İçeriğe atla

İşçi köpek

İşçi köpekler[1] veya iş köpekleri;[2] çok çeşitli ve zaman zaman ince detaylı işlerde insanlara yardımcı olmak üzere yetiştirilmiş köpekler. Bekçilik, rehberlik, yakın koruma, yük çekme ve arama-kurtarma gibi işlerde kullanılırlar. Cüsseleri genelde orta boy ile büyük boy arasında değişir. Hemen hemen hepsi sağlam yapılı, kaslı köpeklerdir. İşçi köpekleri güçleri, dikkatleri, zekaları ve sadakatleri ile meşhurdurlar.[3]

İşçi köpekler dünyanın başlıca köpek kulüpleri tarafından tanınan bir köpek kategorisidir.[4][5] TKC'de işçi köpekler (working dogs) grubu haricinde bir de faydalı köpekler (utility dogs) grubu vardır.[6] Bu grubun bazı üyeleri AKC'ye göre işçi köpek grubundadır.[4] FCI'da işçi köpeklerin çoğu grup 2'de (Pinscher and Schnauzer - Molossoid Breeds - Swiss Mountain and Cattle Dogs) değerlendirilir.[7]

Bekçi veya yakın koruma olarak kullanılan ırklar arasında en çok bilinenleri Akita, boksör, bulmastif, Doberman pinscher, iri schnauzer, normal schnauzer, Danua, mastif ve Rottweiler'dır. Sürü bekçisi olarak kullanılan bazı türler Büyük Pirene, komondor ve kuvaszdır. İngiltere'de Pirene dağ köpeği ve diğer çoban köpekleri, Kanada'da da Eskimo köpekleri işçi köpek sayılırlar. Yük çekmede ve kazazede kurtarmada kullanılan bazı ırklar Alaska Malamutu, Sibirya kurdu, Samoyed, Bern dağ köpeği, Portekiz su köpeği, Newfoundland ve Saint Bernard'dır. İngiltere'de standart, minyatür ve süs kanişler de faydalı köpek kategorisinde sayılırlar.[3][6]

Kaynakça

  1. ^ Malta köpeği 20 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Pedigree.com.tr. Erişim: 18 Eylül 2011
  2. ^ Sibirya kurdunun özellikleri (video) 10 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Veteriner hekim Devrim Baykal. Uzmantv.com.tr. Erişim: 18 Eylül 2011
  3. ^ a b "dog." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.
  4. ^ a b Working Group 9 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. AKC.org. Erişim: 18 Eylül 2011
  5. ^ Working Group 14 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. the-kennel-club.org.uk. Erişim: 18 Eylül 2011
  6. ^ a b Utility Group 27 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. the-kennel-club.org.uk. Erişim: 18 Eylül 2011
  7. ^ Breeds nomenclature 27 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. fci.be. Erişim: 18 Eylül 2011


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Köpek</span> evcil, etçil ve memeli bir hayvan

Köpek ; köpekgiller (Canidae) familyasına ait, görünüş ve büyüklükleri farklı 400'den fazla ırkı olan, etçil bir memelidir. Bozkurt'un alt türlerinden biri olan köpek, tilki ve çakallarla da yakın akrabalardır. Kedilerle birlikte dünyanın en geniş coğrafyaya yayılan ve en çok beslenen iki evcil hayvanından biridir. 2001 yılı tahminlerine göre dünyada 400 milyondan fazla köpek vardır.

<span class="mw-page-title-main">Labrador retriever</span> Köpek ırkı

Labrador retriever, retriever öbeğinden köpek ırkı.

<span class="mw-page-title-main">Mastif</span>

Mastif, iri bir köpek grubu.“Masty” kelimesinden türetilen bu ad “güçlü” anlamında kullanılmaktadır. Mastif olarak adlandırılan pek çok ırk vardır. Bunlara genellikle Molossus ırklar denir ve ortak bir atadan geldikleri düşünülür. Mastifler tarih boyunca genellikle savaş köpeği ve bekçi köpeği olarak kullanılmışlardır. Roma İmparatorluğu'nda arenalarda ayılar, aslanlar, kaplanlar, köpekler ve insanlarla dövüştürülmüşlerdir. İngiltere'de boğalarla ve ayılarla dövüştürülmüşlerdir.

