İçeriğe atla

İbrahim Hananu

İbrahim Hananu
Hananu, 1932
Doğum1869
Kafr Takharim, Osmanlı Suriyesi, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm21 Kasım 1935 (65-66 yaşında)
Halep, Suriye
Tanınma nedeniHananu İsyanı'nın lideri

İbrahim Hananu veya İbrahim Hanano (1869-1935) (Arapça: إبراهيم هنانو), bir Osmanlı Kürt belediye yetkilisi ve daha sonra kuzey Suriye'deki Fransız varlığına karşı çıkan bir isyanın lideriydi. Kuzey Suriye'de önemli miktarda toprak sahibi olan Kürt kökenli bir ailenin üyesiydi.[1][2] ve Hananu ailesi Kürt Rişvan aşiretindendir.[3]

İlk yılları ve eğitimi

Hananu, Kafr Takharim'de varlıklı bir ailede doğdu ve Halep'te büyüdü. Doğum tarihi konusunda ihtilaf vardır: Bir kaynak 1879'da[4] doğduğundan bahsederken, bir diğeri 1869'da[5] doğduğundan bahseder. Liseyi Halep İmparatorluk Lisesinde okuyan Hananu, Üniversiteyi Osmanlı Hukuk Akademisinde okudu. İstanbul'da öğrenciyken, daha sonra 1908 Jön Türk Devrimi'nin ardından sahne alacak olan İttihat ve Terakki Cemiyetine katıldı.[6] 1908 yılında gerçekleşen 31 Mart Ayaklanması'nı bastıran Hareket Ordusu katıldı.[]

Erken kariyeri ve görüşleri

Mezun olduktan sonra Hananu, kısa bir süre askeri akademide ders verdi. Daha sonra emekli olmak ve mülklerini yönetmek için Osmanlı İmparatorluğu'nun bürokrasisine katıldı. Birleşik Arap Cumhuriyeti döneminden bir Suriyeli kaynak, 1916'da Arap İsyanı patlak verdiğinde milliyetçiliği benimseyen Hananu'nun I. Faysal'ın Arap ordusuna katıldığını ve 1918'de İtilaf kuvvetleri ile birlikte Halep'e girdiğini belirtiyor.[7] İddialara göre Hananu da gizli milliyetçi toplum el-Fatat'a katıldı, ancak bunu doğrulayan hiçbir kanıt yok. Halep'teki birçok önde gelen tüccarla birlikte Hananu, Ulusal Savunma Birliği ve Halep Arap Kulübü ile ilişkilendirildi.

Hananu İsyanı

Ana madde: Hananu İsyanı

1919 sonbaharında, Fransız Ordusu Suriye kıyılarına inip tüm Suriye'yi işgal etmeye hazırlanırken Halep'i çevreleyen kırsalda Hananu; isyanını başlatarak Halep, İdlib ve Antakya'yı Fransız kuvvetlerine karşı koordineli bir çatışmaya dahil etti. Hananu, birçok Fransız askerinin silahsızlandırılmasından, demiryollarının ve telgraf hatlarının tahrip edilmesinden, tankların sabote edilmesinden ve Halep'e yönelik Fransız saldırılarının engellenmesinden sorumluydu. 23 Temmuz 1920'de Fransız Ordusu Halep'e başarılı bir şekilde saldırdığında, Hananu köyü Kafr Takharim'e geri çekilmek zorunda kaldı ve isyanı Necib Üveyid ile yeniden organize etmeye başladı. İsyancılar Armanaz merkezli sivil bir hükûmet kurmaya karar verdiler ve Hananu'yu yeni sivil hükûmetin temsilcisi olarak Fransızlara karşı savaşta yardım istemek üzere Türkiye'ye gönderdiler.[8] Kilikya ve Güney Anadolu'nun kontrolü için Levant'ın Fransız Ordusuyla savaşan Mustafa Kemal Atatürk'ün Türk milliyetçi hareketinden yardım aldı. Ekim 1921'de Ankara Antlaşması'nın imzalanmasının ardından Türk askeri yardımının geri çekilmesiyle, Hananu ve adamları isyanı sürdüremediler ve mücadeleleri çöktü. İsyanın başarısız olmasına rağmen, Suriye'nin kuzey bölgelerinin Türk yardımıyla örgütlenmesi, Hananu ve diğer Suriyelilerin sonraki yıllarda üzerine inşa ettikleri özyönetim için bir prototip olarak yorumlandı.[9]

Yargılama

1922'de İbrahim Hananu tutuklandı ve cezai fiiller suçlamasıyla Fransız askeri ceza mahkemesine çıkarıldı. Mahkemenin ilk duruşmaları 15 Mart 1922'de yapıldı. O zamanın en iyi avukatlarından biri olan Fadullah Sakkal, Hananu'nun masumiyetini savundu ve Hananu'nun bir suçlu değil siyasi bir rakip olduğunu söyledi.

