İçeriğe atla

İbrahim ibn Edhem

İbrahim bin Edhem (Arapça: إبراهيم بن أدهم) (718-782),[1] sufi muhaddis.

Horasan' ın Belh şehrinde doğdu. Ailesi Arap kabilelerinden Benî İcl’e veya Temîm’e mensup olan İbrahim, varlıklı ailesiyle genç yaşına kadar Horasan'da bulundu. Horasan’dan ayrılan İbrahim bin Edhem; Şam, Irak, Hicaz ve Anadolu' ya seyahatler yaptı. Mekke’de bulunduğu sırada babasının vefat ettiğini haber alınca ülkesine giderek babasının vasiyeti üzerine, malını gerekli yerlere dağıttıktan sonra kendi payını da diğer vârislere bırakıp tekrar Mekke’ye dönmüştür. İbrahim bin Edhem, Bizanslılar’a karşı yapılan bir deniz seferi sırasında ismi günümüzde bilinemeyen adada öldü.

Değişiminin hikâyesi Sufi menkıbelerin en meşhurlarından biridir. Tahtını bırakıp zühtü ve derviş olmayı seçen prensin hikâyesi, Gotama Buda'ninkine benzer.[2] Ebu Nuaym'e göre, İbrahim bin Edhem tasavvufta hareketsizliği ve rabıta'yı vurgulamıştır.[] Mevlânâ Celaleddin Rumi Mesnevi'sinde geniş bir şekilde menkıbesini anlatmıştır. İbrahim bin Edhem'in en meşhur talebelerinden biri Şakik-i Belhî'dir (ö. M. 810).

Türkmenistan'ın Daşoğuz vilayetinde İbrahim bin Edhem adıyla adlandırılmış mezar kutsal mekanların biridir. Marmariste Fenerci Dede adıyla mezar yeri bulunuyor.[3]

Bir kıssa

Tasavvufi hayat bakışıyla ilgili şöyle yazılır: İbrahim Edhem'in arkadaşı sorar; "Senelerdir arkadaşız, söyle bakalım bende hoşuna gitmeyen şeyleri." İbrahim Edhem cevap verir; "Ben sana hiç o gözle bakmadım ki."[4][5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Richard Nelson Frye, The Cambridge History of Iran: The period from the Arab invasion to the Saljuqs, CUP, 1975, s. 450.
  2. ^ Muslim Saints and Mystics, Attar, trans. A.J. Arberry intro. on Ebrahim ibn Adham; Encyclopedia of Islam, Ibrahim ibn Adham
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2022. 
  4. ^ "İbrahim Ethem - mutasavvıf, tabiin". 26 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 
  5. ^ "MENKIBE - İBRAHİM BİN ETHEM". 19 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İbn Battuta</span> Arap Mağribî seyyah ve kâşif (1304–1369)

İbn-i Battuta, Orta Çağ'da yaşamış olan Berberî Mağrip bilgini, kaşifi ve seyyahıdır. Rıhletü İbn Battûta diye bilinen seyahatnâmenin yazarıdır. Maliki mezhebine mensuptur. İbn-i Battuta, büyük ölçüde modern öncesi tarihte diğer tüm ünlü kaşiflerden daha fazla seyahat etmiş, toplam 117.000 km ile Zheng He'yi yaklaşık 50.000 km ve Marco Polo'yu da 24.000 km ile geride bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Muhyiddin İbnü'l-Arabî</span> Endülüslü İslam düşünürü, sufi ve filozof (1165–1240)

Muhyiddin İbnü'l-Arabî ya da tam adıyla Muhyiddîn Muhammed bin Ali bin Muhammed el-Arabî el-Hâtimî et-Tâî, ünlü İslâm düşünürü, mutasavvıf, yazar ve şair. Şeyhü'l Ekber unvanı ile de bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Mekke</span> Suudi Arabistanda bir şehir

Mekke ya da Mekke-i Mükerreme, bugünkü Suudi Arabistan'nın tarihi Hicaz'ında Mekke Bölgesi'nin yönetim merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">İbn-i Cübeyr</span> Endülüslü Arap seyyah ve şair

Tam adı; Ebul'l Hüseyn Muhammed İbni Ahmed İbni Cübeyr El-Kinani. Orta Çağ Endülüs asıllı şair ve yazar olarak ün yapmıştır, 539 yahut 540/1144 veya 1145 yılında İspanya'nın Valensiya veya Hatib şehrinde dünyaya geldi. Eldeki kaynaklara göre 740 yılında İspanya'ya gelen arap kabilelerinden birine mensuptu. Babasının kültürlü ve üst düzey bir devlet memuru olduğu, kendisinin de bir süre Muvahhidler'den bir emirin sekreterliği ile Granada valisinin nezdinde kâtiplik yaptığı bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ömer</span> İslam Devletinin ikinci halifesi, sahabe

