İçeriğe atla

İclal Ar

İclal Ar
DoğumHavva İclal[1][2]
1 Temmuz 1913(1913-07-01)[1][2]
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm2 Ekim 2007 (94 yaşında)
İstanbul
Defin yeriZincirlikuyu
MeslekSoprano
EvlilikVedat Ar
Çocuk(lar)Mine Ar (manevi kızı)
Akraba(lar)Lale ve Nerkis Hanımlar (teyze), Aliye Belkıs Hanım (teyze)

Havva İclal Ar[1][2] (d. 1 Temmuz 1913[1][2] - ö. 2 Ekim 2007), Türk opera sanatçsı

Türkiye'nin ilk opera sanatçılarındandır. İstanbul Radyosu'nda konserler vermiş; İlk kurulduğu yıllarda İstanbul Şan Stüdyosu'nda ve İstanbul Operası'nda görev yapmıştır.

Hayatı

1913 yılında İstanbul'da doğdu. Annesi Rabia Afet Hanım, babası Edip Bey (Kalyoncu)'dir. Anne tarafından dedesi, Selanik'ten İstanbul'a göç etmiş bir tüccar olan Kılıççı Osman Bey idi. Annesi Rabia Afet Hanım, Kılıççı Osman Bey ile eşi Havva Hanım'ın dört kızından biri idi; alaturka müzikle ilgilenir ve ut çalardı. Teyzeleri Neyyire ve Lebibe Hanımlar, Cumhuriyetin ilk yılında Lale ve Nergis Hanımlar takma adı ile plaklara şarkı okumuş, Aliye Belkıs Hanım de kendi adı ile Türk musikisi plakları doldurmuş ses sanatçılarıdır.[3]

İstanbul'un Şişli semtinde bir apartmanda, müziksever bir aile ortamında büyüdü. Her hafta annesi ile büyük dayısı Münir Gencer'in evinde yapılan müzikli toplantılara gitti.[4] Nişantaşı Ortaokulu'nda öğrenim gördü. Mezun olduktan sonra teyzesi Neyyire Hüsniye Hanımın eşi Recep Naci İpekçi vasıtasıyla İpekçi Film Stüdyosu'nda çalıştı, montaj işlerini öğrendi.[5] Bir Millet Uyanıyor filminin montajını yaptı.[6] Film stüdyosunda senaryo yazarı olan Nazım Hikmet'le, yönetmen Muhsin Ertuğrul ile pek çok sanatçı tanışma fırsatı buldu. Nazım Hikmet'in kendisine aşık olduğu ve o dönem sözlerini yazdığı film ve operet şarkılarında sözü geçen "kızıl saçlı kız"ın İclal Hanım olduğu söylenir.[3]

İclal Hanım 1933 yılında İpek Film Stüdyosu'nda dekoratör olarak görev yapan Vedat Ar ile evlendi ve stüdyodaki işinden ayrıldı. Aile arasında müzik toplantıları düzenledi ve tango bestecisi Necip Celal Bey ile bu toplantılarda tanıştı. Düzenlediği müzikli toplantıları duyan İstanbul Radyosu Müdürü Mesut Cemil Bey'in isteği üzerine İstanbul Radyosu'nda Necip Celal'in bir tangosunu Kızıl Ay takma adıyla seslendirdi.[3]

Müzik yaşamına devam etmek isteyen İclal Ar, yeni açılan İstanbul Devlet Konservatuvarı'nın sınavlarını kazandı, bu okulda Muhittin Sadak ile çalışmalar yaptı. Sağlık sorunları nedeniyle okulu bırakmak zorunda kalınca öğrenimini özel hocalarla sürdürdü. Kendisine piyanoda eşlik eden Cemal Reşit Rey ile birlikte radyoda ve sahnede konserler verdi.[4]

1950'de kurulan ve dışarıdan insanları da kabul eden konservatuvar korosuna katıldı ve dokuz yıl koroda çalıştı; konserlerinde solist olarak eserler seslendirdi. 1951'de piyanoda Italo Brancuccci eşliğinde konserler verdi. Muhsin Ertuğrul'un girişimi ile İstanbul'da açılan Şan Stüdyosu'nda imtihanla girdi ve dört yıl boyunca buradaki çalışmalara katıldı. İstanbul Operası'nın kurulması üzerine sınavla Opera'ya girdi ve dört yıl da İstanbul Operası'nda çalıştı. Menotti'nin Konsolos operasında, Mascagni'nin Cavalleria Rusticana operasında baş rolleri üstlendi.[4]

İstanbul Operası'ndan emekli olup ayrıldıktan sonra müzik dışında işlerle uğraştı. Dekoratif mumlar yapan sanaçı, 1967'de Beyoğlu Şehir Galerisi'nde bir sergi açtı.[4]

