İçeriğe atla

İhtiras Tramvayı

İhtiras Tramvayı
(A Streetcar Named Desire)
YazarTennessee Williams
KarakterlerBlanche Dubois
Stella Kowalski
Stanley Kowalski
Harold Mitchell
İlk gösterim3 Aralık 1947
ÜlkeABD
Orijinal dilİngilizce
Zaman ve mekânNew Orleans

İhtiras Tramvayı, Amerikalı oyun yazarı Tennessee Williams'ın 1947 tarihli tiyatro oyunu. Williams bu oyunla drama dalında Pulitzer Ödülü'nü kazandı. Oyun hem eleştirel, hem ticari başarı yakaladı.

Genel olarak bir dönüm noktası kabul edilen oyun, Southern Gothic olarak bilinen eleştirel yönü ağır olan türün bir örneğidir.Old South'tan, eski gösterişini ve gücünü kaybetmekte olan kesimi temsil eden Blanche DuBois ile şehre endüstriyel göçle gelmiş ve yükselmekte olan sınıfı temsil eden Stanley Kowalski'nin çatışması üzerine kuruludur.

Oyun 3 Aralık 1947'de Broadway'de sahnelenmeye başlandı ve 17 Aralık 1949'da Ethel Barrymore Theatre'da son kez sahnelendi. Elia Kazan'ın yönettiği Broadway prodüksiyonunda Marlon Brando, Jessica Tandy, Kim Hunter ve Karl Malden rol aldı. Prodüksiyon iki dalda Tony Ödülü kazandı.

İhtiras Tramvayı, Williams'ın ilk büyük başarısı olan 1945 tarihli The Glass Menagerie'nin ardından yazara ikinci büyük başarıyı getirdi.

1951'de oyundan uyarlanan filmi de Elia Kazan yönetti. Film, Blanche'ı canlandıran Vivien Leigh'ın En İyi Kadın Oyuncu Oscar'ının da aralarında bulunduğu pek çok aldı. Oyun 1995'te San Francisco Opera'da Andre Previn'in müziğiyle opera olarak sahneye konuldu.

Oyun Blanche'nin kız kardeşinin evine gelmesiyle başlar. Oyunun sonunda Blanche'nin akıl sağlığının yerinde olmadığı ortaya çıkar ve ruh hastalıkları hastanesine kaldırılır.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Marcello Mastroianni</span> İtalyan oyuncu (1924-1996)

Marcello Vincenzo Domenico Mastroianni, dünyaca tanınan İtalyan oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Elia Kazan</span> Amerikalı film yönetmeni (1909 – 2003)

Elia Kazan doğum adıyla Elias Kazancıoğlu, Yunan asıllı Amerikalı yönetmen ve yazar. Özellikle Tennessee Williams ve Arthur Miller'ın oyunlarını sahneleyerek tiyatroda büyük başarı kazanmış, etkileyici filmleriyle sinema sanatının ustaları arasına girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tony Ödülleri</span> Amerikan tiyatro ödülü

Antoinette Perry Broadway Tiyatrosu'nda Mükemmellik Ödülü, daha yaygın adıyla Tony Ödülü, Broadway tiyatrosunda üstünlüğe verilen ödül. Ödüller American Theatre Wing ve Broadway League tarafından Midtown Manhattan’da her yıl sahiplerini bulmaktadır. Broadway yapımları ve performansları için dağıtılan ödüllerin yanı sıra, Amerika'daki bölgesel tiyatrolar için de bir ödül verilmektedir. Special Tony Award, Tony Honors for Excellence in Theatre ve Isabelle Stevenson Award gibi adaylıksız, özel ödüller de gerekli görülürse sahiplerini bulmaktadır. Ödül adını American Theatre Wing'in kurucu ortağı olan Antoinette "Tony" Perry'den almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tennessee Williams</span> Amerikalı oyun yazarı (1911 – 1983)

Tennessee Williams takma adıyla bilinen Thomas Lanier Williams, büyük bir Amerikalı oyun yazarı ve 20. yüzyılın en seçkin oyun yazarlarından biriydi. “Tennessee” adı kendisine, okul arkadaşları tarafından güneyli aksanı ve babasının Tennessee geçmişinden dolayı verilmiştir. Arzu Tramvayı ile 1948’de ve Kızgın Damdaki Kedi ile de 1955 yılında Pulitzer Tiyatro Ödüllerine layık görülmüştür. Bu iki oyunun yanı sıra, Sırça Hayvan Koleksiyonu 1945'te ve Iguana’nın Gecesi de 1961 yılında “New York Eleştirmenler Birliği” ödülünü kazandı. 1952 yılında yazdığı “Gül Dövmesi” oyunu Tony Ödülleri’nde en iyi oyun ödülünü kazandı. Eleştirmenler, Williams’ın Güneyli Gotik tarzında yazdığı düşüncesini sürdürmektedirler.

