İçeriğe atla

İhsan Oktay Anar

İhsan Oktay Anar
Doğum21 Kasım 1960 (63 yaşında)
Yozgat, Türkiye
İkametKarşıyaka, İzmir, Türkiye
EğitimEge Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü
MeslekYazar
Yardımcı doçent
Öğretim üyesi
Etkin yıllar1995-günümüz
Önemli eser(ler)
Evlilik
Özlem Anar (e. 1999)
ÖdüllerErdal Öz Edebiyat Ödülü (2009)

İhsan Oktay Anar (d. 21 Kasım 1960), Türk roman ve hikâye yazarıdır.

Lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimini Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümünde tamamladıktan sonra, aynı bölümden 2011 yılında öğretim üyesi olarak emekli oldu.

1995 yılında yayımladığı ''Puslu Kıtalar Atlası'' isimli ilk romanı, yirmiden fazla dile tercüme edildi ve hem içerik hem de biçim olarak pek ilgi görüp beğenildi.[1] ''Efrâsiyâb'ın Hikâyeleri'' adlı romanı da İngiltere'de tiyatro oyunu olarak uyarlandı ve sahnelendi.[2]

Anar, 2009 yılında Erdal Öz Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü.[3]

Hayatı

Ailesi ve çocukluğu

İhsan Oktay Anar, 1960 yılında İstanbullu bir ailenin en küçük çocuğu olarak Yozgat'ta dünyaya geldi. Babası Mehmet Sait Bey, TEKEL'de müskirat eksperi, annesi Bedia Hanım ise memurdur. Süheyla ve Füruzan adlarında iki de ablası vardır. Anar'ın ataları, 1893'te Kazan'dan İstanbul'a gelmiştir. Büyükbabası Abdullah Almaçov, ilahiyat tahsili yapmak için Fatih Medresesi'ne gitmiş ve burada müderrislik yapmıştır. 3 Mart 1924'te, Tevhîd-i Tedrîsât Kanunu ile medreselerin kapatılması sonucu medreseden ayrılmıştır.[4] İstanbul'a yerleşen Anar'ın büyükbabası, Soyadı Kanunu ile "Anar" soyadını almıştır.[4] İhsan Oktay, bu olayı şöyle anlatır:[5]

Anar soyadını amcam bulmuş. Amcam bir Rum kadınına âşık olmuş, ama kadın ona karşılık vermemiş ve 'Seni hiç unutmayacağım, daima anacağım' adında (anlamında) Anar soyadını seçmişler.

Eğitimi ve çalışma hayatı

Anar, babasının mesleği gereği ilk ve ortaokulu İstanbul'da okumuş, lise çağlarında İzmir'e taşınmıştır. Burada Karşıyaka Erkek Lisesi'ne başlamış, ancak tamamlayamadan okuldan atılmıştır ve lise eğitimini Akşam Lisesi'nde tamamlamıştır.[6] Akşam Lisesi'nde eğitim almaya başlayan Anar, gündüzleri tabela boyamaya başlamış; bu işi üniversiteye kadar devam ettirmiş ve üniversiteyi kazandıktan sonra da bırakmıştır.

Okuldan kaçıp kütüphaneye gidiyordum. Milli kütüphaneye gidiyordum. Okuldan kaçıyor, orada okuyordum: Maupassant, Çehov, Gogol... Bir gün eve okuldan atıldığım haberi geldi, devam etmediğim için.

Lise eğitiminden sonra Ege Üniversitesi Felsefe Bölümü'ne devam eden Anar, askerlik görevini ertelemek için aynı üniversitede yüksek lisans eğitimine devam etmiştir.[6] 1995 yılında askerliğini teğmen olarak yaptı ve Kuzey Irak Harekâtı'nda görev yaptı.

Yüksek lisans sonrası Ege Üniversitesi Felsefe Bölümü'ne araştırma görevlisi olarak atandı ve 2011 yılında emekli oldu.

Evliliği

Anar, felsefe bölümü öğrencisi olan Özlem Hanım ile 1999'da evlendi.

Sanat hayatı

Okuldan çok kütüphaneye giden Anar, bu nedenle Karşıyaka Erkek Lisesi'nden atılmıştır. Çalışmalarını roman alanında yoğunlaştırmış ve 2023 yılı itibarıyla toplam sekiz romanı yayımlanmıştır. Anar'ın 1991'de yazdığı ve yayımlatmak için dört sene boyunca çeşitli yayınevleriyle görüştüğü Tamu adında yayımlanmamış bir romanı da mevcuttur.[7] Anar, daha sonra bu eserini tekrar incelediğinde beğenmemiş ve yayımlatmaktan vazgeçmiştir.

Romancılığı

İhsan Oktay Anar'ın yazın biçimi, genellikle göndermeler içermektedir. Kabaca birkaç örnek vermek gerekirse; ''Amat'' romanındaki İsrafil adlı çocuğun gemi borazancısı olup diriliş düdüğünü çalışı, kıyamet günü Sûr'a üfleyecek İsrâfil'i; alt ambar ise toprak altını ve kabiri sembolize etmektedir.

