İçeriğe atla

İdam Sehpası (film)

İdam Sehpası
Ascenseur pour l'échafaud
"İdam Sehpası" (Ascenseur pour l'échafaud) filminin sinema afişi
YönetmenLouis Malle
YapımcıJean Thuillier
SenaristLouis Malle
Roger Nimier
Noël Calef (roman)
OyuncularJeanne Moreau
Maurice Ronet
Lino Ventura
MüzikMiles Davis
Görüntü yönetmeniHenri Decaë
KurguLéonide Azar
StüdyoNouvelles Éditions de Films
DağıtıcıLux Compagnie Cinématographique de France (Fransa)
Janus Films (ABD)
The Criterion Collection (DVD)
CinsiSinema filmi
TürüPolisiye, dram, gerilim
RenkSiyah-beyaz
Yapım yılı1958
Çıkış tarih(ler)i29 Ocak 1958 Fransa
Süre88 dakika
ÜlkeFransa Fransa
DilFransızca
Diğer adlarıİdam Sehpası (Türkiye)
Elevator to the Gallows (Uluslararası isim)
Frantic (ABD)
Lift to the Scaffold (İngiltere)
Ascensore per il patibolo (İtalya)
Ascensor para el cadalso (İspanya)
Fahrstuhl zum Schafott (Almanya
Elevator to the Scaffold
Resmî sitesi

İdam Sehpası[1][2] 1958 Fransa yapımı dramatik gerilim filmidir. Özgün adı Ascenseur pour l'échafaud olan bu modern kara filmin uluslararası ismi Elevator to the Gallows dur. Sinemalarda "İdam Sehpası" adıyla vizyona giren film, yıllar sonra TRT televizyonunda Ölüm Asansörü adıyla yayına verilmişti.[3]

Bulgar asıllı Fransız yazar Noël Calef'in aynı adlı romanından senaryosunu Roger Nimier'le birlikte yazan Louis Malle aynı zamanda filmin yönetmenliğini de üstlenmiştir. Başlıca rollerinde Jeanne Moreau, Maurice Ronet, Lino Ventura, Georges Poujouly ve Yori Bertin oynamışlardır. Filmin özgün müziğini ünlü siyahi Amerikalı Caz trompetçisi Miles Davis (d.1926 - ö.1991) yapmıştır. Görüntü yönetmeni Henri Decaë'nın bolca başvurduğu Paris'in bol kontrastlı siyah-beyaz gece çekimleri ve buna baştan sona eşlik eden Miles Davis'in hüzünlü trompet soloları filmin klasik kara filmler'e özgü klostrofobik atmosferini yaratmayı başarmıştır. Robert Bresson ve Alfred Hitchcock'un tarzlarından izler taşıyan bu film aynı zamanda ufukta gözüken Fransız Yeni Dalga sinema akımının da ilk habercisi sayılabilir.

Bu film Louis Malle (d.1932 - ö.1995)'in 26 yaşındayken çektiği ilk uzun metrajlı filmidir. Bundan önce Malle Robert Bresson'un asistanı idi. Ayrıca Jacques-Yves Cousteau'ya kameramanlık yapmış ve onun Sessiz Dünya (Le Monde du silence) (1956) adlı sualtı filminde yardımcı yönetmenlik yapmıştı. "İdam Sehpası"nda patronunun karısıyla aşk yaşayan bir iş adamının patronunu öldürüp olaya intihar süsü vermesi sırasında yaptığı küçük bir hatanın büyüyerek olayları içinden çıkılmaz bir hale dönüştürmesi anlatılmaktadır. Bu modern film-noir Louis Malle'e Louis Delluc Ödülü'nü kazandırmıştı.

Film hakkında notlar

  • Louis Malle yönetmenliğe geçmeden önce Robert Bresson'a asistanlık yaparken ünlü sualtı araştırmacısıJacques-Yves Cousteau tarafından kameraman olarak işe alındı. Araştırma gemisi Calypso'da yaptığı başarılı işlerden sonra da Cousteau 1956 yılında çektiği Sessiz Dünya (Le Monde du silence) adlı sualtı belgeselinde Malle'i yönetmen yardımcılığına terfi ettirdi. Yıllar sonra yapılan bir röportajda Jacques Cousteau Louis Malle'in beraber çalıştığı en iyi kameraman olduğunu ifade etmişti.[4]
  • Mustafa Altıoklar'ın 1999 tarihinde çektiği Türk filmi Asansör'ün büyük ölçüde "İdam Sehpası" filminden esinlendiği ileri sürülmüştür. Bu filmin başlıca rollerinde Mustafa Uğurlu ve Arzu Yanardağ oynamışlardı.[5]