25 Mart 1922'de Fransız başsavcısı, Hananu'nun idamını istedi ve "Hananu'nun yedi başı varsa hepsini keseceğim" dedi. Ancak Fransız yargıç, Hananu ile Fransız hükûmeti arasındaki bir anlaşmanın ardından Hananu'yu serbest bıraktı.[10]

Sonraki yıllar

Duruşmanın ardından Hananu ev hapsine alındı ve hareketleri Fransız istihbaratı tarafından izlendi. Ancak Hananu, 1925'teki Büyük Suriye İsyanı'ndan sonra serbest bırakıldı. Hananu, Suriye ulusal hareketinde aktif bir rol oynamaya devam etti. 1946'daki başarısına kadar Suriye'deki bağımsızlık mücadelesine yön veren Ulusal Blok'un kurucu babalarından biriydi. Ulusal Blok'un daimi konseyinin bir üyesi ve siyasi büro şefiydi. 1928'de Hananu, Suriye için ilk cumhuriyet anayasasını hazırlayan Anayasa Meclisinde görev yaptı. 1930'larda, Suriye için koşulsuz tam bağımsızlık sözü verilene kadar Fransızlarla müzakere etmeyi reddederek, bir sertlik yanlısı olarak ününü teyit etti.[11]

Suikast girişimi

Eylül 1933'te Nazi el-Kusa adlı bir kişi, köyü Kafr Takharim'de Hananu'yu bacaklarından vurdu. Suikast girişimi olarak değerlendirilen saldırgan 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Fransız komiser daha sonra Nazi el-Kusa'yı affetti.[8]

Ölümü

Hananu 1935'te Halep'te öldü. Ölümü tüberküloza bağlandı. Üç günlük yas, ertesi gün gazete ve dergilerin siyah bir kapakla yayınlanmasıyla başladı. Fransız mandasına karşı direnişte en ünlü kişilerden biri olarak kabul edilir.[12] Suriyeli miliyetçiler yaşadığı eve "milletin evi" lakabını takmıştır.[]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Zisser, Eyal (15 Kasım 2014). Bengio, Ofra (Ed.). Kurdish Awakening: Nation Building in a Fragmented Homeland (İngilizce). University of Texas Press. ss. 196. ISBN 978-0-292-76301-2. 
  2. ^ Awad Halabi, Liminal Loyalties: Ottomanism and Palestinian Responses to the Turkish War of Independence, 1919-22. 2012, Journal of Palestine Studies. “...Ibrahim Hananu, a former Ottoman bureaucrat of Kurdish origin”
  3. ^ "Hananu Family (Reşwan tribe)". Hananu Family (tribe rashwan). tirejafrin. 10 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2014. 
  4. ^ Watenpaugh, Keith David (2014). Being Modern in the Middle East: Revolution, Nationalism, Colonialism, and the Arab Middle Class. New Jersey: Princeton University Press. s. 175. ISBN 978-0-691-12169-7. 
  5. ^ Moubayed, Sami (2006). Steel & Silk: Men and Women who Shaped Syria 1900–2000. Cune Press. ss. 376. ISBN 1-885942-41-9. 
  6. ^ Watenpaugh, Keith David (2006). Being Modern in the Middle East. Princeton and Oxford: Princeton University Press. ss. 174-184. 
  7. ^ Adham al-Jundi, Tarikh al-thawrat al-suriyya fi 'ahd al-intidab al-faransi, Damascus, 1960.
  8. ^ a b Kaddour, Mohammad (1 Nisan 2012). "ابراهيم هنانو "Ibrahim Hananu"". اكتشف سوريا "Discover Syria". 3 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016. 
  9. ^ James Gelvin, Divided Loyalties: Nationalism and Mass Politics in Syria at the Close of the Empire, University of California Press, Berkeley and Los Angeles, CA, 1998, pp. 133-134.
  10. ^ Kanafani, Adnan (20 Ağustos 2008). "Ibrahim Hananu". Idleb website. 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2016. 
  11. ^ Philip Khoury, Syria and the French Mandate, Princeton University Press, Princeton, 1987.
  12. ^ Drysdale, Alasdair (January 1981). "The Syrian Political Elite, 1966-1976: A Spatial and Social Analysis". Middle Eastern Studies. 17 (1): 3-30. doi:10.1080/00263208108700455. JSTOR 4282814. 