Hikâyeleri

Anar'ın ilk hikâyesi, Mor Köpük dergisinde yayımlanan "Kâfirler İçin Apologia"dır.[8] Aynı dergide, 1985 yılında "Rabnûmâ" başlığıyla bir diğer hikâyesi daha neşredildi.[9] "Yavuz Sultan Selim Han Efendimizin Çaldıran Meydan Muharebesi" başlıklı hikâyesi, Yapı Kredi Yayınları (YKY) tarafından çıkarılan Kitap-lık dergisinde yayımlandı.[10] Yiğit Değer Bengi tarafından hazırlanan 1002. Gece Masalları adlı kitapta "İnşaat İşçisi Rıfkı'nın Dehşet Verici Akıbeti" isimli bir öyküsü yer aldı.[11]

Eserleri

Kitap adı Yayım yılı Yayınevi ISBN
Puslu Kıtalar Atlası1995 İletişim YayınlarıISBN 9789754704723
Kitab-ül Hiyel1996 ISBN 9789754705423
Efrâsiyâb'ın Hikâyeleri1997 ISBN 9789754706482
Amat2005 ISBN 9789750503726
Suskunlar2007 ISBN 9789750505386
Yedinci Gün2012 ISBN 9789750510861
Galîz Kahraman2014 ISBN 9789750514180
Tiamat 2022 Everest Yayınları ISBN 9786051857237

Kişiliği

İhsan Oktay Anar, toplum içerisinde sadece edebiyatla ve yayımladığı kitaplarla tanınmak istediği için herhangi bir sosyal medya platformu kullanmamakta, ayrıca televizyon programlarına çıkıp sohbetlere katılmamakta ve röportaj vermemektedir. Bu nedenle onun kişisel hayatı ve ailesi hakkında bilgilere ulaşmak pek kolay değildir. Anar'ın bilinen nadir röportajlarından biri, Şubat 2020'de bir rastlantı eseri katıldığı kısacık bir sokak röportajıdır.[12]

2009 yılında Erdal Öz Edebiyat Ödülü'nü kazandığında bile çok kısa bir konuşma yapmış, ''Mutluyum, sevinçliyim!'' ifadelerinde bulunmuştur.[13]

Kaynakça

Genel

Notlar

  1. ^ "Puslu Kıtalar Atlası Hakkında Konu ve Özet İncelemesi | İhsan Oktay Anar". edebiyatvesanatakademisi.com. 10 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2022. 
  2. ^ HIZLAN, Doğan. "İhsan Oktay Anar kimdir?". Hürriyet. 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2022. 
  3. ^ HIZLAN, Doğan. "Erdal Öz Ödülü İhsan Oktay Anar'ın". Hürriyet. 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2022. 
  4. ^ a b Koçakoğlu 2006, s. 20.
  5. ^ "İhsan Oktay Anar kimdir, kaç yaşında? İhsan Oktay Anar biyografisi". Milliyet. 28 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2021. 
  6. ^ a b Koçakoğlu 2006, s. 21.
  7. ^ Koçakoğlu 2006, s. 28.
  8. ^ Doğan Hızlan, Hürriyet, 2009, http://www.hurriyet.com.tr/erdal-oz-odulu-ihsan-oktay-anar-in-11224001 16 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ Kayıp Rıhtım, 2020, https://kayiprihtim.com/haberler/edebiyat/ihsan-oktay-anar-rabnuma-oykusu-1985-oku/ 18 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ Babil Kitap, http://www.babil.com/kitaplik-sayi-72-oyuncak-ve-edebiyat 18 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  11. ^ Metis Kitap, Genel Kataloğu, http://www.metiskitap.com/catalog/book/4898 13 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  12. ^ EVRİM Teorisine İnanıyor Musunuz? İhsan Oktay Anar ve Vatandaşın Görüşleri... 17 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (YouTube, Tüylü Mikrofon). Erişim tarihi: 28 Nisan 2022
  13. ^ İhsan Oktay Anar - Erdal Öz Edebiyat Ödülü 17 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (YouTube). Erişim tarihi: 28 Nisan 2022

Dış bağlantılar

Vikisöz'de İhsan Oktay Anar ile ilgili sözler mevcuttur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Oktay Akbal</span> Türk gazeteci yazar

Mehmet Oktay Akbal, Türk gazeteci ve yazar.

Latife Tekin,, Türk edebiyat yazarı.

Ahmet Oktay asıl adı ile Ahmet Aktay Börtecene Türk şair, yazar, gazeteci.

Celâl Sılay. Türk şair, denemeci ve öykü yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Huriye Öniz Baha</span> Türk politikacı

Huriye Baha Hafiz Öniz, Türk eğitimci, siyasetçi ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Erdal Öz</span> Türk yazar ve yayıncı

Erdal Öz,, Türk yazar ve yayıncı.

