İçeriğe atla

İberya (thema)

GrekçeἸβηρίας, θέμα Ἰβηρίας
İberya Theması
Bizans İmparatorluğu Theması
 

1001–1074
 

MerkezTheodosiopolis
Doux
 - 1025/6 Pisidyalı Nikitas
 - 1045 Katakalon Kekavmenos
 - 1047 Leon Tornikios
 - 1054–59 Basileios Apokapis
 - 1071–74 Gregorios Pakourianos
TarihOrtaçağ
 - Kuruluş 1001
 - Ani Krallığı themaya dahil edildi. 1045
 - IX. Konstantinos İberya Ordusu'nu dağıttı 1053
 - Kaldırılış ca. 1074
Bugün parçası Türkiye

İberya theması (Yunancaθέμα 'Ιβηρίας), 11. yüzyılda çoğu Gürcistan toprağını içeren Bizans İmparatorluğu theması.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Konuyla ilgili yayınlar

  • Toumanoff, Cyril (1967). Studies in Christian Caucasian History (İngilizce). Washington: Georgetown University Press. 
  • Arutyunova-Fidanyan, Viada A (1986-87). Some Aspects of the Military-Administrative Districts and Byzantine Administration in Armenia During the 11th Century (İngilizce). REArm. s. 309-20. 
  • Kalistrat, Salia (1983). History of the Georgian Nation (İngilizce). Vivian, Katharine tarafından çevrildi. 
  • Garsoian, Nina (1983). "The Byzantine Annexation of the Armenian Kingdoms in the Eleventh Century". Hovannisian, Richard G. (Ed.). The Armenian People from Ancient to Modern Times (İngilizce). 1. New York: St. Martin’s Press. s. 192. 
  • Hewsen, Robert (2001). A Historical Atlas: Armenia (İngilizce). Chicago: The University of Chicago Press. s. 341 (124). 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ya da kısaca Ermenistan SSC, Sovyetler Birliğini oluşturan Sovyet cumhuriyetlerinden biriydi. Bu dönemden önce bağımsız Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti bazen "Birinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırıldığı için Ermenistan SSC bazen "İkinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırılır. 37 rayondan oluşan ve başkenti Erivan olan Ermenistan SSC, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Ermenistan kolu olan Ermenistan Komünist Partisi tarafından yönetiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis Kuşatması (674-678)</span>

Konstantinopolis'in Birinci Arap Kuşatması 674 ila 678 yılları arasındaki Bizans-Arap Savaşları'nın büyük bir çatışması olup, Konstantinopolis'in savunmasının sınandığı sayısız kuşatmalardan biriydi. Savaş, Bizans İmparatorluğu ile Emeviler arasında cereyan etti. Muaviye, Emevi hükümdarı olarak ortaya çıkmıştı ve Şam'ı başkent yaparak; stratejik hedef olarak Bizans İmparatorluğu'nun ortadan kaldırılmasını açıkça ilan etmişti. Bu nedenle 668'de Muaviye, oğlu Yezid komutasında bir Arap ordusunu Bizans İmparatorluğu'na sefere göndermişti. Yezid ve ordusu, bütün Anadolu'yu katederek Kalkedon'a (Kadıköy) kadar ilerlemişti. Anadolu'da önemli bir Bizans kalesi olan Amorium şehri, bu sefer sonunda Araplar'ın eline geçmişti. Fakat Kalkedon'da, Konstantinopolis'in karadan ele geçirmenin imkansız olduğu anlaşıldı.