İlgili Araştırma Makaleleri

2011'den bu yana Suriye İç Savaşı'nın bir sonucu olarak, savaşta farklı gruplar tarafından kullanılan ve Suriye'yi temsil etmek için kullanılan en az iki bayrak var. Baas Partisi liderliğindeki Suriye Arap Cumhuriyeti'nin görevdeki hükümeti, başlangıçta Birleşik Arap Cumhuriyeti tarafından kullanılan kırmızı-beyaz-siyah üç rengini kullanırken, Suriye Ulusal Koalisyonu gibi Suriyeli muhalif gruplar yeşil-beyaz-siyah üç rengini kullanıyor. Bu bayrak ilk olarak Suriye Mandası tarafından kullanılan "bağımsızlık bayrağı"ydı.

<span class="mw-page-title-main">Alevi Devleti</span> Fransız Suriye Mandasındaki eski devlet

Alevi Devleti veya Nusayri Devleti, 1922'ye kadar Alevi Bölgesi olarak adlandırıldı, başlangıcından 1922'de Suriye Federasyonu'na entegrasyonuna kadar yerel olarak baskın olan Arap Alevilerinden oluşan, I. Dünya Savaşı'ndan sonra günümüz Suriye'sinin kıyısında bir Fransız manda bölgesiydi. Milletler Cemiyeti Fransız Mandası 1920'den 1946'ya kadar sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Zeki el-Arsuzi</span> Suriyeli filozof (1899-1968)

Zeki el-Arsuzi Suriyeli bir filozof, filolog, sosyolog, tarihçi ve Arap milliyetçisiydi. Fikirleri Baasçılığın ve siyasi hareketinin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Yaşamı boyunca başta Arapçanın Kendi Dilindeki Dehası (1943) olmak üzere birçok kitap yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Salih el-Ali</span> Suriyeli Nusayri lider (1883-1950)

Salih el-Ali veya Şeyh Salih Ahmed el-Ali, Büyük Suriye İsyanı'ndan önce Suriye'deki Fransız Mandası'na karşı ilk isyanlardan biri olan 1919 Suriye İsyanı'nı komuta eden Suriyeli bir Nusayri liderdi.

<span class="mw-page-title-main">Suphi Bereket</span> Türk asıllı Suriyeli siyasetçi (1889-1939)

Suphi Bey Bereket el-Halidi, Türk politikacı/devlet adamıdır. Fransız Suriye Mandası sırasında, 29 Haziran 1922'den 31 Aralık 1924'e kadar Suriye Federasyonu'nun ve 1 Ocak 1925'ten 21 Aralık 1925'e kadar Suriye Devleti'nin devlet başkanıydı. 1938 - 1939 yılları arasında Hatay Cumhuriyeti'nde Antakya mebusluğu yapmış ve dahiliye encümenliğine seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Devleti</span> 1925ten 1930a kadar Fransız manda bölgesi

Suriye Devleti, Halep Devleti ile Şam Devleti'ni birleştiren 5 Aralık 1924 tarihli kararname - 1 Ocak 1925 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere - ile oluşturulan bir Fransız Manda devletiydi. Halep Devleti, Şam Devleti ve Nusayri Devleti için merkezi bir meclis sağlayarak oluşturulan Suriye Federasyonu'nun (1922-1924) halefiydi. Nusayri Devleti, Suriye Devleti'ne katılmadı.

