İçeriğe atla

İbn Adlan

ʻAfīf al-Dīn

ʻAlī ibn ʻAdlān

al-Mawsili al-Nahwi al-Mutarjim
Doğum1187
Musul, Eyyûbîler Devleti
Ölüm1268 (80-81 yaşlarında)
Kahire, Memlûk Devleti
Kariyeri
Dalları
Çalıştığı kurumlarSalâhiyye Medresesi, Kahire

Şemseddin İbn Adlân (İngilizceʻAfīf al-Dīn ʻAlī ibn ʻAdlān al-Mawsilī, Arapçaعفيف لدين علي بن عدلان الموصلي ; MS 1187–1268), Musul'da doğmuş bir Arap kriptolog, dilbilimci ve şair olup kriptanaliz alanına yaptığı ilk katkılarla tanınır ve bu alanda en az iki kitap yazmıştır. Ayrıca edebiyat ve şiir ile ilgilenmiş ve Kahire'deki Al-Salihiyya Camii'nde Arap dili üzerine ders vermiştir.

Döneminin çeşitli hükümdarlarıyla temas halindeydi ve bu sıfatla kriptanaliz veya şifreli mesajları kırma bilimi konusunda pratik deneyim kazandı. Konuyla ilgili günümüze ulaşan tek çalışması olan Kriptanaliz Üzerine'yi ("On Cryptanalysis"), Eyyubi hanedanı olan Şam Emiri Eşref Musa'ya (h. 1229-1237) ithaf etmiştir. Al-Mu'lam (The Told [Book]) da dahil olmak üzere, yine kriptanaliz üzerine üç kitap daha yazmıştır, ancak bu kitaplar artık kayıptır. On Cryptanalysis adlı eseri, kriptanalistler için bir tür rehber kitaptır ve kurallar adını verdiği yirmi teknik seti içerir. Yöntemler, El-Kindi'nin 8. yüzyıldaki Kriptografik Mesajların Deşifresi Üzerine İnceleme ("Treatise on Deciphering Cryptographic Messages") adlı eserinden -kriptoanaliz üzerine günümüze ulaşan en eski çalışma- daha fazla pratik ayrıntı içerir, ancak selefinin kriptografi üzerine teorik altyapısından yoksundur. İbn Adlan'ın orijinal katkıları arasında, daha önce El-Kindi tarafından tanımlanan analiz tekniklerinden kaçmak için geliştirilen bir tür şifre olan boşluksuz monoalfabetik kriptogramları kırmak için yöntemler vardı. İbn Adlan bu eserinde aynı zamanda deşifre ettiği bir kriptogramın gerçek hayattan bir örneğini ve bu kriptogramı kırma sürecini de içermektedir ki bu da kriptograf James Massey'in ifadesiyle "son derece yetenekli bir kriptanalistin gerçek deneyimini" sunmaktadır.

Biyografi

İbn Adlan, Al-Salihiyya Camii kompleksinde öğretmen olarak çalışmıştır (kalan kısımlar 2015'te resmedilmiştir).

İbn Adlan, 583 AH (y. MS. 1187) yılında Musul'da doğdu.[1] Arap kökenliydi[2] ve Bağdat'ta gramerci Ali el-Ukbârî tarafından sözdizim dersleri de dahil olmak üzere eğitim aldı.[1] Daha sonra bir süre Şam'da yaşadı,[3] ardından Kahire'deki Al-Salihiyya Camii'nde hicri 666 (miladi 1268) yılındaki ölümüne kadar Arapça öğretmenliği yaptı.[1] Dilbilim ve kriptanaliz üzerine incelemeler yazmanın yanı sıra, edebiyatta bir otorite olarak kabul edildi ve kendisi de şiirler yazdı.[1][4] Çeşitli hükümdarlarla temas halindeydi ve bu sıfatla "hall al-mutarjam" adını verdiği kriptanaliz konusunda pratik deneyim kazandı. Bu hükümdarlardan biri Eyyubi hanedanı olan Şam Emiri Eşref Musa (h. 1229-1237) idi. Kriptanaliz Üzerine ("On Cryptanalysis") adlı risalesini ithaf ettiği Şam Emiri.[5] Ayrıca birden fazla nisba (tanımlayıcı lakaplar) ile tanınıyordu: el-Mevsili (Musullu), el-Nahvi (Gramerci) ve el-Mütercim (Kriptoanalist).[3]

Çalışmaları

İbn Adlan'ın Kriptanaliz Üzerine ("On Cryptanalysis") kitabının kapağı (sağ) ve ilk sayfası (sol)