<i>İhtiras Tramvayı</i> (film)

İhtiras Tramvayı, 1951 yılında Pulitzer Ödülü kazanmış Tennessee Williams'ın aynı adlı oyunundan uyarlanmış bir Oscar Ödüllü filmdir. Filmi, oyununu da yöneten Elia Kazan yönetmiş, baş rollerde Marlon Brando, Vivien Leigh, Kim Hunter ve Karl Malden. Leigh dışında hepsi Broadway kadrosunda görev almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Frances McDormand</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Frances Louise McDormand, Akademi Ödüllü Amerikalı sinema, tiyatro ve televizyon oyuncusudur. Üç kez En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu dalında Oscar'a aday oldu. Üç kez En iyi Kadın Oyuncu Oscar ödülünü kazanmıştır. 1996 yılında Coen Kardeşlerin Fargo filminde canlandırdığı hamile polis memuru Marge Gunderson rolüyle En İyi Kadın Oyuncu Oscar ödülünü kazandı. 2018 yılında Martin McDonagh tarafından yazılıp yönetilmiş 2017 çıkışlı sinema filmi Üç Billboard Ebbing Çıkışı, Missouri ile En iyi Kadın oyuncu Oscar ödülünü kazandı. Aynı başarıyı 2021 yılında Chloé Zhao imzalı Nomadland filmi ile yakaladı.

Damdaki Kemancı, müziklerini Jerry Bock'un bestelediği, şarkı sözlerini Sheldon Harnick'in yazdığı, konusu 1905 yılında Çarlık Rusyası'nda geçen ve ilk kez 1964 yılında Broadway'de sergilenen müzikal sahne eseridir.

<i>Kim Korkar Hain Kurttan?</i> (film) Mike Nicholsun filmi (1966)

Kim Korkar Hain Kurttan?, 1966 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Who's Afraid of Virginia Woolf? olan film Türkiye'de ilk kez 30 Ocak 1967'de sinemalarda gösterime girmişti.

<span class="mw-page-title-main">Karl Malden</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1912 – 2009)

Karl Malden, Sırp asıllı Amerikalı sinema oyuncusudur. Asıl adı Mladen George Sekulovich'tir. İhtiras Tramvayı, Rıhtımlar Üzerinde, One-Eyed Jacks gibi sinema klasiklerinde rol aldı. 1 Temmuz 2009 tarihinde 97 yaşında öldü.

İhtiras Tramvayı, aşağıdaki başlıkları ifade ediyor olabilir:

<span class="mw-page-title-main">Faye Dunaway</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Dorothy Faye Dunaway, Akademi Ödülü sahibi Amerikalı oyuncudur. 1965 yılından beri sinemada faal olan sanatçı aynı zamanda bazı filmlere yönetmen, yapımcı ve senarist olarak da imza atmıştı. Oscar, BAFTA, Altın Küre ve Emmy ödülleri dahil tam 17 ödül kazanan oyuncu 25 ayrı ödüle de aday gösterilmişti.

<i>Satıcının Ölümü</i>

Satıcının Ölümü, Arthur Miller tarafından yazılmış seyirlik bir oyundur.

<span class="mw-page-title-main">Michael Gough</span> İngiliz aktör

Michael Gough, 100'ün üstünde filmde yer alan Britanyalı karakter oyuncusudur. Muhtemelen dünya çapında en çok dört Batman filminde canlandırdığı Alfred Pennyworth karakteriye bilinir.

<i>İguananın Gecesi</i>

İguananın Gecesi, Amerikalı oyun yazarı Tennessee Williams'ın 1961 tarihinde yayımladığı tiyatro oyununun adıdır. Williams, özgün adı The Night of the Iguana olan oyununu 1948'de yazmış olduğu bir kısa hikâyesine dayandırmıştır. Oyun ilk kez 1961 yılında Penguin Yayınları'ndan çıktı, aynı yılın 28 Aralığında da Broadway'de New York Royale Tiyatrosunda sahnelendi. Oyun yine o yıl New York Tiyatro Eleştirmenleri Birliği Ödülünü aldı.

<span class="mw-page-title-main">Julie Andrews</span>

Dame Julie Andrews DBE, asıl adı Julia Elizabeth Wells, Britanyalı şarkıcı, film ve sahne oyuncusu ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Clare Higgins</span> İngiliz oyuncu

Clare Frances Elizabeth Higgins, İngiliz oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Lin-Manuel Miranda</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Lin-Manuel Miranda, yarattığı ve başrolünde oynadığı Hamilton ve In the Heights adlı Broadway müzikalleriyle tanınan Amerikalı aktör, besteci, rapçi ve yazar. Çeşitli ödüllerin yanı sıra bir Pulitzer ödülü, iki Grammy ödülü, bir Emmy ödülü, bir MacArthur "Dahi" ödülü ve üç Tony ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jane Alexander</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Jane Alexander Amerikalı bir aktris ve yazardır. İki Primetime Emmy Ödülü, bir Tony Ödülü ve dört Akademi Ödülü ve üç Altın Küre Ödülü'ne aday gösterildi. 1993'ten 1997'ye kadar Ulusal Sanat Vakfı'nın başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">The Dark at the Top of the Stairs</span>

Merdivenlerin Başındaki Karanlık, William Inge tarafından 1920'lerin başlarında küçük bir Oklahoma kasabasında aile çatışmaları hakkındaki 1957 tarihli bir oyundur. 1958'de Tony En İyi Oyun Ödülü'ne aday gösterildi ve 1960'ta aynı isimle bir filme çekildi. Tüm Inge oyunları arasında en otobiyografik olanıdır.

En İyi Yönetmen Dalında Tony Ödülleri, Tony Ödülleri'nin başladığı 1947'de verilen orijinal 11 ödülden biriydi. Ödül 1960 yılında iki kategoriye ayrılana kadar verildi, bu kategoriler: Bir Oyunun En İyi Yönetmeni için Tony Ödülü ve Bir Müzikalin En İyi Yönetmeni için Tony Ödülü.