Ömer bin Hattab, İslâm peygamberi Muhammed'in sahâbesi ve İslâm Devleti'nin Ebû Bekir'den sonraki ikinci halifesidir. Ehl-i Sünnet, Ömer bin Hattab'ı zaman zaman "Ömer'ul-Farûk" diye anarlar. Şiiler ise Ömer'in hâlifeliğini tanımazlar. 23 Ağustos 634 tarihinde Râşidîn Halifeliği'nin ikinci hâlifesi oldu ve bu görevi, öldürüldüğü yıl olan 644'e kadar sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Edhem Paşa</span> 194. Osmanlı sadrazamı

İbrahim Edhem Paşa 19. yüzyılda yaşamış Osmanlı Devleti'ne 5 Şubat 1877 - 11 Ocak 1878 arasında sadrazamlık, hükûmet nazırlığı, Şura-yı Devlet reisliği ve büyükelçilik gibi birçok yüksek kademe görevlerde hizmet vermiş bir devlet adamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Veysel Karanî</span> Yemenli sahabe, müslüman ve mistik

Veysel Karani (Üveys el-Karanî), Yemenli bir Müslüman ve mistik. İslam peygamberi Muhammed döneminde yaşamasına rağmen onu görememiştir. Meşhur hikâyede Medine'ye kadar gitmiş ancak zamanlamasından dolayı onu görememiş ve geri dönmesi gerekmiştir. Bunun üzerine Muhammed ona hırkasını hediye olarak göndermiştir. Sıffin Savaşı sırasında Ali tarafında savaştı. 657 yılında öldü. Tabiin'in büyüklerindendir. Naaşını almaya gelen 3 kabilenin taşıdığı tabutlarda da keramet göstererek göründüğü söylenir. Böylece bu üç ayrı kabilenin yerleşim yerleri olan Yemen ve Şam'da bulunan türbelerinin yanında Siirt ilinin Baykan ilçesinin ziyaret beldesinde de bir türbesi vardır. 23 Haziran 2014 tarihinde Suriye'deki türbesi IŞİD tarafından bombalanarak yıkılmıştır. Bursa'da Sembolik olarak Osmangazi ilçesindede Veysel Karani türbesi ve camii bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ali er-Rızâ</span>

Ali er-Rıza,, tam ismi Ali bin Musa ibn-i Cafer, İslâm Peygamberi Muhammed'in yedinci göbekten torunudur. Şiîliğin İsnâaşerîyye mezhebinde ve onun kolları olan Câferîlik ile Alevîlik'te "Sekizinci İmâm" olarak yer alan "Ali er-Rıza" Mûsâ el-Kâzım'nın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">İbn Mâce</span>

İbn Mace veya İbn-i Mace el Kazvini, İranlı hadis bilgini ve düşünür.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah bin Abbas</span>

Abdullah bin Abbas, Tefsir ve fıkıh alanlarında otorite kabul edilen ve çok sayıda hadis rivayet eden İslam peygamberi Muhammed'in amcasının oğlu olan sahabe.

<span class="mw-page-title-main">Müsâfirîler</span>

Müsafiriler. 930-1200 yılları arasında bugünkü Azerbaycan ve Ermenistan topraklarında hüküm süren ve Salariler ya da Sellariler adıyla da anılan hanedan. Deylemi hânedanlardan biri olan Müsâfirîler'in ortaya çıkışıyla ilgili bilgiler her ne kadar kesin değilse de Yâkūt el-Hamevî'nin kaydettiği bir mektuptan bu hânedanın tarihinin, mensubu bulundukları Âl-i Kenger'in Kazvin'e bağlı Târum (Tarım) vilâyetindeki Şemîrân (Semîrân) Kalesi'ni ele geçirmesine kadar gittiği anlaşılmaktadır.

İbrahim Ethem Dirvana ya da İbrahim Ethem Mesut Bey, filozof, yazar ve Osmanlı Devleti'nin son yıllarında yüksek kademelerde görev yapmış bir devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Müslim Horasânî</span> Abbasi ihtilâlinin komutanı

Ebû Müslim Abdurrahman bin Müslim El-Horasanî, asıl adı Abdurrahman'dır. Ebû Müslim künyesi ile tanınmış bir Müslüman siyasetçidir. Ebu Müslim, 718 veya 719 yılında, Kürt Rewandi aşiretinin yerleşim alanlarından olup Azerbaycan tarafında kalan Mawit köyünde dünyaya gelmiştir. İbnul Esîr, Ebû Müslim'in nazik, cesur, ileri görüşlü, akıllı, tedbirli, mahir kişilikli biri olduğunu belirtmiştir. İran araştırmacılarından Hüseyin Yûsufî, Ebû Müslim'in fizîkî özelliklerini; kısa boylu, esmer tenli, uzun saçlı; mizacını ise iyiliksever, hiçbir zaman şaka yapmayan biri olarak anlatır. Ebû Müslim'e, Emevî Devleti’nin devrilmesinde ve Abbasîlerin hilafetinin başlanmasında oynadığı rol nedeniyle “Nâkilü’d-devle, Sâhibü’d-devle ve Nafizü’d-devle, ” unvanları verilmiştir.

