İçeriğe atla

İhracat odaklı sanayileşme

İhracata yönelik sanayileşme (Export-oriented industrialization-EOI), bazen ihracata dayalı sanayileşme (export substitution industrialization-ESI), ihracata dayalı sanayileşme (export led industrialization-ELI) veya ihracata dayalı büyüme olarak adlandırılan, bir ülkenin sanayileşme sürecini, ulusun mallarını karşılaştırmalı üstünlüğe sahip ülkelere ihraç ederek hızlandırmayı amaçlayan bir ticaret ve ekonomi politikasıdır.. İhracata dayalı büyüme, diğer ülkelerdeki pazara erişim karşılığında iç pazarların dış rekabete açılması anlamına gelir.

Bu tüm yerel pazarlar için geçerli olmayabilir. Örneğin, birçok Doğu Asya ülkesinde 1960'lardan 1980'lere kadar ithalatta güçlü engeller vardı.

Kökenleri

Büyük Buhran'dan 2. Dünya Savaşı sonrasına kadar az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler ekonomik olarak zor günler yaşamaya başladılar. Bu süre zarfında, birçok dış pazar kapatıldı ve savaş zamanı sularında ticaret ve nakliye tehlikesi, bu ülkelerin çoğunu kalkınmaya başka bir çözüm aramaya itti. Bu ikilemin ilk çözümü ithal ikameci sanayileşme olarak adlandırıldı. İlk başta hem Latin Amerika hem de Asya ülkeleri bu stratejiyi kullandı. Ancak 1950'lerde ve 1960'larda Tayvan ve Güney Kore gibi Asya ülkeleri gelişimlerini dışa doğru odaklamaya başladılar ve bu da ihracata dayalı bir büyüme stratejisiyle sonuçlandı. Latin Amerika ülkelerinin çoğu ithal ikameci sanayileşmeye devam ederek kapsamını genişletti. Bazıları, Asya ülkelerinin, özellikle Tayvan ve Güney Kore'nin başarısı nedeniyle, ihracata dayalı büyümenin, kalkınmayı teşvik etmek için en iyi strateji olarak görülmesi gerektiğine işaret etti.[1]

Notlar

  1. ^ Gibson, Martha Liebler; Ward, Michael D. (1992). "Export Orientation: Pathway or Artifact?". International Studies Quarterly. 36 (3): 331-43. doi:10.2307/2600776. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Samoa</span> Büyük Okyanusta bir ada devleti

Samoa ya da resmî adı ile Bağımsız Samoa Devleti, Güney Büyük Okyanus'unda, Polinezya'da bulunan, adalar topluluğundan oluşan bir ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore</span> Doğu Asyada bir ülke

Güney Kore, resmî adıyla Kore Cumhuriyeti, Doğu Asya'da Kore Yarımadası'nın güney kısmını oluşturan ve Kuzey Kore ile kara sınırını paylaşan, Doğu Asya'daki bir ülkedir. Kore adı, eskiden Doğu Asya'nın güçlü krallıklarından biri olan ve Büyük Gwanggaeto altında Kore Yarımadası, Mançurya'nın büyük bölümünü, Rus Uzak Doğusu ve İç Moğolistan'ın bazı bölgelerini yönetmiş olan Goguryeo'dan gelmektedir. Başkenti Seul, büyük bir küresel şehirdir ve Güney Kore'nin 51 milyondan fazla insanının yarısı, dünyanın dördüncü en büyük metropol ekonomisi olan Seul Ulusal Başkent Bölgesi'nde yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kosta Rika</span> Orta Amerikada yer alan ülke

Kosta Rika, resmî adıyla Kosta Rika Cumhuriyeti, bir Orta Amerika ülkesidir. Kosta Rika adı İspanyolcada zengin sahil anlamına gelmektedir. Kuzeyde Nikaragua, güneydoğuda Panama ile komşudur. Batısında Büyük Okyanus, doğusunda ise Karayip Denizi vardır. Büyük Okyanus'taki toprağı Cocos Adası Ulusal Parkı dolayısı ile Güney Amerika ülkesi Ekvador'a komşu sayılmaktadır. Ayrıca Kosta Rika, ordusu bulunmayan az sayıdaki ülkelerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kore</span> Doğu Asyada bir ülke

Kuzey Kore, resmî adıyla Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, Doğu Asya'da Kore Yarımadası'nda bir devlet. Yüzölçümü 120.540 km²'dir.