Erken dönem Arapça bibliyografyalar ona üç eser atfetmiştir; bunlardan biri kriptanaliz üzerine olan Fi hall al-mutarjam ("Kriptanaliz Üzerine", "On Cryptanalysis"), aynı zamanda Al-mu'allaf lil-malik al-'Ashraf ("Kral el-Eşref için Yazılan [Kitap]", "The [Book] Written for King al-Ashraf'") olarak da bilinir. Buna ek olarak, Kriptanaliz Üzerine kitabındaki bir referans, kriptogramları analiz etmek için algoritmaları tanımladığı ve şu anda kayıp olan Al-Mu'lam ("Anlatılan [Kitap]", "The Told [Book]") adlı başka bir kitaba işaret etmektedir. Diğer iki eseri Al-Intihab li-kashf al-'abyat al-mushkilat al-i'rab ve 'Uqlat al-mujtaz fi hall al-aljaz başlıklarını taşımaktadır.[1]

Arka plan

Mesajları şifreleyerek şifreleme uygulaması ve çalışması kriptografi olarak adlandırılır ve antik çağlardan beri Mısır, Çin, Hint, Mezopotamya, Yunan ve Roma medeniyetleri tarafından uygulanmıştır.[6] Buna karşılık, kriptanaliz, şifreleri kırma bilimi -başka bir deyişle, şifrelenmiş bir mesajdan açık mesajı geri getirme- erken dönem Arap-Müslüman medeniyetinde kurulmuştur.[7][8] Kriptanaliz konusunda günümüze ulaşan en eski çalışma el-Kindi (y. 801-873) tarafından yazılan Risalah fi Istikhraj al-Mu'amma ("Kriptografik Mesajların Deşifresi Üzerine İnceleme", "Treatise on Deciphering Cryptographic Messages") adlı eserdir. 801-873), felsefe, astronomi ve tıp gibi diğer konularda da yazan bir Arap bilginidir.[9][8][10] El Kindi'den önce, en eskisi 8. yüzyılda Halil ibn Ahmed tarafından yazılan "el-Mu'amma" ("Şifreli Mesajlar Kitabı", "The Book of Cryptographic Messages") olan başka eserler hakkında da raporlar bulunur, ancak bunlar artık kaybolmuştur.[2][8] el-Kindi'nin kitabı, İbn Adlan'ın eserlerinde de yer alan frekans analizi gibi kriptanaliz tekniklerini sunmaktadır.[9]

Kriptanaliz Üzerine (On Cryptanalysis)

On Cryptanalysis İstanbul'daki Süleymaniye Camii kütüphanesinde korunmaktadır (Cami 2011'de resmedilmiştir).

Kriptanaliz Üzerine, İbn Adlan'ın dokuz tema altında gruplandırılmış yirmi "kuralını" veya kriptanaliz tekniğini açıklayan bir el kitabı veya kılavuz tarzında yazılmıştır.[4][3] Kendisinden önce El-Kindi'nin ve daha sonra İbn el-Düreyhim'in (yaklaşık 1312-1361) şifreleme türleri hakkında sistematik açıklamalar da dahil olmak üzere kriptografi üzerine teorik arka plan sağlayan kriptolojik incelemelerinin aksine, İbn Adlan'ın Kriptanaliz Üzerine adlı eseri, genellikle El-Kindi'den daha ayrıntılı bir şekilde, zamanının şifreli metinlerini kırmak için pratik konulara ve belirli yöntemlere odaklanmaktadır.[4] Eserin giriş bölümü basit ikame şifreleme yönteminin kısa bir tanımını içermekte ve okuyucularını diğer yöntemler hakkında bilgi edinmek için başka kaynakları okumaya teşvik etmektedir.[11]

