İçeriğe atla

İfrit

Hamzanama'dan alınan bir illüstrasyon

İfrit (Arapça: عفريت, romanize: ʿifrīt), İslam kültüründe kötü cin veya şeytan türüdür.[1] Cennete ve meleklere karşıdırlar. İblis dahil dinlerde onun en güçlü kullarıdır.[2] Bazen İblis'in yardımcıları olarak cehennemde yaşadıkları ve günahkârları cezalandırdıkları düşünülür.[3] Aksi takdirde, kötülüğün bağımsız ajanlarıdır ve zarar ve ıstıraba neden olurlar. Örneğin, folklorda, onların, ölülerin ruhları katillerinden intikam almak için yeraltı dünyasından dönenolduklarına inanılır.[4] Birçok büyücülük geleneğinde, bir ifritin çağrılabileceğine ve bir büyücüye bağlanabileceğine inanılır.[5]

Etimoloji

İfrit, Arapçada bir tür zararlı cin anlamında kullanılır.[6] İfrit, batılı filologlara göre Orta Farsçada yaratık anlamına gelen Afrita kelimesinden türetilmiştir. Afritan, Afrikan ya da Afrikalı gibi kelimelerin de kökenini oluşturmaktadır.

Mezopotamya

Bes'in maskesi. Mısır ve Mezopotamya inanışlarından bir ifrit tasviri.[7]

Eski Mezopotamyalılar, yeraltı dünyasının bazen "arali'nin yavruları" olarak adlandırılan birçok ifritin yuvası olduğuna inanıyorlardı. Bu ifritler bazen yeraltı dünyasını terk edebilir ve yeryüzündeki ölümlüleri terörize edebilirler. Yeraltı dünyasında yaşadığına inanılan bir tür ifrit galla olarak biliniyordu; onların birincil amaçları talihsiz ölümlüleri yeraltı dünyasına geri sürüklemek gibi görünüyor.[8] Yemezler, içmezler, çocukları sevmezler, un adaklarını kabul etmezler.

Büyülü metinler genellikle onlardan koruma ister ve bazı metinler onları yedi numara olarak tanımlar.[9] Günümüze ulaşan birkaç şiir, tanrı Dumuzid'i yeraltı dünyasına sürükleyen gallanı anlatır. Bununla birlikte, diğer ifritler gibi galla da yardımsever olabilir ve Lagaş Kralı Gudea'dan bir ilahide, Ig-alima adlı küçük bir tanrı "Girsu'nun büyük gallası" olarak tanımlanır.[10]

Maniheizm

İbnü'l-Cevzî, Telbîs İblis ("İblisın aldanması") adlı eserinde, Maniheistlerin her bir Işık ve Karanlığın (Tanrı ve İblis) dört beden ve bir ruhtan oluştuğuna inanmalarına itibar eder. Işığın (Tanrı) bedenlerine melekler, Karanlığın (İblis) bedenlerine ifritler denirdi. Işık ve Karanlık, sırasıyla melekler ve iblisler tarafından çarpılırdı.[11] İfritler, cennete saldıran birçok şeytanı doğuran ve dirilten arkonlardır.

Hinduizm

Hinduizmde ifritler (Asuralar) tanrıların (Devalar) düşmanlarıdır.[12] Veda'da tanrılar ve ifritler (asura) her iki üst dünyayı da paylaşır. Sadece Brahmanaların zamanında yeraltı dünyasında yaşadıkları söylenir. Asura'nın ifritlerle özdeşleştirilmesi, asura'nın "eski tanrılar" (pūrvadeva) olarak tanımlanmasından kaynaklanmaktadır. Tanrıların kendileri için cenneti talep ettikleri ve ifritleri kandırarak yeryüzünde sona erdiği söylenir. Vedik dönemde tanrılar insanlara ifritlere karşı yardım eder. Bununla tanrılar, insanları kozmik düşmanlarını yenmek için araç olarak kullanarak cennetteki yerlerini güvence altına alırlar.[13]

İslam

Bir ifrit tarafından süslenen Makhan, Genceli Nizami'nin hamza şiiri için kullanılmış, Buhara, 1648.