Ulusal Partisi 1947'de kurulan ve 1963'te Suriye Baas Partisinin bir darbeyle tek parti yönetimi kurmasının ardından kapatılan bir Suriye siyasi partisidir. Suriye'de önce Osmanlılara karşı çıkan ve daha sonra Fransız mandasından bağımsızlık talep eden Ulusal Blok'un devamıdır. Parti, en büyük desteği Şamlı eski muhafızlar ve sanayiciler arasında gördü. Başta Haşimi yönetimindeki Irak ve Ürdün'ü desteklemesine rağmen; artan halk desteğinin ardından 1949'dan itibaren başta Suudi Arabistan, Mısır, Lübnan ve Filistin Mandası olmak üzere Suriye'nin güneyindeki Arap ülkeleri ve bölgeleriyle daha yakın ilişkileri destekledi. 1940'larda ve 1950'lerin başında hakim parti iken, yerini Haşimi yanlısı rakibi Halk Partisi aldı. Halk Partisine benzer şekilde, Ulusal Parti de toprak sahipleri tarafından desteklendi.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahman el-Kayyali</span> Suriyeli doktor ve siyasetçi (1887-1969)

Abdurrahman el-Kayyali Halep şehrinden bir doktor, iki dönem adalet bakanı olarak görev yapan ve Suriye bağımsızlık hareketinin üyesi olan kişi.

<span class="mw-page-title-main">Hakkı Bey el-Azm</span> Suriyeli siyasetçi (1864-1955)

Hakkı el-Azm Suriyeli bir politikacı. Osmanlı hükûmetinde aktifti ve daha sonra cumhuriyet Suriye'sinde ilk başbakan olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ata Bey el-Eyyubi</span> Suriyeli siyasetçi (1877-1951)

Ata Bey el-Eyyubi Suriye devlet başkanı ve başbakanı olarak görev yapan bir Osmanlı memuruydu. Suriye'nin Şam kentinde, önde gelen bir siyasi ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi, İstanbul'da kamu yönetimi okudu ve profesyonel kariyerine Osmanlı kamu hizmetinde başladı.

<span class="mw-page-title-main">Meyselun Muharebesi</span> Fransa-Suriye Savaşında bir muharebe

Meyselun Muharebesi, Meyselun Geçidi Muharebesi veya Han Meyselun Muharebesi olarak da adlandırılır, Suriye Arap Krallığı güçleri ile Fransız Levant Ordusu arasında 24 Temmuz 1920'de Şam'ın yaklaşık 25 kilometre batısında Anti-Lübnan Dağları'ndaki Han Meyselun yakınlarında yapılan dört saatlik bir savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Sultan el-Atraş</span> Önde gelen Arap Dürzi lider ve Suriye milliyetçisi

Sultan el-Atraş,, yaygın olarak bilinen adıyla Sultan Paşa el-Atraş, önde gelen bir Suriye milliyetçisi Arap Dürzi lider ve Suriye Devrimi'nin (1925-27) başkomutanıydı. Fransızlara karşı savaştı. Suriye ve Dürzi tarihinin en etkili isimlerinden biri olarak Cebel el-Dürzi'nin ve genel olarak Suriye'nin kaderinin belirlenmesinde önemli bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Suriye İsyanı</span> Suriye ve Lübnan Mandasındaki Fransız yönetimine karşı 1925-27 ayaklanması

Büyük Suriye İsyanı, 1925 İsyanı veya Büyük Suriye Devrimi, 1925 ile 1927 yılları arasında Suriye Devleti ve Büyük Lübnan genelinde yaşanan genel bir ayaklanmadır. Önde gelen isyancı güçler, Sünni, Dürzi, Alevi ve Hristiyan grupların katıldığı güney Suriye'deki Cebel el-Dürzi Devleti savaşçılarından oluşuyordu. Ortak amaç, I. Dünya Savaşı'nın ardından Türk yönetiminden Fransız yönetimine geçen yeni manda bölgelerindeki Fransız egemenliğine son vermekti.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahman Şehbender</span> Suriyeli siyasetçi (1879-1940)

Abdurrahman Şehbender, Suriye'deki Fransız Mandası döneminde önde gelen bir Suriyeli milliyetçi ve Fransız otoritesiyle uzlaşmanın önde gelen bir muhalifiydi. Arap milliyetçiliğine olan bağlılığı İttihat ve Terakki Cemiyeti ve onun "Türkleştirme" politikaları dönemine kadar uzanmaktadır. Birinci Dünya Savaşı sırasında Arap İsyanı'nı destekledi ve kısa bir süre Emir Faysal'ın dışişleri bakanlığını yürüttü.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf el-Azma</span> Suriye savaş bakanı (1883-1920)

Yusuf el-Azma, Ali Rikabi ve Haşim el-Etasi hükûmetlerinde Suriye savaş bakanı ve Kral I. Faysal döneminde Arap Ordusu genelkurmay başkanıydı. Ocak 1920'den Meyselun Muharebesi sırasında Fransız istilasına karşı Suriye kuvvetlerine komuta ederken ölümüne kadar savaş bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">1919 Alevi İsyanı</span> Suriyedeki Fransız yönetimine karşı 1919-21 ayaklanması

