İçeriğe atla

İhtiyârüddin Hasan

İhtiyârüddin Hasan bin Gavras
Anadolu Selçuklu Devleti Veziri
Hükümdar II. Kılıç Arslan
Kişisel bilgiler
Ölüm 1192
Dini İslam

İhtiyarüddin Hasan bin Gavras (ö. 1192), Anadolu Selçuklu Devleti sultanı II. Kılıç Arslan (h. 1156-1192) zamanı uzun dönem vezirlik yapmış saray görevlisi.

Bizanslı Gavras ailesinin bir üyesidir, I. Manuil'un (h. 1143-1180) hükümdarlığının sonlarına doğru Sultan'a sığınmış ailenin adı günümüze ulaşmamış çok büyük olasılık bir üyesi ya da muhtemelen oğlu, Selçuklu sarayının önemli bir üyesi olmuş, 1175–76 yılında Miryokefalon Seferi boyunca İmparatorluğun Selçuklu elçisi olarak görev yapmıştır.[1] Yaklaşık 1180 yılında İhtiyar, Selahaddin Eyyubi ile yapılan müzakerelere liderlik ederken çok açık şekilde kaydedilmiştir. 1192 yılında Kılıç Arslan'ın ölümüne kadar vezirlik makamını elinde tutmuştur. A. Bryer'e göre, O, "bilge bir devlet adamı olarak kabul ve kaftanı ve kişisel mücevherleri ile görkemli not edilmiştir".[1] Ancak, muhtemeldir ki "Ghawras" (O ya da muhtemelen bir oğlu) Sultan ve veliahttı I. Gıyaseddin Keyhüsrev'i zehirlemekle suçlanmıştır.[1] Kılıç Arslan'ın ölümünden sonra görevinden alınmış ve emekliliğini geçirmek niyetiyle yaptığı Erzincan yakınlarında bulunan mülklerine doğru yola çıktı. Yanında akrabaları, uşakları ve muhafızlarından müteşekkil 200 kişilik bir topluluk vardı.[2] Fakat Türkmenler tarafından pusuya düşürülmüş ve öldürülmüştür.[1] Zira Türkmenler, Sultan Kılıç Arslan'ın 4.000 Türkmenin öldürülmesi emrini onun telkiniyle verdiğine inanıyorlardı, Türkmenler'e bu işi Kılıç Arslan'ın oğlu Sivas Meliki Kutbüddin Melikşah da yaptırmış olabilir, Kılıç Arslan'ın damadı Mengüçlü emiri Behram Şah'ın bu meselede kayınbiraderinin tarafını tutmuş olabilir, çünkü Melikşah Sivas meliki olarak Mengüçlü emirinin komşusuydu.[2] Mülklerine, Behram Şah hak talep etmiştir.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Bryer, Anthony M. (1970). "A Byzantine Family: The Gabrades, c. 979-c. 1653". University of Birmingham Historical Journal. Cilt XII. Birmingham. ss. 180-181. 
  2. ^ a b Sümer, Faruk. "Mengücüklüler". TDV İslâm Ansiklopedisi. 29. Türkiye Diyanet Vakfı. s. 139. 15 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alp Arslan</span> Büyük Selçuklu Devletinin 2. Hükümdarı

Alp Arslan, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun ikinci sultanı olan ve Türklerin Orta Asya'dan Anadolu'ya gelişlerini ve mücadelesini yöneten askeri komutan ve hükümdardır. Doğum adı Muhammed bin Davud Çağrı'dır. 1071 yılında Bizans İmparatorluğu hükümdarı Romen Diyojen ile yaptığı Malazgirt Muharebesi'ndeki başarısından dolayı tanınmaktadır.

I. Kılıç Arslan ya da Kılıçarslan, Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurucusu Kutalmışoğlu Süleyman Şah'ın oğlu ve ikinci Anadolu Selçuklu sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu Selçuklu Devleti</span> Batı Oğuz Türkleri tarafından kurulmuş olan, Anadoluda hüküm sürmüş eski bir devlet (1077–1308)

Anadolu Selçuklu Devleti, Türkiye Selçuklu Devleti veya Rum Sultanlığı, Selçuklu Türklerinden olan Kutalmış oğlu Süleyman Şah tarafından Anadolu'da İznik başkent olmak üzere 1077 yılında kurulmuş olan Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Selçukluları</span> 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devleti

Suriye Selçukluları, 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Alâeddin Keykubad</span> Anadolu Selçuklu Devleti sultanı (s. 1220–1237)

I. Alâeddin Keykubad, Anadolu Selçuklu Devleti'nin 1220-1237 yılları arasındaki hükümdarıdır. Anadolu Selçuklu Devleti'ne en parlak günlerini yaşatan sultandır. Büyük Keykubad olarak da bilinir. Saltanatı boyunca inşa ettirdiği ve çoğu günümüze kadar ulaşan eserler, idari ve askeri bakımdan hem şahsına hem de devletine kazandırdığı prestij nedeniyle Türkiye ve dünya literatürünün en ünlü Anadolu Selçuklu sultanıdır. Konya'daki Alâeddin Camii, Niğde'deki Niğde Kalesi, Antalya'daki Yivli Minare Camii ve Beyşehir'deki Kubadabad Sarayı, Sultan Alâeddin'in yaptırdığı en önemli eserlerdir.