Uluslararası Kinoloji Federasyonu (FCI), merkezi Belçika'da bulunan uluslararası köpek yetiştirme kulübüdür.

<span class="mw-page-title-main">Saint Bernard</span>

Saint Bernard, çok büyük ve adeleli, İsviçre kökenli köpek ırkı.

<span class="mw-page-title-main">Teriyer</span>

Teriyerler, bir köpek ırkı grubu. Genelde küçük olan bu köpekler, cesur, canlı, enerjik ve hiperaktif bir kişiliğe sahiptir. Bu ırk ailesinin en büyük türü Airedale teriyeridir. Teriyer türlerinin çoğu Britanya Adaları’nda ortaya çıkmıştır ve sıçanları, tavşanları, tilkileri kontrol altında tutmak için kullanılmıştır. Daha büyük bazı türler ise, porsuk avlamak için kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Av köpeği</span> Avlanmaya yardımcı olan köpek türü

Av köpekleri ya da avcı köpekleri, çok iyi koku alan ve kuş avı esnasında avcılara istikamet göstererek, avları ürküterek ya da bulup getirerek yardımcı olan köpekler. Av köpekleri dünyadaki bazı önemli köpek kulüpleri tarafından kabul edilen köpek gruplarından birisidir. American Kennel Club'a (AKC) göre av köpeği grubuna örnek olarak pointerler, retrieverler, setterler, spanieller ile vizsla ve Weimaraner gibi bazı diğer ırklar verilebilir. Av köpekleri canlı ve hareketli hayvanlardır, bu nedenle ev köpeği olarak beslenildiklerinde sık ve yorucu egzersizlere gereksinim duyarlar.

<span class="mw-page-title-main">Tazı</span> Köpek ırkı

Tazılar, köpeklerin sınıflandırıldığı başlıca gruplardan biri. Tazılar aslında av köpekleridir ancak çok çeşitli olmaları nedeniyle av köpekleri grubundan ayrı bir grup altında toplanmışlardır. Tazılar, koklayarak iz sürenler ve görerek iz sürenler olmak üzere ikiye ayrılırlar. AKC ve TKC'nin tazı kategorilerinde 26'şar ırk bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Süs köpeği</span>

Süs köpekleri veya oyuncak köpekler, sadece insanlara dostluk etmesi için yetiştirilmiş köpekler. AKC, TKC gibi başlıca köpek kulüpleri tarafından tanınan bir köpek grubudur. UKC'de süs köpekleri yerine refakatçi köpekler grubu, ve FCI'da refakatçi ve süs köpekleri bulunur. Süs köpekleri geçmişte saray halkının yanlarında gezdirebilmesi için küçük, taşınabilir ve iyi huylu olacak şekilde üretilmişlerdir. Hâlen günümüzde de aristokrat çevrelerde tercih edilirler.

<span class="mw-page-title-main">Çoban köpeği</span>

Çoban köpekleri, sürülerin "idaresinde" kullanılan köpekler. Bu yönleriyle öncelikli görevleri sürüleri "korumak" olan bekçi ve koruma köpeklerinden ayrılırlar. Çoban köpekleri grubu, dünyadaki başlıca köpek kulüpleri tarafından tanınan bir köpek grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Napoli mastifi</span> Köpek ırkı

Napoli mastifi veya napoliten, kökeni tarih öncesi dönemlere dayanan bir mastif köpek ırkı. Adını İtalya'nın Napoli kentinden alır. Muhtemelen Mısır, Fars veya Mezopotamya kökenlidir. Romalılar tarafından savaş köpeği olarak kullanılmıştır. Sonraları kuzey İtalya'da çiftlik bekçisi ve yakın koruma olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu çoban köpeği</span>

Anadolu çoban köpeği, dünyadaki tüm önemli köpek kulüpleri tarafından tanınan, mastif türünde bir köpek ırkı. Batılı devletlerde Türkçe imlâsıyla çoban köpeği olarak da bilinir. American Kennel Club'a göre işçi köpekler grubunda, Merkezi İngiltere'de bulunan The Kennel Club'a göre çoban köpeği grubunda ve Dünya Köpek Federasyonuna (FCI) göre 2. grupta bölüm 2.2'dedir. Kangal, Akbaş, Karabaş ve Anadolu çoban köpeğinin ayrı ırklar olup olmadığı mevzuu tartışmalıdır ve Türkiye'deki otoritelerce Kangal'ın da dünyada safkan bir ırk olarak tanınması için çalışmalar yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bekçi köpeği</span>

