İçeriğe atla

İki devletli çözüm (Kıbrıs)

Statüko (Kıbrıs'taki fiili durum)

İki devletli çözüm, Kıbrıs Sorunu’na yönelik Kıbrıs'ın yeniden birleşmesi için çeşitli önerilerin aksine, Kıbrıs adasının kuzeyde bir Kıbrıs Türk Devleti'ne ve güneyde bir Kıbrıs Rum Devleti'ne bölünmesini ifade etmektedir.

İki devletli çözüm, Kıbrıslı Rumların adanın güney kısmını yönettiği, Kıbrıslı Türklerin ise adanın kuzey kısmını yönettiği statükonun devamını ifade etmektedir.

2007 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde yapılan ankette, Kıbrıslı Türklerin % 60'ının Kıbrıs sorununun çözümü için iki devletli çözüm fikrini desteklemektedir.[1] 2009 yılında KADEM Araştırma tarafından yapılan bir başka ankette, Kıbrıslı Türkler arasında iki devletli çözüme %77,9'luk bir destek olduğu ve % 63'ünün barış görüşmelerinin başarısı konusunda şüpheli olduğunu belirtmiştir.[1] Garantör ülkelerden Türkiye ise genel olarak iki devletin çözümüne, yeniden birleşmeye alternatif olarak görmektedir. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2014 yılında Kuzey Lefkoşa ziyareti sırasında büyük çoğunluğun iki devletli çözüme verdiği desteği dile getirdi.[2] Ocak 2020’de Gezici tarafından yapılan araştırmada Kıbrıs Türk halkının %81,3’ü iki ayrı devletli çözümü desteklediğini açıklarken, %10,2’si Rumlarla federasyon, %8,5’i ise konfederasyon istediğini beyan etti.[3]

Kaynakça

  1. ^ a b Salih, Halil İbrahim (2013). Reshaping of Cyprus: A Two-State Solution. US: Xlibris. s. 220. ISBN 978-1-4797-8014-3. 
  2. ^ "Kempton two state solution". 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2019. 
  3. ^ "Gezici anket sonuçlarını açıkladı! Tatar önde..." Gündem Kıbrıs. 9 Ocak 2020. 5 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs</span> Akdenizde ada

Kıbrıs, Güneybatı Asya'da bulunan ve Akdeniz'deki Sicilya ve Sardinya'dan sonra gelen üçüncü büyük adadır. Kıbrıs Cumhuriyeti, Birleşik Krallık'a bağlı üs bölgeleri dışında de jure olarak adanın tamamını, fiilî olarak adanın %59'luk güney kesmini yönetir. 1974'ten beri de facto olarak ikiye bölünmüş olan adanın kuzeyinde yer alan %36'lık bölgesinde günümüzde yalnızca Türkiye tarafından tanınan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti</span> Kıbrıs adasında fiili devlet

Kuzey Kıbrıs, resmî adıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Akdeniz'deki Kıbrıs adasının kuzey kısmında yer alan, fiilî devlet. Varlığı Türkiye ve Türk Devletler Teşkilatı dışında hiçbir ülke/oluşum tarafından tanınmamaktadır. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi kuruluşlar ve uluslararası toplum tarafından 1974'te Türkiye'nin gerçekleştirdiği Kıbrıs Harekâtı'ndan beri Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Türkiye işgali altındaki toprağı olarak nitelenir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Mukavemet Teşkilatı</span> EOKA örgütüne karşı mücadele etmek için kurulan silahlı örgüt

Türk Mukavemet Teşkilatı ya da Türk Direniş Örgütü, Kıbrıs Türk toplumunun taksim hedefini gerçekleştirmek için faaliyet gösteren silahlı örgüttür. Kıbrıslı Rumların EOKA örgütüne karşı faaliyet göstermek üzere 1957'de kurulan TMT, 1958'de fiilî olarak faaliyet göstermeye başladı. Daha sonraları Millî Muhafız Ordusu, Akritas örgütü ve EOKA-B ile mücadele etti. 1 Ağustos 1976 tarihinde Kıbrıs Türk Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı'na dönüştürüldü. Üyelerine "mücahit" denmekteydi. Kıbrıs Harekâtı'nın başladığı 20 Temmuz 1974 tarihinde TMT üyesi 17.151 mücahit bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti</span> Akdenizde bir ada ülkesi

