İçeriğe atla

İşitme kaybı

İşitme kaybı veya işitme yetersizliği, sesleri algılama yetisindeki tam ya da kısmî bir azalmayı ifade eder. Birçok biyolojik ve çevresel etmene bağlı olarak gelişen duyma kaybı, ses algılama yetisine sahip bütün canlılarda ortaya çıkabilir.

Seslerin frekansını belirtmek için Hertz birimi kullanılır. Kusursuz bir insan kulağı 20-20.000 Hz arasındaki sesleri işitir. Örneğin insan sesinin frekansı 500–5000 Hz arasındadır.[1]

Seslerin şiddeti ise desibel ile belirtilir. 80 dB üzerindeki seslere uzun süre maruz kalmak işitme kaybına neden olabilir. 130 dB ve üzerindeki sesler kulaklarda fiziksel hasara neden olabilir.[1] 80 dB'ye örnek olarak iş makinalarının çıkardığı gürültü, 130 dB'ye örnek olarak jet uçağı motoru örnek verilebilir.[1]

Hiç işitemeyecek veya çok az işitebilecek derecede işitme kaybı olanlar, Dünya Sağlık Örgütünce "sağır" olarak tanımlanmaktadır.[2] Sağırlık kavramı bunun ötesinde farklı tanımlara sahiptir. İlk harfi büyük olarak yazılan "Sağırlık", yalnızca veya öncelikli olarak işaret dili aracılığıyla iletişim kurabilen bireyleri tanımlamak için kullanılmaktadır.[3]

Nedenleri

İnsanlarda işitme kaybının başlıca nedenleri şunlardır:[1]

İletkenlik sorunları
  • Tıkanmış dış kulak kanalı (kulak kiri vs.)
  • Orta kulaktaki sıvı ve hava basıncı problemleri (soğuk algınlığına bağlı barotravma vs.)
  • Kemikçik (ossicle) ve eklem problemleri
Hassasiyet kaybı
  • Kulak salyangozundaki (koklea) tüylerin gürültüye maruz kalma, ileri yaş veya enfeksiyon nedeniyle hassasiyetini yitirmesi.
Presbikuzi

Presbikuzi; Yaşa bağlı olarak gerçekleşen, özellikle yüksek frekanslardaki işitme kaybıdır. 60 yaşına kadar yaklaşık %5, 70 yaşına kadar yaklaşık %10 kayıp görülür.

Alkol ve ilaç

Hastalıklar

İşitme kaybı engel oranı

İşitme kaybının belirlenmesi için uzman bir doktor, kişiyi muayene eder ve işitme kaybının derecesini ve türünü belirlemek için çeşitli testler uygular.

İşitme kaybının değerlendirilmesi için en yaygın kullanılan testlerden biri, saf ses odiyometrisidir. Bu test, her bir kulağın ayrı ayrı işitme eşiğini belirlemek için yapılır. Test sırasında, kişiye farklı frekanslarda ve şiddet seviyelerinde sesler dinletilir ve kişi bu sesleri duyduğunda tepki verir.

Saf ses odiyometrisi, işitme kaybının derecesini ve türünü belirlemek için kullanılır.[4]

İşitme Engeli (%)Engel Oranı %İşitme Engeli (%)Engel Oranı %
0-1.7 0 50.0-53.1 34
1.8-4.2 2 54.2-55.7 35
4.3-7.4 4 55.8-58.8 36
7.5-9.9 6 58.9-61.4 37
10.0-13.1 8 61.5-64.5 38
13.2-15.9 10 64.6-67.1 39
16.0-18.8 12 67.2-70.0 40
18.9-21.4 14 70.1-72.8 41
21.5-24.5 16 72.9-75.9 42
24.6-27.1 18 76.0-78.5 43
27.2-30.0 20 78.6-81.7 44
30.1-32.8 22 81.8-84.2 45
32.9-35.9 24 84.3-87.4 46
36.0-38.5 26 87.5-89.9 47
38.6-41.7 30 90.0-93.1 48
41.8-44.2 31 93.2-95.7 49
44.3-.47.4 32 95.8-98.8 50
47.5-49.9 33 98.9-100.0 52

Çocuklarda ve erişkinlerde işitme kaybının derecesine göre dört frekans için tahmini işitme eşik toplamı şu şekildedir.

