İçeriğe atla

İbnü'l-Mutahhar el-Hillî

İbnü'l-Mutahhar el-Hillî
Kişisel bilgiler
Doğum 1250
Hille, Irak
Ölüm 1325
Hille, Irak
Milliyeti Irak Iraklı
Dini İslam- Şiî

İbnü'l-Mutahhar el-Hillî tam adıyla Cemâlüddîn el-Hasen bin Yusuf bin Ali İbnü'l-Mutahhar el-Hillî (Arapça: جمال الدين الحسن بن يوسف بن علي بن المطهر الحلي, d. 1250, Hille - ö. 1325, Hille) Iraklı Şii usul ilmi âlimi.[1]

Hayatı

O hicri kameri 648 yılın Ramazan ayında, 29’uncu gününde Hille’de dünyaya geldi. Hem anne ve hem de baba tarafından ünlü ve tanınmış ailelerindendi. O İslami bilimler ile tanınmış ailedenidi. Allame küçük yaştan tahsilini başladı. İlk aşamada Kur’an eğitimi almak için okula giderek okuma yazma öğrenmiştir. Daha sonra mukaddimat, Arap edebiyatı, fıkıh ilimleri, usulü fıkıh, hadis, kelam ilimlerini babası, Şeyh Yusuf Sedidüddin ve dayıısından ders alıp, mantık, felsefe ve heyet ilimlerini diğer hocalar yanında özellikle Nasîrüddin Tûsî öğrenmiş, içtihat derecesine erişmişti.[2] Muhakkik Hilli’nin ölümünden sonra 676 kameri yılında onun öğrencileri ve dönemin alimler Allame Hilli’yi müçtehit olarak seçtiler. Böylece Allame 28 yaşta şiilerin merci-i taklidi oldu.[3] Olcaytu İlhanlı hükümdarı, Allame’yi İran’a davet etti. Allame Hilli o dönemde İran’a giderek şii mezhebini yayılması için çalışmıştır.[4][5]

Ölümü

Allame Olcaytu'nun ölümünden sonra hicri kameri 716 yılında Hille’ye geri döndü ve ömürün sonuna kadar orada kaldı. Hicri 21 Muharrem 726 / 1326 yılında, 78 yaşında Hille şehrinde vefat etti. Allame Hilli İmam Ali türbesinde defnedildi.[6]

Üstatları

  1. Şeyh Yusuf Sediduddin (babası)
  2. Muhakkik Hilli
  3. Seyyid Raziyuddin Ali bin Tavus
  4. Seyyid Ahmed bin Tavus
  5. Hace Nasuriddin Tusi
  6. Muhammed bin Ali Esedi
  7. Yahya bin Said Hilli
  8. Mufiduddin Muhammed bin Cehm Hilli
  9. Kemaluddin Meysem bin Ali bin Meysem Bahrani
  10. Cemaluddin Hüseyin bin Eyaz Nahvi
  11. Muhammed bin Muhammed bin Ahmed Keşşi
  12. Necmuddin Ali bin Ömer Katibi
  13. Burhanuddin Nesefi
  14. Şeyh Faruk Vasıti
  15. Şeyh Takiyuddin Abdullah bin Cafer Kufi[7]

Öğrencileri

  1. Muhammed bin Hasan bin Yusuf Hilli, Fahru’l-Muhakkikin (Allamenin oğlu)
  2. Seyyid Amududdin Abdulmuttalib (yeğeni)
  3. Seyyid Ziyauddin Abdullah Hüseyni A’reci Hilli (yeğeni)
  4. Seyyid Muhammed bin Kasım Hasani (İbn Maiyye)
  5. Raziyuddin Ebu’l-Hasan Ali bin Ahmed Hilli
  6. Kutbuddin Razi
  7. Seyyid Necmuddin Mehna bin Sinan Medeni
  8. Tacuddin Mahmud bin Mevla
  9. Takiyuddin İbrahim bin Hüseyin Amuli
  10. Muhammed bin Ali Curcani

