İçeriğe atla

İbrahim Kafesoğlu

İbrahim Kafesoğlu
DoğumOcak 1914
Tefenni, Burdur
Ölüm18 Ağustos 1984 (70 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriEdirnekapı Şehitliği, İstanbul
MeslekTürkolog · tarihçi · akademisyen
VatandaşlıkTürkiye
EğitimAnkara Üniversitesi
Önemli eserTürk Millî Kültürü
Etkin yılları1940-1984

Etkilendikleri
  • Mehmet Fuad Köprülü[1]

İbrahim Kafesoğlu (Ocak 1914; Tefenni[2] - 18 Ağustos 1984, İstanbul),[3] Türk tarihçi, Türkolog ve akademisyen. Türk-İslam sentezinin ideologlarındandır.[4]

Hayatı

Ocak 1914'te Burdur'da doğdu. Babasını I. Dünya Savaşı'nda Erzurum cephesinde kaybetti. Annesinin desteği ile eğitim öğretim hayatına başladı. İlk olarak Tefenni İlkokulu'nu bitirdi. Daha sonra İzmir Muallim Mektebi'ne eğitimine devam etti. 1932'deki mezuniyetinin ardından Afyon'da öğretmenliğe başladı. Daha sonra Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'ne girdi ve 1940 yılında mezun olarak Macaristan'a gitti. 1945 yılında doktorasını tamamlayarak Türkiye'ye geri döndü mezun olduğu Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nde görev yaptı. Kısa bir süre sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'ne “Orta Çağ Tarihi Kürsüsü Asistanı“ olarak tayin edildi. 1946 yılında Müzeyyen Hanım'la evlendi. İlerleyen dönemlerde Melikşah hakkındaki teziyle doktor, Harzemşahlar Devleti Tarihi adlı teziyle de doçent unvanını aldı. 1957 yılında açılan Atatürk Üniversitesi'nde ilk dersi veren kişi oldu. 1959 yılında ise profesör unvanı aldı ve  İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Umumi Türk Tarihi Kürsüsü'ne atandı. Kültür Ocağı ve İstanbul Milliyetçi Öğretmenler Birliği gibi kurumlarda başkanlık da yaptı. Zeki Velidi Togan'ın ölümünden sonra Türk Tarih Kürsüsü'ne başkanlık eden isim oldu. Aydınlar Ocağı’nın kurucusu ve ilk genel başkanı da olan Kafesoğlu, 18 Ağustos 1984 tarihinde öldü.[3][5] Cenazesi Edirnekapı Şehitliği’nde toprağa verildi.[6]

Eserleri

Kafesoğlu'nun ürettiği eserler şu şekildedir:[7]

  • Macaristan Tarihi (Ferenc Eckhart'tan çeviri, 1949)
  • Sultan Melikşah Devrinde Büyük Selçuklu İmparatorluğu (1953)
  • Selçuklu Ailesinin Menşei Hakkında (1955)
  • Harezmşahlar Devleti Tarihi (1092-1220) (1956)
  • Türkler ve Medeniyet (1957)
  • Malazgirt Meydan Muharebesi (1959)
  • Türk Milliyetçiliğinin Meseleleri (1966)
  • Kutadgu Bilig ve Kültür Tarihimizdeki Yeri (1970)
  • Selçuklu Tarihi (1972)
  • Sultan Melikşah (1973)
  • Türk Tarih ve Kültürü (1976)
  • Tarih, Lise I (Altan Deliorman ile birlikte, 1976)
  • Tarih, Lise II (Altan Deliorman ile birlikte, 1976)
  • Türk Millî Kültürü (1977)
  • Eski Türk Dini (1980)
  • Atatürk İlkeleri ve Dayandığı Tarihî Temeller (1983)
  • Türk-İslâm Sentezi (1985)

Kaynakça

  1. ^ Étienne Copeaux. Türk Tarih Tezinden Türk-İslâm Sentezine (İletişim Yayınları bas.). s. 91. 
  2. ^ Keskin, Nilüfer (1997). Tuncer Baykara: hayatı, eserleri, şahsiyeti ve fikirlerine dair bir araştırma. Medrese Kitabevi. s. 12. ISBN 9759637006. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2016. 
  3. ^ a b "Kafesoğlu vefat etti". Milliyet. 19 Ağustos 1984. s. 7. 
  4. ^ Étienne Copeaux. Türk Tarih Tezinden Türk-İslâm Sentezine (İletişim Yayınları bas.). s. 73. 
  5. ^ "İbrahim Kafesoğlu". Ötüken Neşriyat. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2016. 
  6. ^ "KAFESOĞLU, Halil İbrahim". TDV İslâm Ansiklopedisi. 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2024. 
  7. ^ Donuk, Abdülkadir (1987). "Prof. Dr. İbrahim Kafesoğlu'nun Hayatı ve Eserleri" (PDF). Tarih Enstitüsü Dergisi, 13. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi. ss. 12-29. 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Haldun Taner</span> Türk öykü, oyun ve kabare yazarı, gazeteci

Haldun Taner, Türk öykü, tiyatro ve kabare yazarı, öğretim üyesi ve gazetecidir. Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının önde gelen yazarlarından biridir. Türkiye'de epik tiyatro türü ve kabare tiyatrosunun öncüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kervansaray</span> kentlerarası uzak anayollarda kervanların konaklaması için yapılmış büyük han