İbn Adlan'ın bu eserdeki en özgün katkılarından biri boşluksuz monoalfabetik kriptogramların (al-mudmaj)-kelimeler arasındaki ayrımı belirtmek için boşluk içermeyen şifreli metinlerin- kriptanalizidir. [4][12] Bu tür kriptogramlardan El Kindi bahsetmemiştir: El Kindi'nin eserlerinde anlatılan kriptografik saldırılara karşı koymak için sonraki kriptograflar (kod yapıcılar) tarafından geliştirilmiştir ve kod yapıcılar ile kod kırıcılar arasındaki bir tür silahlanma yarışı'nın parçasıdır. Batıda bu tür bir kriptanaliz ancak on altıncı yüzyılda İtalyan Giambattista della Porta'nın çalışmalarında görülmüştür. İbni Adlan'a göre, onun zamanındaki kriptograflar boşluksuz yöntemi kullanarak "şifrelerinin tespit ve analize meydan okuyabileceğini" iddia etmektedirler.[4] İbn Adlan sıklık analizinin kullanılmasını tavsiye etmiş,[13] ayrıca Arapça cümlelerde her harfin ardışık olarak kaç kez ortaya çıkabileceğini ve bunu yapabilecekleri belirli yolları bilmeye dayalı ardışık harflerin analizini önermiştir.[14] Ayrıca uzayın değişken sembollerle temsil edildiği şifrelerin analizi üzerine de yazmıştır.[15][4]

Kriptanaliz Üzerine' de frekans analizi ile ilgilenmektedir: İbn Adlan, El Kindi'nin Arapça harflerin sıklığı-her ne kadar El Kindi'ye doğrudan bir atıfta bulunulmasa da, iki yazarın verdiği sayılar aynıdır-[16] verilerini takip eder ve Arap alfabesini yedi yaygın (sık rastlanan), on bir orta ve on nadir harfe böler.[3] İbn Adlan en yaygın iki ya da üç harfli sözcüklerin bir tablosunu sunar ve harf sıklığı kullanılarak kriptoanaliz edilebilecek metin uzunluğunun alt sınırı olan minimum örneklem büyüklüğünü sunar: yaklaşık 90 karakter (Arap alfabesinin uzunluğunun yaklaşık üç katı).[3][17] Bu sınırın altında, İbn Adlan'a göre harflerin oluşumu öngörülen frekans dağılımını takip etmeyecektir.[15]

İnceleme, ortak bitişik harflerin, Arapça belirli artikelin kriptanalizini içerir. ال (al-, 'the') ve bir kelimenin başında ya da sonunda sıklıkla görülen harfler. İbn Adlan ayrıca bir metnin açılış ve kapanış bölümlerindeki muhtemel kelimeler üzerine de yazmıştır (Arapça formül Bismillah, "Allah'ın adıyla" gibi).[18] Şifreli şiiri analiz etmek için vezin, kafiye ve ölçü bilgisi de dahil olmak üzere özel ilkeler ekler.[19] Daha sonra kriptanaliz adımlarını, şifreli metinden olası çözümlere, ardından şüpheli, olası ve nihayetinde doğrulanmış çözüme geçerek açıklar.[20] Kitabın kapanış bölümünde, İbn Adlan kırdığı bir kriptogramın gerçek hayattan bir örneğini ve yanlış başlangıçları, düşünce süreci ve nihai çözümü de dahil olmak üzere deşifre etme sürecinin tamamını içerir. Kriptograf James Massey bu bölümü "ilgi çekici" ve "çok yetenekli bir kriptanalistin gerçek deneyimini" sunan bir bölüm olarak tanımlamaktadır.[4]

Kriptanaliz Üzerine ("On Cryptanalysis") kitabının bir nüshası İstanbul'daki Süleymaniye Camii kütüphanesinde bulunmaktadır (5359 numaralı el yazması).[1] Muhammed Mrayati, Yahya Meer Alam ve Hassan al-Tayyan tarafından modern bir baskısı hazırlanmış ve 1987 yılında Şam Arap Akademisi tarafından editörlerin giriş ve açıklama yazılarıyla birlikte yayımlanmıştır. İngilizceye 2004 yılında çevrilmiştir.[10][21]

Notlar

Kaynakça

  • Al-Kadi, Ibrahim A. (1992). "Origins of Cryptology: The Arab Contributions". Cryptologia. 16 (2). ss. 97-126. doi:10.1080/0161-119291866801. 
  • Broemeling, Lyle D. (2011). "An Account of Early Statistical Inference in Arab Cryptology". The American Statistician. 65 (4). ss. 255-257. doi:10.1198/tas.2011.10191. 
  • Massey, James L. (2008). "Review of Series on Arabic Origins of Cryptology". Cryptologia. 32 (3). ss. 280-283. doi:10.1080/01611190802129104. 
  • Mrayati, Mohammad; Meer Alam, Yahya; at-Tayyan, Hassan (2004). ibn 'Adlān's Treatise al-mu'allaf lil-malik al-'Ašraf. Series on Arabic Origins of Cryptology. 2. Said M. al-Asaad tarafından çevrildi. Revised by Mohammed I. Al-Suawiyel, Ibrahim A. Kadi, Marwan Al-Bawab. Riyad: King Faisal Center for Research and Islamic Studies (KFCRIS) & King Abdulaziz City for Science and Technology (KACST). ISBN 9960-890-18-X.  Translated and revised from:
    • Mrayati, Mohammad; Meer Alam, Yahya; al-Tayyan, Hassan (1987). Ilm at-Ta'miyah wa Istikhraj al-Mu'amma Ind al-Arab [Origins of Arab Cryptography and Cryptanalysis] (Arapça). I. Şam: Arab Academy of Damascus. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İbn Rüşd</span> Arap filozof, bilim insanı ve yazar (1126–1198)

