İçeriğe atla

İki nokta

:

İki nokta
kesme işareti’  '
ayraçlar [ ]  ( )  { }  ⟨ ⟩
iki nokta:
virgül,
kısa çizgi-
uzun çizgi
üç nokta…  ...  . . .
ünlem işareti!
nokta.
soru işareti?
tırnak işareti“ ”
tek tırnak işareti‘ ’
noktalı virgül;
eğik çizgi/
boşluk
Diğer Tipografik İşaretler
ve işareti&
yıldız işareti*
kuyruklu a@
ters eğik çizgi\
madde işareti
düzeltme işaretiˆ
derece°
denden işareti
ters ünlem işareti¡
ters soru işareti¿
kare işareti#
yüzde işareti%
paragraf işareti
türev işareti
bölüm işareti (çengel işareti)§
tilde~
alt çizgi_
Fikrî mülkiyet hukuku
telif hakkı simgesi©
tescilli marka simgesi®
marka simgesi
Para birimi simgeleri
$ £
Ayrıca bakınız
Diyakritik işaretler

İki nokta, bir noktalama işareti. İki nokta üst üste olarak da bilinir.[1] Metin içerisinde çoğunlukla alıntı yaparken, liste yaparken ve açıklama yaparken kullanılır.

Yazımı

İki nokta, metin içerisinde kullanıldığında işaretin ardından bir boşluk bırakılır. İşaretin ardından gelen ifade bir "cümle" ise büyük harfle başlar:[2]

  • Şu husus unutulmamalıdır: Kurallı cümlelerde yüklem sonda bulunur.

İki noktanın ardından gelen ifade bir cümle değilse ve ilk sözcüğünün başka bir kural nedeniyle büyük yazılması gerekmiyorsa, ifade küçük harfle başlar:[2]

  • Helva yapmak için şunlara ihtiyacımız var: yağ, şeker ve un.

Kullanımı

Kendisinden sonra örnek verilecek veya liste oluşturulacak cümlenin sonunda kullanılır:

  • Yeni harfler alındıktan sonra eski yazı ile bir tek kelime bile yazmayan iki kişi görmüşümdür: Atatürk ve İnönü! (Falih Rıfkı Atay)
  • Perşembe gününe kadar şunları mutlaka tamamlamalıyız: malzeme dökümleri, dönem raporları, vergi formları.
  • Buğdayla arpadan başka ne biter bu topraklarda?
Ziraatçı sayar:
Yulaf, pancar, zerzevat, tütün...
(Falih Rıfkı Atay)
  • Millî Edebiyat akımının temsilcilerinden bir kısmını sıralayalım: Ömer Seyfettin, Halide Edib Adıvar, Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul, Ali Canip Yöntem.

Kendisinden sonra açıklama yapılacak cümlenin sonunda kullanılır:

  • Bu kararın istinat ettiği en kuvvetli muhakeme ve mantık şu idi: Esas, Türk milletinin haysiyetli ve şerefli bir millet olarak yaşamasıdır. (Atatürk)
  • Kendimi takdim edeyim: Meclis kâtiplerindenim. (Falih Rıfkı Atay)

Edebî eserlerdeki karşılıklı konuşmalarda, söz sırasının kimde olduğunu belirtmek için kullanılır:

Bilge Kağan: Türklerim, işitin!
             Üstten gök çökmedikçe
             alttan yer delinmedikçe
             ülkenizi, törenizi kim bozabilir sizin?
Koro:      Göğe erer başımız
             başınla senin!
(A. Turan Oflazoğlu) 

İnternet sitesi adreslerinde kullanılır:

  • http://tdk.org.tr

Matematikte bölme işareti olarak kullanılır:

  • 56:8=7, 100:2=50

Kesir veya oran belirtirken kullanılır:

  • Üniversitedeki İspanyol öğrencilerin tüm öğrencilere oranı 1:10'dur.

Türk Dil Kurumunun yeni düzenlemesiyle zamanı belirtirken saat ile dakika arasında "kullanılmaz". Onun yerine "Nokta" kullanılır:

  • 17.30'da herkes binanın önünde toplansın. Saat 14.00'te buluşuyoruz.