İslam mitolojisinde güçlü ve zararlı olduğu düşünülen şeytanlara verilen isimdir.[14] Mes'udi'ye göre, ifritler, İblis'in tahtını taşırlar, Allah'ın tahtını taşıyan Hamlatü'l Arş'a benzer.[15]

İfritler, olumsuz tasvirlerine rağmen Allah'ın kontrolündedir ve bazen iyi bir maksat için kullanılır.[16] Allah, Muhammed'e ifrit gönderdi, böylece Cebrail, Muhammed'e ve Müslümanlara geceleri kendilerini cinlerden korumaları için bir dua öğretecekti.

Kur'an'da

İfrit kelimesi Kur'an ve hadislerde de kullanılan bir deyimdir.

“Cinlerden bir "ifrit", ‘Sen makamından kalkmadan ben onu sana getiririm. Gerçekten bu işe gücüm ve güvenim var.’ Dedi. Kitaptan ilmi olan kimse ise, ‘Gözünü açıp kapamadan, ben onu sana getirebilirim’ dedi. Onu yanı başına yerleşivermiş görünce, ‘Bu, dedi, şükür mü edeceğim, yoksa nankörlük mü edeceğim diye, beni sınamak üzere Rabbimin lütfundandır.” (27:39-40)

Şabak inancına göre

Kuzey Irak'taki Şabak cemaati arasında, Adem'in yaratılmasından çok önce Ali'yi şeytani yapısı nedeniyle kızdıran belli bir ifrit hakkında bir hikâye vardır. Sonuç olarak, Ali ifritin kötülüğü için ifriti zincirledi ve onu yalnız bıraktı. Peygamberler geldiğinde, hepsine göründü ve serbest kalması için onlara yalvardı, ancak hiçbir peygamber ifritin zincirlerini kıramadı. Muhammed ifriti bulduğunda onu Ali'ye getirdi. Ali ifrite merhamet etti. Tanrı'nın iradesine teslim olması koşuluyla onu serbest bırakmaya karar verdi.[17]

Kaynakça

  1. ^ Sosyal Bilimler Dergisi, Humanitas (1 Aralık 2014). "Cilt: 2 Sayı: 4 Tüm Dergi". HUMANITAS - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi. 2 (4). doi:10.20304/husbd.17504. ISSN 2147-088X. 
  2. ^ Britannica ifrit, The Editors of Encyclopædia Britannica (İngilizce)
  3. ^ KURTDEDE FİDAN, NURAY; KONAK, SEDA (26 Nisan 2016). "YÜKSEK LİSANS ÖĞRENCİLERİNİN BAKIŞ AÇISIYLA BİLİM VE BİLİM İNSANI". Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 1 (1): 189. doi:10.14520/adyusbd.31040. ISSN 1308-7363. 
  4. ^ "İFRİT". TDV İslâm Ansiklopedisi. 12 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022. 
  5. ^ Netton, Ian Richard (2013). Encyclopedia of Islamic Civilization and Religion. Hoboken: Taylor and Francis. ISBN 978-1-135-17967-0. OCLC 866858138. 
  6. ^ Nişanyan Sözlük: ifrit
  7. ^ Winkler, Hans Alexander (2009). Ghost Riders of Upper Egypt: A study of spirit possession. Cairo, EG: American University in Press. s. 29. ISBN 9789774162503. 
  8. ^ YAZOĞLU, Ruhattin; ÖZKAYA, Mehmet (3 Mart 2021). "SAMUEL ALEXANDER'IN MEKÂN-ZAMANDAKİ TANRI BELİRİMCİLİĞİ VE DOĞRU-YANLIŞ ANLAYIŞI". Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. doi:10.31463/aicusbed.860681. ISSN 2149-3006. 
  9. ^ KURT, Mehmet; ATCI, Esra (22 Temmuz 2021). "YAZILI VE ARKEOLOJİK KAYNAKLAR IŞIĞINDA ORONDEIS BÖLGESİ'NİN TARİHİ COĞRAFYASI". Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi. doi:10.35239/tariharastirmalari.908530. ISSN 1015-1826. 
  10. ^ Black & Green 1992, s. 180.
  11. ^ al-Jawzi, Ibn (28 Mayıs 2020). "Life of Ibn ?anbal, The". doi:10.18574/nyu/9781479886241.001.0001. 
  12. ^ Administrator. "Dharma, Karma ve Hinduizm". magazina.biz. 20 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2022. 
  13. ^ Hiltebeitel, Alf (1979). "Hindu Mythology and Its EvilsThe Origins of Evil in Hindu Mythology. Wendy Doniger O'Flaherty". History of Religions. 18 (3): 269-275. doi:10.1086/462820. ISSN 0018-2710. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2022. 
  14. ^ Robert Lebling Legends of the Fire Spirits: Jinn and Genies from Arabia to Zanzibar I.B.Tauris 2010 978-0-857-73063-3 s. 152(İngilizce)
  15. ^ Coulon, Jean-Charles (2010). "Bulletin critique Amira El-Zein, Islam, Arabs, and the Intelligent World of the Jinn, New York, Syracuse University Press, 2009, 215 p., ISBN 978-0-8156-3200-9, 39,95 $". Arabica. 57 (4): 491-494. doi:10.1163/157005810x519198. ISSN 0570-5398. 20 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2022. 
  16. ^ Chelhod, J., “ʿIfrīt”, in: Encyclopaedia of Islam, Second Edition, Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel, W.P. Heinrichs. Consulted online on 06 October 2019 <http://dx.doi.org/10.1163/1573-3912_islam_SIM_3502 26 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.> First published online: 2012 First print edition: ISBN 9789004161214, 1960-2007
  17. ^ Matti Moosa Extremist Shiites: The Ghulat Sects Matti Moosa 1987 978-0-815-62411-0 S. 69

