamak için kullanmıştır. Bu eserin prömiyer temsili Londra'da "King's Theatre" Tiyatrosu'da 27 Ocak 1733 tarihinde sahnelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alcina</span>

Alcina George Frideric Handel tarafından bestelenmiş üç perdelik "Dramma per musica" janrında bir opera seria eseridir. Libretto İtalyanca olarak hazırlanmıştır. Ama librettonun kesinlikle kimin tarafından yazıldığı bilinmemekte ve müzikologlar tarafından "Riccardo Broschi"'nin 1711'de hazırladığı "L'isola di Alcina" adlı oyunundan Handel Roma'ya seyahat ettiği zaman satın alındığının çok muhtemel olduğunu kabul etmektedirler. Her ne olursa olsun, bu opera metni ünlü şair Ludovico Ariosto tarafından 1516/1532'de yazılmış Ludovico Ariosto'nun Çılgın Orlando Epik şiirinden uyarılmıştır. Handel bu kaynak eseri ve içinde bulunan bazı kısımları Ariodante ve Orlando (17353 operalarının metinlerini uyarlamak için kullanmıştır. Alcina operası için bu epik şiirin VI. kanto ve VII. kantosu kullanılmamıştır ve bunlar şövalye Rugierro ile buyucu Alcina arasındaki aşkı konu olarak almaktadırlar. Bu eserin prömiyer temsili Londra'da "Covent Garden Tiyatrosu'nda 16 Nisan 1735 tarihinde sahnelenmiştir. Bu opera eseri içinde bulunan bazı müziksel parçalar Handel tarafından özellikle eserin içinde bale ve dans ihtiva etmeye imkân sağlamak için hazırlanmıştır ve prömiyerde bu dansların aranjmanı dansöz "Marie Salle" tarafından yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Semele (opera)</span>

Semele George Frideric Handel tarafından, liberettosu İngilizce olarak hazırlanmış ve prömiyeri 10 Şubat 1744'te Londra Covent Garden Tiyatrosu'nda sahnelenmiş 3 perdeden oluşan bir 'müziksel dram' veya opera ve oratoryo.

<span class="mw-page-title-main">Acis ve Galatea (Handel)</span>

Acis ve Galatea George Frideric Handel tarafından, librettosu John Gay tarafından İngilizce olarak hazırlanmış bir "müziksel eğlence" tipi. Bu eser ilk olarak 1718'de Handel tarafından yapımlanarak bir perde olarak ana pastoral konulu bir mask veya semi-opera eseri olarak temsil edilmiştir. 1732'de Handel bu eserdeki müziksel parçaları ve yeni hazırladığı ek parçaları birleştirerek Londra'da temsiller yapan bir İtalyan Opeara trüpü için 3 perdelik bir "serenata" olarak hazırlamıştır. Handel bu eseri hazırlamakta iken yazdığı bir notta eseri bir "küçük opera" olarak nitelendirmiştir. Genel olarak bir "müziksel eğlence" olarak isimlendirilmektedir. İngilizce opera konusunda en önemli otoriter kaynak eseri olarak kabul edilen "New Grove Dictionaray of Music" ise bu eseri oratoryo olarak isimlendirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Orlando Furioso (opera)</span>

Orlando Furioso bestesi Antonio Vivaldi tarafından, liberettosu Grazio Braccioli tarafından İtalyanca olarak hazırlanmış üç perdeden oluşan, dramma per musica janrında bir opera eseri.

<span class="mw-page-title-main">Köy Falcısı</span>

Köy Falcısı bestesi ve librettosu Jean-Jacques Rousseau tarafından Fransizca olarak hazırlanmış bir perdeden oluşan, intermezzo buffo janrında bir kısa opera eseri.

<span class="mw-page-title-main">İpek Merdiven</span>

İpek Merdiven Gioacchino Rossini tarafından bestelenen 1-perdelik operatik fars veya komik operadır. Venedik'li şair Giuseppe Maria Foppa tarafından yazılan libretto "Eugène de Planard" tarafından Fransızca yazılan L'Échelle de Soie adlı bir tiyatro fars oyunundan uyarlanmıştır. Bu eserin prömiyer temsili 9 Mayıs, 1812'de Venedik'te "Teatro San Moise Tiyatrosu"'nda yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tancredi</span>

Tancredi Gioacchino Rossini tarafından bestelenen 2-perdelik opera seria veya "kahramanlik melodrami " janrindan opera eseridir.Gaetano Rossi tarafından yazılan İtalyanca libretto Voltaire tarafından 1760'ta Fransızca yazılan Tancrède adlı bir tiyatro oyunundan uyarlanmıştır. Bu eserin prömiyer temsili 9 Mayıs, 1812'de Venedik'te Fenice Tiyatrosu'nda yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nina (opera)</span> Giovanni Paisiellodan bir opera

Nina, , libretto'su İtalyanca olarak "Giambatista Lorenzi" tarafından yazılmış; besteci Giovanni Paisiello tarafından hazırlanmış "a commedia per musica" adı verilen komedi janrında bir opera buffa'dır.