Dinî metinlerden bahsederken sûre/bölüm ve âyet numaraları arasında kullanılır:

  • Hiçbir günahkâr başka bir günahkârın yükünü yüklenmez. (Fâtır 35:18)
  • Çarıklarını çıkar. Çünkü bastığın yer kutsal topraktır. (Çıkış 3:5)

Ses biliminde uzun ünlüyü göstermek için kullanılır:

  • a:ile, ka:til, kâ:tip, usu:le, i:cat.*

Kaynakça

  1. ^ Ergin, 171
  2. ^ a b Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler 18 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türk Dil Kurumu. Erişim: 20 Ocak 2013.
  • Ergin, Muharrem. ''Üniversiteler İçin Türk Dili.'' İstanbul: Bayrak Yayım, 2009.
  • Türk Dil Kurumu

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk alfabesi</span> Türkçenin yazımında kullanılan alfabe

Türk alfabesi, Türkçenin yazımında kullanılan Latin alfabesi temelli alfabedir. 1 Kasım 1928 tarihli ve 1353 sayılı yasayla tespit ve kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Grekçe</span> Yunancanın İlk Çağda konuşulan hali

Grekçe veya Antik Yunan dili, Antik Yunanistan'da ve Doğu Akdeniz havzasında MÖ 9. yüzyıldan MS 6. yüzyıla kadar konuşulmuş olan ölü bir dildir. Arkaik, Klasik ve Helenistik dönemleri vardır. Antik Yunanca olarak da bilinir.

Edat veya ilgeç; farklı tür ve görevdeki kelimeler ve kavramlar arasında anlam ilgisi kurmaya yarayan yardımcı kelime. İlgeçlerin tek başına anlamı yoktur; diğer kelimelerle birlikte, cümle içinde görev kazanır.

Kesme işareti ya da apostrof, bir noktalama işareti. Türkçede başlıca özel isimlerden sonra gelen ekleri ayırmada kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Falih Rıfkı Atay</span> Türk gazeteci ve yazar

Falih Rıfkı Atay, İstiklâl Madalyası sahibi Türk yazar, gazeteci ve milletvekili.

Noktalama işaretleri; duygu ve düşüncelerin daha açık ifade edilmesi, tümcenin yapısı ve duraklama noktalarını belirlemek, okuma ve anlamayı kolaylaştırmak, sözün vurgu ve ton gibi özelliklerini belirtmek üzere kullanılan işaretlerdir.

Noktalı virgül (;), bir noktalama işareti. Çoğunlukla kendi içinde virgülle ayrılmış grupları birbirinden ayırmak ve sıra cümleleri birbirinden ayırmak için; virgülden kuvvetli, noktadan zayıf bir duraksama işareti olarak kullanılır.

Nokta ya da benek, kalemin ayrı kullanım alanlarında defterde veya başka bir şeyde bıraktığı izdir.

<span class="mw-page-title-main">Harf</span> alfabetik bir yazı sisteminde grafem

Harf, yazı yazmak için kullanılan semboldür. Harfler, Seslerin yazı sistemlerindeki karşılığıdır. Harflerin hepsi birleşerek alfabeyi oluştururlar. Yazı harfler dışında rakam, noktalama işaretleri ya da başka semboller içerebilir ama harfler yazının en temel öğesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tırnak işareti</span> noktalama işareti

Tırnak işareti, bir noktalama işaretidir. Kelime veya kelime gruplarının bir başına bir de sonuna gelecek şekilde kullanılır. Tırnak işareti içindeki bir cümlede yeniden tırnak içine alınması gereken sözler tek tırnak işareti içine alınır.

Ayraç ya da parantez, bir noktalama işareti. Yay, köşeli ve çengelli parantez olmak üzere başlıca 3 çeşidi vardır. Bunun haricinde yatık V şeklinde parantezlere de rastlanır. Türkçede parantez sözcüğüyle çoğunlukla yay parantez kastedilir.