İşitme kaybı derecesi
ÇOCUKERİŞKİN
Çok Hafif (16-25 dBHL) 64-100 (21-35 dBHL) 84-140
Hafif (26-40 dBHL) 104-160 (36-45 dBHL) 144-180
Orta (41-55dBHL)   164-220 (46-55 dBHL) 184-220
Orta-İleri (56-70dBHL)   224-280 (56-70 dBHL) 224-280
İleri (71-90 dBHL) 284-360 (71-90 dBHL) 284-360
Çok ileri (91 dBHL ve üstü) 364 (91 dBHLve üstü)   364

Kaynakça

Genel
  • Godwin, Peter, David Robson. The Air Pilot's Manual 6: Human Factors & Pilot Performance. 3. baskı. Cranfield. Aviation Theory Centre, 2006.
Özel
  1. ^ a b c d Godwin 46-47
  2. ^ "Deafness and hearing loss". Dünya Sağlık Örgütü. 30 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Piştav Akmeşe, Pelin (2019). Eğitimde Türk İşaret Dili (TİD) (PDF). Nobel Akademik Yayıncılık. ss. 9-13. ISBN 9786050330939. 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Şubat 2022. 
  4. ^ "işitme kaybı engel oranı". Engelli.com. 28 Temmuz 2023. 28 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Taşikardi</span> kalp atış hızının dinlenme halinde normalden daha yüksek olması

Taşikardi, sinüs ritminin dinlenme sırasında olabilecek normal oranını aşmasıdır. Genel olarak dinlenme sırasında nabzın dakikada 100'ü aşması yetişkinlerde taşikardi olarak kabul edilmektedir. Dinlenme hızının üzerindeki kalp atış hızları normal veya anormal olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Ultrason</span> İnsan işitme aralığının üzerinde frekanslara sahip ses dalgaları

Ultrason, 20 kilohertz'den daha yüksek frekanslara sahip sestir. Bu frekans, sağlıklı genç yetişkinlerde insan işitmesinin yaklaşık üst duyulabilir sınırıdır. Akustik dalgaların fiziksel prensipleri, ultrason dahil olmak üzere herhangi bir frekans aralığına uygulanır. Ultrasonik cihazlar, 20 kHz'den birkaç gigahertz'e kadar frekanslarda çalışır.

Efüzyonlu Otit Media (EOM) genel ve lokal enfeksiyon belirti ve bulguları olmadan sağlam kulak zarı arkasında sıvı toplanmasıyla ortaya çıkan bir orta kulak iltihabı tipidir.

Ménière hastalığı, iç kulak sıvılarının mikrobiyotik oluşumlar ile aşırı miktarda artması veya aşırı miktarda azalması durumunda hastaya denge kaybı ve işitme güçlüğü yaşattıran bir hastalıktır.

Kulak çınlaması (Tinnitus), dış bir ses kaynağı olmaksızın duyulan çeşitli ses türleridir. Neredeyse herkes tamamen sessiz bir ortamda hafif "normal kulak çınlaması" yaşar; ancak bu durum yalnızca rahatsız edici, normal işitmeyi bozucu veya başka sağlık sorunlarıyla ilişkili olduğunda önem arz eder. Kulak çınlaması terimi Latince tinnire, yani "çınlamak" fiilinden türemiştir. Bazı bireylerde, bu durum konsantrasyonu bozar ve kaygı ile depresyon ile ilişkilendirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Titreşim</span>

Titreşim bir denge noktası etrafındaki mekanik salınımdır. Bu salınımlar bir sarkaçın hareketi gibi periyodik olabileceği gibi çakıllı bir yolda tekerleğin hareketi gibi rastgele de olabilir.

<span class="mw-page-title-main">VOR</span>

VOR ; alet uçuşunda yaygın olarak kullanılan bir radyo seyrüsefer yardımcısı. Bir yer istasyonu ile hava aracındaki alıcıdan oluşur. En basit tanımı ile, hava aracının yer istasyonuna göre hangi manyetik radyal üzerinde olduğunu gösterir. Tek başına VOR sistemi baş ve mesafe bilgisi vermez.

<span class="mw-page-title-main">NDB ve ADF</span> Seyrüseferi Sistemi

NDB ve ADF, hava ve deniz seyrüseferinde yön bulma amacıyla kullanılan basit bir radyo seyrüseferi sistemi. NDB ve ADF sistemi yer bazlı bir seyrüsefer yardımcısıdır. Yeryüzündeki Non-directional beacon ve taşıttaki automatic direction finder olmak üzere iki eleman ile taşıt içindeki kumanda ve göstergelerden meydana gelir. NDB/ADF sistemi, manyetik pusulaya benzer çalışma prensibi nedeniyle radyo pusulası olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">İşitme</span>

İşitme veya duyma, canlıların etraflarında oluşan sesleri işitme organları vasıtasıyla algılamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pnömokok</span> Bakteri türü

Pnömokok, vücudun farklı bölgelerinde ciddi enfeksiyon hastalıklarına neden olan bir bakteri türüdür. Latince adı; Streptococcus pneumoniae şeklindedir.