Kervansaray, kervanların ticaret yolları üzerinde kurulan konak yeridir. Kervansaraylar ilk defa milattan önce 5. yüzyılın başlarına doğru Ahameniş İmparatorluğu tarafından yaptırılmıştır. Önceleri askeri savunma için düşünülmüş, zamanla artan ticaret ve dini ihtiyaçları karşılaması için genişletilmiştir. Selçuklu devrinde ticari yol ağı üzerinde kervanların akşamları güvenli bir şekilde konaklamaları ve ihtiyaçlarını görmeleri için sultan hanı da denilen kervansaraylar yapılmıştır. Büyük ticaret yolları üzerinde kurulmuş olan Selçuklu kervansaraylarının aralarındaki uzaklıklar, deve yürüyüşü ile günde dokuz saat, yani 40 kilometre esas tutularak saptanmıştır. Çevrelerindeki yüksek duvarlarla korunan ve barış zamanlarında pazaryeri olarak da iş gören bu kervansaraylar savaşta kale olarak da kullanılırdı. Selçuklu kervansarayları üç genel tipe uygun olarak yapılmışlardır. Bunlar, yazlık denilen avlulu, kışlık denilen kapalı ve her iki türün birleştirilmesinden oluşan karma tiplerdir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde şehirlerdeki hanlar ticaret ve konaklamak için yapılmış gelir getirici vakıf yapılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Melikşah</span> 3. Büyük Selçuklu Devleti Sultanı

I. Melikşah, Türk, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hükümdarı.

Muharrem Ergin, Türk Türkologdur.

Salih Özbaran, Türk tarihçi ve akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Sırrı Erinç</span> Türk coğrafyacı

Sırrı Erinç, Türk coğrafyacı.

Mehmet Kaplan,, Türk edebiyat kuramcısı, eleştirmen, edebiyat tarihçisi, yazardır.

Oktay Aslanapa, Türk akademisyendir.

Türk Tarihinin Ana Hatları, Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde hazırlanan ve 1930 yılı sonlarında yayımlanan tarih kitabıdır. 1931-1941 yılları arasında liselerde ders kitabı olarak okutuldu. 1939 yılında ise Şemsettin Günaltay'ın hazırladığı cilt okutuldu. 1942 yılında müfredattan kalktı ve yerine Mansel, Baysun ve Karal'ın hazırladığı üç ciltlik eser okutulmaya başlandı.

Aydınlar Ocağı, daha çok seçkin insanlara yönelik olarak etkinlikler düzenleyen sağ görüşlü dernek. 1970 yılında kurulmuştur. Temelleri 1969 yılında İstanbul'da gerçekleşen “Milliyetçiler İlmi Semineri”ne dayanır. Bu seminere Kültür Ocağı, Milliyetçiler Derneği, Muallimler Birliği ve Aydınlar Kulübü üyeleri katılmıştı. Derneğin kuruluşu bu seminerde kararlaştırıldı ve Aydınlar Ocağı 14 Mayıs 1970 tarihinde İstanbul’da faaliyetlerine başladı. İlk genel başkanı Türk-İslam sentezinin kurucu ideologlarından İbrahim Kafesoğlu’ydu. Ondan sonra sırasıyla Süleyman Yalçın, Salih Tuğ (1979-1982), Ayhan Songar (1982-1984), Nevzat Yalçıntaş (1988-1998) ve Mustafa E. Erkal (1998) bu görevde bulundular. Dernek kendisini Batı emperyalizmi ve Batılılaşmaya karşı olarak görmektedir. Siyasi pozisyonu merkez sağdır. Materyalist anlayışın aksine Türk-İslam sentezini savunmaktadırlar ve devletçilerdir. Derneğin kuruluşunda birçok öğretim görevlisi, yazar ve iş insanı katkıda bulundu. Üye sayısını artırma hedefiyle alanında bilinen etkin kişileri bünyesinde bulundurdu. Çeşitli konular üzerinde seminerler düzenleyip yayınlar yaptı. Böylelikle bir kamuoyu oluşturmaya çalıştı. İstanbul sonrasında Ankara ve Kocaeli gibi şehirlerde de merkezler açtılar. 2004 yılı itibarıyla 33 adet merkezleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Esad Coşan</span> Türk din adamı, vaiz, yazar, akademisyen

Mahmud Esad Coşan, Türk akademisyen, yazar, din adamı, vaiz, Nakşibendi şeyhi.

<span class="mw-page-title-main">Altan Deliorman</span>

Altan Deliorman, Türk tarihçi, yazar ve gazeteci.

İsmail Yalçınlar, Türk akademisyen, coğrafyacı.

Ernest Chaput, Fransa'dan davet edilmiş ve Türkiye'de modern coğrafya biliminin kurucularından birisi olmuş coğrafyacıdır.

Faruk Sümer, Türk Orta Çağ tarihçisi, ağırlıkla Selçuklu ve Türk beylikleri üzerine çalıştı.

Abdullah Uçman, Türk akademisyen.

Tahsin Yazıcı, Fars dili ve edebiyatı uzmanı.

<span class="mw-page-title-main">Bekir Kütükoğlu</span> Osmanlı tarihçisi

Tahsin Yazıcı (1926-1990), Osmanlı tarihçisi.

Nihad Mazlum Çetin, Arap, Fars ve Türk dili ve edebiyatı uzmanı.

Hakkı Dursun Yıldız, Türk-İslâm tarihçisi, akademisyen ve yazar.