İbadet - Turkipedia

İbadet, genellikle bir Tanrı'ya yönelik yapılan eylemlerin genel adıdır. İbadet, farklı dinlerde farklı şekillerde yapılabilir.

Dinlerde ibadet

İslam

İslam'da ibadet, Allah'a karşı gösterilecek saygı ve hürmet demektir. İbadet Allah'ın emirlerini yerine getirmek, yasakladığı bütün haramlardan uzaklaşmak manasındadır. Tasavvufta Allah için yapılan her şey ibadettir.^[1]

İslam'da ibadet çeşitleri

Yapılış itibarıyla ibadetler üç çeşittir.

Bedenî ibadet, kalp ve beden hareketleriyle yapılan ibadetlerdir. Namaz ve oruç gibi.
Maddi ibadet, mal ve para ile yapılan ibadettir. Zekât ve Kurban gibi.
Hem maddi hem bedenî ibadet; vücut hareketleri ve mal ile yapılan ibadetlerdir. Hac gibi.

Vika

Vikan ibadetleri genellikle dolunay ya da yarım ay sırasında gerçekleşir. Bu ritüeller Esbat ve Sabbatlarda yapılabilir. Uygulayıcıları enerji içerdiğine inanılan kutsal bir alan oluşturur.^[2]

Ekankar

Ekankar'da ibadet, Tanrıya ona yönelik duyumsanan sevgiyi belirtme amacıyla, ayrıca onun eski adlarından biri olarak da kabul edilen Hu şarkısı söylenerek yapılır.

Budizm

Hristiyanlık (İsevilik)

Hristiyanlık, içerisinde pek çok ibadet bulunduran bir dindir. En temel ibadetler ; Dua, Oruç,Kutsal Kitap okuma ve ilahi söyleme gibi ibadetlerdir.

Hristiyanlıkta Dua

İsa Mesih duanın nasıl yapılması gerektiğini şöyle söylüyor:

(İncil, Matta 6:9-13): 'Göklerdeki Babamız, Adın kutsal kılınsın. Hâkimiyetin gelsin. Gökte olduğu gibi yeryüzünde de Senin istediğin olsun. Bugün bize gündelik ekmeğimizi ver. Bize karşı suç işleyenleri bağışladığımız gibi Sen de suçlarımızı bağışla. Ayartılmamıza izin verme. Bizi kötü olandan kurtar. Çünkü hâkimiyet, güç ve yücelik Sonsuzlara kadar Senindir! Amin'.^[3]

Hristiyanlıkta Oruç

Hristiyanlıkta oruç, yalnızca yemek yememek değil, kötü söz söylememek, iyiye, doğru olana yönelmek yani Tanrı ile ebedi ilişki kurmaktır.

Hristiyanlığın en büyük orucu "Büyük Perhiz" denilen oruç dönemidir. Ancak sadece bu dönemde değil her gün oruç tutulabilir, örneğin; 1 saat boyunca kahve içmemek de bir oruçtur. Önemli olan orucun büyüklüğü değil temiz, saf bir yürek ile Tanrı'ya sunulmasıdır bu nedenle her zaman bir şükran unsuru içerir. Oruç Hristiyan öğretinde özellikle açgözlülük günahına karşı bir idmandır.

Hristiyanlıkta Kutsal Kitap okuma

Hristiyanlıkta Kutsal Kitap okuma çok önemli bir yer tutar. Dualarda, ayinlerde, cenaze törenlerinde vb. gibi durumlarda sık sık okumalar yapılmaktadır.

Gerek Eski Antlaşmadan gerekse Yeni Antlaşmadan bölümler okunmaktadır.

Hristiyanlıkta ilahi söyleme

Hristiyanlığın tüm mezheplerinde ilahi çok önemli bir yer tutar. İlahi, Tanrı'ya olan şükranı, sevgiyi ve hürmeti barındıran bir nevi dinsel bir şarkıdır.

En bilinen Hristiyan ilahilerinden biri Agni Parthene'nin bir kısmı:

Ey Temiz Bakire, Hanımefendi, Bayan Theotokos,
Selam, ey Evlenmemiş Gelin!
Anne, kraliçe ve çiyle kaplı yün yapağı Selam, ey Güveysiz Gelin!
Göklerden daha yükseltilmiş ışınlardan daha parlak Selam, ey Güveysiz Gelin!
Sen ki bakireler korolarının sevincisin meleklerden daha yücesin, Selam, ey Güveysiz Gelin!

Hinduizm

Yahudilik

Sihizm

Bahailik

Kaynakça

^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2014.
^ Living Wicca: A Further Guide for the Solitary Practitioner - Page 114, Scott Cunningham - 1993
^ Matta 6:9-13. Kutsal Kitap. 12 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2023.