<span class="mw-page-title-main">Güneydoğu Asya</span> Asya kıtasının doğu kısmının güneyinde yer alan bölge

Güneydoğu Asya, Asya kıtasının bir parçasıdır ve Hindistan'ın doğusunda ve Çin'in güneyinde yer almaktadır. Güneydoğu Asya, Asya kıtasıyla Okyanusya arasında bulunan bölgeye verilen isimdir. Kesin sınırlarını çizmek oldukça zordur. Politik olarak batıya doğru Hint alt kıtası, kuzeye doğru Çin arasında uzanan bir kara parçası olarak görünür.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası ticaret</span>

Uluslararası ticaret sermaye, mal ve hizmetler'in uluslararası sınırlar veya bölgeler arasında değişimidir çünkü bu mallara veya hizmetlere ihtiyaç veya istek vardır.

<span class="mw-page-title-main">Sömürgecilik</span> Bir devletin başka toplumları siyasal ve ekonomik olarak egemelik altına alma politikası

Sömürgecilik; kolonicilik, kolonyalizm ya da müstemlekecilik, genellikle bir devletin başka ulusları, devletleri, toplulukları, siyasal ve ekonomik egemenliği altına alarak yayılması veya yayılmayı istemesidir.

<span class="mw-page-title-main">1997 Asya mali krizi</span> Temmuz 1997nin ikinci yarısından itibaren ortaya çıkan ve Taylandda başlayan bir domino etkisi ile tüm Asyayı sarmış ekonomik kriz

Doğu Asya Mali Krizi Temmuz 1997'nin ikinci yarısından itibaren ortaya çıkan ve Tayland'da başlayan bir domino etkisi ile tüm Asya'yı sarmış ve Güneydoğu Asya krizi adını almış finans krizidir. Asya Kaplanları olarak bilinen birçok Doğu Asya ülkesinin para birimleri, borsaları ve diğer kıymetleri ekonomik krizden etkilenmiştir. Yerel olarak IMF Krizi olarak da bilinir ama bu isim tartışmalıdır. Krizin varlığı ve sonuçları üzerinde görüş birliği olsa da nedenleri, kapsamı ve çözümleri tartışmalıdır. Uluslararası fon akımlarının yön değiştirmesine sebep olan ekonomik bir krizdir.

<span class="mw-page-title-main">Hayato Ikeda</span>

Hayato Ikeda , 19 Temmuz 1960'tan 9 Kasım 1964'e değin Japonya başbakanı. İzlediği politikalarla Japonya'nın II. Dünya Savaşı sonrasındaki ekonomik kalkınmasına katkıda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Asya Kaplanları</span>

Asya Kaplanları, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Güney Kore ekonomilerini kasteder. Ayrıca Asya'nın Dört Küçük Ejderhası olarak da bilinirler. Bu ülkeler ve bölgeler, 1960 ve 1990 yılları arasında yüksek büyüme oranları ve hızlı endüstrileşmeleriyle bilinirler. 21. yüzyılda, Asya'nın Kaplanları olarak bilinen bu ülkeler gelişmiş ülkeler kategorisine son derece yaklaşmışlardır. Bu dört ülkenin ekonomik politikalarındaki hedefler Japonya ve Çin ile aynı karakterdedir.

<span class="mw-page-title-main">Serbest bölge</span>

Serbest bölge veya serbest limanlar; bulunduğu ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sanayi ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı, fiziki olarak veya idari kararla ülkenin diğer kısımlarından çitle çevrilerek ayrılan özel ekonomik bölgelerin bir alt türü olarak malların ithal edilebildiği, depolanabildiği, işlenebildiği, üretilebildiği veya re-export edilebildiği planlı yatırım alanlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">1970'ler</span> 1 Ocak 1970 ile 31 Aralık 1979 arasındaki zaman dilimi

1970'ler veya 70'ler, 1 Ocak 1970'te başlayan ve 31 Aralık 1979'da sona eren, Gregoryen takviminin içinde bulunan bir onyıl.