<span class="mw-page-title-main">Orontid Hanedanı</span>

Orontid Hanedanı veya Yervanduni Hanedanı, MÖ 6. yüzyılda kurulan Ermenistan Satraplığı'nı yöneten İrani kökenli hanedandır. Bu hanedanın Helenleşmiş ve sonrasında Greko-Pers olarak anılan bir kolu Kommagene Krallığı'nı kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bizans kültüründe politik nedenlerle sakat bırakma</span> Cezalandırma Yöntemi

Sakat bırakma, Bizans İmparatorluğu'ndaki suçlular için yaygın bir cezalandırma yöntemiydi, ancak imparatorluğun siyasi yaşamında da bir rol oynadı. Sakatlama cezalarının, aynı zamanda ikincil yararları da vardır. Rakibi kör etme sadece hareketliliğini sınırladığı gibi, aynı zamanda İmparatorluğun kontrol etmenin en önemli parçası olan bir savaşta orduya kumanda etmeyi imkânsız hale getirir. Hadım etmekte potansiyel rakipleri devre dışı bırakmak için kullanılan bir başka yöntemdir. Bizans İmparatorluğunda, bir erkeğin hadım edilmesi artık onun bir erkek olmadığı, yarı ölü, "yarı ölü bir hayat" anlamına gelirdi. Hadım etmek aynı zamanda, İmparator ya da tac için hakkı olan İmparator çocuklarını tehdit edecek bir varis doğumuna da engel olurdu. Diğer sakat bırakma çeşitleri, burnun kesilmesi (rinotomi) veya uzuvların kesilmesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Armeniakon</span>

Armeniakon Theması, daha doğrusu Armeniakların Theması kuzeydoğu Küçük Asya'da yer alan Bizans İmparatorluğu theması.

<span class="mw-page-title-main">Vaspurakan Krallığı</span>

Vaspurakan Krallığı, Büyük Ermenistan Krallığı'nın ilk ve en büyük eyaletiydi ve daha sonra Orta Çağ'da Van Gölü merkezli bağımsız bir krallık oldu. Günümüzde doğu Türkiye ve kuzeybatı İran'da yer alan tarihsel bölge, Ermeni medeniyetinin beşiği olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Thrakesion</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Trakyalı Theması, daha düzgün bir şekilde Trakyalıların theması olarak söylenir, Batı Küçük Asya'da Bizans İmparatorluğu themasıdır. 7. yüzyılın ortalarında veya 8. yüzyılın başlarında eski Trakyalılar ordusunun yerleştirilmesi ile oluşturulmuştur ve adını almıştır, Konstantinopolis'e yakınlığı nedeniyle varoluşu boyunca İmparatorluğun daha büyük ve daha önemli themalarından biri olmuştur. Trakyalıların theması 14. yüzyılın başlarında bölge Anadolu beyliklerinin eline geçmesine kadar hayatta kalan en uzun ömürlü themalardan biri olmuştur.

Mora Theması Güney Yunanistan'da Mora Yarımadası'nda kurulmuş Bizans İmparatorluğu theması. Yaklaşık 800 yılında kurulmuştur ve başkenti Korint'tir. Mora Yarımadası, Dördüncü Haçlı Seferinden sonra Latin Achaea Prensliği'nin kurulduğu 13. yüzyıl başlarına (1205) kadar Bizans kontrolünde kalmıştır.

<i>Katepano</i>

Katepánō Kıdemli Bizans İmparatorluğu rütbesi. Kelime Batı dillerine capetanus/catepan şeklinde geçmiştir, anlamı İtalyanca "capitaneus" ile birleşmiş gibi görünmektedir. Bu hibrid terim İngilizcede captain ve diğer dillerde benzer terimlere dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Gregorios Pakurianos</span> Bizanslı general

Gregorios Pakourianos, Grigol Bakurianis-dze; Yunanca: Γρηγόριος Πακουριανός; Ermenice: Գրիգոր Բակուրյան, Grigor Bakurian; Bulgarca: Григорий Бакуриани;

Cyril Leo Heraclius, Prens Toumanoff, Rusya doğumlu Amerikalı tarihçi ve soy bilimci, özellikle Orta Çağ Gürcistan, Ermenistan, İran ve Bizans İmparatorluğu'nun soy bilimi ve tarihi konusunda uzmandır. Çalışmaları Batı dünyasında Orta Çağ Kafkasya üzerine yapılan çalışmaları önemli ölçüde etkilemiştir. Cyril Toumanoff 1997 yılında Roma'da 83 yaşında öldü. Roma'da Campo Verano'da bulunan Malta Şövalyeleri'nin şapeline gömüldü.

