İçeriğe atla

İkinci Çin-Japon Savaşı

İkinci Çin-Japon Savaşı
Çin-Japon Savaşları
II. Dünya Savaşı Pasifik Cephesi

Çin'in başkenti Nankin'in Çonghua kapısına saldıran Japon zırhlı araçlar (12 Aralık 1937 saat 12.10)
Tarih7 Temmuz 1937-9 Eylül 1945
Bölge
Çin'in Mançurya bölgesi
SonuçJaponya ilk başta Mançurya bölgesini başarıyla işgal etti. Ancak 1945'te Sovyetler'in müdahalesi sonucunda Japonlar, Mançurya'dan çekildi.
Çin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesi oldu.
Çin İç Savaşı kaldığı yerden devam etti.
Coğrafi
Değişiklikler
Çin, Shimonoseki Antlaşması'yla kaybettiği tüm topraklarını geri aldı.
Taraflar
Çin Cumhuriyeti
ABD
Birleşik Krallık Birleşik Krallık
Sovyetler Birliği Sovyetler Birliği
Japon İmparatorluğu
Çin Cumhuriyeti Yeniden Düzenlenmiş Ulusal Hükûmeti
Mançu İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Çan Kay Şek
Çen Çeng
Çeng Çian
Yan Xishan
Feng Yuxiang
Li Zongren
Wei Lihuang
Xue Yue
Bai Chongxi
Gu Zhutong
Fu Zuoyi
Çang Fakui
Sun Lianzhong
Mao Zedong
Çu De
Peng Dehuai
Joseph Stilwell
Claire Chennault
Sovyetler Birliği Aleksandr Vasilevski
Hirohito
Iwane Matsui
Shunroku Hata
Hisaichi Tereuchi
Hajime Sugiyama
Şeyşiro İtagaki
Prens Asaka
Prens Higaşikuni
Jun Uşiroku
Heisuke Yanagawa
Otozō Yamada
Wang Jingwei (Sadece komünist asileri sindirme hareketlerine katıldı)
Güçler
Çin: 5,600,000
S.S.C.B.: 1,577,225
A.B.D: 700+ uçak ve personeli
Japonya: 3,200,000
Çin: 900,000
Kayıplar
Milliyetçiler: 1,320,000 ölü 1,797,000 yaralı 120,000 kayıp
Komünistler: 500,000 ölü ve yaralı
1937-1941: 185,647 ölü, 520,000 yaralı ve 430,000 hasta
1941-1945: 202,958 ölü; 54,000 asker savaştan sonra öldü.

İkinci Çin-Japon Savaşı (1937–1945) veya Direniş Savaşı, öncelikle Çin Cumhuriyeti ve Japon İmparatorluğu arasındaki askeri çatışmaydı. Savaş, II. Dünya Savaşı'nın daha geniş Pasifik Cephesi olan Çin Cephesini oluşturuyordu. Savaşın başlangıcı geleneksel olarak 7 Temmuz 1937'de Pekin'de Japon ve Çin birlikleri arasındaki bir anlaşmazlığın tam ölçekli istilaya dönüştüğü Marco Polo Köprüsü Olayı'na tarihlenir. Bazı Çinli tarihçiler, 18 Eylül 1931'deki Japonya'nın Mançurya'yı istilasının savaşın başlangıcı olduğuna inanır. Çinliler ile Japonya İmparatorluğu arasındaki bu geniş çaplı savaş, genellikle Asya'da II. Dünya Savaşı'nın başlangıcı olarak kabul edilir.

İkinci Çin-Japon Savaşına, (Çince: 八年抗战[dn 1] veya 中国人民抗日战争,[dn 2] Japonca: 支那事変 Shina Jihen (Çin Olayı) veya 日中戦争 Nichhū Sensō (Japon-Çin Savaşı), İngilizce: Second Sino-Japanese War), Japonya'da Mukden Olayı'ndan Japonya'nın teslimine (1945) kadar süren "15 Yıllık Savaşı" (十五年戦争 Jūgo Nen Sensō)" adlandırması ve Japonya'nın Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerini Batılı Sömürgecilerden kurtuluş savaşı gerçekleştirdiğini iddia eden tarih anlayışına dayanarak "Büyük Doğu Asya Savaşı" (大東亜戦争 Dai Tōa Sensō) diyen de vardır.

