İçeriğe atla

İşitme

İşitme veya duyma, canlıların etraflarında oluşan sesleri işitme organları vasıtasıyla algılamasıdır.

İşitmenin meydana gelişi

Kulak kepçesiyle toplanan ses dalgaları kulak yolundan kulak zarına gelir ve kulak zarını titreştirir. Zarın titreşimleri kulak kemikcikleri tarafından kuvvetlendirilip oval pencereye iletilir. Oval penceredeki ses titreşimleri dalız içindeki sıvı ile salyangozdaki sıvıya geçer. Ses titreşimleri salyangozdaki sıvıdan işitme duyu hücrelerine oradan da sinirlere aktarılırlar. Sinirler tarafından alınan ses beyne iletilir ve işitme sağlanmış olur.

Kusursuz bir insan kulağı 20-20.000 Hz arasındaki sesleri işitir. İnsan sesi yaklaşık olarak 500–3000 Hz arasındadır.

İşitme yolu

Kulak Kepçesi → dış kulak yolu → Kulak Zarı → Çekiç, Örs, Üzengi → Oval Pencere → Dalız → Salyangoz(Vestibular zar içindeki perilenf>kohlear kanal içindeki korti organına ve tektoriyal zara temas eden endolenf>timpanik kanal → İşitme Sinirleri → Beyindeki İşitme Merkezi(Temporal Lop) [1]

Kulak sağlığı

Östaki borusu ile ağızdan ve burundan giren mikroplar orta kulak iltihabı denen tehlikeli bir hastalığa yol açar. Kulakta çınlama, uğultu ve ağrı oluşturur. Kulak zarının delinmesine yol açabilir.

İşitme kaybını önlemek için çok gürültülü yerlerde uzun süre bulunulmamalı, kulak içi herhangi bir nesne ile karıştırılmamalıdır. 80 dB üserindeki seslere uzun süre maruz kalmak işitme kaybına neden olabilir. 130 dB ve üzerindeki sesler kulaklarda fiziksel hasara neden olabilir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ TC.Milli Eğitim Bakanlığı,Talim ve Terbiye Kurulu,11.Sınıf Fen Lisesi Biyoloji,sf.62

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kulak</span> İşitme ve denge organı

Kulak (auris), işitme işlevini gören ve denge organını içinde bulunduran anatomik yapıdır. Vestibüler sistemi kullanarak işitmeyi ve vücut dengesini sağlar. Kulak; dış kulak, orta kulak ve iç kulak olacak şekilde üç kısımda incelenir.

<span class="mw-page-title-main">Balık</span> solungaç taşıyan, tetrapod olmayan ve suda yaşayan omurgalı hayvan

Balıklar poikloterm olan, neredeyse sadece suda yaşayan ve solungaçları ile solunum yapan, soğuk kanlı, yürekleri çift gözlü, çoğunun vücudu pullu, genellikle yumurta ile üreyen omurgalı hayvanlardır. Bazı türler canlı doğurarak ürer. Mesela tatlı su balıklarından Lepistes'in yumurtaları anne karnında çatlar ve canlı doğum gerçekleşir. Çiklitgillerde ise kuluçka süresi dişinin ağzında gerçekleşir. Ağzında yumurtaları çeviren, mantarlaşmasını engelleyen dişi yumurtalar çatlayana hatta yavrular serbestçe yüzmeye başlayana kadar onları ağzındaki kesesinde korur. Balıklar su yaşamındaki en önemli varlıklardan bir tanesidir. Nehir, göl, akarsu, okyanus ve denizlerde bulunmaktadır.

Efüzyonlu Otit Media (EOM) genel ve lokal enfeksiyon belirti ve bulguları olmadan sağlam kulak zarı arkasında sıvı toplanmasıyla ortaya çıkan bir orta kulak iltihabı tipidir.

Ménière hastalığı, iç kulak sıvılarının mikrobiyotik oluşumlar ile aşırı miktarda artması veya aşırı miktarda azalması durumunda hastaya denge kaybı ve işitme güçlüğü yaşattıran bir hastalıktır.

Duyma sistemi, beş duyudan biri olan işitme duyusunu sağlayan organ ve dokulara verilen genel isimdir. İşitme sisteminin önemli birimleri kulak, kılsal hücreler ve beynin işitmeyi kontrol eden kısımlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dış kulak</span>

Dış kulak veya auris externa, kulak kepçesi ve kulak kanalından oluşan ve kulağın en dış bölümünü oluşturan yapı. Dış kulak, ses enerjisinin toplanmasını ve kulak zarına odaklanmasını sağlar.

İşitme kaybı veya işitme yetersizliği, sesleri algılama yetisindeki tam ya da kısmî bir azalmayı ifade eder. Birçok biyolojik ve çevresel etmene bağlı olarak gelişen duyma kaybı, ses algılama yetisine sahip bütün canlılarda ortaya çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">Ses</span> canlıların işitme organları tarafından algılanabilen periyodik basınç değişimleridir.

Ses, canlıların işitme organları tarafından algılanabilen periyodik basınç değişimleridir. Fiziksel boyutta ses, katı, sıvı veya gaz ortamlarda oluşan basit bir mekanik düzensizliktir. Bir maddedeki moleküllerin titreşmesi sonucunda oluşur.

<span class="mw-page-title-main">İşitme cihazı</span> işitme kaybı olanlar için geliştirilmiş tıbbi cihazlar

Elektronik işitme cihazları veya sistemleri, sağırlık hastalığı gibi duyma engellilere özellikle işitme alanında yardımcı olabilen tıbbi cihazlardır.