Sebastopolis Muharebesi, 692 yılında Sebastopolis'ta Halife Abdülmelik yönetiminde Emevîler ile Bizans İmparatorluğu arasında gerçekleşen muharebedir. Bu muharebe, iki güç arasında 680 yılından beri mevcut olan barışı sonlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü-Ermeni Savaşı</span>

Gürcistan-Ermenistan Savaşı, 1917'de Ekim Devrimi yani Bolşevik Devrimi'nden sonra başlamıştır. 7 ilâ 31 Aralık 1918 tarihleri arasında sürmüştür. Yeni kurulan Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin Kvemo Kartli ve Lori'nin kontrolünü ele geçirmek için verdikleri savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Lucania (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Lucania, imparator II. Nikiforos hükümdarlığında yaklaşık 968 yılında Güney İtalya'da kurulmuş Bizans eyaletidir (Thema). Daha eski Bizans eyaletleri olan doğuda Longobardiya ve batıda Calabria eyaletlerinin arasında yer alır ve

<span class="mw-page-title-main">Sebasteia (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Sebasteia Theması kuzeydoğu Kapadokya ve Küçük Ermenistan'da yer alan Bizans İmparatorluğu theması. Thema olarak 911'de kuruldu ve 1071 Malazgirt Meydan Muharebesi sonrası Selçuklu Hanedanının eline geçene kadar ömrünü sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Keramaia Muharebesi</span>

Keramaia Muharebesi, 746'da Kıbrıs'ta Emevî Halifeliği'nin Mısır filosuna karşı kazanılmış büyük bir Bizans deniz zaferidir.

Sirarpie Der Nersessian Ermeni ve Bizans araştırmalarında uzmanlaşmış Ermeni sanat tarihçisidir. Der Nersessian tanınmış bir akademisyen ve Ermeni sanat tarihi alanında öncü bir isimdi. Massachusetts'teki Wellesley Kolejinde ve Harvard Üniversitesi'nin Henri Focillon Sanat ve Arkeoloji bölümünde Profesör ünvanı ile dersler vermiştir. Dumbarton Oaks'ta başta kıdemli üye, sonrasında ise 1954-1955 ve 1961-62 yılları arasında müdür yardımcısı olarak görev yaptı. Aynı zamanda Scholars Kurulunun da bir üyesiydi. Der Nersessian, British Academy (1975), Académie des Inscriptions et Belles-Lettres (1978) ve Ermeni Bilimler Akademisi (1966) gibi çeşitli uluslararası kuruluşların da üyesiydi.

Robert H. Hewsen Güney Kafkasya'nın antik tarihi üzerinde uzmanlaşmış Amerikalı tarihçi ve Rowan Üniversitesi'nde tarih profesörüydü. Hewsen’in Armenia: A Historical Atlas (2001) adlı kitabı, Ermeni araştırmaları için önemli bir eser olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nina Garsoïan</span>

Nina G. Garsoïan FBA, Ermeni ve Bizans tarihi konusunda uzmanlaşmış Fransız doğumlu Amerikalı bir tarihçidir. 1969'da Columbia Üniversitesi'nde görev alan ilk kadın tarihçi olmuş ve ardından Columbia'da Gevork M. Avedissian Ermeni Tarihi ve Medeniyeti Kürsüsü'nün ilk başkanı olmuştur. 1977'den 1979'a kadar Princeton Üniversitesi Yüksek Lisans Okulu'nun dekanı olarak görev yapmıştır.

Ablgharib Artsruni, Bizans İmparatorluğu'nda Kilikya valisi olarak hüküm sürmüş bir Ermeni prensi, magistros ve devlet adamıdır.