İçeriğe atla

İdil, Şırnak

İdil
İlçe
Turkiye'de bulunduğu yer
Turkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlŞırnak
Coğrafi bölgeGüneydoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamAnıl Adıgüzel
 • Belediye başkanıTürkan Kayır (DEM Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam1.224 km²
Rakım760 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam76.523
 • Kır
47,206
 • Şehir
29.787
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu73300
İl alan kodu486
İl plaka kodu73
Resmî site
İdil Belediyesi
İdil'den bir görünüm

İdil (Kürtçe: Hezex), Şırnak ilinin bir ilçesidir.

Şehirde Meryem Ana Kilisesi bulunmaktadır. Anadolu'da Hatay'dan sonra Hristiyanlığın yaşanmaya bağladığı ikinci şehirdir.[] Şehrin Cizre'ye, Midyat'a, Nusaybin'e, Suriye ve Irak sınırına olan yakınlığı ve topoğrafik özellikleri tarihinde önemli bir rol oynamıştır.[]

İlçede karasal iklim hüküm sürmektedir ve bitki örtüsü bakımından zengindir. Mardin'e 60 km uzaklıkta olan ilçe, Suriye sınır kapısına 24 km uzaklıktadır. Yüzölçümü 1.224 km² olup Türkiye'nin en çok köyü olan ilçesidir.

İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında arpa, buğday, karpuz, kavun, mercimek, nohut ve üzüm gelmektedir. İlçe, Süryanilerin yoğun yaşadığı dönemlerde üzüm bağları ve şarap yapımıyla ün kazanmıştır.[]

Süryani nüfusunun çoğunlukta olduğu bir ilçe olan İdil'in ilçe merkezine 1970'li yıllardan sonra Müslüman köylerin ve göçer ailelerin yerleşmesi, buna karşın Süryani vatandaşların yurt dışına ve büyük şehirlere göç etmesiyle demografik yapısı değişmiştir. Hâlen İdil'de yaşamakta olan çok az sayıda Süryani aile mevcuttur.[] Yeni yeni restore edilen taş evlerle tarihi bir görünüme kavuşmuştur. 2013'te tamamlanan Şırnak Havalimanı'na 14 km uzaklıktadır. İlçede Şırnak Üniversitesi'nin Ziraat Fakültesi yerleşkesi ile İdil Meslek Yüksek Okulu bulunmaktadır.

Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi sırasında Midyat İlçesi ile birlikte Osmanlı İmparatorluğuna bağlanmıştır. 18 Mayıs 1990 tarih ve 20522 sayılı Resmî Gazetede yayınlanan 16 Mayıs 1990 tarih ve 3647 sayılı kanunla Mardin İlinden ayrılarak Şırnak İline bağlanmıştır.[]

Nüfus

Yıl Toplam ŞehirKır
İdil ilçesi (Mardin)
1940[2]13.5731.65711.916
1945[3]12.2691.34410.925
1950[4]12.8441.08111.763
1955[5]14.3131.17613.137
1960[6]20.9591.69419.265
1965[7]25.1762.10923.067
1970[8]28.0062.88325.123
1975[9]32.1494.86227.287
1980[10]36.2746.20230.072
1985[11]39.8638.46531.398
İdil ilçesi (Şırnak)
1990[12]44.06412.90531.159
2000[13]59.99319.12340.870
2007[14]67.63021.32946.301
2008[15]67.85422.49645.358
2009[16]67.99921.91946.080
2010[17]69.09022.80146.289
2011[18]70.18724.08746.100
2012[19]71.14724.59546.552
2013[20]72.37925.63346.746
2014[21]73.34826.45346.895
2015[22]72.94626.51146.435
2016[22]73.24226.57546.667
2017[22]74.41227.54446.868
2018[22]76.52328.19948.324
2019[22]76.89529.09747.798
2020[22]76.99329.78747.206

Yönetim

Belediye başkanlığı

Seçildiği yıl Belediye başkanları
2024- Türkan Kayır (DEM Parti)
2019-12 Kasım 2019 Songül Erden (HDP)
2014-20 Eylül 2016 Mehdi Aslan (BDP)
2009 Resul Sadak (DTP)
2004 Ramazan Ceylan (SHP)
1999 Murat Dalmış (DYP)
1994 Abdurrahman Abay (ANAP)
1989 Şükrü Tutuş (ANAP)
1984 Şükrü Tutuş (ANAP)
1977 Şükrü Tutuş (ANAP)

Son Süryani kökenli belediye başkanı Şükrü Tutuş, 17 Haziran 1994'te öldürülmüştür. 2019 yerel seçimlerinde İdil belediye başkanlığını kazanan Songül Erden, “silahlı terör örgütüne üye olma” suçlamasıyla Şırnak 3. Ağır Ceza Mahkemesince yargılanması ve Şırnak Cumhuriyet Başsavcılığınca da “terör örgütü propagandası yapma” suçlamasıyla soruşturulması gerekçesiyle İçişleri Bakanlığı tarafından 12 Kasım 2019 tarihinde görevinden uzaklaştırılmış olup yerine aynı zamanda İdil kaymakamı olan Zafer Sağ kayyım olarak atanmıştır.[23]