Çin'in iç istikrarsızlığından istifade eden Japonya'nın özellikle Kantō Ordusu kurmay subaylarının yayılma siyasetinden kaynaklanmış ve Çin'de sömürgeci çıkarlarına sahip olan Batı Dünyası'nın hoşnutsuzluk ve kıskançlıklarından uzatılmıştır. Kuomintang lideri Çan Kay Şek, bir yandan Japonların ilerlemesini önlemeye çalışırken diğer yandan da komünistlerin kökünü kazımaya çalışmıştır.

Bu savaşlarda Japon Ordusu'nun göz yaşartıcı gazı Chloroacetophenone (Kod adı: Midori=Yeşil), hapşırmacı gazı Diphenylcyanoarsine (Kod Adı: Aka=Kırmızı) kullanmıştı. Ayrıca hardal gazı (Kod Adı: Kii=Sarı)'nın kullanıldığına dair raporlar da mevcuttur.

Kronoloji

İlk çatışmalar ve Tungçov Katliamı

7-8 Temmuz 1937 tarihinde Marko Polo Köprüsü Olayı (7 Temmuz Olayı) meydana geldi. Çin 29. Ordusu'na bağlı birliklerinin yanlışlıkla Japon 1. Tugayı'na bağlı bir takıma kurşun yağdırmasıyla iki taraf arasında sıcak çatışmanın meydana gelmesi. 11 Temmuz'da Fumimaro Konoe hükûmeti Tientsin'e iki tümenin gönderilmesine karar verildi. 20 Temmuz'da Marko Polo Köprüsü civarında çatışmanın tekrar başlatıldı. 25 Temmuz'da Langfang Olayı, telefon hattının kesilmesi üzerine Pekin Hükûmeti'nin izniyle Japonya'nın yolladığı tamircilerin Çinliler tarafından vuruldu. 26 Temmuz'da Pekin'nin Guang An Kapısı'nda Japon güvenlik güçlerine karşı Çin güçleri tarafından pusu kurup hücum edildi. 29 Temmuz'da Tongzhou Katliamı: Chi-tung Anti-Komünist Özerk Hükûmeti'ne (冀東防共自治政府) bağlı güvenlik güçlerinin Tungçov'da oturan 420 Japon (110 asker ve 310 sivil)'a saldırarak 230'unu katletmesi, Tientshin'de konuşlandırılan Japon Ordusu'nun hücuma geçmesi.