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şeytan</span> birçok din ve mitolojide yer alan ruhani varlık

Şeytan, Tanrı'ya veya dünyaya karşı duran kötü bir varlıktır. Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam'da dünyadaki kötülüklerin baş faili olarak kabul edilir. Diğer dinlerde ve kültürlerde, Şeytan mutlak kötülük fikrini taşıyan bir varlık olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Melek</span> dinler terminolojisindeki doğaüstü figür

Melek, dini bir terim. Melek, birçok dinde inanılan semavi verilen isimdir. Meleklerin görevleri Tanrı'ya hizmet etmektir. Meleklere inancın var olduğu her din ve inançta melek kavramına bakış farklıdır.

Azrail, İslam'da dört büyük melekten biri ve eceli dolmuş kişilerin canını almaya gelen 'ölüm meleği' olarak görülür. Yahudilikte bu melek bazen ölen kişinin ruhunu taşıyan bir melek olarak uyarlanmıştır.

Cin, İbrahimi dinler de dahil olmak üzere modern veya antik birçok din ve inanışta bulunan bir tür ruhani mitolojik yaratıktır. Farklı inanışlarda farklı karakteristiklere ve özelliklere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Âdem</span> dinî inanışlara göre dünya üzerindeki ilk insan

Âdem, İbrahimî dinlere göre Tanrı tarafından yaratılan ilk insandır. Bunun yanı sıra Âdem, tüm insanlığın ve onların yaratıcılarıyla olan ilişkilerinin bir sembolü olarak da görülebilir. Âdem ayrıca erkek, kadın ve cinsellik rollerinin dini ahlakını temel almak için kullanılır.

Çoktanrıcılık ya da Politeizm, politeizm sözlük anlamıyla birden çok tanrıya inanmak, tapınmak manalarına gelmektedir. Sözcük, etimolojik açıdan, Yunanca πολύς poly (çok) ve θεοί theoiz (tanrı) sözcüklerinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dev</span> doğaüstü, mitolojik yaratık

Dev, birçok farklı kültürün efsane, folklor, mitoloji ve masallarında yer alan bir doğaüstü yaratık.

<span class="mw-page-title-main">Pers mitolojisi</span>

Pers mitolojisi, İran platosu ve onun sınır bölgeleri ile Karadeniz'den Hoten'e kadar uzanan Orta Asya bölgelerinde yaşamış ve birbirleriyle kültürel ve dilsel olarak ilişkili olan eski halkların inanç ve ibadet uygulamalarının bütününe verilen isimdir.

İblis, Tanrı'ya isyan ettiğine inanılan ruhani bir yaratıktır. İbrahimî dinlere göre, o birincil kötü varlıktır. İslam mitolojisinde, kötü cinler İblisten önce de var olmuştur, ancak İblis ilk şeytandır. Böylece kötülüğün sembolü haline gelmiştir. Bu sebeple genellikle ya şeytanların lideri ya da dinlerdeki şeytanların ilki olarak tasvir edilir.