<i>Puslu Kıtalar Atlası</i> İhsan Oktay Anarın 1995te yayımlanan romanı

Puslu Kıtalar Atlası, İhsan Oktay Anar'ın yayımlanmış ilk romanıdır. Mayıs 2014'te 50. baskısı yapılan kitap, ilk kez Ocak 1995 tarihinde İletişim Yayınları tarafından basıldı. Yayımlandığı andan itibaren hem içerik hem biçim olarak ilgi gördü. Birçok yeni baskısı yapıldı ve eleştirmenler tarafından olumlu değerlendirmelere tabi tutuldu.

<span class="mw-page-title-main">Doğan Hızlan</span>

Doğan Hızlan, Türk edebiyat ve sanat eleştirmeni, gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Selim İleri</span> Türk yazar, senarist, eleştirmen

Ali Selim İleri, Türk yazar, senarist, eleştirmen.

<span class="mw-page-title-main">Murathan Mungan</span> Türk yazar

Murathan Mungan, Türk yazar, oyun yazarı ve şairdir.

Uzun İhsan Efendi, İhsan Oktay Anar'ın, Puslu Kıtalar Atlası adlı kitabında geçen karakterlerden biridir. Ayrıca yazarın Kitab-ül Hiyel ve Efrâsiyâb'ın Hikâyeleri adlı diğer iki kitabında da geçer. Yazar aslında bu karakterle kendisini de romanına sokmakta, kendisine gönderme yapmaktadır. Genelde bu karakter, yaşama dair felsefi sorunların dile getirildiği bir tip olarak ortaya çıkar. Bu kitaplardaki hikâyelerin akışında sürekli göz önünde değildir, her zaman görünmez. Puslu Kıtalar Atlasında, Uzun İhsan Efendi Rendekar dediği René Descartes'in (Dekart) felsefi meselesini sürdürür.

Can Yayınları, Erdal Öz tarafından 1981'de kurulan yayınevi. Kuruluşundan bu yana çocuk ve kültür&edebiyat kitapları yayımlamaktadır. Türk Edebiyatı, Çağdaş Dünya Edebiyatı, Klasikler, Modern Klasikler dizileri dışında çocuk kitapları, şiir, öykü, roman, biyografi ve denemeler yayınevinin yayınclık alanıdır. Günümüzde Can Öz tarafından yönetilen yayınevinin merkezi Galatasaray'dadır.

<i>Kitab-ül Hiyel</i> (roman) İhsan Oktay Anarın 1996 tarihli romanı

Kitab-ül Hiyel, İhsan Oktay Anar'ın yazmış olduğu ikinci romanıdır. Kitap, ''Eski zaman mucitlerinin inanılmaz hayat öyküleri'' adı altında yayımlanmıştır. Bu kitapta, yazarın diğer kitaplarından farklı olarak birçok çizimler bulunmaktadır. Çizimler, kitabın yazarı İhsan Oktay Anar'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Füruzan</span> Türk yazar (1932–2024)

Füruzan doğum adı ile Feruze Çerçi, Türk yazar, senarist ve yönetmen.

Derman İskender Över veya bilinen adıyla Küçük İskender, Türk şair, eleştirmen ve oyuncudur.

Fatma Karabıyık Barbarosoğlu, hikâyeci, roman yazarı, sosyolog.

Hasan Ali Toptaş, Türk yazar. Öykü, roman ve şiirsel metinleriyle tanınır.

<i>Suskunlar</i> (roman) İhsan Oktay Anar kitabı

Suskunlar, İhsan Oktay Anar'ın Ekim 2007'de yayımlanan romanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Erdal Öz Edebiyat Ödülü</span> Türkiyede edebiyat ödülü

Erdal Öz Edebiyat Ödülü, Erdal Öz'ün anısını yaşatmak için ailesi ve Can Yayınları tarafından her yıl bir şair ya da yazara verilen edebiyat ödülü.

<span class="mw-page-title-main">Ottopunk</span>

Ottopunk ya da ottomanpunk, bilimkurgunun bir alt kültürüdür. İsim, kökünü Osmanlı kelimesinin İngilizcesi olan Ottoman kelimesinin kısaltılmışından alır. Ottopunk, diğer alt dallardan daha yenidir ve son yıllarda ortaya çıkmış bir akımdır. Steampunk akımı ile teknolojik özellikler ve geçtiği zaman açısından benzerlikler bulunur. Akımın genel özelliği zaman dilimi olarak 18'inci yüzyılın sonu ve 19'uncu yüzyılın başlarında Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde Anadolu ve Türk kültüründen esintiler taşıyan yer yer fantastik ögeler içerebilen retrofütüristik bir devri anlatmasıdır. Akımdan esinlenen eserlerde konum genellikle İstanbul şehridir ve eserler kurgusal bir Osmanlı dönemi manzarası sunar. Türün belirgin temsilcileri olarak edebiyat dünyasında Devrim Kunter'in Seyfettin Efendi adlı çizgi romanı, İhsan Oktay Anar tarafından yazılan Puslu Kıtalar Atlası ve Erim Şişman'ın yazmış olduğu Ottomania adlı roman örnek gösterilebilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.