Eserleri

  1. Muhtelefu’ş-Şia[8]
  2. Tezkiretu’l-Fukaha[9]
  3. Keşfu’l-Murad
  4. Babu Hadiye Aşer
  5. Hulasatu’l-Akval
  6. Cuheru’n-Nezid
  7. Nehcu’l-Hak
  8. Keşfu’s-Sıdk
  9. Minhacu’l-Kerame[10]

Kaynakça

  1. ^ "Allame Hıllî ve İbn Teymiyye'nin Ehlibeyt hakkındaki görüşlerinin karşılaştırılması". 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2018. 
  2. ^ "Allame Hilli (r.a)". 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2018. 
  3. ^ "Muhakkik Hilli (ra)-1". 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2018. 
  4. ^ "Allame Hilli (ra)". 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2018. 
  5. ^ "Ali Bin Yusuf Bin Mutahhar Hillî". 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2018. 
  6. ^ "زندگي‌نامه علامه حلي/غروب ستاره حله". 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2018. 
  7. ^ "ALLAME HİLLİ (R.A)/ALLAME HİLLİ'NİN (R.A) ÜSTATLARI". 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2018. 
  8. ^ "ALLAME HİLLÎ". 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2018. 
  9. ^ "ALLAME HİLLÎ/Eserleri". 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2018. 
  10. ^ "Allâme el-Hillî/Öne Çıkan Eserleri". 15 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Kadirilik ya da Kadiriyye, Seyyid Abdülkâdir Geylânî tarafından 12. yüzyılın başlarında kurulan tarikattır.

Hâlidîlik, İslam'ın Sünnîlik mezhebine bağlı bir tarîkat olan Nakşibendîliğin en yaygın kollarından biridir. Kol, adını Kürt İslam âlimi Halid Bağdadî'den alır. Türkiye'de etkinlik gösteren Nakşibendî şeyhleri genellikle Halidî'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Muhammed Şirazi</span> Bâbîliğin kurucu peygamberi (1819–1850)

Ali Muhammed Şirazi ya da bilinen adıyla Bab, Babi inancının kurucusudur. Lakabı olan Bab, Arapçada kapı demektir.

<span class="mw-page-title-main">Olcaytu</span> İlhanlı hükümdarı

Olcaytu, İlhanlı hükümdarı. Şiîlik ilk kez onun döneminde İran'ın resmi mezhebi ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bâtınîlik</span> İslam dininin kutsal kitabı olan Kuranın bâtıni tevillere dayanan ezoterik yorumu

Bâtınîlik ya da Bâtınîyye ; İslamda Kur'an ayetlerinin görünür anlamlarının dışında, daha derinde gerçek anlamları bulunduğu inancı, ayetleri buna göre yorumlayan akıma Bâtınîlik, bu düşünceyi benimseyen kişiye de Bâtınî denir. Şiîlikte bu anlamları ancak Tanrı ile ilişki kurabilen ve Ali'nin soyundan gelen masum On İki İmam'ın bilebileceğine inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Hüseyin Tebatebayi</span>

Muhammed Hüseyin Tebatebayi, İranlı Şii din alimi, müfessir, filozof ve islam ilahiyatçı.

İlhanlılar devrinde Alevîler Moğolların en güçlü devirlerinde Kara-Kurum saraylarında itibar sahibi olan Budist ve Hristiyan din adamlarıyla karşı karşıya gelen İslâmiyet mensupları çok büyük tehlikelere maruz kalmışlardı. İlhanlılar’ın henüz kudret sahibi olmadıkları devirlerde Cengiz’in kurduğu büyük imparatorluk henüz parçalanmamıştı. Onun yerine geçen “Oktay Han” ise Cengiz’in koyduğu yasaları taviz vermeden uygulamaktaydı. Bilhâssa Kayuk Han devrinde Moğol âdetlerinden kaynaklanan yasaların hâkimiyeti altında yaşayan Müslümanlar büyük işkencelere maruz kalarak ezilmekteydiler. Argon Han devrinde ise Müslümanlar çok şiddetli bir mezâlime maruz kaldılar.

<span class="mw-page-title-main">Küleynî</span>

Kuleynî, Şii hadis ve fıkıh bilgini.

