İçeriğe atla

İbrahim Ahmed


İbrahim Ahmed

İbrahim Ahmed ya da İbrahîm Ehmed (Kürtçe: ئبراهیم ه‌حمه‌د; d. 6 Mart 1914, Süleymaniye - ö. 8 Nisan 2000, Londra), Kürt yazar ve çevirmen.

Irak'ın Süleymaniye şehrinde doğdu. Bağdat Üniversitesi'nde hukuk eğitim aldı ve 1937 yılında mezun oldu. 1942 - 1944 yılları arasında Halepçe ve Erbil'de yargıçlık yaptı. 1939 yılında Gelawêj adlı Kürt edebiyatı içerikli sürekli yayını Alaaddin Sajadi ile birlikte çıkardı ve 1949 yılına kadar yayınlandı. Daha sonraki dönemlerde siyasete girdi ve Süleymaniye'deki İran Demokratik Kürt Partisi'nin (J.K) yerel başkanı oldu. Parti 1945 yılında adını Demokratik Kürt Partisi (K.D. P.) olarak değiştirdiğinde İbrahim Ahmed, partinin yöneticisi oldu. Partinin bu merkezî, İbrahim Ahmed editörlüğünde Dengî Rastî (Doğruluğun Sesi) adlı bir dergi yayınladı.

1953 yılında K.D. P'nin genel sekreteri oldu. 1949 - 1956 yılları arasında K.D. P. dergisi olan Rizgarî'yi yayınladı. Partinin bu dergisi 1956 yılında Xebat ismini aldı. 1975 yılından sonra siyasi mülteci olarak Büyük Britanya'ya göç etti.

İbrahim Ahmed, 1933 yılından itibaren roman yazmaya başladı. Bu Kürt edebiyatı için önemli bir süreçtir. 1956 yılında yazdığı ve Cezayir bağımsızlık savaşı hakkında olan Janî Gel romanı en popüler eseridir. İran'da Farsça olarak (1980) ve Türkiye ile Fransa'da da (1994) bu eseri yayınlandı.

Çalışmaları

Kısa öyküler

  1. Yadgarî Lawan (Gençlik hatıraları), Bağdat, 1933.
  2. Kwêrewerî (Gizem), Baghdad, 1959.
  3. Bawik û Kur (Baba ve Oğul), Çirîkey Kurdistan dergisinde yayınlandı, İngiltere, 1979.
  4. Pirsey Şehîd (Şehitin Nöbeti), Çirîkey Kurdistandergisinde yayınlandı, İngiltere, 1980.

Romanlar

  1. Janî Gel, 1972, Irak.
  2. Dirk û Gul, 1991. (1961'de yazıldı.)
  3. Awat û Nahumêdî (yayınlanmadı)
  4. Herzekarî û Hejarî, (yayınlanmadı)
  5. Jiyan û Xebat, (yayınlanmadı)

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Irak</span> Batı Asyada bir ülke

Irak, resmî adıyla Irak Cumhuriyeti, Batı Asya'da bir ülkedir. Kuzeyde Türkiye, doğuda İran, güneydoğuda Kuveyt, güneyde Suudi Arabistan, güneybatıda Ürdün, batıda ise Suriye ile sınır komşusudur. Başkenti ve en büyük şehri Bağdat olan federal parlamenter cumhuriyet ile yönetilen bir ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Celal Talabani</span> 6. Irak cumhurbaşkanı

Celal Talabani, Iraklı Kürt siyasetçi. 2005-2014 yılları arası Irak cumhurbaşkanı olarak görev almıştır. Irak'ın ilk Arap olmayan cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Bölgesel Yönetimi</span> Iraka bağlı özerk bölge

Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Kürdistan Bölgesi veya Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, Irak'a bağlı, anayasal düzeyde varlığı olan özerk bir bölgedir. Yaklaşık 40.000 km2'den oluşan idari birim; batıda Suriye, doğuda İran, kuzeyde ise Türkiye ile komşudur. Bölgesel yönetimin başkenti Erbil'dir. Kürdistan Parlamentosu Erbil'de yer almaktadır, ancak Kürdistan Bölgesi anayasası tartışmalı Kerkük kentini Kürdistan Bölgesi'nin başkenti olarak tanımaktadır. Bölgenin nüfusu, 2023 itibarıyla 6.556.752'dir. Resmî dilleri Kürtçe ve Arapça'dır.