<span class="mw-page-title-main">Duyu sistemi</span>

Duyu organı, stimülasyonlar (uyarılmalar) sonucu çevreden aldığı bilgileri elektrik impulslarına çeviren organ. Bilgiler, sinirler aracılığıyla beyne iletilirken filtrelenirler; diğer organlardan gelen bilgilerle ve önceden beyinde depolanmış olanlarla karşılaştırılırlar ve beyinde algıya dönüşürler. Duyu organları bilgileri reseptörler (alıcılar) vasıtasıyla toplarlar. En çok bilinen duyu organları, en basit haliyle, "5 duyu" olarak da adlandırılan; görme, koklama, işitme, tat alma ve dokunma işlevlerini yerine getiren göz, burun, kulak, dil ve deridir.

<span class="mw-page-title-main">İnfrason</span>

İnfrason ya da düşük frekanslı ses, insan kulağının "normal" işitme sınırı olan 20 Hz'den (Hertz) düşük frekanslı seslerdir. Sesin frekansı düştükçe işitme zorlaşır, dolayısıyla insanların infrasonu algılayabilmeleri için ses basıncının yeteri kadar yüksek olması gerekir. İnfrasonu algılayan ana organ kulaktır. Ancak, yüksek şiddetlerde vücudun değişik kısımlarıyla da infrason algılanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kemik iletim</span> sesin iç kulaktaki duyma organlarına kafatası kemikleri yoluyla ulaşıp işitilmesi

Kemik iletim sesin iç kulaktaki duyma organlarına kafatası kemikleri yoluyla ulaşıp işitilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kulak içi kulaklık</span>

"Kulak içi kulaklıklar", kulakiçi kulağa benzeyen kulaklıklardır. Kanal içi kulaklıklar kulak kanalına belli bir derinlikte girer ve kulağı tamamen takarak dış seslerden iyi bir ses yalıtımı sağlar. Bu çözüm, müzisyenlerin sahnede kullandıkları işitme cihazlarından ve kulaklık monitörlerinden ödünç alınmıştır. İlk kez böyle bir yapı 1895'te Thomas Edison tarafından Kinettophone adlı bir cihazın sesini dinlemek için kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kulak zarı</span> Dış kulağı orta kulaktan ayıran zar

Kulak zarı, insan ve çeşitli diğer dört üyelilerin anatomisinde ince, koni şeklinde bir yapıya sahip, dış kulağı orta kulaktan ayıran bir zar. Ayrıca Timpanik membran veya myringa denilen zar, sesi havadan orta kulak içindeki kulak kemiklerine ve daha sonra sıvı dolu kokleada bulunan oval pencereye iletme görevini üstlenir. Sonuç olarak havadaki titreşimin sıvıya aktarılmasını sağlar ve titreşimi yükseltir. Malleus kemiği, kulak zarı ve kulak kemikleri arasındaki boşluğu doldurur.

<span class="mw-page-title-main">İç kulak</span> Ayrıntılı bilgi

İç kulak omurgalı kulağının en iç kısmıdır. Omurgalılarda, iç kulak temel olarak ses algılama ve dengeden sorumludur. Memelilerde iç kulak, kemik labirent denilen, kafatasındaki temporal kemikte (şakak) bulunan içi boş bir oyukta konumlanmış bir kanal sisteminden oluşur ve iki ana işlevsel görevi vardır:

<span class="mw-page-title-main">Kulak kemikleri</span>

Kulak kemikleri veya kulak kemikçikleri orta kulaktaki üç kemikten oluşur ve insan vücudundaki en küçük kemikler arasında yer alır. Havadan gelen sesleri sıvı dolu kemik labirente (koklea) aktarmaya yararlar. İşitsel kemiklerin yokluğu, orta ila şiddetli bir işitme kaybı oluşturur. "Ossicula" terimi, "minik kemik" veya "kemikçik" anlamına gelir. Terim vücuttaki herhangi bir küçük kemiğe atıfta bulunsa da, tipik olarak orta kulaktaki malleus, incus ve stapes kemikleri anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Üzengi kemiği</span>

Üzengi insanların ve diğer memelilerin orta kulağında, ses titreşimlerinin iç kulağa iletilmesinde rol oynayan bir kemiktir. Üzengi şeklindeki küçük kemik sesi oval pencereye iletir. Üzengi, insan vücudundaki en küçük ve en hafif kemiktir ve üzengi ile benzerliğinden dolayı Latincede de üzengi manasına gelen "stapes" ismi kullanılmaktadır. Üzengi kemiğinin sesle beraber hareket edip etmemesi incelenerek, işitme kaybı ve çeşitli hastalıklar tespit edilebilir.

İşitme testi, bir kişinin işitme duyusunun duyarlılığının değerlendirilmesini sağlar ve çoğunlukla bir odyometre kullanan bir odyolog tarafından gerçekleştirilir. Bir kişinin farklı frekanslarda işitme hassasiyetini belirlemek için bir odyometre kullanılır. Başka işitme testleri de vardır, örneğin Weber testi ve Rinne testi.

<span class="mw-page-title-main">Vestibülokoklear sinir</span> kraniyal sinirler

Vestibülokohlear sinir sekizinci kranial sinir olarak bilinir ve iç kulaktan aldığı işitme ve denge ile ilgili bilgileri beyine aktarır.

<span class="mw-page-title-main">Kulak tıkacı</span>

Kulak tıkacı, kullanıcısının kulaklarını aşırı seslerden koruyan, kulağa su, hava gibi akışkanların girişini ve kulağa toz vb yabancı cisim girmesini engelleyen, kullanmak için kulak kanalına sokulan bir ekipmandır. Sesin hacmini azalttığından kulak tıkacı çoğu zaman işitme kaybı ve kulak çınlamasını önlemek için de kullanılır.