13 Ağustos 1937: İkinci Şanghay Olayı: Çin Ordusu'nun 10 tümeniyle yabancıların oturduğu Şanghay'ye karşı baskı uygulaması (Şanghay sakinlerini korumak amacıyla, 2800 İngiliz, 2600 Amerikan, 2500 Japon, 2000 Fransız ve 800 İtalyan askerleri konuşlandırılıyordu. Birinci Şanghay Olayı ise 28 Ocak 1932'te Çin Ordusu'nun Şanghay'a saldırısı)
14 Ağustos: Japon Ordusu'nun Deniz-Aşırı Bombardımanını başlatması. Eylül ayında Japon Deniz Kuvvetleri Çin sahillerini abluka altına aldı.İkinci Milliyetçi-Komünist Uzlaşması gerçekleştirildi. Daha önce Çan Kay Şek'in teftiş için gittiği Şian'da komünist yanlısı General Chang Hsüeh-liang (張學良) tarafından tutuklanarak rehine alındığı için uzlaşmak zorunda kalmıştı. (Şian Olayı, 12 Aralık 1936)
14 Eylül: Japon Ordusu'nun Pekin ve Baoding'i işgal etmesi.
Kasım Kuomintang Hükûmeti (Çan Kay Şek)'nin başkentini Çongçing'e taşıması.
5 Kasım: Japon Ordusu'nun Hangçov Körfezine çıkarması ve Japon Genelkurmay Başkanlığı Suçov ile Kashing'i bağlayan hatta kadar ilerlemesine izin vermesi.
19 Kasım: Japon Ordusu'nun Suçov'yu işgal etmesi.
27 Kasım: Japon Ordusu'nun Japon Genelkurmay Başkanlığının emrini ihmal ederek ilerlemesi ve Wuhsi'yi işgal etmesi.
29 Kasım: Japon Ordusu'nun Çangçov'yu işgal etmesi.
1 Aralık: Japon Genelkurmay Başkanlığı tarafından Nankin'in işgaline izin verilmesi.
7 Aralık: Çan Kay Şek'in Nankin'in komutasını Orgeneral Tang Sheng-chih (唐生智)'ye bırakıp Nankin'den kaçması.
10 Aralık: Japon Ordusu'nun Nankin'e hücumunun başlaması.
12 Aralık: Orgeneral Tang'ın Nankin'den kaçması.
13 Aralık: Japon Ordusu'nun Nankin'i işgali ve Çinli esirlerin ve teslim olmak istemeyen Çinli askerlerin öldürülmesi.
17 Aralık: Japon Ordusu'nun Nankin'e giriş töreni düzenlenmesi

Ayrıca bakınız

Dipnotlar

  1. ^ Sekiz Yıllık Direniş Savaşı, Çin Cumhuriyeti'ndeki ad.
  2. ^ Çin Halkının Japonya'ya Karşı Savaşı, Çin Halk Cumhuriyeti'nde

Wikimedia Commons'ta Second Sino-Japanese War ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mao Zedong</span> Çin komünist lideri (1893–1976)

Mao Zedong (Çince : 毛泽东; Çince : 毛澤東; pinyin: Máo Zédōng; Wade–Giles: Mao Tse-tung,

Çin Komünist Devrimi, Çin'in kurulması yolunda, 1934'te imparatorluk içinde başlayan ve Çin-Japon Savaşı ve II. Dünya Savaşı'nı da içine alarak sonuca ulaşan Maocu bir halk devrimidir.

<span class="mw-page-title-main">Nankin Katliamı</span>

Nanjing Katliamı veya Nanjing Tecavüzü, İkinci Çin-Japon Savaşı'ndaki Nanking Savaşı'nın hemen ardından, Çin Cumhuriyeti'nin başkenti Nanjing'de Japon İmparatorluk Ordusu tarafından Çinli sivillerin toplu katledilmesiydi. 13 Aralık 1937'de başlayan katliam altı hafta sürdü. Failler ayrıca toplu tecavüz, yağma, işkence ve kundakçılık gibi başka savaş suçları da işlediler. Katliam, savaş zamanlarının en kötü zulümlerinden biri olarak kabul ediliyor.

<span class="mw-page-title-main">Çan Kay Şek</span> Tayvanın ilk devlet başkanı

Çan Kay Şek, Çin doğumlu Tayvanlı asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span> 2. Dünya Savaşında Pasifik Okyanusu ve adalarını, Güneydoğu Asyayı ve Çini kapsayan 7 Temmuz 1937 ile 14 Ağustos 1945 tarihleri arasındaki savaşların sürdüğü cephedir

Pasifik Cephesi, Pasifik Okyanusu ve adalarını, Güneydoğu Asya'yı ve Çin'i kapsayan 7 Temmuz 1937 ile 14 Ağustos 1945 tarihleri arasındaki savaşların sürdüğü cephedir. Cephenin 7 Temmuz 1937'de Çin-Japon Savaşı ile açıldığı kabul edilir. Savaşın en önemli olayı; Japonya'nın çeşitli ülkelere saldırması sonrasında 7 Aralık 1941'de Pearl Harbor'da ABD güçlerine yaptığı Pearl Harbor Saldırısı'dır. Bu saldırıyla beraber ABD savaşa katılmış ve savaş gerçek anlamıyla bir dünya savaşı halini almıştır. Bugün Japonların çoğu tarafından bu savaş Pasifik Savaşı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Çu Enlay</span>