Kıbrıs Cumhuriyeti, Doğu Akdeniz'de yer alan Kıbrıs'ta, fiilî olarak adanın güneyini, hukuki olarak adanın tamamını yöneten devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bayrağı</span> KKTCnin ulusal bayrağı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bayrağı, Kuzey Kıbrıs'ı temsil eden, beyaz fon üzerine üstte ve altta olmak üzere iki, kırmızı, boydan boya şerit ile, ortada kırmızı renkli ay yıldızdan oluşan bayraktır. Bugünkü hâli 7 Mart 1984 tarihinde Cumhuriyet Meclisi tarafından onaylanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin dış ilişkileri</span>

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), sadece Türkiye tarafından tanınmakta, diğer ülkeler ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınmamaktadır. Ülke, hukuken Kıbrıs Cumhuriyeti'ne bağlıdır. Birçok devlet ve uluslararası kuruluş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni de facto (fiili) devlet olarak tanımlamaktadır. Buna karşılık, uluslararası camianın Kıbrıslı Türklere karşı tutumu 2004'teki Annan Planı oylaması sonucu sempatiye dönüşmüştür. Bu sayede, KKTC devleti/kurumları bazı uluslararası politik, sportif, bilimsel, turistik ve kültürel örgütlere üye olmuşlardır.

Kanlı Noel, 20 Aralık 1963'ü 21 Aralık'a bağlayan gece Kıbrıs adasında Kıbrıs Rumları'nın Kıbrıs Türkleri'ne karşı başlattığı çatışmalardır. Saldırılar Akritas Planı doğrultusunda gerçekleşti ve Türklerin adadan silinmesi hedeflendi. Olaylarda toplam 364 Kıbrıs Türk'ü ile 174 Kıbrıs Rum'u ölmüştür. 1963-64 yıllarındaki çatışmalar, çeşitli aralıklarla 10 Ağustos 1964 tarihine kadar devam etse de "Kanlı Noel" adıyla tasvir edilen ilk çatışmalar; 27 Aralık 1963 tarihinde imzalanan ateşkes ve 30 Aralık 1963 tarihinde imzalanan Yeşil Hat Anlaşması'yla sonuçlandı.

Akritas Planı, 1963 senesinin başlarında Kıbrıs Cumhuriyeti Hükûmetinde çoğunluğa sahip Kıbrıs Rumlarının, Kıbrıs Türklerini yönetimde zayıflatarak daha sonra Kıbrıs Cumhuriyeti'ni Yunanistan ile birleştirmeyi amaçlayan plan. Enosis fikrinde olduğu gibi, Yunanistan ile Kıbrıs'ın birleşmesi şeklinde anılır.

Cenevre Antlaşması veya Cenevre Deklarasyonu, 25-30 Temmuz 1974 tarihleri arasında Birleşik Krallık, Türkiye ve Yunanistan'ın dışişleri bakanları aracılığıyla Kıbrıs Harekâtı ve Kıbrıs Sorunu'na yönelik müzakerelerde bulundukları Cenevre'de imzaladıkları antlaşma.