<span class="mw-page-title-main">Halepçe</span> Irakta şehir

Halepçe, Irak'ın kuzeyinde, İran sınırının 15 km batısında, Süleymaniye'nin 61 km güneydoğusunda, başkent Bağdat'ın 241 km kuzeydoğusunda bulunan şehir. 57.000'lik nüfusunun çoğu Kürtlerden oluşmaktadır. 2014'ün Mart ayında oluşturulan Halepçe ilinin başkenti olup, Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">İslami Davet Partisi</span> Irakta bir siyasi parti

İslami Davet Partisi veya İslami Çağrı Partisi, Irak'taki siyasi partilerden biridir. Irak Yüksek İslam Konseyi ile birlikte Şii Birleşik Irak İttifakı'nın iki ana partisidir. Ocak 2005 Irak seçimlerinde ve daha uzun vadeli Aralık 2005 seçimlerinde mecliste çok sayıda sandalye kazandı. Parti, İran-Irak Savaşı sırasında ve İran Devrimi'nde Ayetullah Ruhullah Humeyni'yi destekledi. Hala İran ile olan ideolojik farklılıklara rağmen Tahran'dan mali destek almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Süleymaniye</span> Irakta bir şehir

Süleymaniye, Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin Süleymaniye İline bağlı şehir ve ilin yönetim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Barzani</span> Kürt milliyetçi lider

Molla Mustafa Barzani, Kürt lider. Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin kurucusudur. 1946 yılından 1979'daki ölümüne kadar Kürdistan Demokrat Partisi'nin başkanı olarak siyaset yapmıştır. Bağımsız Kürt devleti görüşleriyle Kürt milliyetçiliğine önemli katkılar sunmuştur. Mesud Barzani ve İdris Barzani'nin babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mesud Barzani</span> Kürt siyasetçi ve KDP genel başkanı

Mesud Barzani, Kürt siyasetçi. 2005-2017 yılları arası Kürdistan Bölgesel Yönetimi başkanı olarak görev aldı. 1 Nisan-30 Nisan 2004 tarihleri arasında Irak Başbakanlığı görevinde bulunan Barzani, Kürdistan Demokratik Partisi'nin 1979 yılından beri başkanlık görevini sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Yurtseverler Birliği</span> Irakta bir siyasi parti

Kürdistan Yurtseverler Birliği kısaca KYB, 1975'te Irak'ta kurulan bir siyasi partidir. KYB'nin kurucuları arasında Celal Talabani vardı. Parti Kürdistan Demokrat Partisi'nden kopan ve daha sosyalist olanlar tarafından kuruldu.

Kürt edebiyatı, Kürtçe ile yaratılmış sözlü ve yazılı edebi eserleri kapsayan edebiyat. İslam öncesi Kürt edebiyatına dair hiçbir bilimsel bulgu ve bilgi yoktur. Kürt anlatılarının büyük bir kısmı sözlü şekilde yayılmış ve bu sözlü edebiyat bugün de sürmektedir. 20. yüzyılın başına kadar olan yazılı edebiyat ise şiir şeklindedir. Nesrin gelişmesi ise daha çok politik ve sosyal gelişmeler sayesinde olmuştur. Avrupa ülkelerine göçün artmasıyla birlikte yüzü kendi topraklarındaki gelişmelere dönük olan yeni bir tür sürgün edebiyatının da geliştiği görülmektedir.