Oyuncular

Jeanne Moreau filmin bir sahnesinde.
Oyuncu Rolü
Jeanne MoreauFlorence Carala
Maurice RonetJulien Tavernier
Georges PoujoulyLouis
Lino VenturaKomiser Cherrier
Yori BertinVéronique
Jean WallSimon Carala
Elga AndersenFrieda Bencker
Sylviane AisensteinYvonne
Micheline BonaGeneviève
Gisèle GrandpréJacqueline Mauclair
Jacqueline StaupAnna

Müziği

Amerikalı siyahi caz trompetçisi Miles Davis filmin müziğini dört kişiden oluşan bir Fransız grupla birlikte birkaç saat içerisinde doğaçlama olarak yapıp tamamlamıştı. Bir gece saat 11'den sabahın 5'ine kadar çalışan grup bir yandan filmi seyrederek emprovizasyon yaparken bir yandan da yönetmen Louis Malle ve aktris Jeanne Moreau ile birlikte şampanyalarını yudumluyorlardı. Trompeti Miles Davis çalarken tenor saksafonda Barney Wilen, piyanoda Rene Urtreger, kontrabasta Pierre Michelot ve davulda Kenny Clarke yer almışlardır.[6]

Filmle aynı yıl Fransa'da Fontana Plaktan (Fontana 660 213) filmin 33 devirlik LP formatında bir de soundtrack albümü çıkmıştır. Yine aynı yıl Japonya'da Phonogram ve Hollanda'da Mercury Plak (Mercury 6444 701) uzunçaları yeniden bastılar. Mercury Plak'taki parçalar şunlardır:

A Yüzü

  1. Générique 2:46
  2. L'Assassinat De Carala 2:08
  3. Sur L'Autoroute 2:16
  4. Julien Dans L'Ascenseur 2:07
  5. Florence Sur Les Champs-Élysées 2:49
  6. Dîner Au Motel 3:55
  7. Évasion De Julien 0:50
  8. Visite Du Vigile 2:02
  9. Au Bar Du Petit Bac 2:51
  10. Chez Le Photographe Du Motel 3:52

B Yüzü

  1. Générique 2:44
  2. Pierre Et Béatrice 1:03
  3. Ne Chuchote Pas 1:25
  4. Mambo Dans La Voiture 1:17
  5. Juste Pour Eux Seuls! 2:25
  6. Blues Pour Marcel 4:19
  7. Blues Pour Vava 3:29
  8. Pasquier 1:00
  9. La Divorcée De Léo Fall 2:10
  10. Des Femmes Disparaissent 1:02
  11. Final Pour Pierre Et Béatrice

Soundtrack albümünün Polygram Recordsdan 1989'da tekrar çıkan 74 dakikalık CD'sinde ise 26 parça (track) vardır. Bunlar:

  1. Générique
  2. L'Assassinat De Carala
  3. Sur L'Autoroute
  4. Julien Dans L'Ascenseur
  5. Florence Sur Les Champs-Élysées
  6. Dîner Au Motel
  7. Évasion De Julien
  8. Visite Du Vigile
  9. Au Bar Du Petit Bac
  10. Chez Le Photographe Du Motel
  11. Nuit Sur Les Champs-Élysées
  12. Nuit Sur Les Champs-Élysées
  13. Nuit Sur Les Champs-Élysées
  14. Nuit Sur Les Champs-Élysées
  15. Assassinat
  16. Assassinat
  17. Assassinat
  18. Motel (Diner Au Motel)
  19. Final
  20. Final
  21. Final
  22. Ascenseur (Evasion De Julien)
  23. Le Petit Bal
  24. Le Petit Bal
  25. Séquence Voiture
  26. Séquence Voiture

Kaynakça

  1. ^ http://www.imdb.com/title/tt0051378/releaseinfo 15 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkçe isim için referans 1
  2. ^ Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi s.410 Türkçe isim için referans 2
  3. ^ Dorsay, Atilla (1988). Yönetmenler, Filmler, Ülkeler-2. Varlık yayınları. ss. sayfa 85. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2008. 
  5. ^ "Mustafa'nın asansörü". sabah.com.tr. 21 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2009. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dalida</span> İtalyan-Fransız oyuncu ve şarkıcı (1933-1987)

