İçeriğe atla

İbn Bezzâz

İbn Bezzâz (Farsça: ابن بزّاز; ö. 1358'den sonra), Safevi tarikatının kurucusu Şeyh Safiyüddin Erdebilî'nin menâkıbnâmesi olan Safvetü's-safâ'nın yazarıdır. Eserin asıl adı Mevâhibü’s-seniyye fî menâkıbi’s-Safeviyye'dir. Yazarın tam adı Tevekkülî bin İsmâil bin Hâc Muhammed el-Erdebilî'dir.[1]

Kumaş tüccarı bir aileye mensup olduğundan kendisine "İbn Bezzaz" denmiştir. İbn Bezzaz, Safiyüddin Erdebilî'nin oğlu ve halefi olan Sadreddin Musa'nın müridiydi. Bunun haricinde müellifin hayatı hakkında bilgi yoktur. Eserini Sadreddin Musa'nın isteği üzerine ve Sadreddin Musa'nın verdiği bilgilere dayanarak 1357-58 yıllarında tamamlamıştır.

Kaynakça

  1. ^ "İBN BEZZÂZ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2024. 

Kaynaklar

  • Savory, Roger (1997). "Ebn Bazzāz". Yarshater, Ehsan (Ed.). Encyclopædia Iranica, Volume VIII/1: Ebn ʿAyyāš–Economy V (İngilizce). Londra ve New York: Routledge & Kegan Paul. s. 8. ISBN 978-1-56859-050-9. 
  • Ghereghlou, Kioumars (2018). "Ibn al-Bazzāz al-Ardabīlī". In Fleet, Kate; Krämer, Gudrun; Matringe, Denis; Nawas, John; Rowson, Everett (eds.). Encyclopaedia of Islam (3rd ed.). Brill Online.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İbn Sina</span> Fars tıp bilgini ve filozof (980–1037)

İbn Sînâ veya Ebu Ali Sînâ ya da Batılıların söyleyişiyle Avicenna, İslam'ın Altın Çağı döneminin en önemli doktorlarından, astronomlarından, düşünürlerinden, yazarlarından ve bilginlerinden biri olarak kabul edilen Fars polimat ve "polimerik erken tıbbın babası" olarak bilinen tabiptir.

<span class="mw-page-title-main">Somuncu Baba</span> mutasavvıf ve âlim

Şeyh Hamîdüddin veya Hamîd-i Veli veya bilinen ismi ile Somuncu Baba, Osmanlı Devleti'nin kuruluş döneminde yaşamış mutasavvıf ve İslam âlimi. Aynı zamanda Bayramiyye Tarikâtı kurucusu Hacı Bayram Veli'nin de hocasıdır. Safevîyye Tarikâtı'nın Anadolu’ya yayılmasında etkin faaliyetlerde bulunmuş önemli bir mutasavvıftır.

<span class="mw-page-title-main">Musa bin Meymun</span> Yahudi bilgin, haham ve filozof (1135–1204)

Musa bin Meymūn 30 Mart 1135 – 13 Aralık 1204) Sefaradi Yahudisi filozof, hahambaşı, Talmud bilgini ve çoğaltıcısı. Orta Çağ'ın tartışmasız en önemli Yahudi düşünürüdür. Yahudi bilginler arasında İkinci Musa lakâbıyla veya adının baş harflerinden oluşan RaMBaM adıyla bilinir.

Sufi metafiziği başlıca vahdet (birlik) düşüncesi etrafında gelişmiştir. Öyle ki varlık bir "Mutlak Varlık" ve O'nun aynada yansımalarından oluşan görüntülerden ibarettir. Bu anlayışı açıklayan iki farklı ifade biçimi kullanılır; Vahdet-i vücud ve vahdet-i şuhut. Bazı İslami reformcular bu iki deyim arasındaki farklılığın sadece semantik ve deyimle ilgili olduğunu, özünde bir farklılık içermediğini söylerler. Sufi metafiziğinde diğer dikkat çeken konular hulul, teşkik ve maksut birliği gibi konulardır. Allah ile evren arasındaki ilişkinin tarzı sufiler arasında olduğu gibi, sufi olmayan müslümanlar arasında da tartışılagelmekte olan bir konudur.

<span class="mw-page-title-main">Safiyüddin Erdebilî</span> Safevî Hanedanına ismini veren kişi

Şeyh Safiyüddin İshak Erdebilî, Safevi Tarikatı'nın kurucusu olan mutasavvıf ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Safevî Hanedanı</span> İrana hükmetmiş bir hanedan

Safevî Hanedanı, 1501'den 1736'ya kadar bugünkü İran ve Güney Kafkasya'yı yönetmiş hanedandır. Adını Erdebil'deki Safeviyye tarikatının kurucusu Safiyüddin Erdebilî'den almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sadreddin Konevî</span>

Sadreddin Konevî, Fars sufi. Malatya'da doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Erdebil</span> İrandaki bir şehir

Erdebil, İran'ın Güney Azerbaycan bölgesinde, İran'ın aynı isimli Erdebil Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehirdir.