Kürdistan Sosyalist Partisi, 1975 yılı sonlarına doğru kurulan Kürt partisidir.

Abdullah Goran, Kürt şair. Kürt şiirine farklı bir yaklaşım getirdi. Bu dönemlerde Kürt şiiri özellikle Arapça olmak üzere birçok kültürün etkisindeydi ve Goran, bu etkiyi devam ettirmek yerine şiirlerinde Kürt folklorüne, Kürt geleneklerine bağlı kalarak asıl Kürt ritimlerini, biçimlerini ve dilini kullandı.

<span class="mw-page-title-main">Kürt milliyetçiliği</span> siyasal ideoloji

Kürt milliyetçiliği, Kürtlerde, halk olma bilincinin kültürel ve siyasal eyleme yönlendirilmesini ifade eden kavramdır. Kürtlerin çoğunluk olduğu toprakları Kürdistan olarak tanımlayan ve bağımsız bir Kürt devleti kurulmasını savunan siyasi hareket olmakla birlikte, Kürtlerin yaşadıkları topraklarda diğer etnik gruplar ile eşit haklara sahip olmasını, Kürtçenin resmî dil ve eğitim dili olmasını savunan siyasi görüştür.

<span class="mw-page-title-main">İran Kürdistanı Demokratik Partisi</span> İrandaki Kürt Siyasal Partisi

İran Kürdistanı Demokratik Partisi ya da kısaca DPK-I (Kürtçe: Partiya Demokratîk a Kurdistana Îranê, İngilizce: Democratic Party of Iranian Kurdistan, eski adı: Demokratische Partei Kurdistans-Iran, İran'da sosyal demokrat bir Kürt partisidir. Parti, 2015 yılından beri Sosyalist Enternasyonal'in tam üyesidir. Parti demokratik ve federal bir İran talep etmektedir. Parti üyelerinden bir kısmı 2006 yılında partiden ayrıldı ve partinin eski adı olan Kürdistan-İran Demokratik Partisi adı altında yeni bir parti kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Fuad Masum</span> 7. Irak cumhurbaşkanı

Fuad Masum tam adı ile Muhammed Fuad Masum Havrami, Iraklı Kürt politikacı ve 7. Irak Cumhurbaşkanı. 24 Temmuz 2014'te Irak Temsilciler Konseyi'nde yapılan oylama sonucu 211 milletvekilinin oyunu alarak yeni Irak Cumhurbaşkanı seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Kanate Kurdo</span> Kürt yazar

Kanate Kurdo,, Sovyet Kürdü yazar, dilbilimci, akademisyen, Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi Şarkiyat Enstitüsü Kürdoloji bölümü başkanı.(1961-1985)

Kürt siyasi hareketi ya da Kürt özgürlük hareketi, Türkiye, Irak, Suriye ve İran topraklarında, Kürdistan olarak anılan jeokültürel bölgede yaşayan Kürtlerin anadilde eğitim, self determinasyon, özerklik ya da bağımsız devlet gibi politik taleplerini gerçekleştirmek için mücadele veren hareketin genel adı olarak kullanılır. Bu talepler yasal zeminde demokratik olarak tartışıldığı gibi silahlı olarak Marksist-Leninist çizgide gerçekleştirilmeye de çalışılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahman Şerefkendi</span> Kürt dilbilimci ve şair

Abdurrahman Şerefkendi veya Hejar Kürt dilbilimci, yazar, şair ve çevirmen.

Mehmed Emin Zeki Kürt tarihçisi, edebiyatçı ve yazar. Ayrıca Çanakkale, Filistin, Irak ve Kafkas gibi cephelerinde savaşmış bir Osmanlı subayı ve devlet adamı.

Hero İbrahim Ahmed, Iraklı Kürt siyasetçi, yazar İbrahim Ahmed'in kızı, Irak eski cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin eşi.