<span class="mw-page-title-main">Ayırıcı im</span>

Ayırıcı im, fonetik işaret veya diyakritik; telaffuz, ton ve diğer ayırıcı unsurları belirtmek için gliflere eklenen imdir. Örneğin Latin harflerine geçiş döneminde Türkçedeki ötümsüz artdişyuvasıl sürtünmeli ünsüz sesini karşılamak için yeni arayışlara gidilmiş ve mevcut S harfine sedil eklenerek Ş harfi elde edilmiştir. O > Ö veya A > Â ya da Y > Ý gibi harflerde ayırıcı imlere örnekler görülebilir.

Zamir veya adıl, cümlede varlıkların adları yerine kullanılabilen ve adların yerine getirdiği bütün işlevleri yerine getirebilen ad soylu sözcük. Ben, sen, o, biz, siz, onlar; kendim, kendin, kendi, kendimiz, kendiniz, kendileri; bu, şu, o; kim, ne ve biri gibi kelimeler, sıklıkla zamir olarak kullanılır. Türkçede herhangi bir sözcüğü zamir olarak adlandırmak yanlış olur çünkü pek çok ad soylu sözcük gibi zamirler de cümlede ayrı görevlerde kullanılabilir:

Cümle veya tümce; bir ifade, soru, ünlem veya emiri dile getiren; kendi başına anlamlı sözcükler dizisi. Çoğunlukla özne, tümleç ve yüklemden meydana gelir. Bazen yan cümleciklerle anlamı pekiştirilir veya genişletilir.

<span class="mw-page-title-main">Harf Devrimi</span> Türkiyede Arap harflerinin yerini Latin harflerinin alması

Harf Devrimi veya Harf İnkılâbı, Türkiye'de 1 Kasım 1928 tarihinde 1353 sayılı "Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun"un kabul edilmesi ve yeni alfabenin yerleştirilmesi sürecine genel olarak verilen isimdir. Yasa, 3 Kasım 1928 günü Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yasanın onaylanmasıyla o güne değin kullanılan Arap harfleri esaslı Osmanlı alfabesinin geçerliliği son buldu ve Latin harflerini esas alan Türk alfabesi yürürlüğe kondu.

<span class="mw-page-title-main">İnternet</span> elektronik iletişim ağı

İnternet, bilgisayar sistemlerini birbirine bağlayan elektronik iletişim ağıdır. TDK, internet sözcüğüne karşılık olarak genel ağı önermiştir. İnternet yerine zaman zaman sadece net sözcüğü de kullanılır.

Sıfat ya da ön ad; isimlerin ya da diğer sıfatların önüne gelerek onları miktar, sıra, konum, renk, biçim, bıraktığı izlenim gibi çeşitli yönlerden tanımlayan, tarif eden kelime türüdür. Sıfat ile nitelediği veya belirttiği ismin oluşturduğu kelime grubuna "Sıfat Tamlaması" denir. Her sıfat, bir Sıfat Tamlaması kurar. Sıfatın olduğu heryerde aynı zamanda Sıfat Tamlaması'ndan da sözedilir. Sıfat Tamlaması'nın çeşitleri yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Zeytindağı (kitap)</span>

Zeytindağı, Falih Rıfkı Atay'ın yedek subay olarak katıldığı I. Dünya Savaşı'ndaki anı ve izlenimlerinden oluşan ve Osmanlı İmparatorluğu’nun savaşta içine düştüğü durumu ortaya koyan eseri.

Birleşik cümle veya bileşik cümle, bir ana (temel) cümle ile onun anlamını tamamlayan bir veya daha fazla yardımcı cümleden meydana gelen cümledir. Birleşik cümlelerde ana yüklemin haricinde yargı veya eylem bildiren başka sözcükler de bulunur. Aşağıdaki örneklerde yardımcı cümleler eğik çizgi (/) ile ayrılmıştır ve bazı noktalama işaretleri anlatım kolaylığı açısından kullanılmamıştır:

<i>Atatürk Ne İdi?</i>

Atatürk Ne İdi?, Falih Rıfkı Atay'ın Atatürk'ün hayatını ve Atatürkçülüğün ne olduğunu anlattığı anı ve deneme türünde eseri. Atay, kitapta Atatürk düşmanlığını Türk düşmanlığı ile özdeşleştirmektedir.