Çu Enlay, Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) önderlerinden. 1949-1976 arasında başbakanlık, 1949-1958 arasında dışişleri bakanlığı görevlerinde bulunmuştur. Çin Devrimi'nde büyük rol oynamış, daha sonra da Çin'in Afrika ve Asya ülkelerinin önderliğini üstlenmesine yönelik katkılarıyla da tanınmıştır. Müzakereciliği ve ayrıntıları kavramada gösterdiği sınırsız yetenekle 20. yüzyılın en büyük siyaset adamlarınan biri olarak sivrilmiş, parti içi temizliklerden her seferinde önderlik konumunu koruyarak çıkmayı başarmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Türkiye ilişkileri</span>

Çin-Türkiye ilişkileri, Çin ile Türkiye arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri içerir. Çin Komünist Partisi'nin Çin İç Savaşı'nı kazanması ve Çin Halk Cumhuriyeti devletinin 1 Ekim 1949 tarihinde kurulmasından sonra bile Türkiye, İç Savaş'ı kaybetmenin sonucu olarak Tayvan adasına çekilmeye zorunda kalmış Çin Cumhuriyeti devletini "Çin" ülkesinin tek meşru temsilcisi olarak tanımaya devam etti, ancak 4 Ağustos 1971 tarihinde Türkiye, Çin Halk Cumhuriyeti'yle diplomatik ilişkiler kurup "Tek Çin politikası"na uyarınca Çin Cumhuriyeti'yle olan resmî ilişkilerini askıya aldı ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin Tayvan dahil tüm Çin toprakları üzerindeki egemenliğini tanıdı. Buna rağmen, Türkiye, Çin Cumhuriyeti'yle (Tayvan) yine gayrıresmî, hükümet dışı seviyede ilişkiler sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin anakarası</span>

Çin anakarası ya da Kıta Çini, Çin Halk Cumhuriyeti'nin doğrudan kontrolü altındaki toprakları ifade etmek için kullanılan jeopolitik bir terimdir. Bu tanım 1949 yılında Çin İç Savaşı'nın sonunda Çan Kay-şek önderliğindeki Kuomintang güçlerini Tayvan'a çekilmesi ve Çin Komünist Partisi'nin tüm anakarayı ele geçirmesinin ardından ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Marco Polo Köprüsü Olayı</span> Tarihi olay

Marco Polo Köprüsü Olayı, 7-9 Temmuz 1937 tarihleri arasında Çin Cumhuriyeti ile Japon İmparatorluğu arasında Pekin yakınlarında gerçekleşen çatışmalardır. Olay İkinci Çin-Japon Savaşı'nı (1937-1945) başlatan çatışmalar olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Japonya'nın Mançurya'yı istilası</span> Çin - Japon Savaşı

Japonya'nın Mançurya istilası; 18 Eylül 1931'de, Japon İmparatorluğu'nun Kuantung Ordusu'nun, Mukden Olayı'ndan hemen sonra başlayan işgal harekâtı. Japonlar, bölgede Mançukuo adında bir kukla devlet kurarak, işgali II. Dünya Savaşı sonuna kadar sürdürdüler.

<span class="mw-page-title-main">Çin Cumhuriyeti Yeniden Düzenlenmiş Ulusal Hükûmeti</span>

Çin Cumhuriyeti Yeniden Düzenlenmiş Ulusal Hükûmeti veya Nankin rejimi, Çin'in doğusunda 1940-1945 yılları arasında var olan Japon İmparatorluğu iş birlikçisi bir hükûmetti. Hükûmetin başında eski Kuomintang üyesi Wang Jingwei bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Wang Jingwei</span>

Wang Jingwei, Çinli bir siyasetçi. Başlangıçta Kuomintang'ın (KMT) sol kanadı üyesiyken daha sonra Çin Komünist Partisi (ÇKP) ile iş birliği yapma çabaları başarısızlıkla sonuçlanması üzerine giderek antikomünist oldu. Siyasi yönelimi, Japonya ile iş birliği yapması ile kariyerini şekillendirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şanghay Uluslararası İmtiyaz Bölgesi</span>

Şanghay Uluslararası İmtiyaz Bölgesi, Çin Şanghay şehrinde, varlığı 1863 ila 1941 yılları arasında süren bir imtiyaz bölgesi.