İbn Rüşd, Endülüslü-Arap felsefeci, hekim, fıkıhçı, matematikçi ve tıpçı. Tercüme ve yorumlamalarıyla Aristo'yu Avrupa'ya yeniden tanıtmıştır. İslam felsefesinde Aristocu akım olan meşşailiğin temsilcilerindendir.

<span class="mw-page-title-main">İbn Haldun</span> Arap tarihçi, düşünür ve sosyolog (1332–1406)

İbn Haldun, modern tarihyazımının, sosyolojinin ve iktisatın öncülerinden kabul edilen 14. yüzyıl düşünürü, devlet adamı ve tarihçisidir. Ayrıca İslam aleminde Liberalizm ilkelerini kitaplarında bulunduran ilk Müslüman düşünür. Köklü bir aileden geldiği için iyi bir eğitim aldı. Tunus ve Fas'ta devlet görevlerinde bulunduktan sonra Gırnata ve Mısır'da çalıştı. Kuzey Afrika'nın o dönem istikrarsız ve entrikalarla dolu siyasal yaşamı 2 yıl hapiste yatmasına neden oldu. Bedevi kabilelerini çok iyi tanımasından dolayı aranan bir devlet adamı ve danışman oldu. Mısır'da 6 defa Maliki kadılığı yaptı. Şam'ı işgal eden Timur ile görüşmesi bir fatih ile bir bilginin ilginç buluşması olarak tarihe geçti.

<span class="mw-page-title-main">Kriptografi</span>

Kriptografi, kriptoloji ya da şifreleme, okunabilir durumdaki bir verinin içerdiği bilginin istenmeyen taraflarca anlaşılamayacak bir hale dönüştürülmesinde kullanılan yöntemlerin tümüdür. Kriptografi bir matematiksel yöntemler bütünüdür ve önemli bilgilerin güvenliği için gerekli gizlilik, aslıyla aynılık, kimlik denetimi ve asılsız reddi önleme gibi şartları sağlamak amaçlıdır. Bu yöntemler, bir bilginin iletimi esnasında ve saklanma süresinde karşılaşılabilecek aktif saldırı ya da pasif algılamalardan bilgiyi –dolayısıyla bilginin göndericisi, alıcısı, taşıyıcısı, konu edindiği kişiler ve başka her türlü taraf olabilecek kişilerin çıkarlarını da– koruma amacı güderler.

<span class="mw-page-title-main">İbn Sina</span> Fars tıp bilgini ve filozof (980–1037)

İbn Sînâ veya Ebu Ali Sînâ ya da Batılıların söyleyişiyle Avicenna, İslam'ın Altın Çağı döneminin en önemli doktorlarından, astronomlarından, düşünürlerinden, yazarlarından ve bilginlerinden biri olarak kabul edilen Fars polimat ve "polimerik erken tıbbın babası" olarak bilinen tabiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kriptoloji</span>

Kriptoloji, şifre bilimidir. Haberleşme ve iletişim alanında iletilerin, mesajların, yazıların güvenli şekilde alıcısına ulaşması için çalışmalar yapan, yöntemler geliştiren bilim dalıdır. Önemli haberleşme verilerinin başkaları tarafından deşifre edilmemesi için özel matematiksel yöntemler kullanılarak güvenli şekilde iletişim sağlanması için kriptolojiye başvurulur. Bu sayede haberleşme daha güvenli hale getirilir. Şifrelenmiş bir metnin deşifre edilmesi ülkeler arası büyük bir krize neden olabilir ve bu durum iki ülke arasında savaş başlamasına sebep olabilir veya savaş halindeki iki ülkenin savaşı bitirmesini de sağlayabilir.