Iolanda Cristina Gigliotti veya sadece Dalida olarak da bilinir, Kahire doğumlu İtalyan asıllı şarkıcı, sinema oyuncusu. Kariyerini vatandaşlığına geçtiği Fransa'da yaptı. 55 altın plak alan Dalida aynı zamanda "elmas plak" verilen ilk şarkıcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jacques-Yves Cousteau</span> Fransız deniz subayı (1910 – 1997)

Jacques-Yves Cousteau, Fransız okyanus uzmanı, deniz subayı ve sinema yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Lino Ventura</span> Fransız oyuncu (1919-1987)

Lino Ventura, Fransız sinemasının İtalyan asıllı oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Bruno Coulais</span> Fransız besteci (d. 1954)

Bruno Coulais 1954'te Paris'te doğmuştur. Klasik müzik bestecisi olan Coulais, daha çok, yaptığı film müzikleriyle tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hector Berlioz</span> Fransız besteci ve orkestra şefi (1803 – 1869)

Louis Hector Berlioz. Fransız besteci, yazar ve müzik eleştirmeni.

Renaudot Ödülü, 1926 yılından bu yana her yıl verilen Fransız edebiyat ödülüdür.

<span class="mw-page-title-main">Henri Decaë</span> Fransız görüntü yönetmeni (1915 – 1987)

Henri Decaë, Fransız görüntü yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Pierre Cassel</span> Fransız oyuncu

Jean-Pierre Cassel, Fransız oyuncu ve dansçı. Fransız sinemasının popüler yıldızlarından biri olan Cassel, başlangıçta komedi filmlerindeki rolleriyle tanınsa da, yetenekli bir dramatik oyuncu olduğunu da kanıtladı ve 50 yılı aşkın kariyerinde 200'den fazla film ve televizyon kredisi elde etti.

<span class="mw-page-title-main">Jean Gabin</span> Fransız oyuncu (1904-1976)

Jean Gabin,, Fransız sinema oyuncusu, Légion d'honneur nişanı sahibi savaş kahramanı.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Louis Trintignant</span> Fransız oyuncu (1930 – 2022)

Jean-Louis Xavier Trintignant, Fransız oyuncudur. İlk tiyatro çıkışını 1951 yılında yaptı ve savaş sonrası dönemin en iyi Fransız dramatik aktörlerinden biri olarak kabul edildi. Avrupa sinemasının birçok klasik filminde rol aldı ve Roger Vadim, Costa-Gavras, Claude Lelouch, Claude Chabrol, Bernardo Bertolucci, Éric Rohmer, François Truffaut, Krzysztof Kieślowski ve Michael Haneke dahil olmak üzere birçok önde gelen auteur yönetmenle çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Édouard Molinaro</span> Fransız film yönetmeni (1928 – 2013)

Édouard Molinaro, Fransız film yönetmeni ve senaryo yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Édith Piaf</span> Fransız şarkıcı (1915 – 1963)

Édith Piaf, Fransız şarkıcıdır.

Armand Gatti, Oyun yazarı, şair, senarist, gazeteci, film yönetmeni, film yapımcısı ve II. Dünya Savaşı'nda direnişçi. İlk yönettiği film olan 1961 yılı yapımı L'Enclos adlı film ile 2. Moskova Uluslararası Film Festivali'nde en iyi yönetmen dalında Gümüş Ödül kazandı. İki yıl sonra yönettiği El Otro Cristóbal adlı film, 1963 Cannes Film Festivali'nde gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Marie-José Nat</span> Fransız oyuncu (1940 – 2019)

Marie-José Nat Fransız sinema ve televizyon oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Miguel Abensour</span> Fransız filozoflar

Miguel Abensour, politik felsefede uzmanlaşmış bir Fransız filozof.

<span class="mw-page-title-main">Hugues Aufray</span> Fransız şarkıcı

Hugues Aufray Fransız şarkıcı. Aufray, Bob Dylan'ın şarkılarının Fransız coverları yapmasıyla ünlüdür. Bob Dylan'ın eserlerini kapsayan ilk Fransız şarkıcıydı.

<span class="mw-page-title-main">Annick Alane</span> Fransız oyuncu (1925 – 2019)

Annick Alane, Fransız kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Sens (arrondissement)</span> Fransada arrondissement

Sens arrondissementi, Fransa'nın Burgonya-Franche-Comté bölgesine bağlı Yonne departmanında bulunan bir arrondissementtir. Yüzölçümü 1.916,8 km² olan arrondissementin nüfusu Ocak 2018 tarihi itibarı ile 130.969'dur. Arrondissementin alt prefektörlüğü Sens'tır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.