<span class="mw-page-title-main">Mukden Olayı</span> 1931de Mukden (Shenyang) yakınlarındaki demiryolu hattında dinamit patlaması

Mukden Olayı veya Mançurya Olayı, Japon askerî personeli tarafından 1931 yılında Japonya'nın Mançurya'yı işgaline bahane olarak sahnelenen sahte bir bayrak olayıydı.

<span class="mw-page-title-main">Savaş Ağaları Dönemi</span>

Savaş Ağaları Dönemi, Çin tarihinde, 1916-1928 yılları arasında ülkenin kontrolünün Beiyang Ordusu'nun eski askeri klikleri ile diğer bölgesel gruplar arasında bölündüğü bir dönemdi.

<span class="mw-page-title-main">Beiyang hükûmeti</span>

Beiyang hükûmeti veya resmî adıyla Çin Cumhuriyeti, 1912-1928 yılları arasında başkenti Pekin'de bulunan Çin Cumhuriyeti hükûmetini ifade eder. Uluslararası alanda meşru Çin hükûmeti olarak tanındı.

<span class="mw-page-title-main">28 Şubat katliamı</span>

28 Şubat katliamı veya 228 katliamı Tayvan'da iktidarı zorla ele geçirerek adada Çin Cumhuriyetini ilan etmiş olan Kuomintang rejimine yönelik gösterilerin 28 Şubat 1947 tarihinden itibaren zorla bastırılmasını ve sonrasında düzenlenen katliamı anlatır. Vali Chen Yi ve Cumhurbaşkanı Çan Kay Şek tarafından örgütlenen katliamda binlerce sivil öldürülmüştür. Olay Tayvan'ın modern tarihindeki en önemli olaylar arasında sayılır ve Tayvan bağımsızlık hareketinin temellerinden birisidir.

Guang'anmen Olayı veya Kuanganmen Olayı, Ulusal Devrim Ordusu'nun 29. Ordusu tarafından, 26 Temmuz 1937'de, İkinci Çin-Japon Savaşı'nın başlangıç aşamasında, Hebei-Chahar Siyasi Konseyi'nin kontrolü altındaki Beiping'de, şimdiki Pekin'de gerçekleşen Japon ordusuna yönelik bir saldırıydı. 7 Temmuz'daki Marco Polo Köprüsü Olayı ve 25 Temmuz'daki Langfang Olayı'nın ardından gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Fu Zuoyi</span>

Fu Zuoyi bir Çinli askeri liderdi. Askeri kariyerine Yan Xishan'ın hizmetinde başladı ve Japonlardan Suiyuan'ı savunması nedeniyle geniş çapta övgü aldı. Çin İç Savaşı'nın son aşamalarında Fu, Beiping (Pekin) etrafındaki büyük ve stratejik garnizonu Komünist güçlere teslim etti. Daha sonra Çin Halk Cumhuriyeti hükûmetinde Hidrolik Bakanlığı Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Pekin-Tientsin Muharebesi</span>

Beiping-Tianjin Muharebesi, Beiping Muharebesi, Peiping Muharebesi, Pekin Muharebesi, Peiking Muharebesi, Peiking-Tientsin Harekâtı ve Japonlar tarafından Kuzey Çin Olayı olarak da bilinir, İkinci Çin-Japon Savaşı'nın Beiping ve Tianjin yakınlarında gerçekleşen bir dizi muharebedir. Bu muharebe Japonların zaferiyle sonuçlanmıştır.