Hendek operasyonları

Ana madde: 2015-16 Şırnak çatışmaları

İlçede 2015 yılında çatışmalar başlamış ve 18 Şubat 2016 günü başlayan Şehit Ersin Yıldırım operasyonu ile 57 gün süren sokağa çıkma yasağını müteakip Türk ordusunun ilçede tam kontrolü sağlaması ile bitmiştir.[24]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  2. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  3. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  4. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  5. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  7. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  20. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  21. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  22. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "İdil Nüfusu - Şırnak". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Şırnak İdil Nüfusu". nufusune.com. 
  23. ^ İdil Belediyesi’ne kayyum atandı 26 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Habertürk, 13 Kasım 2019
  24. ^ "Şehit Ersin YILDIRIM operasyonu başladı". 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Siirt (il)</span> Türkiyenin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bir il

Siirt, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan bir ildir.

<span class="mw-page-title-main">Hakkâri</span> Hakkâri ilinin merkezi olan şehir

Hakkâri, Hakkâri ilinin merkezi olan şehirdir. Türkiye'nin en güneydoğusundadır.

<span class="mw-page-title-main">Şırnak (il)</span> Türkiyenin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bir il

Şırnak, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan bir ildir. Güneyinde Irak, batısında Mardin, kuzeyinde Siirt, doğusunda ise Hakkâri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Şırnak</span> Şırnak ilinin merkezi olan şehir

Şırnak, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Şırnak ilinin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Midyat</span> Mardin şehrinin bir ilçesi

Midyat, Mardin ilinin bir ilçesidir. Midyat, dinlerin ve dillerin buluşma noktasıdır. MÖ 9. yüzyıl Asur tabletlerinde Matiate olarak tanımlanır. "Matiate", Aramice/Süryani bir isimdir ve "mahallesim", "vatanım", demektir. Asur kralı II. Asur Nasırpal Tur Abidin'in Aramileri talan ettikten sonra, bu savaşın tarihi tablalar yazılmıştır. Midyat'taki ilk Süryani Hristiyanlar da mağaralarda yaşardı. Midyat tarih boyunca birçok kere kuşatılıp talan edilmiştir. Son olarak I. Dünya Savaşı'nın karanlık günlerinde, "Ferman" yılında, kasaba sakinlerinin üçte ikisi yaşamını kaybetmiştir. Ancak 1930 yılından sonra kasaba yeniden canlanmış: Kiliseler, evler ve bazı mekanlar onarılmıştır. Ondan sonra yerleşim düzeni zamanla oturmaya başlamıştır. Bazı film ve diziler Midyat'ta çekilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Batman</span> Batman ilinin merkezi olan şehir

Batman, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Batman ilinin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Sason</span> Batman ilçesi

Sason, Batman ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Pazarcık, Kahramanmaraş</span> Kahramanmaraşın bir ilçesi

Pazarcık, Kahramanmaraş ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ilgın</span> Konyanın ilçesi

Ilgın, Konya ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Dargeçit</span> Mardinin bir ilçesi

Dargeçit, Mardin'in ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Savur</span> Mardinin ilçesi

Savur, Mardin ilinin bir ilçesidir. Savur, Kürtçe Stewrê Arapça "savr" olarak da kullanılan, boyun anlamına gelen Süryanice "savro" sözcüğünden türemiştir., "Şuara" adını almış daha sonra Süryaniler tarafından "Suara" adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Eruh</span> Siirtin ilçesi

Eruh, Siirt ilinin bir ilçesidir. Nüfusu 19.084 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Pervari</span> Siirtin ilçesi

Pervari, Siirt ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Siverek</span> Şanlıurfanın ilçesi

Siverek Şanlıurfa'nın bir ilçesidir. 4.314 km²'lik yüzölçümü ile Türkiye'nin en büyük ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Suruç</span> Şanlıurfanın ilçesi

Suruç, Şanlıurfa ilinin bir ilçesidir. Suruç, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, Şanlıurfa ilinin 46 km güney batısında yer almaktadır. Suriye ile sınır teşkil eden demir yolu üzerindeki Mürşitpınar Sınır Kapısı'na 10 km uzaklıkta ve Gaziantep-Şanlıurfa kara yoluna 6 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Beytüşşebap</span> Şırnak ilinin ilçesi

Beytüşşebap, Şırnak ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Muradiye</span> Van ilinin bir ilçesi

Muradiye, Van ilinin tarihi bakımdan en eski ilçelerinden birisidir. Muradiye Şelalesi, Şeytan Köprüsü ve Saint Stefanos Kilisesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Zara, Sivas</span> Sivasın ilçesi

Zara, Sivas ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Beşiri</span> Batman ilçesi

Beşiri, Batman'a bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Şırnak'ın ilçeleri</span> Vikimedya liste maddesi

Şırnak ilinin ilçeleri,


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.