Ekberilik, Muhyiddin İbn Arabi'nin temel kavramlarını geliştirdiği sufi metafiziğinin Vahdet-i Vücud denilen meşrep veya okuluna bağlı olan sufileri tanımlamakta kullanılan bir terim.

<span class="mw-page-title-main">Baki Mezarlığı</span>

Baki Mezarlığı veya Cennetü'l-Baki, Suudi Arabistan'ın Medine şehrinde bulunan bir mezarlıktır. Müslümanların Medine’deki ilk mezarlığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kusay bin Kilab</span> Muhammedin 4. kuşak dedesi

Kusay bin Kilab (400-480), İslam peygamberi Muhammed'in 4. kuşak dedesidir. Kureyş kabilesini Kabe çevresine yerleştirerek, Arap Yarımadası'ndaki ilk meclisi kurmuştur. Babası Kilâb bin Mürre'dir.

Ethem Sarısülük, 2013 yılında Gezi Parkı protestoları sırasında Ankara'da Polis tarafından vurularak öldürülen eylemci. Ankara'daki Gezi Parkı eylemi sırasında Polis memuru Ahmet Şahbaz tarafından başından ağır yaralanan Sarısülük, 14 gün yoğun bakımda kaldı. 12 Haziran 2013 tarihinde beyin ölümü gerçekleşen Ethem Sarısülük, 14 Haziran 2013 tarihinde saat 15.15'te Ankara Numune Hastanesi'nde öldü. Yapılan otopside mermi çekirdeğinin beynin içinde olduğu rapor edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hasan-ı Basri</span>

Hasan-ı Basrî, (642–728), İslam'ın erken döneminde yaşamış sufi, zahid ve âlim. İslam peygamberi Muhammed'in, Bedir Savaşı'nda savaşan 70 kişi de dahil olmak üzere sahabinin çoğunu gören Hasan-ı Basrî tabiin neslindendendir. Ümmü Seleme'nin evinde yetişti. Cemel ve Sıffin muharebelerinde Ali'nin taraftarlarından olduğu bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bahâeddîn el-Mu'tenâ</span> 11. Yüzyılda yaşamış dinî kişilik

Baha'ud-Dîn ʿAli ibn Ahmed ibn ed-Deyf, El-Mu'tenâ Bahâ'ud-Dîn, Bahâ'ed-Dîn el-Mu'tenâ, Ali ibn Ahmed, Ali ibn ed-Deyf, Ali bin ed-Tâ'i ya da Bahâ'ud-Dîn es-Sâmmukî On Birinci yüzyıl İsmâ‘îlîlerinden ve Dürzîliğin başlıca kurucularından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Salim bin Ziyâd</span> Emevî generali ve devlet adamı (ö.692)

Abū Ḥarb Salm ibn Ziyād ibn Abīhi, Emevî saflarına dönmeden önce İkinci Müslüman İç Savaşı sırasında Abdullah bin Zübeyr'in halifeliğine sığınan Emevî generali ve devlet adamıdır. Salim, Halife I. Yezîd tarafından 681'de Horasan ve Sistan valisi olarak atandı. Valiliği sırasında, Semerkant ve Harezm dahil olmak üzere Orta Asya'nın Mâverâünnehir bölgelerine birkaç sefer baskın düzenledi. Başarıları ve savaş ganimetinin Horasan Arap birlikleri arasında cömertçe dağıtılması, onlar arasında geniş bir popülerlik kazandı, ancak Yezîd öldükten sonra Salim, Emevîlere olan sadakatlerini uzun süre koruyamadı. Birlikleri ve seçilmiş halefi Abdullah bin Hâzim es-Sülemî, Abdullah bin Zübeyr'in rakip halifeliğine bağlılıklarını verdikten sonra Salim, Basra'ya gitti. Orada, sonunda bin Zübeyr'in kampına katıldı, ancak yine de bin Zübeyr tarafından Mekke'de hapsedildi. Büyük bir rüşvet ödedikten sonra serbest bırakıldı ve bin Zübeyr'in 692 sonlarında Emevîler tarafından öldürülmesinin ardından yeniden Horasan valiliğine atandı. Ancak görevine devam edemeden öldü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.