2 Ekim 2007'de İstanbul'da öldü.[7]

Kaynakça

  1. ^ a b c d "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Vefat Bilgisi Sorgulama". 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2022. 
  2. ^ a b c d "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Mezar Yeri Sorgulama". 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2022. 
  3. ^ a b c "İclâl Ar - Kızıl Saçlı Soprano | Açık Radyo 95.0". acikradyo.com.tr. 22 Nisan 2003. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2022. 
  4. ^ a b c d "İclâl Ar - Kızıl Saçlı Soprano". Gökhan Akçura. 6 Ekim 2007. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Sabetayist Gencer Ailesinin Kadın Ses Sanatkârları" (PDF). Porte Akademik Müzik ve Dans Araştırmaları Dergisi. 2022. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  6. ^ "Bir Millet Uyanıyor | SinemaTürk". www.sinematurk.com. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2022. 
  7. ^ İSTANBUL (5 Ekim 2007). "Nazım'ın son aşkı öldü". Hurriyet.com.tr. 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Safiye Ayla</span> Türk klasik Türk müziği sanatçısı

Safiye Ayla Targan, Türk Klasik Türk müziği sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Adnan Saygun</span> Türk Beşleri arasındaki klasik müzik bestecisi, müzik eğitimcisi ve etnomüzikolog

Ahmed Adnan Saygun, Türk Beşleri arasında yer alan Klasik müzik bestecisi, müzik eğitimcisi ve etnomüzikologdur.

<span class="mw-page-title-main">Müzeyyen Senar</span> Türk sanat müziği sanatçısı (1918–2015)

Müzeyyen Senar Türk Sanat Müziği sanatçısı. "Cumhuriyetin Divası" olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Leyla Gencer</span> Türk soprano

Ayşe Leyla Gencer, Türk opera sanatçısı. 20. yüzyılın önemli sopranolarından biri olarak görülür.

<span class="mw-page-title-main">Semiha Berksoy</span> Türk opera sanatçısı

Semiha Berksoy, Türk opera sanatçısı, tiyatrocu ve ressamdır.

Hasan Ferit Alnar, Türk bestecidir. Türk Beşleri arasında yer alır.

TRT İstanbul Radyosu veya yaygın olarak kullanılan adıyla İstanbul Radyosu, Türkiye'nin en eski ve en büyük radyolarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">TRT Radyo 3</span> radyo istasyonu

TRT Radyo 3, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'nun caz, klasik müzik, pop müzik, rock yayınlayan ve gün içinde çeşitli saatlerde haber bültenleri sunan radyosu. Yayın merkezi Ankara Radyosu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Saadet İkesus</span> Türk opera sanatçısı

Fatma Saadet İkesus Altan, Türk opera sanatçısıdır.

Mustafa Muzaffer İlkar, Türk müziği solisti, bestecisi.

<span class="mw-page-title-main">Samsun Devlet Opera ve Balesi</span>

Samsun Devlet Opera ve Balesi, Türkiye'de Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü'ne bağlı olarak faaliyet gösteren altı opera-bale müdürlüğünden biridir. Kurum temsillerini, İlkadım ilçesinde yer alan 2001 yılında yapımı tamamlanmış, 2008 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü'ne devredilmiş, mimarisi opera binası olacak şekilde tasarlanmış olan Samsun Atatürk Kültür Merkezi binasında gerçekleştirmektedir. Sahnelenen ilk eser, librettosu Aytaç Yalman'a, bestesi Hasan Niyazi Tura'ya ait olan, 'Şehitler Oratoryosu' olmuş, ilk 'Dünya Prömiyeri' ise 2010/2011 Sanat Sezonunda 5 Mayıs 2011 tarihinde 'Amazonlar' isimli bale eseri ile gerçekleştirilmiştir.

Leyla Gencer Şan Yarışması, soprano Leyla Gencer anısına İstanbul’da 1995 yılından beri farklı aralıklarla düzenlenen uluslararası bir şan yarışmasıdır.

Mehmed Fahri Kopuz, Türk müziği bestecisi ve ud virtüözü.

<span class="mw-page-title-main">İlham Gençer</span> Türk piyanist ve şarkıcı

Bozkurt İlham Gençer, Türk caz piyanisti, şarkıcı.

<span class="mw-page-title-main">Süreyya Operası</span>

Süreyya Operası, İstanbul'un Kadıköy ilçesinde 1927'de inşa edilmiş kültür yapısı.

<span class="mw-page-title-main">Pervin Chakar</span> Kürt opera sanatçısı

Pervin Chakar, Kürt kökenli Türk opera sanatçısı (soprano).

Ahmet Üstün, Türk ses sanatçısı, besteci ve oyuncu.

Lale ve Nerkis Hanımlar, Türkiye'de cumhuriyet döneminde taş plak dolduran ilk icracılardan olan Lebibe İhsan Sezen ve Neyyire İpekçi adlı iki kardeş sanatçının müzik dünyasındaki adlarıdır.

Vedat Ar Türk seramik sanatçısı, dekoratör, animasyon sanatçısı, film rejisörü, belgesel yapımcısı, reklamcı, profesör.

Tuncay Kurtoğlu, Türk opera sanatçısı.