<span class="mw-page-title-main">II. Kılıç Arslan</span> Altıncı Anadolu Selçuklu Sultanı

II. Kılıç Arslan (Arap alfabesiyle: عز الدين قلج أرسلان بن مسعود Türkiye Selçuklu Devleti'nin sultanıdır. Babası I. Rükneddin Mesud'un yerine tahta çıkmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti tarihinde ilk kez altın sikke basımı onun hükümdarlığındadır.

<span class="mw-page-title-main">I. Mesud</span> 4. Anadolu Selçuklu Sultanı

I. Rükneddin Mesud (1095-1156) en uzun süre hüküm sürmüş Anadolu Selçuklu Sultanı'dır.

<span class="mw-page-title-main">I. Melikşah</span> 3. Büyük Selçuklu Devleti Sultanı

I. Melikşah, Türk, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">I. Mahmud (Büyük Selçuklu sultanı)</span> Büyük Selçuklu Sultanı

I. Mahmud, beş yaşında iken 1092-1093 döneminde Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı ve 1093-1094'te İsfahan ve Fars bölgesi tâbî hükümdarı ilân edildi.

<span class="mw-page-title-main">Melikşah (Anadolu Selçuklu sultanı)</span> Anadolu Selçuklu Devleti sultanı

Şahinşah veya Melikşah Anadolu Selçuklu Devleti sultanı (1107-1116). Anadolu Selçuklu Sultanı I. Kılıç Arslan'ın büyük oğludur. Büyük Selçuklu Devleti'nin hükümdarı olan Melikşah ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Gıyâseddin Keyhüsrev</span> Türkiye Selçuklu Sultanı

I. Gıyaseddin Keyhüsrev Türkiye Selçuklu Sultanı ve II. Kılıç Arslan'ın oğludur. İki değişik dönemde tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">II. Süleyman Şah</span> Türkiye Selçuklu Sultanı

II. Süleyman Şah ya da Rükneddin Süleyman Şah Türkiye Selçuklu Sultanı'dır (1196-1204).

Ebu'l-Kasım, Anadolu Selçuklu Devleti'nin ilk döneminde İznik valisidir. Hanedanın kurucusu ve ilk sultan Kutalmışoğlu Süleyman Şah'ın ölümünden sonraki Fetret döneminde 3 yıllık bir süre Anadolu Selçuklu Devleti'ni yönetti. Süleyman Şah doğu seferine çıkarken akrabası Ebu-l Kasım'ı devletin başına vekili olarak atamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Berkyaruk</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

Berkyaruk (Temmuz 1081 - 22 Aralık 1104), Büyük Selçuklu hükümdarı I. Melikşah'ın oğlu ve 1092-1104 yılları arasında Büyük Selçuklu Devleti'nin hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Tapar</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

Muhammed Tapar ya da Gıyaseddîn Muhammed Tapar Büyük Selçuklu Sultanı ve Melikşah'ın oğlu.

Aksungur El-Hacib, tam adıyla Kasım ad-Davla Ebu Said Aksunkur el-Hacib, Aq Sunqur al-Hajib ya da Aksungur el-Hacip, Büyük Selçuklu Devleti altında, Sultan Melikşah saltanat dönemi'nde, 1086 - 1094 arasında, Selçuklu Halep Emirliği yapan yönetici.

Kavurd Bey veya adına darp edilen sikkelerde adı Kara Arslan Bey veya tam adı Kara Arslan Ahmed Kavurd Bey. Selçuklu hanedanından Selçuk Bey'in büyük torunu, Çağrı Bey'in oğlu ve Alp Arslan'ın kardeşidir. Güney Fars'da Kirman meliki. Kirman'da 140 yıl hüküm sürecek olan Kirman Selçuklu Devleti kurucusu. Selçuklu Devleti tahtına çıkan yeğeni Melikşah'a karşı taht iddiası ile isyan etmesi ve bu isyanın bastırılması üzerine idam edilmiştir.

Gabras ya da Kavraz Haldia'nın yarı bağımsız ve yarı veraset hükümdarları olarak özellikle 11. yüzyılın sonlarında ve 12. yüzyılların başlarında öne çıkan Bizanslı önemli bir soylu ailenin soyadıdır.

Kutbeddin Melikşah veya II. Melik Şah II. Kılıç Arslan'ın en büyük oğludur. Sivas ve Aksaray melikidir. 1190-1192'de Anadolu Selçuklu Devletinin fiili hükümdarıydı.