<span class="mw-page-title-main">Engellilik</span> bozukluklar, aktivite kısıtlamaları ve katılım kısıtlamaları

Engelli, yaralanma ya da fiziksel veya zihinsel bir rahatsızlık nedeniyle bazı hareketleri, duyuları veya işlevleri kısıtlanan kişidir. Engeller doğuştan gelebilir veya sonradan geçirilen hastalıklar sonucu ortaya çıkabilir. Dünya Sağlık Örgütü'nün İşlevsellik, Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırması'na göre engelli olma hâli için yeti yitimi terimi kullanılır. Engelliler; vücudun duyusal, işlevsel, zihinsel ve ruhsal farklılıkları öne sürülerek; toplumsal veya yönetimsel tutum ve tercihler sonucu, yaşamın birçok alanında kısıtlama ve engellerle karşılaşabilirler. Birçok toplumlarda en yaygın ayrımcılık türlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Odyoloji</span> sağlık alanında bir bilim dalı

Odyoloji terimi Latince işitme anlamına gelen “audire” ve tanımlama anlamına gelen Yunanca son ek olan “logos” kelimesinden türemiştir. Odyoloji, işitme ve denge bozukluklarının araştırıldığı bir bilim dalıdır. Üniversitelerin sağlık bilimleri fakültesi bünyesinde lisans eğitimini başarıyla tamamlayanlar "Odyolog" ünvanı almaya hak kazanarak sağlık profesyoneli olur.

<span class="mw-page-title-main">Ses</span> canlıların işitme organları tarafından algılanabilen periyodik basınç değişimleridir.

Ses, canlıların işitme organları tarafından algılanabilen periyodik basınç değişimleridir. Fiziksel boyutta ses, katı, sıvı veya gaz ortamlarda oluşan basit bir mekanik düzensizliktir. Bir maddedeki moleküllerin titreşmesi sonucunda oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Radyo seyrüseferi</span>

Radyo seyrüseferi veya radyo navigasyonu, Dünya üzerindeki bir noktadan başka bir noktaya giderken, seyrüsefer yardımcısı olarak radyo frekansları ile çalışan araçların kullanımı. Radyo seyrüsefer yardımcıları genellikle; vericinin gönderdigi radyo elektromanyetik dalgalarının alıcı tarafından alınması ve ses, görüntü veya yazıya dönüştürülmesi prensibiyle çalışırlar.

<span class="mw-page-title-main">Havacılıkta iletişim</span>

iletişim veya haberleşme konusu, yer istasyonları ile hava istasyonları arasındaki radyo/telsiz (radyotelefon) iletişimi ile görsel iletişim usullerini kapsar. Havacılıkta uluslararası olarak standart İngilizce ICAO freyzolojisi kullanılır. Bu nedenle hem uçuş personelinin hem de hava trafik hizmeti birimlerinin, gerek standart ICAO freyzolojisini kullanabilecek, gerekse standart dışı durumlarda düz İngilizce ile iletişim kurabilecek kadar İngilizceye hakim olmaları gerekir.

İşitme testi, bir kişinin işitme duyusunun duyarlılığının değerlendirilmesini sağlar ve çoğunlukla bir odyometre kullanan bir odyolog tarafından gerçekleştirilir. Bir kişinin farklı frekanslarda işitme hassasiyetini belirlemek için bir odyometre kullanılır. Başka işitme testleri de vardır, örneğin Weber testi ve Rinne testi.

Elektronik mühendisi Harry Nyquist'in adını alan Nyquist frekansı, ayrık bir sinyal işleme sisteminin örnekleme oranının yarısıdır. Bazen bir örnekleme sisteminin katlanma frekansı olarak bilinir.

Kohlear implant (KI) orta veya ağır şiddette sensörinöral işitme kaybı olan insanlara sesi modifiye ederek iletmeye yarayan bir nöroprotezdir. KI işitmenin kulak fazının atlanarak elektronik olarak gerçekleşmesini ve iletinin direkt olarak akustik sinire aktarılmasını sağlar. KI takılmış bir insan iyi bir ses eğitimi aldıktan sonra bu cihaz ile gelen duyuları ses ve konuşma olarak algılar. Bu hastaların yaklaşık üçte biri işaret dili eğitimi alamadıkları için KI takılsa bile anlamlı bir dil algıları oluşmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kulak tıkacı</span>

Kulak tıkacı, kullanıcısının kulaklarını aşırı seslerden koruyan, kulağa su, hava gibi akışkanların girişini ve kulağa toz vb yabancı cisim girmesini engelleyen, kullanmak için kulak kanalına sokulan bir ekipmandır. Sesin hacmini azalttığından kulak tıkacı çoğu zaman işitme kaybı ve kulak çınlamasını önlemek için de kullanılır.

Albinizm-siyah saç teli-hücre göç bozukluğu, bir bireyin fiziksel görünümünü ve fizyolojisini etkileyen durumları tanımlayan terim ve kavramların kısaltmasıdır: (1) A – albinizm, (2) B – siyah saç teli, (3) C – bağırsak nörositlerinin hücre göç bozukluğu ve (4) D – sinirsel tip işitme kaybı. Bu sendrom, endotelin B reseptör geni (EDNRB) mutasyonundan kaynaklanır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.