<span class="mw-page-title-main">İbnü'l-Heysem</span> Arap fizikçi, matematikçi ve astonom (965–1040)

İbn-i Heysem, Ḥasan Ibn el-Heysem, Batılıların söyleyişiyle Alhazen veya tam ismiyle Ebū ʿAlī el-Ḥasan ibn el-Ḥasan ibn el-Heysem, Arap matematikçi, astronom, ve İslam'ın Altın Çağının önemli fizikçilerinden biriydi. "Modern optiğin babası" olarak da anılır. Özellikle görsel algı dinamiklerine önemli katkılarda bulunmuştur. En etkili eseri, 1011–21 yılları arasında oluşturduğu ve Latince baskılar sayesinde günümüze kadar gelmiş Kitāb el-Manāzir olmuştur. Polimat, felsefe, teoloji ve tıp üzerine yaptığı birçok çalışmayı da kitaplarına kaydetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sezar şifrelemesi</span> Basit, bilinen ve sıkça kullanılmış bir şifre türü

Kriptografide, Sezar şifresi, kaydırma şifresi, Sezar kodu veya Sezar kaydırması olarak da bilinen Sezar şifrelemesi, en basit ve en yaygın bilinen şifreleme tekniklerinden biridir. Bu, düz metindeki her harfin alfabede belirli sayıda pozisyondaki bir harfle değiştirildiği bir yerine koyma şifrelemesi türüdür. Örneğin, 3'lük bir sola kaydırma ile D, A ile değiştirilir, E, B olur ve bu böyle devam eder. Bu yöntem adını özel yazışmalarında bu şifrelemeyi kullanan Romalı lider Julius Caesar'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şifre</span> bilginin şifrelenmesi ve şifresinin çözülmesi için algoritma

Kriptografide, bir şifre şifreleme veya şifre çözme—bir prosedür olarak izlenebilen bir dizi iyi tanımlanmış adım gerçekleştirmek için bir algoritmadır. Alternatif, daha az yaygın bir terim şifrelemedir. Şifrelemek veya kodlamak, bilgiyi şifreye veya koda dönüştürmektir. Yaygın kullanımda "şifre", "kod" ile eş anlamlıdır, çünkü her ikisi de bir mesajı şifreleyen bir dizi adımdır; ancak kriptografide, özellikle klasik kriptografide kavramlar farklıdır.

İbn Havkal veya tam adıyla Ebû'l-Kâsım Muhammed bin Ali en-Nasibi el-Bağdadi, 10. yüzyılın Aridoğulları Devleti'nin ünlü Arap kökenli Nusayri İslam yazarı ve coğrafyacısıdır. 977 yılında Sûret el-Arz isminde Arapça dilinde eserini yazmıştır. Kitabın çevirisinden onun yaşamından çok az bilgi verilmiştir, onun hocası olan İbrahim bin Muhammed el-İstahrî'nin yazdığı Al-Masâlik Al-Mamâlik adlı Arapça dilindeki kitabında onun yaşamına dair bahsedilsede hayatına dair yeterince bilgi içermemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cahiz</span> Basra doğumlu Arap bilim insanı

Cahiz veya el-Cahız gerçek ismi ve tam künyesi Ebu Osman Amr bin Bahr el-Kinani el-Fukaimi el-Basri olan, Basra doğumlu Afro-Arap yazar ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Kriptanaliz</span>

Kriptanaliz şifrelenmiş metinlerin çözümünü araştıran kriptoloji dalıdır. Kriptanaliz, bilinmeyen anahtarları bulmak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ İslam dünyasında bilim</span> 8. yüzyıl ile 15. yüzyıl arasında İslam dünyasında geliştirilen ve uygulanan bilimsel etkinlikler

Orta Çağ İslam dünyasında bilim, İslam'ın Altın Çağı adı verilen ve 8. yüzyıl ile 14. yüzyıl-15. yüzyıl arasında İslam dünyasında geliştirilen ve uygulanan bilim. Bu dönemde Hint, Fars, Sabii ve özellikle Yunan uygarlıklarına ait eserler Arapçaya tercüme edildi. Bu çeviriler tüm bir Orta Çağ boyunca İslam uygarlığında yaşayan bilim insanlarının bilimsel gelişmelerde bulunmalarına ve bu gelişmeleri sonraki yüzyıllara taşımalarına olanak sağladı.