Bekçi ve koruma köpekleri, canlıları veya gayrimenkulleri korumak üzere yetiştirilen köpekler. Bu gruba örnek olarak doberman, bulmastif, Anadolu çoban köpeği, Kangal, akbaş, Napoli mastifi, Saint Bernard ve rottweilerler verilebilir. Alman kurdu, çoban köpeği kategorisinde değerlendirilmesine rağmen dünyada yaygın olarak kullanılan polis, asker ve bekçi köpeklerindendir. Bazı ufak ve gürültücü ırklar da fiziksel koruma sağlamasalar da uyarı görevini yerine getirebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Kuzeyli ırklar</span>

Kuzeyli ırklar; dünyanın kuzey bölgelerine has, çoğunluğu kurda benzeyen, soğuğa dayanıklı işçi köpeklerini kapsayan köpek grubu. Spitz grubundaki köpeklerin çoğu kuzeyli ırklardır. Kuzeyli ırklara örnek olarak akita, Alaska Malamutu, Chow Chow ve Sibirya kurdu (haski) verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Border collie</span>

Border collie, İngiltere-İskoçya sınırında yaklaşık 300 yıldır koyun çobanı köpeği olarak kullanılan sıra dışı bir collie ırkı. En zeki ırklardan biri kabul edilen border collie yetenek yarışmalarında da çok başarılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Leonberger</span>

Leonberger, adını Almanya'daki Leonberg şehrinden alan bir köpek ırkıdır.

Boerboel [ˈBuːrbul], Güney Afrika kökenli karabaşlı ve kısa tüyleri olan büyük mastiff tipi bir köpektir. Bu köpek ırkı büyüktür, güçlü kemik yapısı ve iyi gelişmiş kasları vardır. Kendinden emin ve güçlü bir hareketle kendini taşır, korkusuzdur ve tehdit edildiğinde cesaret gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Boston teriyeri</span>

Boston teriyeri, Amerika Birleşik Devletleri menşeli bir köpek ırkıdır. Bu "Amerikan Beyefendisi", 1893'te American Kennel Club tarafından sportif olmayan bir cins olarak kabul edildi. Bu cinsi AKC standardından ayırt ederken renk ve işaretler önemlidir. Siyah, çizgili (brindle) veya beyaz işaretli olmalılar. Boston teriyerleri, kısa kuyruklu ve dik kulaklarıyla küçük ve kompakttır. AKC, çok zeki olduklarını ve çok kolay eğitildiklerini söylüyor. Arkadaş canlısıdırlar ve bazen inatçı olabilirler. Bir Boston teriyerinin ortalama ömrü yaklaşık 11 ila 13 yıldır. Kısa burunları vardır, bu genellikle yaşamın ilerleyen dönemlerinde solunum sorunlarına neden olabilir, bu da düşük bir yaşam beklentisine neden olur.

Brezilyalı teriyeri Brezilya'da geliştiren bir köpek ırkıdır. Birkaç teriyerden birisi ve Brezilya'nın dünya çapında tanınan iki yerli ırkından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Minyatür Schnauzer</span>

Minyatür Schnauzer, 19. yüzyılın ortalarından sonlarına kadar Almanya'da ortaya çıkan Schnauzer tipi küçük bir köpek türüdür. Minyatür Schnauzer'lar, Standart Schnauzer'in en küçük örneklerinden veya standart ile Affenpinscher, Minyatür Pinscher ve Kanişler gibi bir veya daha fazla küçük ırk arasındaki melezlerden geliştirilmiş olabilir. Isırmaya yatkınlığı olmadan, iyi koruma eğilimleri olan, "cesur" ama soğuk köpekler olarak tanımlanırlar. Minyatür Schnauzer'lar uluslararası olarak dört renkte tanınır: düz siyah, siyah ve gümüş, salt and pepper ve beyaz.