İlgili Araştırma Makaleleri

Peygamber veya yalvaç, Tanrı aracılığıyla bir dini veya dinî öğretiyi yaymakla görevlendirildiğine inanılan kişidir. Peygamberler ayrıca dinî terminolojide âyet, işaret veya mûcize denilen doğaüstü güç veya olayların kendilerine atfedildiği mitolojik veya yarı mitolojik insanlardır. İbrahimî dinlerin inananları, peygamberlerin Tanrı'dan aldıkları “vahiy” adlı mesajları diğer insanlara ulaştırdıklarına inanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

İman, etimolojik olarak güvenmek ve samimiyetle inanmak anlamlarına gelir. Kur'an'da sadece bir olan Allah'a ve kendisinin mesajına güvenmek anlamına gelmektedir. Genel anlamda bir dine ya da yaşam tarzına gönülden bağlanmak anlamı taşır.

İslam'ın beş şartı, İslâm Dini'nin Ehl-i Sünnet ve Ca'feriyye mezheplerine göre büyük önem arz eden beş ibadeti. Bu şartlar sırasıyla: Şehâdet etmek, namaz kılmak, zekât vermek, oruç tutmak ve hacca gitmektir. Şehâdet etmek dışındaki şartlar itîkâdî yani dininin inanç esaslarına dâir olmayıp, âmeli yani davranışsal, ibâdetsel şartlardır. Çoğu İslam âlimi dini inanç esaslarına dâir kurallar benimsendiğinde kişinin Müslüman kabul edileceğini, davranışsal ve ibâdetsel yönlerin en azından inanan olmak açısından bağlayıcı olmadığını öne sürmüşlerdir. Bazı İslam âlimleri ise imanın yani inancın ancak davranış ve ibadetlerle tamam olacağını bu nedenle şehadet getirip Müslüman olduğunu iddia eden kişinin ibadetlerini yerine getirmemesi halinde Müslüman kabul edilemeyeceğini ileri sürmüşlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Dua</span>

Dua veya yakarış, bir ilah ya da gözle görülmeyen varlıkla ilişkiyi etkinleştirmeyi amaçlayan çağırma veya eylemdir. Dua, bireysel ya da toplumsal olarak; özel ya da kamusal bir yerde edilebilir. Sadece sözlerden oluşabileceği gibi şarkı şeklinde de olabilir. Ayrıca çeşitli bedensel hareketler de içerebilir. Duanın yakarış, şükran veya ibadet/övgü olarak farklı formları vardır.

İlahi, Allah'ı veya çeşitli kutsal kişi ya da varlıkları övmek amacıyla bestelenen sözlü dinî şarkılar. İlahi kelimesi Arapça kökenli bir kelimedir ve "Ey Tanrım!" anlamına gelmektedir.

İbrahim, Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam gibi İbrahimî dinlerin ortak atasıdır. Yahudilikte, Yahudiler ile Tanrı arasındaki özel ilişkinin kurucu babası, Hristiyanlıkta, Yahudi ya da Yahudi olmayan tüm inananların ruhsal atası, İslam'da ise Adem ile başlayan ve Muhammed'de sona eren peygamberler zincirinin bir halkasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tertullianus</span> Yazar, filozof ve teolog

Tertullianus, MS 160-225 yılları arasında yaşamış olan Kilise Babası.

Tespih, tekrarlanan monoton işlemleri saymak amacıyla ipe dizilmiş ve belli sayıda boncuk tanesinin oluşturduğu halkaya denir. Tespihin 11, 33 ve 99 taneli olanları Müslümanlar, 33 ve 59 taneli olanları Hristiyanlar ve 108 taneli olanı Budistler tarafından kullanılır.

Sâbiîlik veya Mandeizm/Mandaeizm (Mandaeans) (Arapça: الصابئة veya مندائية), Orta Doğu'da bir din. Araplarca Sabiiye olarak adlandırılan grup, kendilerine bilgili, gnostik anlamlarına gelen Manden, din adamlarına ise Nasura demektedirler.

Büyük Perhiz veya Oruç Devresi

Batı Kiliselerinde;

Keşiş, Hristiyanlık'ta evlenmemiş, manastırda yaşayan rahip ve rahibe.

Kudüs Tapınağı ya da Kutsal Tapınak, Kudüs'ün Eski Şehrindeki Moria Tepesi'nde bulunan ve Yahudilerce kutsal sayılan tapınak. Birinci Tapınak, Kral Süleyman tarafından M.Ö. 960 dolaylarında kurulmuş ve II. Nebukadnezar yönetimindeki Babilliler tarafından Kudüs Kuşatması sonrası M.Ö. 587'de yıkılmıştır. İkinci Tapınak ise, M.Ö. 520 dolaylarında açılmış ve Titus tarafından yönetilen Romalılar tarafından 70'te yıkılmıştır.