<span class="mw-page-title-main">Mahşerin Dört Atlısı</span> Sosyolojik-dini kavram

Mahşerin Dört Atlısı, Hristiyanlıkta Kıyamet alameti olarak ortaya çıkacağına inanılan dört atlı. Yeni Ahit'teki -Vahiy Kitabı olarak da bilinen- Apokalips bölümüne göre, Kıyamet felaketlerini getirecek olan yedi mührün açılması ile birlikte ortaya çıkacaklardır. Bazı akademisyenlere göre beyaz at ve binicisi İsa'yı, kızıl at ve binicisi kan ve savaşı, siyah at ve binicisi kıtlığı, soluk renkli at ve binicisi ise salgın hastalıkları ve ölümü sembolize eder.

<span class="mw-page-title-main">Azâzîl</span>

Azâzîl İblis'in melek olduğu zamanki adıdır. Onu reddetmeden ve cennetten düşmeden önce, Allah'a yakın "Karûblar"dan biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Cin Suresi</span> Kuranın 72. suresi

Cin Suresi, Kur'an'ın 72. suresidir. Sure 28 ayetten oluşur.

İslâm'da Melek, Allah tarafından parlak bir kökenden yaratılan göksel varlıklar olduğuna inanılır. Her ne kadar ilmiye meleklerin kesin doğası konusunda hemfikir olmasalar da, onların ince bedenlere sahip özerk varlıklar oldukları konusunda hemfikirdirler.

<span class="mw-page-title-main">İslam mitolojisi</span> İslam ile ilişkili bazı gerçeküstü dini anlatıların ve kavramların işlendiği mitoloji dalı

İslam mitolojisi, İslam ile ilişkili bazı dini anlatıların ve kavramların işlendiği mitoloji dalıdır. Geleneksel dinî literatürde genellikle İsrâîliyyât olarak ifade edilen mitolojik unsurların, İsrâîliyyât teriminden daha kapsayıcı ve bilimsel bir çerçeveye sahip olan "İslam mitolojisi" başlığı altında ele alınmaları önerilmiştir. İslam, dini ritüel veya mitlerden çok toplumsal düzen ve hukukla ilgilenen bir dindir. Oxford Companion to World Mythology, bir dizi geleneksel anlatıyı "İslami mitler" olarak tanımlar. İslam'ın diğer İbrahimi dinlerle paylaştığı bir yaratılış efsanesi ve ahiret vizyonu ve ayrıca Kabe'nin kendine özgü İslami hikâyesi bunlar arasındadır.

Zebâni İslam dinine göre Cehennem'de görevli olan meleklere verilen isimdir. Malik cehennem meleklerinin başı ve Günahkârları Cehennem'e atmakla görevli olan melektir. Zebâniler Kur'an'daki Alak Suresi'nin 18. ayetinde geçmektedir. Bazen merhametli meleklerle savaşırlar.

<span class="mw-page-title-main">Düşmüş melek</span>

Düşmüş melek, İbrahimî dinlerde Cennet'ten uzaklaştırılan melekler.

Mârid, "isyancı" anlamına gelen. Kur'an'da, melekleri dinlemeye çalışan şeytanları tanımlamak için kullanılır. Bununla bir falcıya yardım etmek için cennetten haber çalmaya çalışırlar. Cinlerin aksine cennetin kapılarına ulaşmayı başarabilirler. Ama melekler tarafından hep kovalanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Semûm</span>

Semûm anılan bir tür ateştir. Genellikle kötü ruhlarla ilişkilendirilir. İslam'da cehennemdeki özel bir ateş türüdür. Şeytanlar bu ateşten yaratılmıştır. Bu fikir aynı zamanda Yahudilik ve Maniheizm gibi daha sonraki inançlarda da kullanıldı.

Seraflar, Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam'da, Tanrı'nın tahtını çevreleyen ve sürekli O'nun adını öven meleklerdir. "Tanrı'ya olan yakıcı sevgileri" nedeniyle "Seraf" (yananlar) olarak adlandırılırlar.

Tağut, Allah'tan başka bir ibadet odağını ifade eden İslami terminolojidir. Geleneksel teolojide bu terim genellikle kendileri için kurbanların kanı akıtılan putları veya İblisleri ifade eder.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.