Kriptografide, yalnız şifreli metin saldırısı veya bilinen şifreli metin saldırısı, kriptanaliz için bir saldırı modelidir ve saldırganın yalnızca bir dizi şifreli metin kümesine erişebileceği varsayılır. Saldırganın şifrelenmeden önce açık metne erişimini sağlayan bir kanalı yoksa, pratikte tüm şifreli metin saldırılarında, saldırganın açık metin hakkında sadece az bir bilgisi vardır. Örneğin, saldırgan açık metnin yazıldığı dili veya açık metindeki karakterlerin beklenen istatistiksel dağılımını biliyor olabilir. Standart protokol verileri ve mesajlar, yaygın olarak kullanılan birçok sistemdeki açık metnin bir parçasıdır ve genellikle bu sistemler üzerindeki şifreli metinlere yönelik bir saldırının parçası olarak tahmin edilebilir veya verimli biçimde bilinebilir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ İslam matematiği</span> yaklaşık 622 ile 1600 yılları arasında İslam medeniyeti altında korunan ve geliştirilen matematiğin bütünü

İslam'ın Altın Çağı'nda matematik, özellikle 9. ve 10. yüzyıllarda, Yunan matematiği ve Hint matematiği üzerine inşa edilmiştir. Ondalık basamak-değer sisteminin ondalık kesirleri içerecek şekilde tam olarak geliştirilmesi, ilk sistematik cebir çalışması (Hârizmî tarafından yazılan Cebir ve Denklem Hesabı Üzerine Özet Kitap adlı eser ve geometri ve trigonometride önemli ilerlemeler kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şifreli metin</span> şifrelenmiş bilgi

Kriptografide, şifreli metin, şifreleme adı verilen bir algoritma kullanılarak düz metin üzerinde gerçekleştirilen şifreleme işleminin sonucunda elde edilen çıktıdır. Şifreli metin, aynı zamanda şifrelenmiş veya kodlanmış bilgi olarak da bilinir çünkü orijinal düz metnin, şifresini çözmek için uygun şifre olmadan bir insan veya bilgisayar tarafından okunamayan bir biçimini içerir. Bu işlem, hassas bilgilerin bilgisayar korsanlığı yoluyla kaybolmasını önler. Şifrelemenin tersi olan Şifre çözme, şifreli metni okunabilir düz metne dönüştürme işlemidir. Şifreli metin, kod metni ile karıştırılmamalıdır çünkü ikincisi bir şifrenin değil bir kodun sonucudur.

<span class="mw-page-title-main">Frekans analizi</span> bir şifre metnindeki harflerin veya harf gruplarının sıklığının incelenmesi

Kriptanalizde, frekans analizi veya sıklık analizi harflerin sıklığı veya bir şifreli metin içindeki harf gruplarının incelenmesidir. Bu yöntem klasik şifrelerin kırılmasına yardımcı olarak kullanılır.

Kriptografide, ADFGVX şifresi, I. Dünya Savaşı sırasında İmparatorluk Alman Ordusu tarafından kullanılan elle uygulanan bir alan şifresiydi. Mesajları telsiz telgraf kullanarak gizlice iletmek için kullanıldı. ADFGVX aslında ilk kez 1 Mart 1918'de Alman Batı Cephesi'nde kullanılan ADFGX adlı daha önceki bir şifrenin uzantısıydı. ADFGVX, 1 Haziran 1918'den itibaren hem Batı Cephesinde hem de Doğu Cephesi'nde uygulanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kriptogram</span> Kısa bir şifreli metin parçasından oluşan bulmaca türü

Bir kriptogram, kısa bir şifrelenmiş metin parçasından oluşan bir bulmaca türüdür. Genellikle metni şifrelemek için kullanılan şifre, kriptogramın elle çözülebileceği kadar basittir. Her harfin farklı bir harf veya sayı ile değiştirildiği ikame şifresi sıklıkla kullanılır. Bulmacayı çözmek için orijinal harfleri kurtarmak gerekir. Bir zamanlar daha ciddi uygulamalarda kullanılmış olsalar da, artık çoğunlukla gazete ve dergilerde eğlence amaçlı basılmaktadırlar.

Bu bir kriptograflar listesidir. Kriptografi, hasım adı verilen üçüncü tarafların varlığında güvenli iletişim için tekniklerin uygulanması ve incelenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Alberti şifresi</span> Leon Battista Alberti tarafından 1467 yılında oluşturulan şifre

İtalyan mimar Leon Battista Alberti tarafından 1467 yılında yaratılan Alberti Şifresi, ilk polialfabetik şifrelerden biriydi. De componendis cifris adlı çalışmasının ilk sayfalarında papalık sekreteri Leonardo Dati ile yeni geliştirilen hareketli tip baskı makinesinin onun şifre çarkının geliştirilmesine yol açtığı hakkında yaptığı konuşmayı anlattı.