Alevi İsyanı, Şeyh Salih el-Ali liderliğinde İşgal Edilmiş Düşman Toprakları Yönetimi'nin Fransız yetkililerine karşı ve daha sonra Fransa-Suriye Savaşı'nın bir parçası olarak Suriye'de yeni kurulan Fransız Mandası'na karşı, özellikle kıyıdaki Cebel Ensariye dağlık bölgesinde gerçekleşen bir isyandı. İsyan, Suriye'deki Fransız güçlerine karşı ilk silahlı direniş eylemlerinden biriydi ve lideri Şeyh Salih, Şam'daki geçici Arap hükûmetine bağlılığını ilan etti. İbrahim Hananu'nun Halep kırsalındaki isyanı ve Suphi Bereket'in Antakya'daki isyanı da dahil olmak üzere ülkedeki diğer Fransız karşıtı isyanların liderleriyle koordinasyon kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Hananu İsyanı</span> 1920-21 yılları arasında Kuzey Suriyede Fransız kuvvetlerine karşı isyan

Hananu İsyanı, 1920-1921 yıllarında Suriye'nin kuzeyinde, özellikle Halep'in batı kırsalında yoğunlaşan Fransız askerî güçlerine karşı bir isyandı. İsyana verilen destek, Suriye'de Fransız Mandası'nın kurulmasına karşı muhalefetten kaynaklanıyordu. İsmini önde gelen komutanı İbrahim Hananu'dan alan isyan esas olarak Cebel Harim, Cebel Kusayr, Cebel Zaviye ve Cebel Sahyun bölgelerindeki dört müttefik isyandan oluşuyordu. İsyancılar kırsal kesimdeki liderler tarafından yönetiliyordu ve çoğunlukla Fransız güçlerine karşı gerilla saldırıları düzenliyor ya da önemli altyapılara sabotaj yapıyorlardı.

1920 yılında Şam'ın ele geçirilmesi, Fransız kuvvetlerinin Şam'ı çok az bir direnişle ele geçirdiği Fransa-Suriye Savaşı'nın son aşamasıydı. Suriye Arap Krallığı sona erdi ve Suriye'de Fransız Mandası yürürlüğe girdi. Kısa bir süre sonra, Eylül 1920'de Şam, Fransız Mandası altındaki Şam Devleti'nin başkenti oldu.

<span class="mw-page-title-main">Mansur el-Atraş</span> Suriyeli siyasetçi (1925-2006)

Mansur el-Atraş, Suriyeli bir siyasetçi ve gazetecidir. El-Atraş, üniversite arkadaşlarıyla birlikte 1947'de Baas Partisinin ve Suriye bölgesel kolunun kurucu üyelerindendi. Edib Çiçekli'nin devlet başkanlığı sırasında (1951-54) hükûmet karşıtı bir aktivist oldu ve iki kez mahkûm edildi. Çiçekli'nin, El-Atraş'ın babası Sultan el-Atraş'ın desteğini kazanmak için yaptığı başarısız bir girişim sebebiyle serbest bırakıldı. Çiçekli'nin bir askerî darbe sonucu devrildiği 1954'te el-Atraş, parlamento seçimlerinde milletvekili seçilse de Said el-Gazi hükûmetinde görev alma teklifini reddetti. Birleşik Arap Cumhuriyeti döneminde (1958-61), Mısır'ın Pan Arabist Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnâsır'ın destekçilerindendi. Suriye'nin Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden ayrılmasına karşı çıktı ve bunu protesto etmek için art arda gelen ayrılıkçı hükûmetlerde görev alma tekliflerini geri çevirdi.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'de Dürzîlik</span> Suriyedeki Dürzî etnik-dinsel grubuna genel bakış

Dürzîlik, Suriye'de önemli bir azınlık dinidir. The World Factbook'a göre, Dürziler Suriye nüfusunun yaklaşık yüzde 3,2'sini ya da Golan Tepeleri sakinleri de dahil olmak üzere yaklaşık 700.000 kişiyi oluşturmaktadır. Dürziler, Şam'ın doğu ve güneyindeki kırsal, dağlık bölgelerde, resmi olarak Dürzi Dağı olarak bilinen bölgede yoğunlaşmışlardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.