Bayramilik veya Bayramiyye Tarikatı, kurucusu Hacı Bayram-ı Veli'nin (1352-1429) adına izafeten Bayramîyye Tarikatı olarak tanınmıştır. Hacı Bayram-ı Veli'nin, hocası Safev’îyye şeyhi Hoca Alâ ed-Dîn Ali Erdebilî'nin talebelerinden Şeyh Hâmid Hâmid’ûd-Dîn-i Veli'nin Aksaray'da ölümünden sonra Ankara'ya dönüp irşâd fa'aliyetlerine başladığı 1412 tarihi, ilk Türk tarikatı olan Bayramiye'nin kuruluşu olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Cahiz</span> Basra doğumlu Arap bilim insanı

Cahiz veya el-Cahız gerçek ismi ve tam künyesi Ebu Osman Amr bin Bahr el-Kinani el-Fukaimi el-Basri olan, Basra doğumlu Afro-Arap yazar ve bilim insanı.

İbn Bîbî, 13. yüzyılda yaşamış İranlı yazar ve tarihçi.

Safevi Tarikatı, Safiyüddin Erdebilî tarafından Erdebil kentinde kurulmuş bir sufi tarikattır. Erdebil, Hazar Denizi’nin güney batı kıyısında, günümüzde İran’ın kuzey batı bölgesinde yer alan bir kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Zahid Gilani</span> İranlı ilahiyatçı (1216-1301)

Zahid Gilani tam adıyla Tâcüddîn İbrahim b. Rûşen Emîr b. Bâbil b. Bîdâr el-Kürdî es-Sencânî Zahidiyye tarikatının şeyhi ve mutasavvıf.

Abdülhamîd bin Vâsi bin Türk ya da tam adıyla Ebü'l-Fazl Abdülhamîd bin Vâsi' bin Türk el-Huttelî el-Hâsib, dokuzuncu yüzyılda yaşamış Türk matematikçi. Öz geçmişi hakkında çok az bilgi bulunmaktadır. Onunla ilgili iki kayıt vardır, biri Farslı İbn el-Nedim ve diğeri İbn el-Kefti tarafından, fakat bilgiler aynı değildir. Ancak İbn el-Kefti onun adını ʿAbd al-Hamid ibn Wase ibn Türk Jili olarak bahseder. Jili, Gilan anlamına gelir. D. Pingree'ye göre, o Ḵottal 'nın kuzeyinde ve Badaḵšān batısındadır) veya Gilan doğumludur. Abū Barza Fażl b. Moḥammad b. ʿAbd-al-Ḥamīd b. Tork 'un onun torunu olduğu görünür.

Ekberilik, Muhyiddin İbn Arabi'nin temel kavramlarını geliştirdiği sufi metafiziğinin Vahdet-i Vücud denilen meşrep veya okuluna bağlı olan sufileri tanımlamakta kullanılan bir terim.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Hasan Behmenyar</span>

Ebu'l-Hasan Behmenyar ibn al-Marzuban, daha çok Behmenyar olarak bilinir, esasen İbn-i Sina'nın en önde gelen öğrencilerinden biri olarak bilinen İranlı bir bilim adamıdır.

İbnü'r-Râvendî, Fars İslam âlimi, filozof ve yazardır. İslâm topraklarında yaşamış dehri filozoflardandır. Dehriyyun, İslâm felsefesindeki materyalizm anlayışıdır. Onun görüşlerine göre madde sonsuzdur. Yani yoktan var edilmemiştir. (Yaratılmamıştır) Her şey zaman içinde kendi kendine var olur. Dolayısı ile bir yaratıcı yoktur. Zamanın kendisi tanrıdır. Eleştirileri İsmâil’îyye ve Mu'tezile akımlarınca irdelenmiştir.

Kemaleddin Musa bin Yunus Astronom, matematikçi ve İslam bilgini.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Tusi</span>

Muhammed b. Hasan Tusi ; meşhur adıyla "Şeyh Tusi" hicri 385 / 460 yılında Tus şehrinde dünyaya gelmiştir. Hicri kameri dördüncü ve beşinci asırlarda yaşayan Şeyh Tusi, İranlı şii alim ve büyük fakihlerinden sayılmaktadır. 51 kadar eserinin olduğu belirtilmiştir. Şeyh Tusi, şiilerin büyüğü olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Firûzşah Zerrin Külah</span> Safevi  Şah ve Dini Lideri

Firüzşah Zerrin Külah Safevi Tarikatı'nın kurucusu Safiyüddin Erdebilî'nin yedinci göbekten atası olan Kürt lider.