Büyük Ayetullah Seyyid Sadık Hüseyni Şirazi, Iraklı-İranlı taklit merciidir. 1942'de Irak'ın Kerbela şehrinde dünyaya geldi. Kum ve Necef'te dini eğitim aldı. Günümüzde Kum şehrinde dini eğitim vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Musa es-Sadr</span>

Musa es-Sadr din adamı ve siyasetçidir. İran'ın Kum şehrinde Lübnanlı Şii El-Sadr ailesinin bir ferdi olarak dünyaya geldi. Babası Sadruddin Sadr ona Musa ismini verdi. Musa Sadr çocukluk ve gençlik yıllarını bu mahallede geçirdi. Dini eğitim ve akademik eğitimini tamamladıktan sonra siyasi hareketlerin içinde ve başında yer aldı. Lübnan İç Savaşında Emel ordusunun komutanlarındandı. Hayatta olup olmadığı bilinmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Müfid</span> 11. yüzyılda yaşamış Şii din bilgini

Şeyh Müfid tam adıyla Muhammed bin Muhammed bin Numan, Şii tarihçi, mütekellim; fıkıh, kelâm ve hadis alimi.

Şerif er-Radî tam adıylaEbü’l-Hasen Muhammed b. el-Hüseyn b. Mûsâ, Şii âlim ve Nehсü'l Belâga adlı kitabın yazarı olan Arap edebiyatinin yazarı ve şairi.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Hürr’ü Amuli</span>

Şeyh Hürr’ü Amuli diye meşhur olan Muhammed bin Hasan bin Ali bin Muhammed bin Hüseyin, Hicri 11. yüzyılda yaşamış Şia’nın ünlü fakih ve muhaddis ve “Vesailu’ş-Şia” adlı kitabın yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Saduk</span>

Şeyh Saduk diye meşhur olan Muhammed b. Ali b. Babiveyh Şii din adamı ve fakih.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Tabersi</span> İranlı bilgin

Fazl b. Hasan Tabersi, “Eminu-l İslam” lakabıyla tanınmış İranlı Şii fakih, müfessir, yazar, şair ve bilim adamıdır. Şeyh Tabersi hicrî 460-470 yılları arasında Meşhed şehrinde dünyaya göz açtı. Kendi asrında büyük dinî eserler yazmıştır. Şeyh Tabersi tarafından kaleme alınan Kur’an tefsiri en önemli Kur’an tefsirlerinden biridir. Arap edebiyatı, matematik ve cebir, tefsir, hadis, fıkıh ve usul gibi alanlara son derece vakıftı.

Muhammed Bakır Vahid Behbehani,, müslüman fakih, şii müctehid, büyük alim.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Tusi</span>

Muhammed b. Hasan Tusi ; meşhur adıyla "Şeyh Tusi" hicri 385 / 460 yılında Tus şehrinde dünyaya gelmiştir. Hicri kameri dördüncü ve beşinci asırlarda yaşayan Şeyh Tusi, İranlı şii alim ve büyük fakihlerinden sayılmaktadır. 51 kadar eserinin olduğu belirtilmiştir. Şeyh Tusi, şiilerin büyüğü olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Bâkır es-Sadr</span>

Muhammed Bakır es-Sadr din adamı, şii taklit mercii ve Iraklı siyasetçi. Lakabı ise beşinci şehiddir. Irak'ın en etkili dini ve politik figürlerinden birisidir. Mukteda es-Sadr onun damadıdır.

Meveddet Ayeti ; Şura Suresi'nin 23. ayetinin bir bölümünü. Bu ayete göre, Muhammed'in tebliğe karşılık ücreti, akrabalarına meveddet ve sevgidir.

<span class="mw-page-title-main">Kadı Nurullah Şuşteri</span>

Kadı Nurullah Şuşteri, tam adıyla Seyyid Nurullah Hüseyini Şuşteri, şii fakih, hadis bilgini, şairidir. Hindistan'ın kādilkudâtıydı ve dört Sünni mezheplerine dayalı fetvalar verirdi, ancak sonunda ölüme mahkûm oldu ve sarayın yakınları emriyle Cihangir Şah tarafından öldürüldü.