Türkiye'de finansal krizler ya da ekonomik krizler makro ekonomik yapının bozulmasıyla ortaya çıkan buhran dönemleridir. 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı sonrası yaşanan başlıca krizler; 1946, 1958, 1960, 1974, 1980, 1982, 1990, 1994, 2000-2001, 2008-2012 ve 2018-2023 krizleridir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore ekonomisi</span> Güney Kore Ekonomisinin Gelişimi

Güney Kore ekonomisi, nominal olarak dünyanın 11. büyük ve satınalma gücü paritesi bakımından 13. büyük ekonomisi olup Asya'nın da dördüncü büyük ekonomisidir. Güney Kore karma bir ekonomi olup ülke ekonomisine chaebol denilen aile konglomeratları hakimdir. Güney Kore fakir ve gelişmekte olan bir ülke iken Han Nehri Mucizesi ile yaşadığı büyük ekonomik kalkınma ile gelişmiş yüksek gelirli bir ülke haline geldi. Güney Kore kendisi ile aynı ekonomik gelişmeyi sağlamış olan Tayvan, Singapur ve Hong Kong ile birlikte Asya Kaplanları olarak anılır. Bununla birlikte ülke 1997 Doğu Asya Mali Krizi'nden oldukça etkilenmiştir. Güney Kore G-20 ve OECD üyesi olup 21. yüzyılda dünyanın en büyük ekonomilerinden biri olma potansiyeline sahip sonraki 11 ülkelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Han Nehri Mucizesi</span>

Han Nehri Mucizesi, Güney Kore'nin Kore Savaşı (1950-1953) sonrasında gelişmekte olan bir ülkeden, gelişmiş bir ülkeye dönüştüğü hızlı ekonomik büyüme dönemidir. 20. yüzyılın ikinci yarısında hızlı yeniden yapılanma ve ihracata dayalı büyüme, hızlı sanayileşme, yeni teknolojilerin tanıtılması, eğitimin gelişmesi ile Güney Kore ekonomisinin kalkınması sayesinde ülkede yaşam standartları yükseldi, hızlı kentleşme ve modernleşme yaşandı. Güney Kore; 1988 Yaz Olimpiyatları, Japonya ile birlikte 2002 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği ile Samsung, LG ve Hyundai gibi chaebol olarak bilinen büyük şirketlerin yükselişi gibi başarılı olaylara tanıklık etti.

<span class="mw-page-title-main">Asya ekonomisi</span> Kıta Ekonomisi

Asya ekonomisi, 49 farklı devlette yaşayan 4.4 milyardan fazla insandan oluşur. Altı devletin kısmen Asya'da olmakla birlikte, ekonomik ve siyasi açıdan başka bir bölgeye ait olduğu düşünülmektedir. Asya dünyadaki en hızlı büyüyen ekonomik bölge ve SAGP'ye göre GSYİH bakımından en büyük kıtasal ekonomidir. Çin, Japonya ve Hindistan dünyanın en büyük on ekonomisi arasındadır. Dahası, Asya, Japon ekonomik mucizesinden (1950-1990) başlayarak, Güney Kore'deki Han Nehri Mucizesi (1961-1996) ve Çin'deki ekonomik patlama (1978-2013) ile dünyanın en uzun ekonomik patlamasının merkezidir.

Bağımlılık teorisi, Marx ve Lenin'in ülkeler arasındaki ekonomik ilişkilerin çatışma odaklı ilişkiler ağı olduğunu ve sistemin ekonomik gücün durumuna göre evrildiğini ileri süren, günümüzdeki küresel eşitsizliği açıklamayı amaçlayan uluslararası politik ekonomi teorisidir.

<span class="mw-page-title-main">Kalkınma teorisi</span>

Kalkınma teorisi, toplum içerisinde istenilen ve hayal edilen değişimin nasıl başarılacağına dair fikirler içeren bir teori türüdür. Kalkınma teorisi altında birçok teori bulunmaktadır. Bu makale içerisinde de farklı teorilerin bakış açıları "kalkınma teorisi"ne göre belirtilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan ekonomisi</span>

Tayvan ekonomisi, oldukça gelişmiş bir piyasa ekonomisidir. Satın alma gücü paritesine göre Asya'nın 8., dünyanın 18. büyük ekonomisidir ve bu durum Tayvan'ın Uluslararası Para Fonu tarafından gelişmiş ekonomiler grubuna dahil edilmesini sağlamaktadır. Dünya Bankası tarafından yüksek gelirli ekonomiler grubunda ölçülmektedir. Tayvan, dünyadaki teknolojik olarak en gelişmiş bilgisayar mikroçip üreticisidir.