Barnabas İncili, Müslüman bakış açısıyla, yaklaşık olarak 16. yüzyılın son çeyreğinde yazıldığı düşünülen psödoapokrif incildir. İsa’nın öğrencilerinden Barnabas tarafından yazıldığı iddia edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Cuma</span> Hristiyanların İsa Mesihin çarmıha gerilişini ve Golgothada ölüşünü andıkları dini gün

Kutsal Cuma, dünya genelindeki Hristiyanların İsa'nın çarmıha gerilişini ve Golgota'da ölüşünü andıkları dini gündür. Triduum'un parçası olan Kutsal Hafta'da Paskalya Pazarı'ndan önceki cumaya denk gelen Kutsal Cuma, Musevilerin Hamursuz Bayramı ile çakışabilir. Hayırlı Cuma, Büyük Cuma veya Paskalya Cuması olarak da bilinir; ancak Paskalya Cuması aslında Paskalya Haftası'ndaki cumadır; Kutsal Cuma ise, Paskalya Haftası'ndan önceki haftanın cuma günüdür.

Alevîler'in dinî i'tikadı Siyâseten İslâmiyet’in “İmamiye-i İsnâ‘aşer’îyye / Onikicilik” fıkhî mezhebinden olan Alevîler, i’tikaden Horasan Melametîliği’nden köken alan Hoca Ahmed Yesevî’in kurduğu “Sünnîliğin Tasavvufî–Yesev’îyye Tarikâtı” ile Fâtımîler Halifeliği devrinde Orta Asya ve Türkistan’da çok önemli fa’aliyetlerde bulunan Muin’ed-Dîn Nâsır-ı Hüsrev’in kurucusu olduğu Pamir Alevîliği’nin de altyapısını oluşturan “Şiîliğin Bâtınî–İsmâilîyye” fıkhî mezhebinin şiddetli etkisi altında gelişimini tamamlayarak ortaya çıkan “Tasavvufî-Bâtın’îyye” i’tikadî mezhebi mensûplarıdır. Alevîlik içerisinde Kızılbaş, Dazalak, Kalender’îyye, Bedr’îyye, Bektâş’îyye, Câm’îyye, Şems’îyye, Edhem’îyye gibi farklı birçok bâtınî tarîkat (yol) yer almaktadır. 13. asırda Babâîlik’ten ve 14. asrın sonlarından itibaren de yoğun olarak Hurûfîlik’ten etkilenen Anadolu kaynaklı Bektaşilik Tarikatı bunların içlerinde en meşhur olanıdır. 14. ve 15. asırlarda “Fadl’Allah Ester-Âbâdî” tarafından Şiîlikten ayrılarak zuhur eden “Hurûfîlik” mezhebinin tesirleri altında kendisini yeniden yapılandırmış olan Bektâşîlik, Alevîliğin içinde yer aldığı varsayılan bir tarîkat (yol) olması itibarıyla Anadolu Alevîliği’nin tamamını tanımlamamaktadır.

Dînî ibadet, Alevîler, Muhammed’in son Peygamber olduğuna, Ali bin Ebu Talib’nin ise Veliliğine (ya da İmamlığına) inanırlar. Alevîler, ibâdetlerini Cemevi’nde yaparlar. Kadir Gecesi’yle bağlantılı olarak üç gün ve Muharrem ayında ise on iki gün oruç tutarlar. Muharrem’den sonra da üç gün Hızır Orucu tutarlar. Muharrem orucundan evvel üç gün Masumu Paklar orucunu tutarlar.

Salve Regina veya Kutsal Kraliçe, bir Hristiyan ilahisidir. Meryem Ana İlahisi olarak geçer ve bu tarz ilahiler Meryem Ana'ya adanır. Bu ilahiyi söyleyenlerin çok büyük kesim Katolik'tir. Hristiyanların pazar günlerindeki kilise ayinlerinde bu ilahi söylenir. Bir çeşit tespih ile bu şarkıya ritim tutulur. Bu tespihe "Rosary" ismi verilir. Dindar Katolikler bu tespihi bir kolye gibi takarlar.

Hürmet veya azizlere hürmet, yüksek derecede kutsallığa sahip olduğu belirlenen bir azizi onurlandırma eylemidir. Birçok dinde meleklere benzer hürmet gösterilir. Azizlere hürmet, Hristiyanlık, Yahudilik, Hinduizm, İslam, Budizm ve Jainizm dahil olmak üzere tüm büyük dinlerin bazı dallarının taraftarları tarafından resmi veya gayri resmi olarak uygulanmaktadır.

İsa'nın bakireden doğuşu, İsa'nın annesi Meryem tarafından Kutsal Ruh'un gücüyle ve cinsel ilişki olmadan hamile kaldığı şeklindeki Hıristiyan öğretisidir. Hristiyanlar öğretiyi İsa'nın insani ve ilahi doğalarının karışımının bir açıklaması olarak görürler. Doğu Ortodoks Kiliseleri, İznik İnancı'na dahil edilmesi nedeniyle doktrini sahih kabul eder ve Katolik Kilisesi, İznik İnancı'nın yanı sıra Havarilerin İmanı aracılığıyla da onu inanç için gerekli kılar. Bununla birlikte, bakireden doğumu kabul etmenin doğru inanç sayıldığı, ancak bunu inkâr etmenin sapkınlık sayılmadığı birçok çağdaş kilise vardır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.