Kıbrıs Sorunu, Akdeniz'in doğusunda bulunan Kıbrıs adasında Kıbrıs Rumlarıyla Kıbrıs Türkleri arasında yaşanan siyasi tabanlı sorun. Britanyalıların Kıbrıs Sözleşmesi sonrasında adayı kolonileştirmeleri ile halklar arası çatışmalar artış gösterdi. Bu tarihlerde taksim isteğinde bulunan Türkler ile enosis isteyen Rumlar birbirleri ile çatışmaya başladı. Kıbrıslılar tamamen öz belirtim hakkı istiyordu. Britanyalılar, sorunu "Rum-Türk anlaşmazlığına" bağladı ve sonunda 16 Ağustos 1960 tarihinde Kıbrıs; Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık'ın "Kuruluş, İttifak ve Garanti" adındaki 3 anlaşmayı imzalaması ile bağımsızlığını kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Niyazi Kızılyürek</span>

Niyazi Kızılyürek, Kıbrıslı Türk akademisyen, yazar ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs ve Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi</span>

Kuzey Kıbrıs ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi ya da Kıbrıslı Türklerin Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisinde Temsili, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi arasında süregelen ilişkileri içerir. Sadece Türkiye tarafından tanınan KKTC milletvekilleri Kıbrıs Türk Toplumu'nun Seçilmiş Temsilcileri sıfatı ile 2004 yılından bu yana asamble toplantılarına 2 temsilci ile gözlemci statüsünde dahil olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Akıncı</span> 4. KKTC cumhurbaşkanı

Mustafa Akıncı, Kıbrıs Türkü siyasetçi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin 4. Cumhurbaşkanı. 2015'ten 2020'ye kadar cumhurbaşkanlığı görevini yaptı. 2015 cumhurbaşkanlığı seçiminde %60,6 oy oranıyla ikinci turda Cumhurbaşkanı seçilen Akıncı, Cumhurbaşkanlığı süresince Nikos Anastasiadis'le görüşerek Kıbrıs sorununa iki toplumlu, iki bölgeli bir federasyon çerçevesinde çözüm bulmaya çalıştı, çözüm süreci 2017 yılında çöktü. 2020 seçimine bağımsız aday olarak katılmış ve seçimi ikinci turda kaybetmiştir. Son seçimden sonra aktif siyaseti bıraktığını açıklamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıslılar Birliği</span> Kıbrısta bir siyasi kuruluş

Kıbrıslılar Birliği, Kıbrıs'ta ilerici ve Kıbrıs milliyetçisi bir siyasi kuruluştur. Kıbrıslılar Birliği, üniter Kıbrıs devleti, Kıbrıs'ta 1963-64 krizi sonrasında ortadan kalkan anayasal düzenin yeniden sağlanması ve Türkiye'nin Kıbrıs'taki varlığının sonlanması amaçları için faaliyet göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Oz Karahan</span>

Oz Karahan, Kıbrıslı siyasi aktivist, köşe yazarı ve Kıbrıslılar Birliği'nin mevcut başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">1955-1959 Kıbrıs olayları</span> Britanya Kıbrısında gerçekleşen askeri harekat

1955-1959 Kıbrıs olayları, 1955-1959 yılları arasında Britanya Kıbrısı'nda yaşanan bir çatışma dizisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Kumyalı</span>

Kumyalı, Kıbrıs'ta, Karpaz Yarımadası'nda bulunan bir köydür. De jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa kazasına, de facto olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin İskele ilçesine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1062 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1062 sayılı kararı, Kıbrıs'taki duruma ilişkin tüm kararların, özellikle 186, 939, 1032 sayılı kararların teyit edildiği ve Kıbrıs'taki Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nün görev süresinin 31 Aralık 1996ya kadar uzatıldığı karardır.

Bu madde 1878'den günümüze Kıbrıs'ın tarihi hakkındadır.

Filistin'in kendi kaderini tayin hakkı, bazı Filistinlilerin ve Filistin milliyetçilerinin daha fazla özerklik veya egemen bağımsızlık arzularını ifade ederken aynı zamanda Filistin'e uygulanan uluslararası kendi kaderini tayin hakkına işaret eder. Görüş, hem tek devletli çözümün hem de iki devletli çözümün özelliklerini bir araya getirmektedir. İki devletli çözüm, genellikle toprak bütünlüğü girişimlerini ifade eder: Batı Şeria'da işgale karşı direnişi, Doğu Kudüs'te ilhak çabalarını, serbest dolaşımı ve aynı zamanda Mescid-i Aksa gibi önemli alanların korunmasını savunur.